სუფრა და ლხინი ყოველთვის ქართული ცხოვრებისა და ტრადიციის ნაწილი იყო. ჯერ კიდევ ქრისტეს შობამდე II საუკუნეში, კერძოდ, 150 წელს, პონტოს ელინისტურ-ქართული სამეფოს ტახტზე ასულმა მეფე მითრიდატე V ევერგეტმა კაბადოკიაზე გამარჯვება ზეიმით აღნიშნა, რასაც ქეიფი და ღრეობა მოჰყვა, ხოლო მისი დიდი შთამომავალი მითრიდატე VI ევპატორი, ომიდან თუ ასპარეზობიდან დაბრუნებული, ახალ ბრძოლასა თუ შეჯიბრებას სანადიმო სუფრასთან მართავდა.
ახალი წელთაღრიცხვის II საუკუნეში “მსოფლიოს ცენტრში”, რომში, მოხდა ქართველთა (იბერიის) მეფე ფარსმან ქველისა და ანტონინუს პიუსის დიდმნიშვნელოვანი შეხვედრა. კეისარმა გულუხვად უმასპინძლა აღმოსავლეთიდან ჩასულ უაღრესად საპატიო სტუმარს. ნადიმი რამდენიმე დღე გაგრძელდა.
1072 წელს საქართველოს ტახტზე ავიდა გიორგი II – “პურად უხვი ყოველ კაცთა”, რომელსაც თავდავიწყებით უყვარდა ნადიმობა და ნადირობა. ბრძოლის ველზე მოპოვებულ ალაფს ყანწი და მშვილდ-ისარი ერჩივნა. ყოველ ახალ წელს “უწინარეს ცისკრის ლოცვისა უკვლევდა დავით მეფეს ჭყონდიდელი ჯვარსა და ხატსა, სამკაულსა მეფესა და დედოფალსა”, უკურთხებდა საახალწლო სუფრას, საბოძვარსა და ტკბილეულს. წირვის შემდეგ კი ერისთავნი და ხელისუფალნი მეფეს უძღვნიდნენ რჩეულ ბედაურს და იარაღ-აღკაზმულობას. სუფრის თამადა გამორჩეულად მჭევრმეტყველი უნდა ყოფილიყო. იგი ასე მიმართავდა მეფეს: “მრავალჟამიერ ყოს ღმერთმან მეფობა თქვენი მრავალ წელს და ისარი ესე გულსა გაერთხას მეფობისა თქვენისა ორგულსა”. იტყოდა თამადა სადღეგრძელოს და დაიწყებოდა სპათა მილოცვა. ამას მოსდევდა დიდი პურობა, განცხრომა, ცეკვა-სიმღერა…
ქართველთა ძლევამოსილების აღსანიშნავად თამარ მეფის მეუღლემ დავით სოსლანმა განძის სულთნის სასახლეში ბრწყინვალე დარბაზობის გამართვა ბრძანა. “შეიქმნა პურობა და ნადიმობა შესატყვისი ჟამთა სადღესასწაულო”.
მე-13 საუკუნის მეორე ნახევარში დასავლეთ საქართველოს მეფემ დავით ნარინმა ლტოლვილი “მოკავშირე” მონღოლები დიდი ზარ-ზეიმით მიიღო. მან უზარმაზარი “სერი” გაუწყო სტუმრებს. დაიკლა ხუთასამდე ძროხა და ამდენივე ცხვარი. უღვინოდ პურის ჭამა არც მონღოლებს უყვარდათ, განსაკუთრებით მას შემდეგ, რაც ქართველებისაგან ღვინის ყადრიც ისწავლეს. დავით ნარინმაც მოიღო ღვინო უანგარიშოდ, ურმებით, ჭურებით, კასრებით, ჩაფებით. “დიდათ განკვირდნენ” მონღოლები, როცა დაინახეს, რაოდენ “უცხოთა სტუმართმოყვარენი” იყვნენ ქართველნი “თვისი ბუნებით”.
1696 წელს ქართლის მეფე გიორგი მეთერთმეტე ისპაჰანს ჩავიდა და შაჰს შეურიგდა. დღე და ღამე აუღებელი სუფრა გაეშალა შაჰ ჰუსეინს გიორგის “სადიდებლად”. ისევ “ქართული ყაიდით და ნაქცეურობით” გაეწყოთ ყოველივე სპარსელებს. მონადიმენიც უმეტესწილად ქართველები იყვნენ – უნებურად და “ნებიერად” სპარსეთს გადახვეწილნი. იყო სმა, ზმა და სიმღერა. ყველა დაეჩრდილა გიორგი მეფის ღრმააზროვან სიტყვას, მახვილგონიერებას, “მაღალ ხუმრობას”. ქართულ ჰანგებს დაეკნინებინა სპარსული ბაიათი. მთელი დღე ატრიალეს ყანწები ჰუსეინმა და გიორგიმ. “ორივე დიდად დათვრნენ. ხან ყაენი დაუსხამდა ღვინოსა, ხან მეფე”. თანამესუფრეებმაც – ქართველებმა და სპარსელებმა – დიდად მოილხინეს ხელმწიფეთა “გარიგებისა” და “შერიგების” გამო.
მე-18 საუკუნის მეორე ნახევარში იმერეთის მეფე სოლომონმა ზეობის პირველ წლებშივე აკრძალა ტყვეების ყიდვა-გაყიდვა. ამისთვის მან შემოიღო თორმეტი გვარისგან შემდგარი “ფიცის კაცების” ინსტიტუტი, რომლებსაც მისგან დიდი ნდობა ჰქონდათ გამოცხადებული. სანამ მთელს იმერეთში ფიცი და ზენაარი მიდიოდა, მზარეულნი, ხაბაზნი და მწდენი სანადიმო სუფრას აწყობდნენ ჭამა-სმის “ყოველივე სამკაულით”. მიუსხდებოდნენ თუ არა სუფრას ნაფიცარნი, პირველი საწესო სადღეგრძელო ყოველთვის ეს იყო: “დიდება ღმერთსა! ღმერთო, გაუმარჯვე ჩვენს მეფეს და მის ერთგულს ერთობით ფიცის კაცსა!”
გურიელთა სამთავრო ტახტის უკანასკნელი მემკვიდრის დავით გურიელის სასახლის მუდმივი და მოუწყინარი სტუმრები იყვნენ გურიის, სამეგრელოსა და იმერეთის დიდგვაროვნები, რომელთა შესაქცევად იმართებოდა გაბმული ქეიფი, ცეკვა-სიმღერა, შაირობა, ჯირითი, ჭიდაობა და სხვა.
