„თანამედროვე სამყაროში ბუნებას მუდმივად საფრთხე ემუქრება – იჩეხება ტყეები, ზიანდება გარემო, ნადგურდება ცხოველები და მცენარეები. ბუნებას ზრუნვა და დაცვა ესაჭიროება. ეს თითოეული ჩვენგანი ვალია“, – ვკითხულობ სახვითი და გამოყენებითი ხელოვნების სახელმძღვანელოში და თვალს ვავლებ მასში მოცემული პროექტის მოკლე აღწერას, რომელიც ბუნების დაცვას ეძღვნება. გადავწყვიტე, დამეგეგმა ბუნებისმეტყველებისა და ხელოვნების ინტეგრირებული გაკვეთილი, რადგან ეს თემა ყველაზე მეტად ეხმაურება მას.
პროექტი მოვარგე ჩემს მიზანს, მოვახდინე მისი მოდიფიცირება და გავანაწილე ორ საგაკვეთილო საათზე. პროექტის მიზანი იყო – მოგვეხდინა ბუნებისმეტყველებისა და ხელოვნების საგანში მიღებული ცოდნის სინთეზი.
მოსწავლეებს ჯგუფური მუშაობისას თანაკლასელებისთვის უნდა გაეზიარებინათ განსხვავებული მოსაზრებები, გაეხსენებინათ ბუნებისმეტყველებაში შესწავლილი საკითხები. მრავალფეროვანი მასალისა და ტექნიკის გამოყენებით კი ფორმატზე უნდა შეექმნათ ბუნების გამოსახულება. ნამუშევრის წარდგენისას კი ესაუბრათ ჩანაფიქრის შესახებ, გამოყენებულ ფერებზე, მასალაზე, ტექნიკაზე და ა.შ
პირველი საკონტაქტო საათი:
მოსწავლეებს ვაჩვენე პაბლო პიკასოს ნამუშევარი: „გოგონა მტრედით“ და დავუსვი რამდენიმე შეკითხვა:
- რას ხედავთ ფოტოზე?
- რომელი ფრინველია გამოსახული?
- რა განწყობაა ნახატზე?
- თქვენი აზრით, უფრთხილდება გოგონა მტრედს?
- თქვენ როგორ უფრთხილდებით გარემოს? რაში გამოიხატება ეს?
- რა მოხდება, თუ არ გავუფრთხილდებით ფრინველებს, ცხოველებს, მცენარეებს?
კითხვაზე პასუხის შემდეგ მოსწავლეებს ვაცნობ პროექტის მიზანს, გეგმასა და სამუშაო ფორმატს. კლასიდან გამომყავს ორი მოსწავლე და ვაძლევ საშუალებას, თავად გადანაწილდნენ სასურველ გუნდში. ვთხოვ, აირჩიონ გუნდის ლიდერი. გუნდში რამდენიმე მოსწავლეს უჩნდება სურვილი, იყოს ლიდერი. მოსწავლეებს თავად ვთხოვ, შეთანხმებულად ან ხმათა უმრავლესობით აირჩიონ ის. რამდენიმე წუთში ორივე გუნდის ლიდერი ცნობილია. ეს ერთგვარი აქტივობაა ჯგუფური მუშაობისა და თანამშრომლობითი უნარების განვითარებისთვის.
გუნდებს ვთხოვ, შემდეგი საგაკვეთილო შეხვედრისთვის გამოხატონ მოსაზრება 3-4 წინადადებით შემდეგ თემაზე: „რა მოხდება თუ ბუნებას არ მოვუფრთხილდებით?“. ასევე ვთხოვ, ჩამოწერონ რამდენიმე სლოგანი, რომელშიც იქნება მოწოდება ბუნების გაფრთხილებისკენ; ჯგუფებში გადაინაწილონ როლები და შეიმუშაონ ფორმატზე მუშაობის გეგმა. ერთმა გუნდმა სურვილი გამოთქვა, რომ სკოლის შემდეგ დისტანციურად შეკრებილიყვნენ გეგმის შესამუშავებლად. მოსწავლეებს ვთხოვ, შემდეგ გაკვეთილზე მოიტანონ საჭირო ნივთები, რომელთა გამოყენებითად შექმნიან ნამუშევარს.
მეორე საკონტაქტო საათი:
გუნდები შედგენილია. სამუშაო მაგიდაზე რესურსები გადანაწილებულია. გუნდის წევრებმა შეთანხმებულად მოიტანეს მასალები. ერთმა საკუთარი ხელით გამოჭრილი მცენარეები მოიტანა, რომლებსაც გასაფერადებლად თანაგუნდელსაც უწილადებს. სხვამ ბრჭყვიალა ქაღალდისგან შექმნილი ყვავილი მოიტანა, დანარჩენმა სამუშაო მასალები, რომლითაც გაკვეთილზე გამოსახულებას შექმნიან და ა.შ.
სანამ გუნდები პრაქტიკული დავალების შესრულებას დაიწყებენ, ვკითხულობთ თითოეული მოსწავლის მოწოდებასა და თემას. განვიხილავთ და გამოვთქვამთ მოსაზრებას, რატომ არ უნდა მოვჭრათ ხე, რატომ უნდა გავუფრთხილდეთ მცენარეებს, რისთვის არის საჭირო გამწვანება და ა.შ. ამის შემდეგ კი გუნდს ვთხოვ, შეაჯამონ ერთმანეთის მოწოდებები, ჩამოწერონ ფურცელზე,
რომელსაც შემდეგ ფორმატზე გადაიტანენ.
ამ ყველაფრის გააზრების შემდეგ იწყება პრაქტიკული სამუშაო. მოსწავლეები გუნდებში შეთანხმებულად მუშაობენ. გთავაზობთ ერთ-ერთი გუნდის ნამუშევარს:
მოსწავლეებმა დავალების პირობის თანახმად იმუშავეს, ნამუშევრის წარდგენისას კი წაიკითხეს მასში მოცემული მოწოდებები: „ნუ დაანაგვიანებ გარემოს“, „გავუფრთხილდეთ გარემოს“ და ა.შ. ასევე განმარტეს, რა მნიშვნელობა აქვს თითოეულ გამოსახულებას, ცხოველს, მცენარეს, ფრინველს, ადამიანს და ა.შ.
ვფიქრობ, მოსწავლეებისთვის ბუნებისმეტყველებისა და ხელოვნების ინტეგრირებული გაკვეთილი თავის მიზანს შეასრულებს. დაეხმარება მოსწავლეებს იმის გააზრებაში, რომ საჭიროა ბუნების გაფრთხილება და როგორც ჩემი ერთი მოსწავლე ფიქრობს: „ვინც ბუნებაზე ზრუნავს, საკუთარ თავსაც უფრთხილდება“.
