რა არის ჰოლისტური შეფასება?
ჰოლისტური შეფასების გამოყენებისას სასკოლო განათლება სცილდება სასწავლო გეგმასა და აკადემიურ ცოდნას. მას უწოდებენ შეფასების ყოვლისმომცველ მიდგომას, რომელიც ითვალისწინებს მოსწავლეთა სოციალურ, ეთიკურ და ინტელექტუალურ საჭიროებებს, ამავდროულად, აფასებს მათ შემეცნებით, ემოციურ და კომუნიკაციის უნარებს.
ჰოლისტიკური შეფასების მიზანია მოსწავლის მრავალგანზომილებიანი შეფასება:
- ძლიერი და სუსტი მხარეები
- ინტერესები
- კრიტიკული აზროვნება
- კრეატიულობა
- საერთო განვითარება
ჰოლისტიკური შეფასების მახასიათებლები მოიცავს:
- ინდივიდუალური ნიჭისა და სწავლის სტილის ამოცნობას;
- ცოდნის ინტეგრირებას საგნობრივ დისციპლინებთან;
- უნიკალური საჭიროებებისა და ზრდის სფეროების იდენტიფიცირებას.
ჰოლისტური შეფასების მაგალითებია:
- პროექტზე დაფუძნებული შეფასება
პროექტები არის ყოვლისმომცველი შეფასების მნიშვნელოვანი კომპონენტი.
ცოდნაზე დაფუძნებული სწავლისგან განსხვავებით, უნარებზე დაფუძნებული სწავლება ორიენტირებულია პრაქტიკულ გამოცდილებასა და პრაქტიკაზე. ეს საშუალებას აძლევს მასწავლებელს, შეაფასოს მოსწავლის შემოქმედებითობა და ცოდნის პრაქტიკული გამოყენება.
- პორტფოლიო
პორტფოლიო ჰოლისტური შეფასების ეფექტური საშუალებაა. პროექტების, ნამუშევრების, ესეების, დავალებებისა და სხვა მტკიცებულებების საფუძველზე იოლია მოსწავლის პროგრესის, მიღწევების, ძლიერი და სუსტი მხარეების შეფასება.
- თვითშეფასება და ურთიერთშეფასება
ხელს უწყობს მოსწავლეებს, დაფიქრდნენ საკუთარ საქმიანობაზე, გააკეთონ თვითრეფლექსია და ამავდროულად, ობიექტურად შეაფასონ თანატოლები. შესრულებული სამუშაოს თვითშეფასება და ურთიერთშეფასება მოსწავლეებში პასუხისმგებლობის გრძნობას ზრდის. ყველა ეს თვისება აუცილებელია პიროვნების განვითარებისთვის.
- 360-გრადუსიანი დაკვირვების შეფასება
მასწავლებლები უნდა დააკვირდნენ თავიანთ მოსწავლეებს ინდივიდუალური, ჯგუფური მუშაობისა და სხვა ინტერაქციის დროს, რათა შეაფასონ მათი შემოქმედებითი და კრიტიკული აზროვნების, სოციალური, თანამშრომლობის, პრობლემების გადაჭრის, ციფრული წიგნიერების, ტექნოლოგიების გამოყენებისა და კვლევითი უნარები, მონაწილეობის ხარისხი და საერთო ქცევა.
- პრეზენტაციები და ჯგუფური დისკუსიები
პრეზენტაციები და დისკუსიები არის შესანიშნავი შესაძლებლობა მოსწავლეებისთვის, გამოავლინონ სოციალური და თანამშრომლობის უნარები, თავდაჯერებულობა. მასწავლებლებმა უნდა წაახალისონ დებატები და დისკუსიები, რათა მოსწავლეებს საშუალება მისცენ, გამოავლინონ კომუნიკაციის უნარები, გამოხატონ საკუთარი აზრები და წარმოაჩინონ თავიანთი შეხედულებები.
- ინტერდისციპლინური შეფასებები
მულტიდისციპლინურ პროექტებში შესაძლებელია ისეთი დავალებების შექმნა, რომლებიც აერთიანებს ორი ან მეტი საგნის სამიზნე ცნებებს.
- კულტურული და სოციალური კონტექსტი
მასწავლებლებმა უნდა გაითვალისწინონ მოსწავლეების კულტურული, ლინგვისტური და ეთნიკური წარმომავლობა მათი ცოდნის შეფასებისას. ეს ხელს შეუწყობს ინკლუზიურობისა და სამართლიანი შეფასების უზრუნველყოფას.
- ციფრულ და ტექნოლოგიებზე დაფუძნებული შეფასებები
ჰოლისტური შეფასებები მასწავლებლებს ეხმარება, შეაფასონ ციფრული წიგნიერება, ტექნოლოგიების უნარები და ონლაინკვლევის შესაძლებლობები.
განსხვავებები ტრადიციულ და ჰოლისტიკურ შეფასებას შორის
| ასპექტი | ტრადიციული შეფასება | ჰოლისტიკური შეფასება |
| ფოკუსირება | აკადემიური მოსწრება და ტესტის ქულები | მოსწავლის საერთო, პიროვნული და საგანმანათლებლო განვითარება ემოციურ, სოციალურ და ფიზიკურ განვითარებაზე დაყრდნობით |
| მეთოდი | ტესტები ფასდება ცოდნასა და წინასწარ განსაზღვრულ კრიტერიუმებზე დაყრდნობით | ჰოლისტიკური შეფასების მეთოდი ამოწმებს, როგორ იყენებს მოსწავლე ცოდნას რეალური პრობლემების გადაჭრის დროს |
| კავშირი | გამოხმაურება არის რაოდენობრივი, როგორც წესი, მოიცავს ქულებს | გამოხმაურება დეტალური და ხარისხიანია, რომელიც მოიცავს ზრდის სფეროებს, ძლიერ მხარეებსა და გაუმჯობესების შესაძლებლობებს |
| ფარგლები | ტრადიციული შეფასების სფერო შემოიფარგლება კონკრეტული უნარებით, საგნით ან ცოდნის სფეროებით | ფართო სპექტრი მოიცავს მოსწავლის პიროვნების განვითარების მრავალ ასპექტს |
| მოქნილობა | მცირე მოქნილობაა, რადგან ყველა მოსწავლე უნდა შეფასდეს ერთსა და იმავე ტესტზე დასმული კითხვებითა და პასუხებით | ჰოლისტიკური შეფასება ადაპტირებადია და შეიძლება მორგებული იყოს მოსწავლეზე ტემპის, სწავლის სტილისა და საჭიროებების შესაბამისად |
| რეალურ სამყაროსთან შესაბამისობა | მოსწავლეებს შეიძლება დასჭირდეთ დახმარება მიღებული ცოდნის რეალურ სიტუაციებში გამოსაყენებლად. | ყველა დავალება მიემართება რეალური სამყაროს გამოწვევებს. ეს საშუალებას აძლევს მოსწავლეებს, გამოიყენონ თავიანთი ცოდნა. |
| კულტურული განხილვა | შეიძლება არ ითვალისწინებდეს მოსწავლეთა კულტურულ, ენობრივ და ინდივიდუალურ წარმომავლობას. | შეფასების ინკლუზიური მეთოდი. ის შეიძლება მოერგოს ყველა მოსწავლის სასწავლო პრეფერენციებსა და საჭიროებებს. |
| ხანგრძლივობა | ტრადიციული შეფასებები ჩვეულებრივ კეთდება წელიწადში რამდენჯერმე. | ჰოლისტიკური შეფასება უწყვეტია და პერიოდულ უკუკავშირს სთავაზობს მოსწავლეებს ეფექტური სასწავლო პროგრესის მისაღწევად. |
| ტექნოლოგიის გამოყენება | ზოგჯერ ტესტების ნაცვლად შეიძლება გამოყენებულ იქნას ელექტრონული ტესტები. | ყოვლისმომცველი შეფასებისთვის სისტემატურად გამოიყენება ტექნოლოგიები, ციფრული ხელსაწყოები და პლატფორმები. |
თანამედროვე განათლებისა და ჰოლისტიკური შეფასების მთავარი ასპექტია, რომ მოსწავლეები დაფიქრდნენ თავიანთი ქმედების შედეგებზე.
საბოლოო ჯამში, ჰოლისტიკური შეფასებები, როგორც წესი, ზომავს მოსწავლის პროგრესს დროთა განმავლობაში და განსაზღვრავს იმ სფეროებს, სადაც მოსწავლეებს დამატებითი მხარდაჭერა სჭირდებათ.
ეს მეთოდი, მარტივად რომ ვთქვათ, არის მოსწავლის ძლიერი და სუსტი მხარეების გარკვევის საშუალება. ის ეხმარება მასწავლებლებს, შეადგინონ თითოეული მოსწავლის პროგრესის სტრატეგიული რუკა.
გამოყენებული რესურსები:
https://cloudassess.com/blog/holistic-assessment-examples/
https://www.extramarks.com/blogs/schools/holistic-assessment-in-schools/
