ხუთშაბათი, მარტი 28, 2024
28 მარტი, ხუთშაბათი, 2024

სიმარტივე ინტერნეტდამოკიდებულების წინააღმდეგ

კომპანია eBay-ის ტექნიკურმა დირექტორმა საკუთარი შვილები სკოლაში კომპიუტერების გარეშე გაისტუმრა. მის მაგალითს სხვა თანამშრომლებმა და სილიკონის ხეობის გიგანტებმა – Apple, Yahoo, Hewlett-Packard „მამებმაც” მიმართეს. Waldorf of the Peninsula სკოლა 1984 წელს დაარსდა. ერთი შეხედვით ის ჩვეულებრივი სასწავლო დაწესებულებაა. კლასებში ფერადცარციანი დაფებია, კედლებზე – წიგნებისთვის განკუთვნილი უბრალო თაროები, ხის მერხებზე კალმების და ფანქრების ჩასადები დევს. სკოლის ხიბლი სწორედ იმაშია, რომ არაფერში იყენებენ კომპიუტერს. ცივილიზაციის ყველა მონაპოვარი სკოლის სივრცეში აქტუალობადაკარგულია. მეცადინეობის დროს არ სარგობლობენ პლანშეტებით და სმარტფონებით. მოსწავლეები კერვას ძველებური საკერავი მანქანებით სწავლობენ, ძერწვას – თიხით. სასურველია, ბავშვებმა გაკვეთილების მომზადების დროს არც სახლშიც გამოიყენოს ელექტროტექნიკა.
 
თანამედროვე მოსწავლეების უმეტესობას ვერ წარმოუდგენია თუ როგორ უნდა ისწავლოს კომპიუტერის გარეშე. ბავშვები ჩვეული არიან ინტერენეტით ინფორმაციის მოპოვებას. თუმცა Waldorf of the Peninsula-ში მოსწავლეთა აზროვნების განვითარებისათვის ადგილობრივი მასწავლებლები სხვა საშუალებებს იყენებენ. მაგალითად, ლობიოს მარცვლებით სავსე პატარა ტომრები ბავშვებს ლექსების დამახსოვრებაში ეხმარება. ასეთი ვარჯიში ხელს უწყობს სხეულისა და ტვინის სინქრონიზაციას. მკვლევართა აზრით, კომპიუტერი ბავშვში შემოქმედებით აზროვნებას კლავს, უკარგავს მოძრაობის ინტერესს და სურვილს.
 
გიგანტური კომპანიების „მამებს” მიაჩნიათ, რომ მათი შვილები კომპიუტერულ ტექნიკას, ადრე თუ გვიან, მაინც ეზიარებიან. Google-ის ერთ-ერთი თანამშრომელი სახელად იგლი IT-ის ათვისების პროცესს ელემენტარულ ქმედებას – კბილების ხეხვას ადარებს. „ვერ ვხედავ მიზეზს, რომლის გამო ბავშვი მის ათვისებას დაიგვიანებს”, – ამობობს ის.
 
აღსანიშნავია, რომ თავს „დაჩაგრულად” არც ამ სკოლის მოსწავლეები გრძნობენ. ისინი ჩვეულებრივად ცხოვრობენ მაღალი ტექნოლოგიების სიკეთის გარეშე, კომპიუტერს კი მხოლოდ ფილმების საყურებლად იყენებენ. Waldorf of the Peninsula-ის ბევრ მოსწავლეს გული წყდება, რომ მათი მშობლები და ახლობლები ინტერნეტს და მობილურ ტელეფონებს ძალიან დიდ დროს უთმობენ. 11 წლის ორად კამკარი ჩივის, რომ მთელი ზაფხული თანატოლ ნათესავებთან ერთად გაატარა, მაგრამ ისინი საერთოდ არ აქცევდნენ ყურადღებას, რადგან ყველანი ინტერნეტდამოკიდებულები იყვნენ და დღე და ღამე კომპიუტერით თამაშობდნენ. „ჰეი, მეგობრებო, მე თქვენს გვერდით ვარ!” – შეჯანჯღარებით ახსენებდა თავს ორადი ნათესავებს..
 
ფურმანის უნივერსიტეტის პედაგოგი, პროფესორი და სასწავლო მეთოდების შესახებ 12 წიგნის ავტორი პოლ ტომასი ირწმუნება, რომ ახალი ტექნოლოგიები ზედმეტად ფანტავენ ბავშვის ყურადღებას და საბაზისო ცოდნას არ იძლევიან. სკოლა კი ის ადგილია, სადაც აუცილებელია წერა-კითხვა, თვლა და კრიტიკულად აზროვნება ვისწავლოთ.
 
ინტერნეტდამოკიდებულების თემაზე პირველი კვლევები 1996 წლით თარიღდება. ტერმინი „ინტერნედამოკიდებულება” ბოლომდე დღესაც არ არის განმარტებული და მუდმივ ტრანსფორმაციას განიცდის. ინტერნეტდამოკიდებულების გარდა, არსებობს რიგი ტერმინებისა, რომელიც ინტერნეტის არაზომიერ გამოყენებას უკავშირდება: ინტერნეტთან შეჩვევა, ინტერნეტის პათოლოგიური გამოყენება, ინტერნეტის პრობლემური მოხმარება. იმის მიუხედავად, თუ რა სახელწოდება გამოიყენება ინტერნეტზე მიჩვევის ფენომენის აღწერისათვის, ადამიანის ინტერნეტზე დამოკიდებულების არსებობა ეჭვგარეშეა. დამოკიდებულება არსებობს იმ შემთხვევაში, თუკი ჩვენი მოქმედება, რომელიც მიმართულია სიხარულის გრძნობის მისაღწევად და რაიმე ფსიქოლოგიური ტვირთისგან გასათავისუფლებლად, კონტროლის ფარგლებს ცილდება.
 
კომპიუტერული დამოკიდებულება ყველაზე მეტად მოზარდებს ემუქრება. ხშირად ეს დაბალი თვითშეფასების, თვითრწმენის დეფიციტის, თვითრეალიზაციის არარსებობის ბრალია. ამ პრობლემების მოგვარებას მშობლები უნდა ეცადონ, რასაკვირველია, არა გაკიცხვისა და სადამსჯელო გზით.
 
ლონდონის სამეფო კოლეჯის ფსიქიატრი ჰენრიეტა ჯონსი აცხადებს, რომ ყველაზე მეტად ინტერნეტდამოკიდებულება გეიმერებს – ქსელში მოთამაშეებს ახასიათებთ. ისინი საათობით ეჯაჭვებიან კომპიუტერს. ის ამბობს, რომ ეს უკვე დიაგნოზია და მისი ზრდასრული პაციენტები ამის გამო თავს ანებებენ სასწავლებლებს, ანგრევენ ოჯახებს და კარგავენ კავშირს რეალურ გარემოსთან. ინტერნეტზე დამოკიდებულ ადამიანები ვერ იღებენ ადეკვატურ გადაწყვეტილებებს.
 
ორი წლის წინ ჩინეთში ჩატარებული ერთ-ერთი კვლევის შედეგად, ინტერნეტზე დამოკიდებულთა თავის ტვინის სკანირების შემდეგ გამოვლინდა ე.წ. თეთრი ნივთიერების დაზიანება. მსგავსი რამ ხშირად აღენიშნებათ ნარკოტიკებსა და ალკოჰოლზე დამოკიდებულებს. კვლევამ 35 ადამიანი მოიცვა. 17-ს მძიმე ინტერნეტდამოკიდებულება დაუდგინდა. მეცნიერებმა მათი თავის ტვინი ჯანმრთელი ადამიანების თავის ტვინის ტოპოგრაფიულ მაჩვენებლებს შეადარეს. ინტერნეტდამოკიდებულებს აღმოაჩნდათ დარღვევები ნერვული ქსოვილების იმ ნაწილებზე, რომლებიც განსაზღვრავს ემოციებს, თვითკონტროლს და გავლენას ახდენს გადაწყვეტილების მიღებაზე.
 

კომენტარები

მსგავსი სიახლეები

ბოლო სიახლეები

ვიდეობლოგი

ბიბლიოთეკა

ჟურნალი „მასწავლებელი“

შრიფტის ზომა
კონტრასტი