სასკოლო რაციონი, ჯანსაღი პროდუქტით (აკადემიურით თუ ორგანულით) შევსებას მოითხოვს.
სკოლებში უმეტესად მოსწავლეთა მიერ უკვე დაძლეული სირთულეები ფასდება, ძალისხმევის აღიარება კი უფრო დაწყებით კლასებში და ისიც მასწავლებლის კეთილი ნებით ხდება. არადა, თუ მივიჩნევთ, რომ ადამიანი მუდმივად განვითარებადი არსებაა, მისი თითოეული მცდელობა, თუნდაც ის ჯერ არ შეესაბამებოდეს საზოგადოების მიერ დაწესებულ სტანდარტებს, აუცილებლად უნდა აღინიშნებოდეს, რადგან მცდელობის აღიარების შემთხვევაში მოზარდები გამოწვევებსა და სირთულეებს უფრო ხარისხიანად გაართმევენ თავს.
ამას წინათ ქეროლ დვეკის შესანიშნავ გამოსვლას მოვუსმინე. ის ლაპარაკობდა ჩიკაგოს ერთ-ერთი სკოლის ყველასგან განსხვავებული და განვითარებაზე ორიენტირებული შეფასების შესახებ, რომელიც გამოიხატება სიტყვებით – „ჯერ არა“. ქეროლ დვეკი ერთმანეთისგან გამოყოფს ფიქსირებულ და ზრდის მენტალიტეტებს და ორივე მათგანს პიროვნების წარმატების ხარისხთან აკავშირებს. მისი აზრით, ნებისმიერ ჩვენგანს შეუძლია საკუთარი გონებრივი შესაძლებლობების გაუმჯობესება და ნებისმიერი პრობლემის სხვადასხვა გზით გადაჭრა.
ადამიანის თვითგანვითარების ზემოაღნიშნულ ხედვას ეყრდნობა „პომოდოროს ტექნიკაც“. დროის ფლანგვა ყველაზე გავრცელებულ ადამიანურ სისუსტედ შეიძლება მივიჩნიოთ. დედლაინები რომ არა, გამოგიტყდებით, დროში ორიენტირება და მისი ნაყოფიერად გამოყენება მეც ძალიან გამიჭირდებოდა. ალბათ ამავე მიზნით გამოიგონეს დროის ეფექტურად მართვის მეთოდები, მათ შორის – Pomodoro Technique–იც.
„პომოდოროს“, ერთი შეხედვით, დროის მთვლელის ფუნქცია აკისრია, თუმცა წუთები სპეციალური მოწყობილობის გარეშე, ნებისმიერ სმარტფონში არსებული ტაიმერითაც შეგიძლიათ აკონტროლოთ. ამ ტექნიკის ყველაზე მნიშვნელოვან ნაწილს პროდუქტიულობის წიგნაკი წარმოადგენს. სანამ მუშაობას დაიწყებთ, ანუ ტაიმერის დაყენებამდე მივა საქმე, პომიდვრების დღიური ულუფა ისე უნდა გაანაწილოთ, რომ ძალიან მნიშვნელოვანი საქმეებთან ერთად სასიამოვნო აქტივობებისთვისაც შემოინახოთ დრო.
თვითრეგულაციის პროცესი თავისთავად გულისხმობს წინასწარჭვრეტისა და დროის მენეჯმენტის უნარების განვითარებას. თქვენ წინასწარ გეგმავთ, რამდენი ოცდახუთწუთიანი „პომოდორო“ დასჭირდება სავალდებულო საქმეების მოგვარებას. შესაბამისად, დღის დაწყებამდე უკვე იცით, რამდენი თავისუფალი დრო დაგრჩებათ სასურველი ფილმის სანახავად თუ მეგობრებთან ერთად გასეირნებისთვის. თითოეული ბურთულის გაფერადებას დამსახურებული ხუთწუთიანი შესვენება მოსდევს. ამგვარი „ამოსუნთქვები“ სხეულის სტატიკური მდგომარეობისგან დასახსნელადაც კარგია. ყოველი მეოთხე ბურთულის გაფერადების შემდეგ კი დიდი შესვენების დროც დგება.
როგორც ხედავთ, პომოდოროს ტექნიკა სიზარმაცესა და გაფანტულობასთან ერთად ადამიანთა დიდი ნაწილისთვის დამახასიათებელ რამდენიმე საათის განმავლობაში შეუსვენებლად მუშაობის ჩვევასაც ებრძვის, რადგან ხანგრძლივად კონცენტრირებული გონება ნელ-ნელა კარგავს სისხარტეს და ეფექტურობას და ჩვენც ნაკლებად პროდუქტიულები ვხდებით.
ალბათ ყველა საქმიანი ადამიანი იყენებს ორგანაიზერს, რომელიც დროის ნაყოფიერად განაწილების პროცესს ერთმნიშვნელოვნად აადვილებს. აქედან გამომდინარე, ალბათ დაგაინტერესებთ, რით განსხვავდება მისგან Pomodoro. პასუხი მარტივია – ის დროის სწორად განაწილებასთან ერთად საკუთარი თავის რეგულირებასაც გვასწავლის.
პომოდოროს დღიურებში ყველაზე მნიშვნელოვანი რიგითობის დაცვაა (სასწრაფო საქმეებიდან სასურველ აქტივობამდე). მისი შევსება საკმაოდ ადვილი და სახალისოა. აბა რომელ ორგანაიზერში იპოვით დამატებით სივრცეს იდეებისთვის, სამომავლო საქმეებისა და შთაგონებისთვის?! თანაც თითოეული ნაბიჯის წინასწარ გათვლის საშულება გეძლევათ. უპირველესად, უნდა გაითვალისწინოთ, რომ ყველაზე მნიშვნელოვანი საქმის გრაფაში მხოლოდ ისეთი საქმეები იწერება, რომელთა შესრულების გარეშეც განვლილი დღით კმაყოფილი ვერ დარჩებით. შემდეგ შეგიძლიათ ჩაინიშნოთ ისეთი საქმეები, რომელთა ხვალისთვის გადადება შესაძლებელია, მაგრამ მათი შესრულება თქვენს დღეს გაცილებით საინტერესოს და ნაყოფიერს გახდის. თვითშეფასების რუბრიკა „პომოდოროს ტექნიკის“ ყველაზე მნიშვნელოვანი ნაწილია, რადგან წერითი რეფლექსიის დროს საკუთარ თავს უმხელთ, ანუ ფიქრებს სიტყვად აქცევთ, რაც წინსვლისკენ გადადგმულ საკმაოდ მნიშვნელოვან ფაზად მიიჩნევა განათლების სფეროში.
აუცილებლად დააკვირდით და ერთმანეთს შეადარეთ წინასწარ დაგეგმილი და რეალურად გამოყენებული დროის მონაკვეთები (პომიდვრები), ჩაინიშნეთ დაგეგმვის ან შესრულების პროცესში აღმოჩენილი ხარვეზები და მომდევნო დღის განაწილების დროს გაითვალისწინეთ. თავდაპირველად შესაძლოა გასაკეთებელი საქმე და მისთვის მისადაგებული პომიდვრები არ გეყოთ ან მოგრჩეთ, მაგრამ ესეც თვითსწავლისა და საკუთარი თავის რეგულირების ხანგრძლივი პროცესის შემადგენელი ნაწილია.
სამყაროში, სადაც არსებობს დროის ფლანგვის შესანიშნავი საშუალებები: ინტერნეტსაიტები, ელექტრონულ ფანჯრებში მუდმივად განახლებადი გზავნილები, საქმიანი თუ სასხვათაშორისო სატელეფონო ზარები და მსოფლიოს ნებისმიერ წერტილში ტექნოლოგიების დახმარებით დაკავშირების შესაძლებლობა, პომოდორო-ტაიმერი ერთგვარ კომპასადაც შეიძლება მივიჩნიოთ. გარდა ამისა, საქმეში ერთვება აზარტიც (თავის გამოცდა: მართლა მოვასწრებ თუ ვერა). დროთა განმავლობაში მარეგულირებელი წიგნაკის დახმარებით საკუთარ თავთან საუბარი ჩვევაში გადაიზრდება, საბოლოოდ კი უკვე განმტკიცებულ თვითმართვის უნარს ყოველგვარი გარეგანი გამღიზიანებლის გარეშე გამოიყენებთ.
სანამ სკოლაში ზემოაღნიშნული ტექნიკის დანერგვის შესაძლებლობაზე დავიწყებდე საუბარს, გთავაზობთ ლაურა ვანდერკამის შესანიშნავ გამოსვლას, სადაც ის გვიზიარებს ხანგრძლივი დაკვირვების შედეგებს XXI საუკუნის ერთგვარი სენის – დროის უკმარისობის შესახებ.
ქართულ საგანმანათლებლო სივრცეში თვითრეგულაციით სწავლა-სწავლების შესახებ ბევრს ვერაფერს იპოვი. ამ საკითხზე მეც არაფერი მეცოდინებოდა, რომ არა ჩემი თანამშრომლის მოხსენება თბილისის გ. ზალდასტანიშვილის სახელობის ქართულ-ამერიკულ აკადემიაში. პროდუქტიულობის დღიურის შესახებაც მისგან შევიტყვე. წელს კი პომოდოროების პოპულარიზაციის მიზნით ერთობლივი პროექტი დავგეგმეთ და ექსპერიმენტისთვის ერთ-ერთი კლასი ავირჩიეთ. უპირველეს ყოვლისა, თვითრეგულაციით სწავლის სიკეთეებზე ვისაუბრეთ, მერე კი ჩემი მეწყვილის მიერ გადმოქართულებული პომიდვრები დავარიგეთ. პირველ კვირას აქტიურ მონიტორინგს ვაწარმოებდით, მომდევნო შეხვედრაზე კი მოსწავლეებმა პირველი შთაბეჭდილება გაგვიზიარეს. აღმოჩნდა, რომ სამუშაო ფურცლების დახმარებით დრო გაცილებით ეფექტურად თერთმეტიდან რვა მოსწავლემ გამოიყენა და მის სასკოლო რაციონში პომოდოროების ყოველდღიურად ჩართვაც გვთხოვა.
იმედია, წარმატების ბურთულების თვლა მოსწავლეებს დროის გაცილებით ეფექტურად გამოყენებაში გამოადგებათ. ექსპერიმენტმა თუ გაამართლა, მომავალი სასწავლო წლიდან ზემოაღნიშნული ტექნიკის დახმარებით სასკოლო ცხოვრებას თითოეული მოსწავლისთვის გაცილებით პროდუქტიულს გავხდით.
დამატებითი ინფორმაციისთვის იხილეთ ლინკები:
