27 წელია დაწყებითი კლასების მასწავლებელი ვარ. ამ ხნის განმავლობაში უამრავი რამ ვისწავლე და უამრავ გამოწვევას გავუმკლავდი და საკმაოდ წარმატებითაც. თუმცა უნდა ვაღიარო, რომ რაც 12 მარტიდან დღემდე ჩვენს თავს ხდება, ვერავინ წარმოიდგენდა…
წელს პირველი კლასი მყავს… და მოგეხსენებათ, პირველი კლასი ისეთი ეტაპია, როცა ძალიან მნიშვნელოვანია მოსწავლემ სასურველ გარემოდ აღიქვას საკლასო ოთახი. მასწავლებელიც მისთვის მისაღებ, საინტერესო ადამიანად იქცეს. ჰქონდეს თანატოლებთან პოზიტიური დამოკიდებულება, შეძლოს მათთან ეფექტური კომუნიკაცია, ჩამოუყალიბდეს მართლწერისა და მართლმეტყველების უნარები, სწავლა იქცეს საყვარელ საქმიანობად.
ზემოთ ჩამოთვლილ მიზნებზე ვმუშაობდით, როდესაც მოულოდნელად პანდემიამ სრულიად სამყარო საკუთარ სახლში გამოკეტა! ჩემი მოსწავლეებიდან ბევრმა დატოვა ქალაქი და სოფელს მიაშურა, რამაც გაართულა ინტერნეტის ეფექტურად გამოყენება. ზოგი მხოლოდ მობილური ინტერნეტის ამარაღა დარჩა. უნდა ვაღიარო, რომ მეც მომიწია სოფელში გადასახლება, ამან კი მობილური ინტერნეტის აქტიურ მომხმარებლად მაქცია.
პირველი რაზეც ვიფიქრე, ეს იყო, როგორ უნდა გაგვეგრძელებინა სწავლა? არანაირად არ მინდოდა იმ სასიკეთო ძაფების გაწყვეტა ჩემს პირველკლასელებთან. ვთვლი, რომ ტექნიკას დიდი ხანია დავუმეგობრდი, არაერთი პროგრამა შევისწავლე დამოუკიდებლადაც და სხვადასხვა პროექტების დახმარებით.
4 წელია დისტანციურად ვასწავლი ქართულს საზღვარგარეთ მცხოვრებ ემიგრანტ ბავშვებს. ამიტომაც დიდი გამოცდილება მაქვს Microsoft Teams-ით მუშაობის. ამ გამოცდილებამ გადამაწყვეტინა მსგავსი ჯგუფის შექმნა ჩემი პირველკლასელებისათვის. სანამ ყველა მშობელს გავაცნობდი პროგრამაში მუშაობის სპეციფიკას, დავალებებს Facebook-ზე არსებულ ჯგუფში ვაწვდიდი…
ცოტა ხანში განათლების სამინისტრომ ეფექტურ სამუშაო სივრცედ სწორედ Teams გამოაცხადა. რამაც მოსწავლეთა მშობლებიც დაარწმუნა, რომ ჩემ მიერ სასწავლო პროცესის ეფექტურად გაგრძელებისთვის შეთავაზებული პროგრამა ნამდვილად საჭირო იყო.
ახლა საფიქრალი მხოლოდ სწავლის სპეციფიკა რჩებოდა. ერთი წელია ჩართული ვარ განათლების სამინისტროს ახალ პროექტში „ახალი სკოლის მოდელი“, როგორც კურიკულუმის დანერგვისა და განვითარების ექსპერტი და, მიმაჩნია, რომ ამ პროექტის მიერ დანახული სწავლა-სწავლების პროცესი ძალიან ეფექტიანია ბავშვებისთვის. სწორედ ამიტომაც კომპლექსური დავალების განხორციელება ახლა, როგორც არასდროს, ძალიან მნიშვნელოვანი გახდა ბავშვებისთვის, რადგან მათ ევალებოდა არა მხოლოდ დეკალარატიული (რა ვიცი?), პროცედურული ( როგორ შევასრულო?) და პირობისეული (როდის ვიყენებ? და რატომ?) ცოდნის გამთლიანება, არამედ, მოსწავლეთა, მშობელთა და პედაგოგთა როგორც ფსიქოლოგიური გადარჩენა, ასევე სახალისო და საინტერესო დავალებებით სწავლის ჩაუქრობელი სურვილის შენარჩუნება. ეს კი განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია პირველ კლასში. სასიხარულოა, როცა მშობელი ხედავს დავალებების მნიშვნელობას და გვერდში დგომით ამხნევებს ბავშვს, ერთვება მის ყველა გამოწვევაში, ააქტიურებს პროგრამას, იღებს ვიდეოებსა და ფოტოებს, ტვირთავს მისთვის განკუთვნილ ველში, ითვალისწინებს რჩევებს. ასეთი თანადგომა მასწავლებელს უმტკიცებს რწმენას, რომ ბრძოლა მოგებულია: მშობლები და ბავშვები იზოლაციამ ვერ წაგვართვა, მზად არიან შენთან ერთად ყველა დაბრკოლება გადალახონ!
ამ ორ თვის განმავლობაში არაერთი უცნაური დავალება გააკეთეს ბავშვებმა მშობლებთან ერთად, მაგრამ მათგან მხოლოდ რამდენიმეს აღვნიშნავდი:
- პირბადე გეომეტრიული ფიგურებით (eTwinning-ის პროექტის „ბედნიერი მომვალისთვის“ მონაწილე უცხოელი პარტნიორის დროშის ფერებში);
- დედამიწის დღე;
- დისტანციური სპექტაკლი „რწყილი და ჭიანჭველა“.
ზემოთ ჩამოთვლილი დავალებებიდან პირველმა სამმა შეიძლება ვერავინ გაკვირვოს, მაგრამ ბევრისთვის შეიძლება აღმოჩენა იყოს დისტანციური სპექტაკლი. განსაკუთრებით კი იმ ფონზე, როცა მოსწავლეც და მასწავლებელიც მობილური ინტერნეტით სარგებლობს, ჭირს გაკვეთილზე შემოსვლა, ხშირად ითიშება პროგრამა.
ზემოთაც აღვნიშნე კომპლექსური დავალებების მნიშვნელობა სასწავლო პროცესში თითოეული საგნისათვის. და აქაც ცოტას დავამატებ, კიდევ უფრო ფასეულია კომპლექსური დავალება, როცა საგანთა ინტეგრირებას მოითხოვს. ასეთ დავალებათა რიგს მიეკუთვნება კომპლექსური დავალება: დისტანციური სპექტაკლი „რწყილი და ჭიანჭველა“. აქვე აღვნიშნავ, რომ ამ კომპლექსურმა დავალებამ გაართიანა რამდენიმე საგანი: ქართული, ბუნება, ხელოვნება, ინფორმაციულ- საკომუნიკაციო ტექნოლოგიები. ამ საგნების ფარგლებში კი არაერთი ცნება დამუშავდა.
რა შედეგები მიიღეს ბავშვებმა?
ისინი მიხვდნენ რომ:
- სტანდარტული ზღაპარი შეიძლება გადააკეთო და თანამედროვეობას მოარგო;
- სპექტაკლი რომ შედგეს, უნდა შეგეძლოს ინსტრუქციების მოსმენა, გაგება, დამახსოვრება, გამოყენება;
- როლი რომ კარგად ითამაშო, ტექსტი კარგად უნდა წაიკითხო, გაიგო, გაითავისო, ისწავლო და გასაგებად გადმოსცე;
- უნდა იმეტყველო ხმამაღლა, საშუალო სიჩქარითა და გამოთქმით;
- როლი რომ კარგად ითამაშო, კარგად უნდა იცნობდე შენს პერსონაჟს, იცოდე როგორ გამოიყურება, როგორ ხმას გამოსცემს, როგორ მეტყველებს;
- კარგი იქნება თუ შენი პერსონაჟის უკეთ წარმოსაჩენად ნიღაბსაც დაამზადებ;
- სპექტაკლი რომ კარგი გამოვიდეს, მხოლოდ შენი კარგი შესრულება არაა საკმარისი, სხვასაც უნდა მოუსმინო, დაელოდო შენს რიგს, ყურადღებით უნდა იყო, რომ შენი როლი არ გამოტოვო;
- კარგად უნდა გახსოვდეს საკუთარი სიტყვები, რომ სხვას დაეხმარო მისი როლის თამაშში;
- უნდა იცოდე ტექნიკასთან ურთიერთობა;
- სპექტაკლის ჩაწერისას უნდა იჯდე იზოლირებულ ოთახში.
ერთი შეხედვით უბრალო სპექტაკლი, თურმე რამდენ უნარს უვითარებს პატარებს.
ალბათ ყველას დააინტერესებს ის ტექნიკა, რომელიც ასეთი ტიპის სპექტაკლის დადგმისას დასჭირდება პედაგოგს:
ა) დაწერეთ სცენარი და გააცანით მშობლებსა და ბავშვებს, მიეცით მათ უფლება თავისუფლად გამოთქვან აზრი როლებსა და მათ განაწილებაზე;
ბ) გაანაწილეთ როლები, მოსწავლეთა სხვადასხვა უნარისა და სურვილის გათვალისწინებით; (თუ ბევრი მოსწავლე გყავთ, კლასი გაყავით 2-3 ჯგუფად);
დ) დაახატვინეთ მოსწავლეებს ემოციები, რომლებიც ექნებოდა ზღაპრის პერსონაჟებს სხვადასხვა სიტუაციაში, ეს დავალება პატარა მსახიობებს როლის მორგებასა და ემოციების გამოხატვაში დაეხმარება;
ე) შეუთანხმეთ მოსწავლეებს სპექტაკლის დრო;
ვ) ჩანიშნეთ სპექტაკლი Teams-ის კალენდარში;
ზ) მოიწვიეთ კალენდარში მხოლოდ ის მოსწავლეები, რომლებიც სპექტაკლში იღებენ მონაწილეობას.
თ) გააფრთხილეთ მოსწავლეები, რომ შემოვიდნენ „სცენაზე“ მხოლოდ თქვენი მოწვევის შემდეგ და გავიდნენ როლის დასრულების შემდეგ;
ი) აჩვენეთ ჩანაწერი და დაწუნების შემთხვევაში, ხელახლა ჩაწერეთ.
აქვე აღვნიშნავ, რომ შეგიძლიათ Teams-ში ჩაწერილი ვიდეო Microsoft Stream-ის დახმარებით გადმოწეროთ და ჩვეულებრივ დაამუშაოთ პროგრამა Camtasia-ის გამოყენებით.
ჩემი მოსწავლეების სასახელოდ უნდა ვთქვა, რომ მათ ყველა ინსტრუქცია ზედმიწევნით გაითვალისწინეს და სულ 2 რეპეტიციის შემდეგ შეძლეს კარგი სპექტაკლის დადგმა, რომელსაც youtube.com-ზე 800-მდე ნახვა აქვს!
მინდა, შემოგთავაზოთ სპექტაკლის სცენარიც, იქნებ თქვენც გაგიჩნდეთ სურვილი და თქვენს მოსწავლეებს იზოლაციაში ცხოვრება გაუმრავალფეროვნოთ: https://bit.ly/35LDYJ1
