“წილადების სამზარეულოში გადატანა”

მათემატიკის მასწავლებლებისთვის ერთ-ერთი დიდი გამოწვევაა, როგორ გავხადოთ  მათემატიკური კონცეფციები მოსწავლეებისთვის უფრო გასაგები და მიმზიდველი. წილადებიის შეკრება- გამოკლების შესასწავლად არსებობს უამრავი საინტერესო მეთოდი, სტრატეგია. მე კი ამჯერად წილადები “სამზარეულოში გადავიტანე”. რატომ სწორედ სამზარეულო? სამზარეულო არის ის ადგილი, სადაც ბავშვი ყოველდღიურადაა და  მათემატიკაც ყოველდღიურად გამოიყენება. ინგრედიენტების გაზომვა, რეცეპტების მიხედვით კერძების მომზადება, სუფრის გაწყობა – ეს ყველაფერი მოითხოვს მათემატიკურ უნარებს, მათ შორის წილადების გაგებასა და გამოყენებას.

გიზიარებთ, მე-6 კლასელთათვის დაგეგმილ ერთ საინტერესო აქტივობას, რომელიც მოსწავლეებისათვის სახალისო აღმოჩნდა „სამზარეულოს“ პრაქტიკული ამოცანების შესრულებისას მოსწავლეებმა ვიზუალურად და პრაქტიკულად დაინახახეს, თუ როგორ გამოიყენება წილადი და მათზე მოქმედებები რეალურ ცხოვრებაში.

თემატური ბლოკი: რიცხვები

 თემა: მოქმედებები არაუარყოფით რაციონალურ რიცხვებზე

საკითხი:  მოქმედებები წილადებზე. (წილადების შეკრება- გამოკლება.)

სამიზნე ცნება:

მათემატიკური მოდელი: წილადების შეკრებისა და გამოკლების მოქმედებების  დემონსტრირება  მოდელის და თვალსაჩინოებების  გამოყენებით.

კანონზომიერება: წილადებზე შეკრება-გამოკლების მოქმედებების შესრულება წილადის ძირითადი თვისების გამოყენებით;

 ლოგიკა: მსჯელობა, დასაბუთება

თემის ფარგლებში შედეგების მიღწევის ინდიკატორები სამიზნე ცნებების მიხედვით:

მოსწავლემ უნდა შეძლოს:

1. წილადებზე შეკრება-გამოკლების მოქმედებების შესრულება წილადის ძირითადი თვისების გამოყენებით (მათ. მოდ., კანონზ. ლოგ);
2. წილადებზე შეკრება-გამოკლების მოქმედებების დემონსტრირება  მოდელის და თვალსაჩინოებების  გამოყენებით (მათ. მოდ., კანონზ.ლოგ) ;
3. მათემატიკური მეთოდების ანდა თვალსაჩინო მოდელების საშუალებით ზუსტი ანმიახლოებითი გამოთვლების შესრულება და შედეგის შეფასება; (მათ. მოდ., კანონზ. ლოგ)
4. რეალურ საყოფაცხოვრებო სიტუაციასთან დაკავშირებული პრობლემის გადაჭრის დროს მთელის და ნაწილების ერთმანეთთან დაკავშირება და შესაბამისი შეფარდების წარმოდგენა. (მათ. მოდ., ლოგ.)

საკვანძო კითხვა: როგორ შეიძლება გამოვიყენოთ წილადები და მათი თვისებები რეალურ ვითარებასთან დაკავშირებული ამოცანების ამოხსნისას?

ერთი აქტივობა გაკვეთილისათვის წილადების შეკრება-გამოკლება.

აქტივობა: პრაქტიკული ამოცანები ჯგუფური მუშაობისთვის

ამოცანები დაკავშირებულია წილადების შეკრებისა და გამოკლების ოპერაციებთან. ამოცანები ფორმალიზებულია ყოველდღიური ცხოვრებისთვის დამახასიათებელი სიტუაციების სახით სამზარეულოდან, რაც წილადებზე მოქმედებებს უფრო საინტერესოს ხდის ბავშვებისთვის.

ვფიქრობ აქ გაზიარებული ამოცანები, მხოლოდ მაგალითია, შეიძლება მისი ადაპტირება თქვენი კლასის  საჭიროებებისა და ინტერესების შესაბამისად.

ჯგუფური მუშაობის ორგანიზება:

კლასი დავყავი ხუთ ჯგუფად. თითოეულ ჯგუფს მივეცი სხვადასხვა სირთულის ამოცანა, რომელიც დაკავშირებულია წილადების შეკრება გამოკლების მოქმედებებთან და სამზარეულოსთან.

გიზიარებთ, ამოცანების ნაკრებს და მოსწავლეთა ჯგუფების მიერ ამ ამოცანების გადაწყვეტის გზებს, ფოტოების სახით.

დაბალი მზაობის მოსწავლეებისათვის	(I ჯგუფი) თამარმა სალათისთვის გამოიყენა 1/2 კილო პომიდორი, 1/4 კილო კიტრი და 1/8 კილო ხახვი. ა) რამდენი კილოგრამი ბოსტნეული გამოიყენა სალათისთვის? ბ) თუ თამარმა დაამატა კიდევ 1/3 კილო წიწაკა, მაშინ რამდენი კილოგრამი ბოსტნეული გამოიყენა საბოლოოდ?
საშუალო მზაობის მოსწავლეებისათვის	(II ჯგუფი) ნანამ გამოაცხო ერთი დიდი ნამცხვარი. მან მეგობრებთან ერთად ნამცხვრის 1/4 ნაწილი საუზმეზე მიირთვა, 1/3 ნაწილი სადილზე და დანარჩენი ნაწილი სამხარზე. ა)რამდენი ნაწილი დარჩა შესაჭმელი სამხარზე?? ბ) თუ ნამცხვარი 24 ნაჭერად იყო დაჭრილი, რამდენი ნაჭერი დარჩა სამხარზე?
	(III ჯგუფი) თეამ ნამცხვრის მოსამზადებლად გამოიყენა 2  ჭიქა ფქვილი. მან ნახევარი ჭიქა ფქვილი მეტი დაამატა, ვიდრე რეცეპტში იყო მითითებული. ა) რამდენი ჭიქა ფქვილი იყო მითითებული რეცეპტში? ბ) თუ თეას დედამ კიდევ 1/4 ჭიქა ფქვილი დაამატა, მაშინ რამდენი ჭიქა ფქვილი გამოიყენეს საერთოდ?
	(IV ჯგუფი)ვთქვათ, მოამზადეთ პატარა ხაჭაპური. გამოიყენეთ სხვადასხვა ინგრედიენტები და გამოთვალეთ: ერთი ხაჭაპურისთვის: ა) თუ 1 კილო ცომი გავიყოთ 8 თანაბარ ნაწილად, რამდენი გრამი იქნება თითო ნაწილი? ბ) თუ 1/4 კილო ყველს დავამატოთ და კიდევ 1/5 კილო სულგუნი, რამდენი კილოგრამი ყველი გამოვიყენეთ საერთოდ? გ) გამოცხობამდე რას იწონის ხაჭაპური? (ცომი და ყველი)
მაღალი მზაობის მოსწავლეებისათვის	(V ჯგუფი) ანამ 2 ლიტრი ფორთოხლის წვენი მოამზადა. მან 1  ლიტრი წვენი დალია და დანარჩენი მაცივარში შეინახა. ა) რამდენი ლიტრი წვენი შეინახა ანამ? ბ) თუ მეორე დღეს ანამ დალია შენახული წვენის 2/3 ნაწილი, მაშინ რამდენი ლიტრი წვენი დარჩა?

ერთი პატარა აქტოვობა, „წილადების სამზარეულოში გადატანა“ შესანიშნავი გზა აღმოჩნდა მოსწავლეებისთვის შესასწავლი საკითხისადმი ინტერესის გაღვივებისა და მათი სწავლის მოტივაციის გაზრდისა. ეს მიდგომა არა მხოლოდ ხელს უწყობს წილადების უკეთ გაგებას, არამედ ავითარებს მოსწავლეების სხვადასხვა უნარებს, რაც მათთვის მნიშვნელოვანია როგორც სკოლაში, ასევე ცხოვრებაში. გირჩევთ, გამოიყენოთ მსგავსი პრაქტიკული აქტივობები თქვენს გაკვეთილებზე, რომ მათემატიკა მოსწავლეებისთვის უფრო საინტერესო და აქტუალური გახადოთ

გამოყენებული ლიტერატურა

1. ეროვნული სასწავლო გეგმა https://mes.gov.ge/content.php?id=3929&lang=geo
2. დაწყებითი საფეხურის დეტალური განაწილება მასწავლებლებისთვის,

ინდიკატორებით https://math.ge/kurikulumi/

3. მათემატიკის გზამკვლევი მეექვსე კლასი. შედგენილი ქეთი ცერცვაძის მიერ,

ზოგადი განათლების რეფორმის ფარგლებში. https://math.ge/meegvse-klasi/