არდადეგების ექო გაკვეთილზე

გრილ სექტემბერში ყველანი ცხელი ზაფხულიდან მოვდივართ. მოსწავლეთათვის ეს ყველაზე დაუვიწყარი და მნიშვნელოვანი დროა _ ზაფხულის არდადეგები. ზაფხული თავბრუდამხვევი თავგადასავლების დროა. ეს დრო გრძელი და სავსეა მზით, ზღვით, მთებითა და ჰაერით _ განსხვავებული და ფერადოვანი  შთაბეჭდილებებით_ რომლებსაც ზოგი უცხო ქალაქების ნახვით იღებს, ზოგი  _ უცხო სოფლების, ახალი ადამიანების გაცნობითა და დამეგობრებით. ზოგი რეალურად მოგზაურობს, ზოგი კი  _ წიგნების სამყაროში. ორივე გამოცდილების დიდი წყაროა ბავშვებისთვის. ყველას აქვს სურვილი, არდადეგების შესახებ უამბოს თანატოლებს. შესაბამისად, კარგი იქნება, თუ მასწავლებელი მოსწავლეებს ამის შესაძლებლობას მისცემს.  დღეს ტექნოლოგიები უამრავ საშუალებას იძლევიან, რომ შენი შთაბეჭდილება სხვებს, ნაცნობებსა თუ უცნობებს, გაუზიარო_ ეს იქნება სოციალური ქსელები თუ ბლოგები. ამ წერილის წერისას სწორედ ამ ბლოგებს გადავხედე და საინტერესო ჩანაწერებს გადავაწყდი. ისიც წავიკითხე, რომ მოსწავლეობის დროს ზოგს მაინცდამაინც არ მოსწონდა, როდესაც მასწავლებელი პირველ გაკვეთილზე ტრადიციულ თემას აწერინებდა: როგორ გავატარე ზაფხულის არდადეგები. რატომღაც, ამ თემის წერისას არ არიან ბავშვები გულწრფელნი, ხანდახან შინ წინასწარ საგულდაგულოდ მომზადებულ თემასაც იზეპირებენ და მერე იმას წერენ – მოსაჩვენებლად, თავმოსაწონებლად. შეიძლება გამოგონილი ისტორიაც იყოს, რომელიც თავისთვად შეიძლება ურიგო არ იყოს, მაგრამ ხელოვნურობის იერი მაინც დაჰკრავდეს. არადა, ამ შემთხვევაში, მნიშვნელოვანია სწორედაც გულწრფელობა, რომელიც ადამიანს ეხმარება, როგორც საკუთარი თავის, ასევე ადამიანებისა და სამყაროს შეცნობაში. ეს ყოველივე ხომ, ერთი შეხედვით, უმნიშვნელო დეტალებსა და ნიუანსებში მჟღავნდება. სწორედ ამ ნიუანსებშია ჩამალული ზაფხულის მთელი გემო და სურნელი, ის განუმეორებელი არომატები, რომლებიც გამოთქმის თანავე იფანტებიან და თითქოს უკვალოდ ქრებიან.

გთავაზობთ რამდენიმე სასწავლო სტრატეგიას, რომლებიც შეიძლება სასწავლო წლის დასაწყისში გამოიყენოთ.

ბავშვები დასხით წყვილებად და მიეცით დრო დამოუკიდებლად იმუშავონ. ერთმანეთს უამბონ, სად და როგორ გაატარეს ზაფხული. ჯერ ერთმა ჩანიშნოს პირველის ნაამბობის დეტალები, მერე _ მეორემ. დანიშნული დროის გასვლის შემდეგ კი წყვილიდან ჯერ ერთი გამოვიდეს და მეწყვილის არდადეგების შესახებ მოყვეს, მერე _მეორე.

შეიძლება წყვილის წევრებს შესთავაზოთ, რაიმე დახატონ ერთმანეთის ნაამბობის შესახებ და შემდეგ ამ ნახატის საშუალებით იმსჯელონ. რა თქმა უნდა, არ არის საჭირო, რომ ხატვა შეეძლოთ, შეიძლება შტრიხებისა და ნიშნების საშუალებითაც გადმოიცეს სათქმელი. ამ დროს ხომ ყველაფერი იმაზეა  დამოკიდებული, ნახატს როგორი მონაყოლით შეავსებს ავტორი.

შეიძლება არდადეგების დაწყებისას დაავალოთ მოსწავლეებს ზაფხულში გადაღებული ფოტოების მიხედვით სლაიდშოუები მოამზადონ_ სურვილისამებრ. მერე კლასს გაუზიარონ. ეს დავალება იმით არის კარგი, რომ შესაბამის პროგრამებს მოძებნიან და ისწავლიან, კეთების პროცესში კი შემოქმედებით უნარებს განავითარებენ.

შეიძლება ბავშვი არსადაც არ წაიყვანონ ზაფხულში, მაგრამ ეზოში მოწყობილ აუზშიც შვენიერი დრო გაატაროს. თავგადასავლები აქაც არანაკლები შეიძლება იყოს, მთავარია, ბავშვს მივცეთ შესაძლებლობა, მცირე დეტალები გაიხსენოს, მეგობარ ხატიას ან ნიკას  სასაცილო აბებს მოყვეს.

შეიძლება მასწავლებელმაც მოამზადოს სლაიდშოუ თავისი არდადეგების შესახებ, ან ორიოდე სიტყვით უამბოს_ სახალისო ისტორიების ჩართვით. ერთი წუთის განმავლობაში წაკითხული წიგნის შესახებაც უთხრას ორიოდე სიტყვა.

კარგი იქნება, თუ არდადეგების შემდეგ წაკითხული წიგნების პრეზენტაციებიც გაიმართება. ეს რომ არ იყოს მოსაწყენი და მოსწავლეებმა მხოლოდ ერთმანეთის მონოლოგებს არ უსმინონ, ზემოთ ნახსენები მეთოდი აქაც შეიძლება გამოიყენოთ.

წყვილებში ერთმანეთს უმბონ, რა წაიკითხეს, რა მოეწონათ და შემდეგ მეწყვილემ წარმოადგინოს. ასე უკეთესად მოუსმენენ ერთმანეთს, უფრო დაინტერესდებიან და  ახალი წიგნის წაკითხვის სურვილი გაუჩნდებათ. 

შეიძლება წინასწარ, გაკვეთილის დასაწყისში, სურვილისამებრ, მოსწავლეების დანაწილება იმის მიხედვით, ვის რა გზით რა შთაბეჭდილება უნდა, რომ გადმოსცეს. მაგალითად, ერთ ჯგუფში გაერთიანდნენ მოსწავლეები, რომელთაც არდადეგები სოფელში გაატარეს, ერთად _ რომელთაც იმოგზაურეს და ა. შ. შემდეგ ჯგუფში გაუზიარონ ერთმანეთს შთაბეჭდილებები და ერთი _ ჯგუფის მიერვე შერჩეული პრეზენტატორი _ გამოვიდეს და ყველას ნაამბობიდან შერჩეული ეპიზოდები წარმოადგინოს.