ტელეფონთან მეგობრობა
სტატისტიკის თანახმად (https://influence-central.com/kids-tech-the-evolution-of-todays-digital-natives/), ბავშვების დიდ ნაწილს პირველ მობილურ ტელეფონს ათი წლის ასაკში ჩუქნიან. თუმცა ამ თემის ირგვლივ მასწავლებლები გამუდმებით ეკამათებიან მშობლებსა და ბავშვებს. როგორ ვასწავლოთ პატარებს სმარტფონის გამოყენება ისე, რომ ამით არავინ იზარალოს და ტელეფონი დროის დაკარგვის კიდევ ერთ დამატებით ინსტრუმენტად არ გადაიქცეს?
Apple-ის დიზაინის ყოფილი დირექტორ ჯონატ აივს მიაჩნია, რომ მობილურის გამუდმებით მოხმარება, მისი არასწორი გამოყენების ტოლფასია.
ერთ-ერთმა ფართომასშტაბიანმა კვლევამ კი, სადაც მილიონამდე მოზარდმა მიიღო მონაწილეობა, აჩვენა – სმარტფონების ბოროტად გამოყენება ბავშვებში ფსიქოლოგიური კეთილდღეობის გაუარესებას იწვევს. ბავშვებს, რომლებსაც ცოცხალი კომუნიკაცია, ფიზიკური აქტივობა და სწავლა გაჯეტებითა და ინტერნეტით აქვთ ჩანაცვლებული, უფრო დაბალი თვითშეფასება აქვთ და საკუთარ თავს უბედურებად თვლიან.
იმისათვის, რომ სოცქსელები და გაჯეტები ბავშვისთვის რეალობისგან გასაქცევ საშუალებად არ იქცეს, მნიშვნელოვანია, დავუდგინოთ მათ მკაფიო საზღვრები, როდის და რატომ უნდა გამოიყენონ ტექნოლოგიები.
ფსიქოლოგ ქეით ჰერლის რეკომენდაციით, ტელეფონის ხელში დაჭრისთანავე მშობლებმა უნდა შთააგონონ ბავშვებს, რომ ამას აუცილებლად უნდა ჰქონდეს რაიმე მიზეზი. ვთქვათ, თუკი ტელეფონი აიღე, ე.ეი. მულტფილმის ყურება, სტატიის წაკითხვა ან მეგობართან მიმოწერა გსურს. ტელეფონის პასიურად მოხმარება კი მხოლოდ მასზე დამოკიდებულებას განავითარებს.
ამიტომ მშობლებმა ოჯახში ტელეფონის გამოყენების წესები უნდა განსაზღვრონ. მაგალითად, ბავშვის ჭამის დროს ის ყოველთვის ცალკე გადადონ, სეირნობის დროს კი სმარტფონი ხელში არ დააჭერინონ და შეინახონ.
რეკომენდებულია, მშობლები ესაუბრებოდნენ შვილს გაჯეტების მავნე ზემოქმედების შესახებ. ბავშვმა უნდა გააცნობიეროს, რომ სმარტფონი ჩვენი ცხოვრების გასამარტივებლად შეიქმნა და არა იმისათვის, რომ ვირტუალობამ რეალობა შეცვალოს.
მშობელს უნდა ახსოვდეს, რომ არ არსებობს კონკრეტული ასაკობრივი პერიოდი, როდესაც ბავშვი იმდენად დიდი ხდება, რომ მისთვის აუცილებელია სმარტფონის შეძენა. ვიღაც ათი წლის ასაკშიც პასუხისმგებლიანია, ვიღაც კი გვიან მწიფდება. ასე რომ, ტელეფონის გონივრული გამოყენება მხოლოდ თქვენს შვილსა და ოჯახში გაჯეტებთან მიმართებაში უკვე არსებულ ურთიერთობებზეა დამოკიდებული.
ბევრი მშობელი ცუდი ჩვევების და ცუდი ქცევის წყაროს ოჯახს გარეთ ეძებს. მიაჩნიათ, რომ ბავშვი სკოლაში სწავლობს გინებას, მულტფილმებიდან – სულელურ ფრაზებს, ვიდეო თამაშებიდან – პერსონაჟების მავნე მანერებს. მაგრამ, პირველ რიგში, საჭიროა საკუთარ თავში ჩაღრმავება. კვლევებით დამტკიცებულია, რომ სწორედ მშობლები არიან ბავშვებისთვის პირველი მაგალითის მიმცემი. ამიტომაა მნიშვნელოვანია, რომ იყვნენ თანმიმდევრული და არ ეწინააღმდეგებოდნენ საკუთარ წესებს. სურთ თუ არა ეს, ბავშვობაში, ადრეულ მოზარდობაში ბავშვები ადვილად იღებენ მშობლების ჩვევებსა და ქცევებს.
უსამართლობაა შვილთან ჩხუბი იმის გამო, რომ „ის მუდმივად ზის ტელეფონში”, როდესაც დედა და მამა თავად არ იშორებენ სმარტფონებს, თუნდაც საუზმისა და სეირნობის დროს. თუ გსურთ, რომ თქვენმა შვილმა სმარტფონი გონივრულად გამოიყენოს, თავად იყავით მისთვის სამაგალითო. იდეალურ შემთხვევაში, ციფრული ენის სასწავლებლად შეგიძლიათ ერთად შეიძინოთ მსგავსი ტელეფონები და ერთად ისწავლოთ მათი კომპეტენტურად გამოყენება.
სმარტფონი რომ გონივრულად გამოიყენოთ, უნდა იცოდეთ, როგორ შეიძლება ეს სასარგებლო აღმოჩნდეს ბავშვისთვის. ბავშვთა უმეტესობისთვის ტელეფონი, პირველ რიგში, სათამაშოსა და კომპაქტური კინოთეატრიის ფუნქციას ითავსებს, ამიტომ მრავალი მშობლის შიშიც გასაგებია. თუმცა მათ შეუძლიათ აუხსნან ბავშვებს, რომ სმარტფონის გამოყენებით შეიძლება ბევრი სასარგებლო რამ გაკეთდეს.
ვიდეოკავშირი – ბავშვთან ვიდეოურთიერთობის სწავლა აუცილებელია. ეს თქვენს სიმშვიდეს ნაწილობრივ მაინც უზრნველყოფს, თანაც ერთმანეთთან მიმოწერასაც სჯობს – უფრო მარტივია.
შემეცნებითი თამაშები – დიახ, გარდა Cut Rope-ის და Angry Birds-ისა, არსებობს ათასობით განვითარებადი და არანაკლებ საინტერესო პროგრამა. ვიქტორინები, ლოგიკური დავალებები, რთული სიმულატორები, სტრატეგიები – თუ ტელეფონი „გითრევს“, მაშინ გონებრივი განვითარების სასარგებლოდ მაინც „ჩაითრიოს“ ბავშვი.
საგანმანათლებლო პროგრამები – სათამაშო და გასართობი გზით, შეგიძლიათ შეისწავლოთ არა მხოლოდ ენები, არამედ ყველაფერი დანარჩენიც: გეოგრაფია, ანატომია, ისტორია, მუსიკალური წიგნიერება და პროგრამირება. მართალია, სმარტფონებს იშვიათად გამოყენებენ საკლასო ოთახში, მაგრამ ეს მხოლოდ დროის საკითხია.
ფოტო და ვიდეო – ბავშვებს უყვართ ბლოგერები და სიამოვნებით უსმენენ მათ. თქვენ შეგიძლიათ გამოიყენოთ ისინი როგორც ინსპირაციისა და მოტივაციის წყარო („შენც შეგიძლია, იგივე გააკეთო!“). უბრალოდ, ასწავლეთ ბავშვს ფოტოგრაფიის საფუძვლები, კომპოზიციები და ვიდეოგადაღება.
საგანმანათლებლო ვიდეო – უცნაური ვიდეოებისა და მულტფილმების გარდა, YouTube სავსეა დოკუმენტური ფილმებით სხვადასხვა თემაზე, პოპულარული სამეცნიერო ვიდეოთი, როგორც ადგილობრივი, ისე უცხოელი ბლოგერებისგან, ასევე ლექციებით მოზრდილთათვის.
