როგორ დავეხმაროთ შვილს საშინაო დავალების მომზადებაში

როცა მისი საშინაო დავალება თქვენი პირადი განსაწმენდელია, აქციეთ ეს ჯოჯოხეთი ზეციურ და სრულყოფილ სიმშვიდედ.

„ბნელ“ საუკუნეებში საშინაო დავალებები იწერებოდა დაფაზე, ან დარეკილი ზარის ხმას რომ არ ჩაეხშო, გაკვეთილის ბოლოს მასწავლებლის მიერ სწრაფად იკითხებოდა. სწორად უნდა გაგეგო დავალება, რადგან ამის გადასამოწმებლად არავითარი ვებგვერდი არ არსებობდა. სამახსოვროები (agendas) და კალენდრები საქმიანი ადამიანებისთვის არსებობდა და არა მოსწავლეებისათვის. საგნის რვეულის ფურცელზე სწრაფად მინაჯღაბნი საკმარისი უნდა ყოფილიყო იმის შესახსენებლად, თუ რის გაკეთება იყო საჭირო. იმ დროს ალბათ მკაცრი განრიგი ჰქონდათ. სახლში მისვლისთანავე  წაიხემსებდნენ და მიდიოდნენ ოთახში წიგნებთან „საბრძოლველად”. სწრაფად გადმოვინაცვლოთ დღევანდელობაში. ალბათ გიკვირთ, რატომ აღიქმება მისი საშინაო დავალება თქვენს პასუხისმგებლობად. იქნებ ეს იმ იმეილების გამოა, რომლებიც თქვენს “ინბოქსში” გროვდება და თქვენს ზრუნვასა და დანაშაულის გრძნობას აძლიერებს: “გამარჯობა, მისის ჯონსონ, გწერთ მისის სმიტი, მეთის მათემატიკის მასწავლებელი. მინდა იცოდეთ, რომ მეთმა ისევ ვერ დასძლია  საშინაო დავალება”. იქნებ თქვენ იმეილებს მხოლოდ იმისთვის უვლით გვერდს, შოკი რომ არ მიიღოთ თქვენი ვაჟის სასკოლო დღიურიდან (report card), სადაც ხაზგასმულია მისი წარუმატებლობა. და ეს მას შემდეგ, რაც ის მუდმივად გარწმუნებდათ, რომ სკოლაში ყველაფერი კარგადაა.

თქვენსა და თქვენს შვილს შორის კავშირების გაბმის მცდელობისას ბევრი მასწავლებელი რთულ პროექტებსაც ადგენს, სადაც თქვენი მონაწილეობაც საჭიროა. თქვენი შვილი ხომ მართლაც ყველაზე მნიშვნელოვანი ადამიანია თქვენს სამყაროში.

მარტივად რომ ვთქვათ, რატომ გეჩვენებათ, რომ მისი საშინაო დავალება თქვენც გეკუთვნით? რატომ არ იქცევით თქვენი მშობლებივით  – დაე, თქვენი შვილი თვითონ გაუმკლავდეს ყველაფერ ამას.

თუ თქვენი შვილი დამოუკიდებლად ასრულებს საშინაო დავალებებს, კითხვის გაგრძელება აუცილებელი არ არის. დანარჩენი ჩვენგანი კი იმდენ ხანს იტანჯებოდა სიჩუმეში,  დროა ვისაუბროთ, თუ რა ხდება სინამდვილეში. თქვენ ხართ საშინაო დავალების შესრულების ჯოჯოხეთში და მისი შესრულება სულაც არ არის თქვენი პასუხისმგებლობა. როგორც მშობელი, გრძნობთ, თითქოს ეს ყველაფერი თქვენი პრობლემაა. თუ თქვენი მოსწავლე სწავლისას დიდ ძალისხმევას ხარჯავს, სავარაუდოა, რომ საშინაო დავალების შიში ჰქონდეს. ის, რაც შესაძლებელია მოტივაციის ნაკლებობით იყოს შენიღბული, სინამდვილეში შეიძლება თქვენი მოსწავლის თავდაუზოგავი ძალისხმევა იყოს, რომელსაც იგი სიამოვნებით აარიდებდა თავს. სწორედ ამ დროს საშინაო დავალება განსაკუთრებით მძიმედ აწვება მშობლის მხრებს. რა უნდა ქნას მშობელმა?

ლევ ვიგოტსკიმ, 1900-იანების საბჭოთა ფსიქოლოგმა, გამოთქვა ვარაუდი, რომ ბავშვებს მაშინ შეუძლიათ თავიანთი სრული პოტენციალის გამოყენება, როცა მათთვის ავტორიტეტული ადამიანები უწევენ დახმარებას იმ საკითხებში, რომლებსაც დამოუკიდებლად თავს ვერ ართმევენ. მან ამ კონცეფციას “სკაფოლდინგი” უწოდა, (“ხარაჩოს” მეთოდი – ხარაჩო საჭიროა, სანამ შენობა გამყარდება). ის ფიქრობდა, რომ ამ დახმარების  სწორად გაგება ფასდაუდებელია. რა თქმა უნდა, ყველა ბავშვი ინდივიდია, რომელიც ინდივიდუალური ტემპით სწავლობს. მშობლის მიზანი კი უნდა იყოს ისეთი დახმარებისა და ხელმძღვანელობის გაწევა, რომელიც ხელს შეუწყობს ბავშვს, გამოიყენოს სრული პოტენციალი. პრობლემა, რომლის წინაშეც დღეს ბევრი მშობელი დგას, არის ის, რომ საკუთარ თავზე დახმარების ზომაზე მეტ “ტვირთს” იღებენ. დღეს ხომ ბავშვებისთვის ხელმისაწვდომია ტექნოლოგიური მხარდაჭერა, რათა უკეთ გაერკვნენ კონცეპტებში. ოდესღაც ჩვენ არ შეგვეძლო უბრალოდ “დაგვეგუგლა”.

დღეს მიცემული საშინაო დავალებების რაოდენობა ხშირად თავბრუდამხვევი გვეჩვენება. თუ თქვენს შვილს უჭირს ფოკუსირების ან მოტივაციის შენარჩუნება, მეტი დრო სჭირდება სასწავლო მასალის გაცნობაზე, ან სხვა ბავშვებისაგან განსხვავებული ტემპით სწავლობს, მისთვის საშინაო დავალება შესაძლოა მართლაც ბევრი იყოს. იმ ტემპის გამო, რომლის აყოლასაც ბევრი მასწავლებელი სასკოლო საგნის გასავლელად საჭიროდ მიიჩნევს, მასწავლებლები ზედმეტად ტვირთავენ მოსწავლეებს.

მშობლები, რომლებიც ღიზიანდებიან ან ბრაზობენ კიდეც, რადგან აქტიურად ერევიან შვილების დავალების შესრულების პროცესში, ხშირად ფიქრობენ, რომ ეს შეიძლება სხვისი განსჯის საგანი გახდეს.

ზოგ ბავშვს მართლა სჭირდება გაცილებით მეტი დახმარება საშინაო დავალებების შესრულებისას, ვიდრე სხვას. თუკი თქვენ ასეთი ბავშვის მშობელი ხართ, ქვემოთ მოცემულია მცირე რჩევები თქვენთვის, თუ როგორ უნდა დაეხმაროთ თქვენს მოსწავლეს წარმატების მიღწევაში და შეამციროთ თქვენი ტვირთი:

იცოდეთ, რისი და რამდენის დაძლევა შეუძლია

თქვენ უკვე დადიოდით სკოლაში, ასე რომ, ნუ დაისტრესებით თუ მართლაც ვერ გამონახავთ საკმარის მოთმინებასა და დროს, რეპეტიტორობა გაუწიოთ თქვენს შვილს. არსებობს მხარდაჭერისა და ხელმძღვანელობის სხვა ვარიანტებიც. ხშირად მოსწავლის დახმარება მშობელზე უკეთ სხვას შეუძლია.

შექმენით ოპტიმალური სამუშაო გარემო

დასხედით თქვენს მოსწავლესთან ერთად და განიხილეთ, როგორ შექმნათ გარემო, რომელიც წაახალისებს მის პროდუქტიულობას და ხელს შეუწყობს ყურადღების მობილიზებაში. მასთან ერთად შეიმუშავეთ დავალებების შესრულების ქმედითი განრიგი. ზოგ ბავშვს საშინაო დავალების შესრულებამდე სჭირდება დასვენება. შეიმუშავეთ საგანთა საუკეთესო თანმიმდევრობა. იქნებ, მას ჯერ იოლი დავალებების შესრულება უკეთ გამოსდის; ან იქნებ, მუშაობისას თანდათან კარგავს ენერგიას და ჯერ რთული დავალებების შესრულება ურჩევნია; ან ხშირი დასვენებები სჭირდება. როცა სტრატეგიებს ერთად შეიმუშავებთ, ამით მას გაუწევთ ისეთ დახმარებას, რომელიც ხელს შეუწყობს დავალებების ეფექტურად და დროულად შესრულებაში.

აუცილებელია მცირედი მონიტორინგი

მართალია, ზოგჯერ შეიძლება გსურდეთ, მარტო დატოვოთ მოსწავლე თავის საშინაო დავალებასთან, მაგრამ მცირედი მონიტორინგი შესაძლოა უკეთესი იყოს წარმატების მისაღწევად. რაც უფრო მალე შესთავაზებთ დახმარებას და წინამძღოლობას, თუნდაც ეს არასასურველი ჩანდეს, მით უკეთესი იქნება. ეს განსაკუთრებით ამართლებს იმ მოსწავლეების შემთხვევაში, რომლებსაც სწავლაზე დიდი ძალისხმევა ეხარჯებათ. საუკეთესო გზა იმის დასადგენად, თუ როგორ და რამდენ მეთვალყურეობას გასწევთ, არის ინტერაქტიული დისკუსია მოსწავლესთან. გახსოვდეთ, რომ მეთვალყურეობა უნდა იყოს “მხოლოდ ზომიერი”. თუ მოსწავლე კატეგორიულად ეწინააღმდეგება თქვენს ჩართულობას, მიეცით მას მეტი თავისუფლება. სთხოვეთ  მას, ჩამოგითვალოს  თავისი საშინაო დავალებები. თუ სკოლას აქვს ვებგვერდი, სადაც დავალებებს განათავსებენ ხოლმე, გადაამოწმეთ, რათა მის ჩამონათვალს შეადაროთ. როცა მთელი სამუშაო დასრულებულია, სთხოვეთ განახოთ, რომ ყველაფერი შესრულდა. თუ თქვენს მოსწავლეს მეტი მეთვალყურეობა სჭირდება, შეიძლება სჯობდეს გვერდით დაჯდომა და დავალებებისთვის ერთად გადახედვა. იყავით ის ახლოს სანამ დავალებას აკეთებს. მხოლოდ თქვენმა იქ ყოფნამაც კი შეიძლება ხელი შეუწყოს მის  სამუშაოზე ფოკუსირებას. ყურადღება მიაქციეთ მის სამუშაო გარემოს, რათა დარწმუნდეთ, რომ არის სასურველი და არ არსებობს ხელისშემშლელი პირობები.

გამოიყენეთ თქვენი რესურსები

ზოგჯერ შეიძლება მოგეჩვენოთ, რომ თქვენ ერთადერთი ხართ, ვინც საშინაო დავალების სირთულეებს ბავშვთან ერთად უმკლავდება. მნიშვნელოვანია გახსოვდეთ, რომ სხვა ხელმისაწვდომ რესურსებსაც მიმართოთ. დაუკავშირდით მასწავლებლებს, სხვა მშობლებს. დახმარებისთვის მიმართეთ მეუღლეს ან უფროს შვილებს და ა. შ.

თავი აარიდეთ ემოციურ დაპირისპირებებს

როცა თქვენი მოსწავლე დიდ ძალისხმევას ახმარს საშინაო დავალების დასრულებას, სტრესი შესაძლოა აუტანელი იყოს ორივე თქვენგანისთვის. როცა ის იმედგაცრუებულია, უმჯობესია შეინარჩუნოთ სიმშვიდე. შესაძლოა თქვენ იყოთ მისი ბრაზის სამიზნე, მაგრამ გახსოვდეთ, ამის მიზეზი ხშირად საკუთარი თავით ან სიტუაციით უკმაყოფილებაა. ამ დროს უკან დაიხიეთ (ნაბიჯი უკან), მაგრამ სულ ნუ მიატოვებთ. ნუ აგრძნობინებთ, რომ მის ქცევას მოჰყვება მისი მარტო დატოვება, რასაც, შეიძლება თვითონვე ითხოვდეს კიდეც.

ასწავლეთ თქვენს შვილს, მეტი ყურადღება დაუთმოს იმ საგანს, რომლის ნიჭიც აქვს. წინააღმდეგ შემთხვევაში შეიძლება შედეგად მივიღოთ მოტივაციის დაკარგვა და მცდელობაზე უარის თქმაც კი. შესთავაზეთ სტრატეგიები, რომლებიც მისთვის საჭირო დახმარებას გაწევს. წაახალისეთ, რომ გამოიყენოს ხელმისაწვდომი რესურსები (მოითხოვოს დამატებითი დახმარება სკოლაში, გამოიყენოს ინტერნეტი) და სხვ.

წყარო: https://www.psychologytoday.com/blog/lets-talk-tween/201701/when-his-homework-is-your-personal-purgatory