სკრაიბინგი –  ვიზუალური აზროვნების ინსტრუმენტი

დღევანდელ დღეს მეტად პოპულარულია სკრაიბინგტექნოლოგია არა მხოლოდ ბიზნესისა და რეკლამის სფეროში, არამედ განათლებაშიც.

რა არის სკრაიბინგი და რაში მდგომარეობს მისი უპირატესობა?

სკრაიბინგი (ინგლ. „scribe” – ესკიზებისა და ნახატების მონახაზი), ანუ ინფორმაციის გრაფიკული ასახვა (graphic recording) პრეზენტაციის უახლესი ფორმაა. იგი ბრიტანელმა მხატვარმა, ენდრიო პარკმა შექმნა ბრიტანული ორგანიზაციისთვის, რომელიც სამეცნიერო ცოდნის პოპულარიზაციას კრიპტოგრაფიის ასიმეტრიული ალგორითმის – Rivest Shamir Adleman-ის (RSA) საშუალებით ეწეოდა.

სკრაიბინგტექნოლოგია წარმოადგენს ნებისმიერ სფეროში და ნებისმიერ თემაზე ინფორმაციის, დავალების პირობის, მასალის გაცნობის უნივერსალურ საშუალებას.  სკრაიბინგი კონფერენციების, ფორუმების სპიკერების გამოსვლების, ორგანიზაციების ნებისმიერი მნიშვნელოვანი ღონისძიების ვიზუალური ასახვის საშუალებაა. მისი გამოყენებით შესაძლებელია გამომსვლელთა პარალელურად იოლად და ეფექტურად შევქმნათ ვიზუალური გამოსახულება, რისთვისაც არ არის აუცილებელი, გვქონდეს მხატვრობის განსაკუთრებული ნიჭი.

სკრაიბინგი გრაფიკული ხერხია აუდიტორიის ყურადღების მისაპყრობად და მათთვის დამატებითი ინფორმაციის მისაწოდებლად. სკრაიბინგი პრეზენტაციის თეზისებს სიტყვებად და ნახატებად გარდაქმნის. ვიზუალიზაციის ეს ტექნოლოგია მუდმივად ვითარდება.

სკრაიბინგის შესაქმნელად საჭიროა 4 ძირითადი ნაბიჯი:

1. სამუშაო გეგმის შედგენა – ჩაიწერეთ ყველაფერი, რისი გაშუქებაც გსურთ, სურვილის შემთხვევაში შესაძლებელია აუდიოჩანაწერის გაკეთებაც;
2. ანალიზი – გააანალიზეთ ყველაფერი, რისი თქმაც გსურთ და რომელი ვიზუალური ნახატების გამოყენებას აპირებთ თქვენი იდეების თუ საგაკვეთილო მასალის პრეზენტაციისას. პრეზენტაცია გასაგები უნდა იყოს არა მხოლოდ თქვენთვის, არამედ სხვებისთვისაც;
3. ვიზუალიზაცია – ვიზუალიზაციის პროცესში გამოიყენეთ როგორც მარტივი, ისე რთული ნახატები, ასევე აუდიო- და ვიდეორგოლები. განსაზღვრეთ მთელი სამუშაოს ხანგრძლივობა;
4. თაიმინგი – ძალიან მნიშვნელოვანია დროის ფაქტორი. გახსოვდეთ, რომ თქვენი სიტყვა, მოხსენება გარკვეულ დროში უნდა „ჩაატიოთ“.

სასწავლო პროცესის ვიზუალიზაცია განვითარების უზარმაზარ პერსპექტივებს გვაძლევს. ცნობილია, რომ ადამიანები და, განსაკუთრებით, მოსწავლეები უკეთ აღიქვამენ ინფორმაციას, როცა ის ვიზუალურადაა წარმოდგენილი. გარდა ამისა, ინფორმაციის ვიზუალური ხერხებით გადაცემისას ხდება საგაკვეთილო დროის  ეფექტურად გამოყენება და დაზოგვა. მოსწავლე ამ დროს იძენს ისეთ უნარებს, რომლებიც მომავალში მისი დასაყრდენი გახდება. ესაა ლოგიკური, წარმოსახვითი, კრეატიული და კრიტიკული აზროვნება, ასევე გუნდში ეფექტურად მუშაობისა და პრაქტიკული გადაწყვეტილებების სწრაფად მიღების უნარი.

სკრაიბინგტექნოლოგიის უპირატესობებია:

1. ეფექტურობა – დროის მცირე მონაკვეთში შესაძლებელია ხარისხიანად და გასაგებად ავხსნათ მასალა, გავაცნოთ ინფორმაცია, მივაწოდოთ იდეა;
2. ვიზუალიზაციის უნივერსალობა – ნახატის ენა ყველასთვის გასაგებია;
3. მინიმალური დანახარჯები – სკრაიბინგის შესაქმნელად აუცილებელია ზედაპირი (დაფა ან ფურცელი) და მარკერები (ფლომასტერები). ვიდეოს გადასაღებად, გასახმოვანებლად, დასამონტაჟებლად აუცილებელია კომპიუტერი, მონიტორი, ხმის გამაძლიერებლები, მიკროფონი, ვიდეოკამერა  ეს ტექნიკური საშუალებები დღეს უკვე შესაძლებელია მხოლოდ ერთი სმარტფონით ჩანაცვლდეს;
4. ინფორმაციის  გააზრება და პრეზენტაციის ძირითადი, საკვანძო მომენტების დამახსოვრება; ასევე ორიგინალურობა და ლაკონურობა;
5. პრეზენტაციის მსვლელობისას მსმენელებთან მუდმივი კონტაქტის შესაძლებლობა, რაც ძალიან ხელსაყრელია მასწავლებლისთვის, რადგან მას გაკვეთილზე ეფექტური ურთიერთზემოქმედების ორგანიზების საშუალება აქვს;
6. სკრაიბინგის  გამოყენება ყველა გაკვეთილზე და გაკვეთილის ყველა ეტაპზე;
7. პარალელურად მიდევნების, მიყოლის ეფექტი – გამომსვლელის სიტყვა პარალელურ რეჟიმში ილუსტრირდება თეთრ დაფაზე ნახატებით ან ფურცელზე ფლომასტერით. ამ დროსა თითქოს ადგილი აქვს, ე.წ. „პარალელური მიყოლის ეფექტს“, როცა რაც გვესმის, იმასვე ვხედავთ.
8. კრიტიკული აზროვნების განვითარება – სკრაიბინგის მომზადებისას მოსწავლეები დამოუკიდებლად ეძებენ, აანალიზიბენ, აფასებენ, გადაარჩევენ და აორგანიზებენ ინფორმაციას;
9. გამოყენების უნივერსალობა – სკრაიბინგ-ტექნოლოგიის გამოყენება შესაძლებელია ნებისმიერ საგნობრივ მიმართულებაში, როგორ ფორმალური, ისე არაფორმალური განათლების დროს, ასევე ინტეგრირებული პროექტული მუშაობისას.
10. თავსებადობა – სკრაიბინგი შესაძლებელია გამოვიყენოთ, როგორც ცალკე ტექნოლოგია, და ასევე, თანამედროვე საგანმანათლებლო ტრენდების (სასწავლო სტრატეგიების), მაგალითად, შებრუნებული საკლასო ოთახის, ვებტექნოლოგიის, პედაგოგიური სახელოსნოს და ა.შ. ფარგლებში.

კომპიუტერული სკრაიბინგების შესაქმნელად შეგვიძლია ვსარგებლოთ შემდეგი ინტერნეტგვერდებით:

 https://www.vyond.com/  (საშუალებას იძლევა, პრეზენტაცია გადავაქციოთ ანიმაციურ ფილმად);

https://www.powtoon.com/;

https://www.moovly.com/;

https://www.videoscribe.co/en/.

ამრიგად, სასწავლო პროცესში სკრაიბინგტექნოლოგიის გამოყენება საკმაოდ მოსახრეხებელია, განსაკუთრებით კომპლექსური დავალებებზე მუშაობისას.