– რა კარგად იცით ქართველებმა თქვენი ისტორია! _ მითხრა ერთხელ ჩემმა გერმანელმა მეგობარმა აღტაცებით _ იმდენ საინტერესო ამბავს ჰყვები, ჩანს, კარგად გასწავლიდნენ.
მაშინ ჯერ კიდევ თინეიჯერი ვიყავი და ახლა რომ ვიხსენებ, ვხვდები, რომ ჩემს უცხოელ მეგობრებს ყურებს ვუჭედავდი საქართველოს დიდებულ წარსულზე ლაპარაკით. რატომ? ალბათ მეშინოდა, დიდი ქვეყნების შვილებს შორის არ დავჩაგრულიყავი, ან შეიძლება, იმიტომაც, რომ ასე გავიზარდე, ასე მასწავლეს, ასე უნდა მელაპარაკა, ასე უნდა მეთქვა, ასე უნდა უნდა მეაზროვნა, უნდა მეთქვა, რომ ჩვენ ყოველთვის მართლები ვიყავით, ყოველთვის ერთგულები და მამაცები, უბრალოდ, უმეტესწილად, არ გვიმართლებდა.
ჩემი მეგობარი, რომელიც ზემოთ ვახსენე, ის ბიჭია, რომელიც საკუთარ შვებულებას დაჰაუს ბანაკში მოხალისედ მუშაობაში ატარებს და პერიოდულად ისრაელში მიემგზავრება, იქაც მოხალისედ. ამბობს, რომ ასე დანაშაულის გამოსყიდვას ცდილობს, მისი ხალხის ისტორიული დანაშაულის და სხვანაირად ცხოვრება ვერც წარმოუდგენია. ის არ არის გამონაკლისი, მისი მეგობრების უმრავლესობასაც იგივე პრინციპები გააჩნია.
მას შემდეგ, ცოტა რომ წამოვიზარდე და საკუთარი საქციელით დაწყვებული, ბევრი რამის გადაფასება მომიხდა, ჩემი თავისთვის ბევრჯერ მიკითხავს, სინამდვილეში როგორ გვასწავლიდნენ ისტორიას, როგორ იყო დაწერილი წიგნები, რომელთა დაზეპირებაც გვევალებოდა, სჯეროდათ თუ არა ჩვენს მასწავლებლებს იმ საკვირველი გამარჯვებების, რომლებზეც გვიამბობდნენ. ბევრჯერ დავფიქრებულვარ იმაზეც, რომ ვცხოვრობდით ქვეყანაში, რომელიც ჯერ კიდევ იშუშებდა ომისგან მიყენებულ ჭრილობებს, ჩვენს სახელმძღვანელოებში კი აფხაზეთისა და ოსეთის ამბების შესახებ მხოლოდ ნახევარ-ნახევარი გვერდი ეწერა, გამუქებული თარიღებითა და ომის მთავარ შემოქმედთა გვარ-სახელებით. არავითარი ანალიზი, მხოლოდ მწირი ინფორმაცია წინმსწრები მოვლენების შესახებ, სუსტად მბჟუტავი ენთუზიაზმი მასწავლებლებში, ეთქვათ იმაზე მეტი, ვიდრე წიგნებიდან ვიგებდით, რამდენიმე რიცხვი და მშრალი სტატისტიკა თითოეული ჩვენგანის პირადი ტრაგედიასთან დაკავშირებით.
წლები გადის, თაობა იცვლება, პრინციპი კი, არ ვიფიქროთ, არ ჩავუღრმავდეთ, კითხვები არ დავსვათ, მუდამ იგივე რჩება. ჩვენ არ გვიყვარს საკუთარ ისტორიაში ქექვა და მის შესწავლას არ ვცდილობთ. ჩვენ ისევ მართლები ვართ და დაუმარცხებლები, ჩვენი ყოველი ფიასკოცა და წაფორხილებაც მხოლოდ უბედურ შემთხვევას მიეწერება და სხვას არაფერს. ჩვენ პანთეონებში ვმარხავთ ყველას, განურჩევლად ღვაწლისა, დამსახურებისა და დანაშაულისა, მერე მათ საფლავებზე დავდივართ, ზოგი ყვავილებით, ზოგი კი ბარ-ნიჩბით, ამოსათხრელად, მაგრამ მიუხედავად ამისა, აქ, ჩვენს ქვეყანაში, მხოლოდ მიწა ტოვებს სახელმწიფოს შემადგენლობას, ერთხელ ნაპოვნი განსასვენებელი კი სამუდამოა და ცოცხლად დარჩენილების მიერ გასაჩივრებას არ ექვემდებარება.
ახლა, როცა უკვე ხსენებული მეგობარი პერიოდულად ისევ მეუბნება, რომ ქართველებმა ჩვენი ენა და კულტურაც შესანიშნავად ვიცით, მიჭირს, გავუმხილო, რომ სოციალურ ქსელებში ხშირად ვაწყდები ლათინური შრიფტით დაწერილ პოსტებს ენის, მამულისა და სარწმუნოების დაცვის, ქართველობის წართმევის შიშისა და დასავლეთიდან წამოსული საფრთხეების შესახებ, რომ ადამიანები, რომლებიც კითხვებს სვამენ ისტორიის შესახებ, ჩვენთან ჯერაც არ უყვართ, რომ არაფერი გადაგვიფასებია, რომ საკუთარ წარსულში ღრმად ჩახედვის სურვილი არ გვაქვს.
ის წერილებს ისევ ისრაელიდან მწერს, მწერს, როგორ შეუყვარდა ებრაელი გოგო, რომელიც არქიტექტორია და არაჩვეულებრივ სილამაზესთან ერთად, შენების განსაკუთრებული ნიჭი აქვს. მე სიცილით ვპასუხობ, რომ ის მთელი თავისი ცხოვრება მიიწევდა ამ სიყვარულისკენ, დაჰაუსა და ებრაულ ორგანიზაციებში მოხალისეობით, ბევრი ფიქრითა და არცთუ შორეული წარსულის კრიტიკით. ის არ მეთანხმება და კილომეტრებს მიღმა ვხედავ, როგორ იღიმება და აქნევს თავს, როცა კლავიატურაზე აკაკუნებს და მეუბნება, რომ სიყვარული მხოლოდ სიყვარულია და ცხოვრების ისეთ სირთულეებთან, როგორიც ისტორია და პოლიტიკაა, საერთო არა აქვს.
