„როგორ ვასწავლოთ ბავშვებს მადლიერება“ – დავწერე სათაური და დავფიქრდი: შესაძლებელია კი მისი სწავლება ან სწავლა? იქნებ ეს ნიჭი დაბადებიდან დაჰყვება ადამიანს? და თუ არა, როგორ გამოვუმუშაოთ ბავშვებს მადლიერების გრძნობა? რისი გაკეთება შეგვიძლია ამისთვის მასწავლებლებს?
„მადლობა“ – ეს უბრალო სამმარცვლიანი სიტყვა უდიდესი გრძნობის – მადლიერების გამოხატულებაა. ჩვენ, დიდებს, რატომღაც გვიჭირს მისი წარმოთქმა. იქნებ იმიტომ, რომ სახლში, ბაღში, დაწყებით კლასებში არ გაგვიმახვილეს ამაზე სათანადო ყურადღება; ან ჩვენ ვერ მოვუსმინეთ, რაოდენ მნიშვნელოვანია მისი განცდა და გამოხატვა, რა მნიშვნელობა აქვს მას ურთიერთობებისთვის, რა გავლენას ახდენს ადამიანთა ქმედებებზე.
ერთ-ერთი წიგნის პრეზენტაციის შესავალ ნაწილში ჟურნალ „მასწავლებლის“ მთავარმა რედაქტორმა, ქალბატონმა ნატო ინგოროყვამ, თქვა: „მადლობა არასდროს არის ზედმეტი, ამიტომ მეც მადლობით დავიწყებ სათქმელსო“. ეს სიტყვები ღრმად ჩამებეჭდა გონებაში და თავს მახსენებს ყოველთვის, როცა გულით ვეუბნები ვინმეს მადლობას, როცა მოჩვენებით მადლიერებას გამოვხატავ ან როცა გულწრფელად მადლიერი ვარ, მაგრამ რატომღაც მერიდება თქმის.
ჰოდა, რას ვაკეთებ იმისთვის, რომ ჩემმა მოსწავლეებმა ეს სიტყვა შეისისხლხორცონ?
გთავაზობთ რამდენიმე აქტივობას, რომლებიც, ვფიქრობ, მოსწავლეებს მადლიერების განცდას გაუღვიძებს და მის გამოხატვას ასწავლის.
1) სთხოვეთ, აიღონ წიგნაკი, რომელშიც ყოველი დღის ბოლოს, დაძინებამდე, თუნდაც ერთი წინადადებით გადაუხდიან მადლობას ვინმეს ან რამეს. თავდაპირველად შეგიძლიათ გაანდოთ, თავად რის გამო ხართ მადლიერი, რათა მოსწავლეებმა დაინახონ, რომ მადლიერებას არ სჭირდება გრანდიოზული საქმეები. ახალი დღე გათენდა, კარგი ამინდია, თანაკლასელმა კალამი გვათხოვა, დღემ კარგად ჩაიარა – ეს ყველაფერი საკმარისი საფუძველია იმისთვის, რომ მადლიერნი ვიყოთ.
ყოველი კვირის ბოლოს სთხოვეთ, სურვილისებრ, წაიკითხონ თავიანთი ჩანაწერები, ან თქვენ ჩაიბარეთ მათი წიგნაკები და ანონიმურად წაუკითხეთ კლასს. თავდაპირველად უფრო მისაღებია მეორე ფორმა, სანამ მოსწავლეები გაითავისებენ, რომ მადლობა მცირედის გამოც კი შეიძლება ითქვას. მიეცით ამას სისტემატური ხასიათი და აქტივობა დროთა განმავლობაში აუცილებლად გამოიღებს ნაყოფს.
2) გონებრივი იერიშის საშუალებით გამოჰკითხეთ მოსწავლეებს, რა გრძნობა ეუფლებათ, როდესაც ვინმე მადლობას უხდის. ჩამოწერეთ ყველა განცდა, რომელსაც კი მოსწავლეები დაასახელებენ და თითოეულზე გაამახვილეთ ყურადღება, სთხოვეთ ბავშვებს, იმსჯელონ ამ საკითხზე და თქვენც გამოხატეთ მოსაზრება.
3) წაუკითხეთ მოთხრობები მადლიერებაზე, აჩვენეთ ფილმი და გამართეთ დისკუსია. ამ ფილმში ნაჩვენებია ახალგაზრდა მასწავლებლის დამოკიდებულება დედის მიმართ. ალცჰაიმერით დაავადებულ ქალს შვილი სახლში ვერ ტოვებს, ამიტომ ყველგან თან დაჰყავს, მათ შორის – სკოლაშიც. უვლის და უფრთხილდება. მოსწავლეები ყოველდღიურად ხედავენ ზრუნვისა და მადლიერების უდიდეს მაგალითს და ეს გრძნობა თანდათან მათშიც ღვივდება.
აგრეთვე შეგიძლიათ წაუკითხოთ ან აჩვენოთ ი. გოგებაშვილის ლომი და თაგვი, გამართოთ დისკუსია მასში აღწერილ სიტუაციებზე, მადლიერების გამოხატვასა და მის შედეგზე.
თუ ბავშვებს შევუქმნით გარემოს, სადაც ხშირად მოისმენენ სიტყვა „მადლობას“, თვალნათლივ დაინახავენ ამის მაგალითებს სახლში, ეზოში, სკოლაში და იმ გარემოში, სადაც ყოფნა უწევთ, ეს გრძნობა ღრმად გაიდგამს ფესვს მათ ცნობიერებაში. რადგან მადლობა მართლაც არასდროს არის ზედმეტი.
