ხანგრძლივი არდადეგების შემდეგ სწავლის განახლება ზოგი მოსწავლისთვის სახალისოა, ზოგი კი სიზარმაცეს ვერ ელევა. ძნელია, როცა ჯერ ისევ მოკლე დღეა, სიბნელესა და სიცივეში ადგე, მოწესრიგდე, რუტინას დაუბრუნდე. მაგრამ ისიცაა, რომ მონატრებულ მეგობრებს შეხვდები, განვლილ დღეებს მათთან გაიხსენებ, შეაჯამებ და ახალ-ახალ თავგადასავლებსაც დაიწყებ მათთან ერთად.
ჩვენზე, მასწავლებლებზე, ბევრია დამოკიდებული. მოსწავლის მოტივაცია პირდაპირ უკავშირდება მასწავლებლის მიერ შეთავაზებულ საინტერესო და სახალისო დავალებებს. ფაქტობრივად, ახალი სემესტრის დასაწყისი ხელახლა გვაძლევს შესაძლებლობას, ახალი ფურცლიდან დავიწყოთ ურთიერთობა ჩვენს მოსწავლეებთან, გავუღვივოთ მათ ინტერესი კითხვის მიმართ და გავუმარტივოთ ყოველდღიურობა.
გთავაზობთ რამდენიმე იდეას, რომლებსაც, დარწმუნებული ვარ, ბევრი თქვენგანი იყენებს, მაგრამ ვფიქრობ, აჯობებს, ერთად მოვუყაროთ თავი:
- აქტივობა საკლასო ოთახის შესამზადებლად:
ვთხოვოთ მოსწავლეებს, დახუჭონ თვალები და გრძნობის ორგანოების საშუალებით აღწერონ ერთი მომენტი არდადეგებიდან (მესმის, ვხედავ, ვგრძნობ (შეხებას, გემოს)…
- დავურიგოთ მათ სტიკერები ან ბარათები და ვთხოვოთ, ჩამოწერონ ამ დღეებთან დაკავშირებული ემოციები და გაიხსენონ შესაბამისი სიტუაცია…
- ყინულის გასალღობად, საკლასო ოთახში გონებით (და არამხოლოდ ფიზიკურად) დასაბრუნებლად ვკითხოთ მოსწავლეებს:
- არდადეგების დროს წაკითხული რომელი წიგნი იყო გამორჩეული შენთვის?
- გაგვიზიარე შენი სადღესასწაულო ემოციები (ეს ემოციები შეიძლება წიგნებს ან ფილმებს უკავშირდებოდეს და არა რეალურ ამბებს).
- როგორი დამოკიდებულება გაქვს კითხვასთან ახლა, როცა დავბრუნდით?
ეს და მსგავსი შეკითხვები ეხმარება მოსწავლეებს, თავი კომფორტულად იგრძნონ და განეწყონ სასწავლო პროცესისთვის.
- 4. ლიტერატურული ჟურნალები/დღიურები:
ვთხოვოთ მოსწავლეებს, დაწერონ სწრაფი ჩანაწერი ჟურნალში/დღიურში, და გვიამბონ არდადეგების დროს წაკითხული, ან დაუსრულებელი წიგნების შესახებ. შეგვიძლია, კითხვები შემდეგნაირად ჩამოვაყალიბოთ:
- არდადეგებზე წაკითხულ რომელ ტექსტს გამოარჩევდი? რატომ?
- რამ გაგაკვირვა? რატომ?
- როგორ შეიძლება, არდადეგებზე წაკითხული ამბები გაკვეთილებზე ნასწავლ ტექსტებს დავუკავშიროთ?
ეს დაეხმარება მოსწავლეს წაკითხულსა და ნასწავლს შორის კავშირების პოვნასა და პირადი გამოცდილების გამოყენებაში.
- 5. წავიკითხოთ ხმამაღლა/გავმართოთ დისკუსია:
შეგვიძლია, გაკვეთილი სეზონთან, ამინდთან, მიმდინარე დღეებთან დაკავშირებული ტექსტიდან ამონარიდით დავიწყოთ. მთავარია, თემა და ტექსტი ისე შევარჩიოთ, რომ ბავშვებისთვის სახალისო და საინტერესო იყოს, მნიშვნელობა არ აქვს, კლასიკას მივმართავთ თუ თანამედროვე ნაწარმოებით დავკმაყოფილდებით. წაკითხვის შემდეგ შეგვიძლია:
- ვთხოვოთ მოსწავლეებს, გაგვიზიარონ თავიანთი შთაბეჭდილება ამბავზე;
- განვიხილოთ ტექსტში გამოყენებული ახალი ლექსიკა ან ლიტერატურული ხერხები;
- ვთხოვოთ, გამოთქვან ვარაუდი, რა შეიძლება მოხდეს შემდეგ (თუ, რა თქმა უნდა, კითხვის პროცესი დასრულებული არ აქვთ).
- 6. მიზნების დასახვა:
მოსწავლეებს გამოვათქმევინოთ თავიანთი სურვილები, მივცეთ თემატური ჩამონათვალი იმ თემებისა თუ წიგნებისა, რომლებსაც წაიკითხავენ ამ სემესტრის/წლის განმავლობაში. მივცეთ საშუალება, თავად დასახონ კითხვის გეგმა. შეგვიძლია, შემდეგი შეკითხვებით განვაწყოთ ისინი კითხვის პროცესისთვის:
- როგორი მოთხრობების ან წიგნების წაკითხვას ისურვებდი ამ სემესტრში?
- ხომ ვერ გამოყოფ შენთვის საინტერესო ჟანრს ან ავტორს?
- როგორ ფიქრობ, რაში გვეხმარება კითხვა?
მსგავსი დამოკიდებულების გაჩენა მოსწავლეებს საკუთარი გრძნობების, ემოციების გამოხატვისკენ უბიძგებს და განაწყობს მომავალი გაკვეთილებისთვის.
- 7. თვალი გადავავლოთ ლიტერატურულ ცნებებს:
მიმოვიხილოთ წინა სემესტრში, წინა წელს განხილული ძირითადი ლიტერატურული ცნებები თუ ტერმინები (პერსონაჟები, გარემო, სიუჟეტი, თემები…). ამისთვის გამოვიყენოთ სახალისო თამაშები, ვიქტორინები ან საკლასო დისკუსია. შემდეგ შევეხოთ იმ ახალ ცნებებსა თუ უნარებს, რომლებსაც ისინი ისწავლიან (მაგალითად, მხატვრული ენა, სიმბოლოები, თხრობის მანერა…). ამისთვისაც შეგვიძლია, მივმართოთ სხვადასხვა აქტივობას:
- მოკლე ვიქტორინა ან ინტერაქტიური თამაში (მაგ. Kahoot ან სხვა პლატფორმის მეშვეობით) წინარე ცოდნის შესამოწმებლად.
- მინი-გაკვეთილი ახალი ლიტერატურული ელემენტის შემოსატანად, სადაც მოსწავლეებს ამ ახალ ტერმინს შევასწავლით.
ეს დაგვეხმარება განვლილი მასალის სწრაფად და ეფექტიანად მიმოხილვაში და ახალი ცნებების დამუშავებასაც შეუწყობს ხელს.
ასე ნელ-ნელა, გართობით, ხალისით, გამეორებით, მთავარი საკითხების გამოკვეთით შეგვიძლია უმტკივნეულოდ, შეუფერხებლად გადავიდეთ ენისა და ლიტერატურის სამყაროში!
