საგანმანათლებლო სფეროში ჩართულ ყველა ადამიანს აინტერესებს მსოფლიოში მიმდინარე პროცესები, განათლების სამომავლო პრიორიტეტები და განვითარების სავარაუდო მიმართულებები, ტენდენციები, რომლებიც ფეხს იკიდებს მოწინავე ქვეყნებში და არც საქართველოს აუვლის გვერდს.
წინამდებარე სტატიაში წარმოგიდგენთ ცნობილი გამომცემლობა Noodle-ის 2013 წლისა და უახლოესი მომავლის პრიორიტეტული მიმართულებების პროგნოზს ჩვენეული კომენტარებით.
Noodle ვარაუდობს, რომ 2013 წლიდან საგანმანათლებლო სფეროში ყველაზე წარმატებულად 5 მიმართულება განვითარდება.
1. სულ უფრო გაიზრდება განათლების მიღებაში სოციალური მედიის როლი
სოციალურ მედიას უკვე უკავია მყარი პოზიცია ყველა სფეროში, სარეკლამო ბიზნესით დაწყებული, სპორტითა და გართობით დამთავრებული. სოციალური მედიის პოპულარობასთან ერთად იზრდება მისი საზღვრებიც. სოციალური განათლება დღეს მოიცავს უამრავ რესურსს, რომლებსაც ქმნიან, ერთი მხრივ, მასწავლებლები და ლექტორები, ხოლო მეორე მხრივ – სტუდენტები და მოსწავლეები და ვიდეოების სახით YouTube-ზე ათავსებენ. აგრეთვე მოქმედებს მასწავლებლებისა და მოსწავლეების მიერ შექმნილი უამრავი ბლოგი Facebook-სა და სხვა სოციალურ ქსელებში. თუ იმასაც გავითვალისწინებთ, რომ სოციალური მედია პოპულარული რამდენიმე წლის წინ გახდა, შეგვიძლია ვივარაუდოთ, რომ სამომავლოდ მას დიდი პოტენციალი აქვს და ხარისხობრივადაც მისი რესურსები უფრო მნიშვნელოვანი და ღირებული გახდება.
2. უფრო მეტი უმაღლესი სასწავლებელი შემოგვთავაზებს ონლაინ სწავლების კურსს
უკვე ჩვეულებრივი მოვლენაა, რომ უამრავი ხალხი იღებს განათლებას პოდკასტებითა და ელექტრონული სასწავლო სახელმძღვანლოებით. ინტერნეტი საშუალებას აძლევს ადამიანებს, გადალახონ ბარიერები და მიიღონ საუკეთესო სასწავლო რესურსები მათთვის კომფორტულ პირობებში, საკუთარ სახლში. ზოგიერთი უმაღლესი სასწავლებელი უკვე აწვდის მსურველებს ონლაინლექციებს, სთავაზობს ხარისხის მინიჭების პროგრამებს და სხვა ტიპის მომსახურებას. ეს პრაქტიკა უკვე ფართოდ არის დანერგილი მსოფლიოში ცნობილ ისეთ უნივერსიტეტებში, როგორიცაა მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიური უნივერსიტეტი (მსოფლიოს #1 უნივერსიტეტი), სტენფორდის უნივერსიტეტი. Noodle-ის პროგნოზით, 2013 წლიდან ეს მიმართულება კიდევ უფრო განვითარდება. გამომცემლობამ თვითონაც შეუწყო ხელი ამ პროცესს – უკვე შექმნა 450 000-ზე მეტი უფასო ონლაინ სასწავლო მასალა, რომლითაც ნებისმიერ მსურველს შეუძლია ისარგებლოს.
3. გაგრძელდება და გაძლიერდება მიმართულება, რომელსაც MOOC-ს უწოდებენ
რა არის MOOC? ეს აბრევიატურაა: Massive Open Online Course (მასიური თავისუფალი ონლაინ კურსები). ეს გახლავთ უპირატესად ის რესურსები, რომლებიც განთავსებულია სხვადასხვა საგანმანათლებლო საიტზე. განათლების სპეციალისტებს მიაჩნიათ, რომ MOOC დღეს რევოლუციას ახდენს სტუდენტების განათლებაში და მისი გავლენა მთელ მსოფლიოში იზრდება. ეს რესურსები, წესისამებრ, უფასოა და მხოლოდ კომპიუტერსა და ინტერნეტს მოითხოვს. 2013 წლის სიახლე ამ მიმართულებით ის გახლავთ, რომ უკვე განიხილება საკითხი, მოხდეს თუ არა MOOC-ის საშუალებით მოსწავლეებისა და სტუდენტებისთვის კრედიტების ოფიციალურად მინიჭება. MOOC-მა უკვე მოიცვა 200-მდე ქვეყანა (ე.ი. თითქმის ყველა), საგანმანათლებლო მასალებს 44 ენაზე აქვეყნებს და აქვს 4500 საგამოცდო ცენტრი მთელს მსოფლიოში.
4. წლევანდელ კოლეჯდამთავრებულებს სამუშაოს პოვნის უკეთესი შანსი ექნებათ
მსოფლიო ეკონომიკური კრიზისით გამოწვეული რეცესია 2013 წელს სრულად, რა თქმა უნდა, არ აღმოიფხვრება, მაგრამ Noodle მიიჩნევს, რომ წლევანდელ კურსდამთავრებულებს სამუშაოს მისაღებად უფრო ნაკლები ძალისხმევის გაღება მოუწევთ, ვიდრე წინა კურსდამთავრებულ თაობებს. NACE-ს (კოლეჯებისა და დამსაქმებელთა ნაციონალური ასოციაცია) მიერ ჩატარებული კვლევა გვიჩვენებს, რომ დამსაქმებლებს იმედი აქვთ, 2013 წელს დაახლოებით 10%-ით მეტი კურსდამთავრებულს დაასაქმებენ, ვიდრე წინა წლებში. ეს განსაკუთრებით ეხება იმ სტუდენტებს, რომლებიც მიიღებენ ხარისხს რომელიმე იმ მიმართულებით, რომლებსაც STEM-ს ეძახიან (მეცნიერება, ტექნოლოგიები, საინჟინრო მშენებლობა, მათემატიკა), რადგან ამ სპეციალობებზე მოთხოვნა გაიზრდება.
5. დიდაქტიკურ-საგანმანათლებლო თამაშებზე დაფუძნებული სწავლება სულ უფრო პოპულარული გახდება
ვის არ უყვარს თამაში? იგი დიდი ხანია სწავლის შემადგენელი ნაწილი გახდა. აი, თამაშზე დაფუძნებული სწავლება (Game Based Learning) კი ახალი მიმართულება გახლავთ, თუმცა საკლასო ოთახებში უკვე მტკიცედ მოიკიდა ფეხი. მასწავლებლებს, რომლებიც უკვე იყენებენ თამაშზე დაფუძნებული სწავლების პრინციპებს, ეჭვი არ ეპარებათ, რომ იგი დადებითად აისახება როგორც სწავლების პროცესზე, ისე საბოლოო შედეგზეც. GBL შეიძლება იყოს ყველაფერი, რასაც თამაშის ფორმა აქვს და სწავლებას ემსახურება: ასწავლო სიმულაციები, სერიოზული თამაშები, ვიდეო-კომპიუტერული თამაშები და სხვ. ზოგიერთმა მშობელმა ეგებ არც კი დაიჯეროს, რომ ვიდეოთამაშები სკოლაში შეიძლება სასწავლო მიზნით იქნეს გამოყენებული. მაგრამ საქმე ის გახლავთ, რომ GBL-ს აქვს ერთი აუცილებელი პირობა – თამაში ისე უნდა იყოს შერჩეული, რომ თემატურად შეესაბამებოდეს შესასწავლ მასალას და სწორედ ამ კონკრეტული მასალის უკეთ გაგებასა და გაგებულის შენარჩუნებას ემსახურებოდეს. თუმცა დღეს სასწავლო თამაშების გამოყენების მეთოდიკა ჯერ კიდევ საწყის სტადიაზეა. სამომავლოდ მას გაცილებით ხშირად გამოიყენებენ.
