სკოლაში ძალიან მნიშვნელოვანია გაკვეთილის იმგვარად დაგეგმვა, რომ გეგმის თითოეული კომპონენტი შეესაბამებოდეს მოსწავლეთა შესაძლებლობებს, ითვალისწინებდეს მათ ინტერესებს და ხელს უწყობდეს შინაგან მოტივაციას. ინტერესის აღძვრასა და შინაგანი მოტივაციის შექმნაში დიდი როლი ეკისრება რესურსებს, კერძოდ, თვალსაჩინოებას.
მოდი, განვიხილოთ, როგორ გამოვიყენოთ რესურსები მიზანმიმართულად და ეფექტიანად გაკვეთილის ან გაკვეთილების დაგეგმვის დროს.
თავდაპირველად უნდა განვსაზღვროთ:
• სამიზნე ჯგუფი – რა ასაკის მოსწავლეებისთვის არის განკუთვნილი სასწავლო მასალა და შესაბამისი რესურსი;
• სასწავლო მიზანი – როგორ დაეხმარება რესურსი საგნის შესწავლას;
• მოსალოდნელი სასწავლო შედეგები – რა შედეგებს მოველით მოსწავლეებისგან ამ რესურსების გამოყენებით.
რეკომენდებულია, რესურსის გამოყენებამდე გავეცნოთ მისი ეფექტიანობის განმსაზღვრელ კრიტერიუმებს:
• რა არის რესურსში ისეთი, რაც ხელს შეუწყობს მოსწავლეთა მოტივაციას?
• რა არის რესურსში ისეთი, რაც ხელს შეუწყობს გამოცდილების საფუძველზე, პრაქტიკით სწავლას?
• როგორი იქნება ამ რესურსის გამოყენების უკუგება, ანუ გააცნობიერებენ თუ არა მოსწავლეები, როგორ შეუწყო ხელი რესურსმა სწავლის პროცესს კლასში, თანამშრომლობას, რა ისწავლეს ერთმანეთისგან და მასწავლებლისაგან მისი დახმარებით?
• შეუწყობს თუ არა ხელს ეს რესურსი ნასწავლის უკეთ გააზრება-გაგებას?
თვალსაჩინოების ერთ-ერთი საშუალებაა “ამბავი სურათებად”, რომელიც ერთსა და იმავე დროს ეფექტური და ეფექტიანია როგორც მშობლიური, ისე მეორე ენისა და უცხო ენის სწავლების კუთხით.
ამბავი სურათებად – ეს არის სასაცილო ცხოვრებისეული სიტუაციები, რომლებიც რამდენიმე ნახატითაა გადმოცემული. მათი გამოყენება მიზანშეწონილია როგორც ინდივიდუალური, ისე წყვილებსა და მცირე ჯგუფებში მუშაობისას. ჯგუფური მუშაობისას თითოეული მოსწავლე იღებს ერთ სურათს და რაიმე ნიშნის მიხედვით (ფონი; ნივთი, რომელიც მეორდება ყველა სურათზე; პეიზაჟი და სხვა) პოულობს თავის ოთხეულს.
მოსწავლეები თანამიმდევრობით ალაგებენ სურათებს და თხზავენ პატარა ისტორიას. ენის ფლობის არასაკმარისმა დონემ მოსწავლეებს საინტერესო დავალების მიმართ ერთგვარი შიში რომ არ გაუჩინოს, თავპირველად უნდა მოვუხსნათ ეს შიში იმით, რომ თითოეულ კომპლექტს დავურთოთ ბარათები ამბის მოსაყოლად საჭირო ლექსიკური ერთეულებითა და ენობრივი კონსტრუქციებით. სავარაუდოდ, ჯგუფში იქნებიან მოსწავლეები, რომლებიც სხვადასხვანაირად ფლობენ ენას. ისინი ერთმანეთს დაეხმარებიან ისტორიის შედგენაში და წარუდგენენ მას კლასს.
მასწავლებელს შეუძლია, ეს ნახატები გამოიყენოს როგორც მოსმენისა და კითხვის (რეცეფციული), ისე წერისა და ლაპარაკის (პროდუქციული) უნარების განსავითარებლად. მაგალითად:
• მასწავლებელი თავად თხზავს ამბავს, შემდეგ უკითხავს მოსწავლეებს და სთხოვს, დაალაგონ ნახატები მოსმენილის მიხედვით (მოსმენის უნარის განვითარებაზე ორიენტირებული აქტივობა).
• მასწავლებელი თვითონ თხზავს ამბავს და წასაკითხად ურიგებს მოსწავლეებს. მათ უნდა დაალაგონ ნახატები წაკითხულის მიხედვით (კითხვის უნარის განვითარებაზე ორიენტირებული აქტივობა).
• მოსწავლეები თავად ალაგებენ სურათებს თანამიმდევრობით და წერილობით თხზავენ მცირე ზომის ისტორიას (წერის უნარის განვითარებაზე ორიენტირებული აქტივობა).
• მოსწავლეები თავად ალაგებენ სურათებს თანამიმდევრობით და ზეპირად თხზავენ მცირე ზომის ისტორიას (ლაპარაკის უნარის განვითარებაზე ორიენტირებული აქტივობა).
შესაძლებელია ამ სურათების გამოყენება სხვაგვარადაც. ერთი მოსწავლე იღებს პირველ ნახატს, სხვები კი ვარაუდობენ, როგორ შეიძლება განვითარდეს ამბავი. მოსწავლე აჩვენებს მეორე ნახატს, სხვები კი საკუთარ ვარაუდს ამოწმებენ. შემდეგ – მესამეს და ისევ მოწმდება ვარაუდები.
მაგალითად გთავაზობთ არასამთავრობო ორგანიზაცია „სამოქალაქო ინტეგრაციისა და ეროვნებათაშორისი ურთიერთობების ცენტრის” მიერ ამ მეთოდისთვის შექმნილი ნახატების ერთ კომპლექტს.
„ამბავი სურათებად” ზრდის მოსწავლეთა მოტივაციას, უზრუნველყოფს თითოეული მათგანის ჩართულობას, კოგნიტურთან ერთად ხელს უწყობს კომუნიკაციური უნარების განვითარებასაც.
