თავდაჯერება, გონიერება, შემოქმედებითობა და ნაყოფიერება მთელი ბავშვობის განმავლობაში იმაზეა დამოკიდებული, აქვს თუ არა ბავშვს თავისუფალი თამაშისა და წარმოსახვისთვის საკმარისი დრო. ეს პირობა განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ადრეულ ასაკში – შვიდ წლამდე.
განათლების ეროვნული ასოციაციისა და მშობელთა და მასწავლებელთა ეროვნული ასოციაციის რეკომენდაციით, პირველკლასელებს დღეში 10 წუთზე მეტი არ უნდა ეხარჯებოდეთ საშინაო დავალების შესასრულებლად. მეორეკლასელებისთვის მაქსიმუმი დღეში 20 წუთია, მესამეკლასელებისთვის – 30 წუთი და ა.შ. უფრო პატარებისთვის საკმარისია ბაღში გატარებული დღეც.
ეს წესი არაერთ სკოლაში ირღვევა. ბავშვები ამჟღავნებენ სტრესის ნიშნებს, ოჯახთან ერთად გასატარებელი დროის დიდი ნაწილი კი საშინაო დავალებებს მიაქვს. ოთხი წლის ბავშვის დედა ამბობდა, რომ საბავშვო ბაღში მის პატარას ერთი კვირის განმავლობაში 5 დავალება მისცეს. დედა საკითხავ დავალებებს არ აპროტესტებდა, მაგრამ წუხდა, რომ მასწავლებელმა ბავშვებს ასევე დაავალა, (1) მოემზადებინათ შოუ და მოეწყოთ პრეზენტაცია, (2) ყოველდღე ეკითხათ შინ (3), ყოველდღე განეხილათ ბაღში წაკითხული ტექსტები და (4) ესწავლათ თავიანთი სახელების ისტორია. მე ვუთხარი, რომ ეს მეტისმეტად ბევრია.
ათწუთიანი წესის გამოყენებასთან ერთად როგორ გავარკვიოთ, მეტისმეტად ბევრია თუ არა ბავშვისთვის მიცემული საშინაო დავალება?
თამაშისთვის საკმარისი დრო. სკოლაში დროულად მისვლა, იქ მთელი დღის გატარება, ყველა წესის ცოდნა და დაცვა, შინ დაბრუნება პატარა ბავშვისთვის უკვე საკმაოდ ბევრია. თუ ამას საშინაო დავალებასაც დავუმატებთ, შესაძლოა, დრო მოაკლდეს განვითარებისთვის მნიშვნელოვან ისეთ საქმიანობებს, როგორებიცაა სირბილი, საუბარი, ოცნება, წარმოსახვა და გამომგონებლობა.
სტრესის ნიშნები. დააკვირდით, ხომ არ შეეცვალა ბავშვს მადა, ძილი, ხასიათი, ინტერესები, ხომ არ შფოთავს, ემოციურად ხომ არ გპასუხობთ. თუ შფოთვის ნიშნები შეატყვეთ, გაარკვიეთ, რა დაავალა მასწავლებელმა –შესაძლოა, მიზეზი საშინაო დავალება იყოს.
ოჯახისთვის განკუთვნილი დრო. როდესაც საშინაო დავალება ხელს უშლის ოჯახურ აქტივობებს, რამე უნდა ვიღონოთ.
ბავშვმა სათანადო განათლება რომ მიიღოს, მშობლები მასწავლებლის მოკავშირეები უნდა იყვნენ, მაგრამ თუ ბავშვის დრო დაგეგმილია უფროსების მიერ და გადატვირთულია ელექტრონული მოწყობილობებით, თუ მას აღარ რჩება საკმარისი დრო წარმოსახვისთვის, კვლევისა და გამოგონებისთვის, ეს უნდა აღვკვეთოთ.
როგორ?
დააბალანსეთ. სანამ საშინაო დავალებას შეუტევდეთ, თქვენი შვილის სხვა აქტივობებს გადაავლეთ თვალი. ელექტრონულ მოწყობილობებზე მუშაობა, გაკვეთილები, სპორტი და სხვა ამგვარი აქტივობები შესაძლოა მნიშვნელოვან ცოდნასა და გამოცდილებას იძლეოდეს, მაგრამ მხოლოდ მაშინაა სასარგებლო, როცა ზომიერად ვიყენებთ.
გაესაუბრეთ თქვენი შვილის თანაკლასელთა მშობლებს. გაიგეთ, რას ფიქრობენ ისინი საშინაო დავალებების შესახებ. გაარკვიეთ, როგორია სხვა კლასების, სკოლების, მასწავლებლების გამოცდილება ამ კუთხით.
შეხვდით მასწავლებელს. მოუსმინეთ და ისწავლეთ. სხვა მშობლებსაც სთხოვეთ, თქვენთან ერთად შეხვდნენ მასწავლებელს. გაეცანით მის ხედვას და გააცანით საკუთარი. ესაუბრეთ მშვიდად და პატივისცემით. ხშირად ეს საკმარისია პრობლემის აღმოსაფხვრელად. ნუ დაიჟინებთ, რომ თქვენს შვილს ზედმეტ და უსარგებლო საშინაო დავალებებს აძლევენ. თუ ბავშვი წუხს, რომ დავალებებს თავს ვერ ართმევს, მასწავლებელს მეგობრულად აუხსენით ეს (გინდათ დარწმუნდეთ, რომ თქვენს შვილს საკმარისი დრო დარჩება სათამაშოდ, დასასვენებლად და ოჯახის წევრებთან ერთად დროის გასატარებლად), ბავშვს კი უთხარით, რომ ესაუბრეთ მასწავლებელს და ერთად იპოვით გამოსავალს.
დაელოდეთ და თვალყური ადევნეთ. აცადეთ მასწავლებელს ერთი ან ორი კვირა პრაქტიკის შესაცვლელად. თუ ბავშვმა მეტი ხალისით დაიწყო მეცადინეობა, ე. ი. თქვენმა მისიამ წარმატებით ჩაიარა.
შექმენით ჯგუფი. თუ პრობლემები გაგრძელდა, მოძებნეთ თქვენსავით მოაზროვნე მშობლები, გაერთიანდით, ჩამოაყალიბეთ მარტივი მიზნები და გონივრული ვადები. თუ თანამოაზრეების პოვნა გიჭირთ, გადადით მომდევნო ნაბიჯზე.
შეკრიბეთ მტკიცებულებები. უკანასკნელ ხანს ჩატარდა არაერთი კვლევა, რომლებიც ათწუთიანი წესის უპირატესობას ადასტურებს. ქვემოთ მოცემულ ბმულზე რამდენიმე მაგალითს ნახავთ. უფრო მეტ ინფორმაციას იპოვით სიტყვა “საშინაო დავალების” დაგუგვლით.
გამოხატეთ თქვენი მოსაზრებები წერილობით, მოკლედ და შეძლებისდაგვარად მარტივად. განურჩევლად იმისა, იპოვით თანამოაზრეებს თუ ვერა, გააცანით ისინი სხვებს, განიხილეთ მათთან ერთად და დარწმუნდით, რომ თქვენი თხოვნა ნათელი და პრაქტიკულია.
დანიშნეთ მასწავლებელთან მეორე შეხვედრა. სთხოვეთ, შეხვედრას დირექტორიც დაესწროს. სასურველია, შეხვედრა, ადრინდელივით, მშვიდად და პატივისცემით, პატარა ჯგუფში გამართოთ. გამოხატეთ თქვენი დამოკიდებულება და თქვით, რისი შეცვლა გსურთ. მოიხმეთ თქვენი მოსაზრების მხარდამჭერი მეცნიერული არგუმენტები (იხ. პარაგრაფი „მტკიცებულებების შეგროვება“).
თუ სკოლაში წინააღმდეგობას წააწყდით და მიგაჩნიათ, რომ სიტუაცია მოითხოვს ამას (საშინაო დავალებების სიმრავლე ზიანს აყენებს ბავშვის ფიზიკურ და ფსიქიკურ ჯანმრთელობას), დასვით საკითხი უფრო მაღალ დონეზე, მიიტანეთ თქვენი მოთხოვნა განათლების სამეთვალყურეო საბჭოს, სკოლის მმართველობითი ორგანოს, სკოლის რწმუნებულის ყურამდე. იმ სიმაღლემდე, რაც საჭირო იქნება სასურველი შედეგის მისაღებად.
წერეთ ბლოგი, ესაუბრეთ მედიას. თქვენ უკვე საკმაოდ ბევრი იცით ამ საკითხებზე, თანაც თქვენი ამბავი შესაძლოა სხვებსაც დაეხმაროს. ოღონდ ეს უკიდურესი ნაბიჯია და სანამ ყველა სხვა გზას არ მოსინჯავთ, მის გადადგმას არ გირჩევთ. თუ ამ გზას აირჩევთ, ყველაფერი იღონეთ უკუშედეგებისგან ბავშვის დასაცავად (მაგალითად, სკოლაში შესაძლოა ამოიჩემონ, მეტსახელი შეარქვან და სხვა). წინასწარ შეიმუშავეთ უკან დახევის გეგმა – მოძებნეთ სხვა სკოლა, სადაც ბავშვს მშობლის აქტიურობისთვის არ დასჯიან.
ეფექტური ოპონირება ოპონენტის პატივისცემას ემყარება. შესაძლოა, მიზნის მიღწევას ბევრი დრო დასჭირდეს, მაგრამ შედეგი ამად ნამდვილად ღირს. ბევრი მაგალითი გვინახავს, როდესაც შვილის კეთილდღეობაზე ერთი მშობლის ზრუნვას არათუ კონკრეტული მასწავლებლის პრაქტიკა, არამედ მთელი საგანმანათლებლო პოლიტიკაც კი შეუცვლია. საშინაო დავალება ყოელთვის არ წარმოადგენს პრობლემას, ზოგი ბავშვი სიამოვნებითაც კი ასრულებს მას, მაგრამ არის შემთხვევები, როდესაც ის მოითხოვს თამაშზე, ოცნებაზე, ძილზე, მეგობრებსა და ოჯახის წევრებთან ერთად დროის გატარებაზე უარის თქმას. ამ დროს მშობლები ცდილობენ, შვილების ცხოვრებაში ჯანსაღი ცვლილებები შეიტანონ.
წყარო: https://www.psychologytoday.com/blog/going-beyond-intelligence/201609/how-much-homework-is-too-much-how-can-parents-push-back
