2024-2025 სასწავლო წლის დასაწყისში, ერთ-ერთ კლასში, ახალი მოსწავლე გადმოვიდა. კლასთან შეგუება და ადაპტაცია მარტივი არ არის. გაკვეთილის დაწყებამდე ერთმანეთის გაცნობას დავუთმეთ დრო. ახალ გადმოსულმა ჩამოთვალა მისი ინტერესების სფერო, რა ჟანრის მუსიკას უსმენს, რომელ უნარებს ფლობს კარგად და ა.შ. ბოლოს დაამატა მას მე უკვე ჩემი შემოსავალი მაქვს – დროფშიფინგით (Dropshipping) ვარ დაკავებული და სკოლაში ძირითადად სოციალიზაციის მიზნით დავდივარო…
ეს ტერმინი პირველად მაშინ გავიგე. მისი მნიშვნელობა კი ზუსტად არ ვიცოდი. ცხადია, მოსწავლეს ვკითხე – თუ რას ნიშნავდა ეს ტერმინი და ვთხოვე უფრო ვრცლად ესაუბრა საკუთარ საქმიანობაზე. აღმოჩნდა რომ კლასში თითქმის ყველამ იცოდა ტერმინის მნიშვნელობა და სხვებიც მიმართავდნენ ამ გზით თანხის გამომუშავებას… მომდევნო გაკვეთილისთვის უკვე მომზადებული მივედი, რადგან ზედმიწევნით შევისწავლე დროფშიფინგის პრინციპი. ძიების პროცესში, აღმოვაჩინე ათობით ქართულენოვანი Tiktok და Instagram გვერდები, რომლებიც დაინტერესებულ პირებს დროფშიფინგის შესწავლას სთავაზობენ.
რა არის დროფშიფინგი?
ჩვენი მოსწავლეები თანამედროვე ციფრულ ეპოქის შესაძლებლობებს ძალიან კარგად იყენებენ. ჩემი დაკვირვების შედეგად აღმოვაჩინე, რომ მათ შორის დიდი პოპულარობით სარგებლობს დროფშიფინგი (dropshipping). ეს არის ონლაინ კომერციის მოდელი, სადაც გამყიდველს არ უწევს პროდუქციის მარაგის ფიზიკურად შენახვა, მოვლა, შეფუთვა და ა.შ.
მოდით განვიხილოთ, ჩემი მოსწავლის საქმიანობის მიხედვით. პირობითად მარიამს აქვს კაბინეტები ისეთ ონლაინ სავაჭრო პლატფორმებზე, როგორებიცაა: Amazon, Ebay, AliExspres და ა.შ ეძებს პროდუქტს სააქციო ფასით, გადააქვს სხვა პლატფორმაზე და ყიდის ფასნამატით. მყიდველი, პროდუქტის შეძენისას უთითებს საკუთარ საკონტაქტო მონაცემებს. შემდეგ, გამყიდველი თვითონ იძენს იმ პლატფორმაზე ნივთს, სადაც იყიდებოდა ფასდაკლებით. შეძენის მომენტში, გამყიდველს აწვდის იმ მყიდველი მონაცემებს, რომელმაც გამოხატა ინტერესი. ამ ბიზნესის არსი სიმარტივეშია: დროფშიფინგით დაკავებული პირი მოქმედებს როგორც შუამავალი, რომელიც აკავშირებს მომხმარებელსა და პროდუქტის მომწოდებელს. მისი შემოსავალი კი არის ფასთა სხვაობა.
დროფშიფინგი განსაკუთრებით მიმზიდველია ახალგაზრდებისთვის, მათ შორის 15-17 წლის მოზარდებისთვის. ამ ასაკში, როდესაც მომავალი პროფესიის არჩევა აქტუალური ხდება, ციფრული ვაჭრობა მათ შესაძლებლობას აძლევს, რომ ადრეული ასაკიდანვე დაიწყონ საკუთარი საქმე. ამისთვის საჭიროა მხოლოდ ინტერნეტი, კომპიუტერი და მონდომება. რაც მთავარია, დროფშიფინგი არ მოითხოვს დიდ ფინანსურ ინვესტიციებს, რის გამოც მოზარდებისთვის ის ნაკლებად სარისკო და საზიანოა. მათ შეუძლიათ საკუთარი ონლაინ მაღაზია ნულიდან ააწყონ და ვაჭრობის პრაქტიკული გამოცდილება მიიღონ. მთავარია ახალგაზრდებმა არ შეიქმნან არარეალური მოლოდინები ამ საქმიანობით გამდიდრების თაობაზე.
დროფშიფინგი, როგორც დამატებითი შემოსავლის გზა, მოზარდებს სხვადასხვა მნიშვნელოვან უნარს უვითარებს, რაც მათ მომავალში აუცილებლად გამოადგებათ. მაგალითისათვის:
- ისინი სწავლობენ, თუ როგორ მუშაობს ბიზნესი, როგორ უნდა დაგეგმონ ბიუჯეტი, გათვალონ მოგება და მართონ ფინანსები. ეს მათ უვითარებს დამოუკიდებელ აზროვნებას და პასუხისმგებლობის გრძნობას;
- წარმატებული დროფშიფინგისთვის აუცილებელია სოციალური მედიის, რეკლამისა და კონტენტის შექმნის ცოდნა. მოზარდები პრაქტიკულად სწავლობენ, როგორ გაუწიონ რეკლამა პროდუქტს, მოიზიდონ მომხმარებლები და შექმნან საინტერესო ვიზუალური მასალა;
- ისინი სწავლობენ მომწოდებლებთან ურთიერთობას, პრობლემების მოგვარებასა და მომხმარებლების კითხვებზე პასუხის გაცემას. ეს უკანასკნელი ეხმარება უცხო ენაზე კომუნიკაციის უნარების გაუმჯობესებაში.
ზემოთ, ჩემს მიერ აღწერილი შემთხვევა არის ერთი მაგალითი. აღნიშნულის გარდა საკლასო ოთახებში (განსაკუთრებით საშუალო საფეხურზე) წააწყდებით მოსწავლეებს, რომლებიც მუშაობენ ფიზიკურად ბარ-რესტორნებში, ავტოფარეხებში, მობილური ტელეფონების სახელოსნოებში, სხვადასხვა სახის ბაზრობებზე… ასევე ბავშვებს, რომლებსაც აქვთ საკუთარი ბიზნესი, ან ჩართულნი არიან საოჯახო შინამეურნეობებში. ამ დროს იბადება კითხვები იმის შესახებ თუ კიდევ რა უნდა ასწავლოს ასეთ ბავშვებს თანამედროვე სკოლამ? კიდევ რომელი უნარების განვითარებაზე უნდა იზრუნოს? როგორ გახდეს საგანმანათლებლო სივრცე მათთვის მიმზიდველი და საინტერესო? როგორ მოამზადოს სხვა სახის გამოწვევებისთვის?
ამ კითხვებზე პასუხის გაცემა არ არის მარტივი.
ჩემი გამოცდილება მკარნახობს, რომ პირველ რიგში, სკოლებმა სასწავლო პროგრამაში უნდა დაამატონ მეტი პრაქტიკული გაკვეთილი მეწარმეობის, ფინანსური წიგნიერებისა და ციფრული ტექნოლოგიების შესახებ (მითუმეტეს რიგ ქვეყნებში უკვე განიხილავენ drop-shipping-ს, როგორც მეწარმეობის და ბიზნეს უნარების განვითარების შესაძლებლობას) თეორიის პარალელურად, შესაძლებელია მცირე პროექტების განხორციელება, რაც მოზარდებს რეალურ გამოცდილებას მისცემს.
მეორე, სკოლებმა უნდა შექმნან მხარდამჭერი გარემო, სადაც მოსწავლეებს არ შეეშინდებათ საკუთარი იდეების გაზიარების და მარცხის. ჩვენ მასწავლებლებმა უნდა წაახალისოთ და მოზარდებს ვასწავლოთ შეცდომებზე სწავლა. ამით შევძლებთ, რომ დავანახოთ ხშირად წარმატების გზა მარცხზე გადის.
როცა მოზარდები ადრეულ ასაკში იწყებენ ფულის გამომუშავებას და გრძნობენ ერთგვარ ფინანსურ დამოუკიდებლობას, მათ შეიძლება მოტივაცია დაეკარგოთ ფორმალური განათლების მიმართ. ამან შესაძლოა გამოიწვიოს „ცრუ რეალიზებულობის“ შეგრძნება. ამ დროს, მოზარდები ხშირად თვლიან, რომ მათ უკვე იციან ყველაფერი, რაც წარმატებისთვის სჭირდებათ, რადგან მათმა შრომამ მყისიერი ფინანსური შედეგი გამოიღო. ეს კი, თავის მხრივ, გარკვეულ რისკებს შეიცავს. არსებობს ცნობისმოყვარეობის დაკარგვის, მათი ეგოცენტრულ პიროვნებებად ჩამოყალიბებისა და სოციალური უნარების დაქვეითების რისკები.
მსგავსი დეტალები ყურადსაღებია იმდენად რამდენადაც ვცხოვრობთ ციფრულ სამყაროში, განსხვავებით თუნდაც 10 წლის წინანდელი სამყაროსგან და ამ თაობის ახალგაზრდებს მეტად აქვთ ციფრული უნარები, აზროვნებენ პრაგმატულად და არიან მეტად პროდუქტიულები. მე როგორც მასწავლებელმა უნდა შევძლო ავუწყო ფეხი და გავყვე მისივე ინტერესის სფეროში და ამაში უნდა დამეხმაროს განათლების სისტემა თავისი მოქნილობით. და ბოლოს, ნუ შევუშლით ახალგაზრდებს ხელს, ჰქონდეთ იდეები, ესწრაფოდნენ სიახლეებს და ახალ გამოცდილებებს. ერთ სფეროში თითქოსდა უუნარო ადამიანმა, შესაძლოა სხვა სფეროში წარმოუდგენელ მწვერვალებს მიაღწიოს. ამის არაერთი ნათელი მაგალითი გვაქვს მეწარმეობასა და ბიზნესში.
