პარასკევი, მარტი 29, 2024
29 მარტი, პარასკევი, 2024

სხვა ინგლისური

ორი წელია, ერთ გოგოს ინგლისურს ვასწავლი. წინა საუკუნის დასასრულს და ამ საუკუნის დასაწყისშიც ინგლისურს იმიტომ ვასწავლიდი, რომ თავის გატანის სხვა ხერხი არ მახსენდებოდა. იმხანად მასწავლებლობას იჩემებდა ყველა, ვისაც კი რაღაცის სწავლება შეეძლო და არც მე გამიტანჯავს თავი იმაზე ფიქრით, სწორად ვიქცეოდი თუ არა, როცა მოსწავლეებს ემილი დიკინსონის ლექსებს ვაკითხებდი. სილვია პლათის ლექსებსაც. მარკ სტრენდის ლექსებსაც.

ახლა სხვა ამბავია. ამ გოგოს მხოლოდ და მხოლოდ იმიტომ ვასწავლი ინგლისურს, რომ ეს ორივესთვის სიხარული და სიამოვნებაა.  ჩემი მოსწავლე, 13 წლის კვალობაზე, ნაკითხია და ენასთან ურთიერთობისთვის აუცილებელი ჩვევებიც აქვს. ამის გამოა, რომ ჩვეულებრივი გაკვეთილები სახეს იცვლიან და უჩვეულონი ხდებიან. ენის მასწავლებელს ეს ნამდვილად შეუძლია – ახალი სამყაროს კარი გახსნას და თავგადასავლებს მოწყურებულს შიგ შეუძღვეს – იდუმალებით, სილამაზით, ამაღელვებელი ლანდშაფტებით, თვალწარმტაცი ლაბირინთებით სავსე სივრცეში.

როცა ინგლისურის გაკვეთილი ახლოვდება, კედლის საათს ვუყურებ – სიხარულისა და კიდევ რაღაც ისეთის მოლოდინით, რაც სახელდების ყოველგვარ მცდელობას ეწინააღმდეგება.

ალბათ ისიც უნდა ვთქვა, რომ ჩემი მოსწავლე ჩემი ძმისშვილია. ოღონდ ეს გაკვეთილის დაწყებისთანავე გვავიწყდება. მოგზაურებს ვგავართ – გრძელ გზას დამდგარ ყარიბებს, უსასრულო ექსპედიციის მონაწილეებს, სამყაროს მეცნიერული მეთოდებით ახსნის მოიმედე მკვლევრებს და ამავე დროს – პოეტ-ვარსკვლავთმრიცხველებს. შესაძლოა, ახლაც ისევე ვაზვიადებ, როგორც სხვა საგაზეთო ჩანაწერებში. აბა, როგორ ვისაუბრებ აუღელვებლად ამ ახალი სამყაროს მისადგომებთან, როცა ყველა გზა ვიწრო და მოლიპულია, ცის სურათი – მაცდუნებლად ბუნდოვანი, თითოეული ჩრდილი – პრეისტორიული ცხოველის ფორმის.

არ აღვწერ ჩვენს ყოველდღიურ ნაბიჯებს. დარწმუნებული ვარ, ისინი თქვენს ნაბიჯებს ემთხვევა. ტექსტის გარჩევა. ლექსიკური და გრამატიკული სავარჯიშოები. წერითი დავალებები. საუბრები გარემოს დაბინძურებასა თუ სმარტფონების გამოყენების დადებით და უარყოფით მხარეებზე. გზის აუცილებლად გასავლელი მონაკვეთები. სავალდებულო სირბილი.

ჩემს მოსწავლეს წერა უყვარს და, როგორც წესი, რამდენიმეგვერდიან ესეებს წერს ხოლმე. ხმამაღლა კითხვაც უყვარს. შენიშვნებს ძალიან იშვიათად ვაძლევ – უმთავრესად მაშინ, როცა ერთი და იგივე შეცდომა მეტისმეტად ხშირად მხვდება ყურში. ნაწერში წითელი კალმით არაფერს ვასწორებ – წერის სიხარული სიხარულად უნდა დარჩეს. წესების სწავლა და გამეორება კი გაკვეთილის სავალდებულო ნაწილში უფრო გამართლებულია.

ზოგჯერ სათაური არ მოსწონს და არაფერს წერს. ზოგჯერ წერას იწყებს და ხვდება, რომ საკუთარი პოზიციის განსაზღვრისა და აზრების დალაგებისთვის რამდენიმე დღე მაინც დასჭირდება. რა მოხდა, თუ ფიქრობს, რომ არც ერთი ცნობილი ფობია არა აქვს – რა ვიცოდი ამ ასაკში ჩემს ფობიებზე?!

ინგლისურის გაკვეთილის ყველაზე სასიამოვნო და სრულიად არასავალდებულო ნაწილი მაშინ იწყება, როცა სხვა დანარჩენი მთავრდება. სახელმძღვანელოები და რვეულები დახურულია. კალამი და ფანქარი – გვერდით მიწყობილი. ლექსიკონი – მაგიდის კიდემდე გაწეული.

ლექსების კითხვა ორი თვის წინ დავიწყეთ. ვუთხარი, რაღაცას წაგაკითხებ და აბა, თუ მოგეწონება-მეთქი. მოეწონა.

დიდი ხნის წინ შედგენილ ანთოლოგიას ვშლი და წინასწარ შერჩეული ლექსის წაკითხვას ვთხოვ. კითხულობს. მერე რა, რომ დროდადრო უცხო სიტყვები ხვდება ან  აზრის გამოტანა უძნელდება. სწრაფად კითხვა უყვარს და ვეუბნები, ნელა იკითხე-მეთქი. არ ვუსწორებ, როცა უცხო სიტყვას არასწორად კითხულობს. პირველი წაკითხვის მერე რამდენიმე წუთს ისვენებს. მერე ლექსს სტრიქონ-სტრიქონ თარგმნის. აქ აუცილებლად ვეხმარები. არანაირი გარჩევა და სიმბოლოების ანალიზი. უბრალოდ, პოეზია – ჯერ ერთ, მერე მეორე ენაზე. როცა ბოლო სტრიქონსაც ვთარგმნით, ვთხოვ, ახლა თავიდან ბოლომდე კიდევ ერთხელ წაიკითხე-მეთქი. ხმამაღლა. ისევ ნელა, აუჩქარებლად.

ეს არის და ეს. გაკვეთილი დასრულებულია. არ ვცდილობთ, პოეტის გულისნადებს ჩავწვდეთ ან, მისი ბიოგრაფიული ფაქტების გათვალისწინებით, რაღაც თეორიები ავაგოთ. სულერთია, რას ფიქრობდა. სულერთია, რა სჯეროდა – ინდოეთში იმოგზაურა თუ ახალი კონტინენტი აღმოაჩინა.

აქვე ისიც უნდა ითქვას, რომ არჩევანი ყოველთვის არ ამართლებს და შესაძლოა ძალიან ცნობილი პოეტის კარგმა ლექსმა ისეთი შთაბეჭდილება ვერ მოახდინოს, როგორსაც ელოდით. დროის შერჩევა უმნიშვნელოვანესია, შეცდომის დაშვება – ძალიან იოლი. ჩემს გოგოს უილიამ უორდსუორთი არ მოეწონა – სიამოვნების წყაროდ ვერ ექცა, მისი სახეები თვალწინ ვერ გაუცოცხლდა, ნარცისების მდელო ძილში ვერ ჩაჰყვა. და რა დაშავდა? არც არაფერი. ერთ დღესაც მოულოდნელად გადააწყდება და თავიდან აღმოაჩენს.

რობერტ ფროსტი, ალფრედ ჰაუსმანი, ედნა სენტ-ვინსენტ მილეი, ენ სექსტონი და მარგარეტ ეტვუდიც კი… კონსტანტინოს კავაფისისა და მარინა ცვეტაევას ლექსების ინგლისური თარგმანებიც წავაკითხე. ჰოდა, ცოტა ხნის წინ ვნახე, რომ ინსტაგრამზე გამოქვეყნებული ფოტოსთვის მიეწერა ერთ-ერთი ცნობილი ლექსის სათაური. მოუნდა და ინტერნეტში მოძებნა. ალბათ კიდევ ერთხელ წაიკითხა.  ესეც – მოგზაურობის მთავარი მიზანი: ენის, პოეზიისა და ყოველდღიური ამბებისგან რაღაც ისეთის აშენება, რაც გზაცაა, ქალაქიც და ახალი სამყაროც.

კომენტარები

მსგავსი სიახლეები

ბოლო სიახლეები

ვიდეობლოგი

ბიბლიოთეკა

ჟურნალი „მასწავლებელი“

შრიფტის ზომა
კონტრასტი