წიგნიერების განვითარება თანამედროვე განათლების სისტემის უმთავრესი გამოწვევაა. სირთულეების დასაძლევად მასწავლებლებს ბევრი ინოვაციური მიდგომის გამოყენება გვიწევს. მინდა ამ მიმართულებით ჩემი პრაქტიკული გამოცდილება გაგაცნოთ.
ხშირად ვფიქრობდი, როგორ გამეზარდა მოსწავლეთა დაინტერესება წიგნის კითხვით, როგორ შემეწყო ხელი ჩემი პატარა მოსწავლეებისთვის, კარგ მკითხველებად ჩამოყალიბებულიყვნენ. ამიტომ როგორც კი საშუალება მოგვეცა და USAID-ის საბაზისო განათლების პროგრამის ფარგლებში და სოხუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტთან თანამშრომლობით მცხეთის მუნიციპალიტეტის სოფელ ნატახტარის საჯარო სკოლაში წიგნის კლუბი „საგანძური“ დავაფუძნეთ, მე, როგორც კლუბის კოორდინატორმა, ჩემს პატარა მოსწავლეებთან ერთად, მაშინვე გადავწyვიტე რამდენიმე პროექტის განხორციელება. სხვადასხვა ჟანრისა და სირთულის წიგნებმა, რომელთაც თავად ირჩევდნენ მეხუთე-მეექვსეკლასელი მოსწავლეები წასაკითხად, საოცარი შემოქმედებითი გარემო შექმნა სკოლაში. გაიზარდა მოსწავლეთა თვითაქტუალიზაციაც. წიგნის კლუბი მართლაც შესანიშნავი გზა აღმოჩნდა სხვადასხვა სახის დისკუსიებში, წაკითხული წიგნის განხილვებსა და სხვა შემეცნებით აქტივობებში მოსწავლეთა აქტიური ჩართულობისთვის.
ძალიან ლოგიკური და ბუნებრივი იყო „საგანძურელების“ კალიგრაფიით დაინტერესებაც. სასწავლო პროცესში კალიგრაფიას უდიდესი მნიშვნელობა აქვს. ის არ არის მხოლოდ ლამაზად წერის კულტურა. კალიგრაფია მოითხოვს ანბანის სწორი მოხაზულობის ცოდნას, დაგეგმარებას, სივრცითი აღქმის უნარის ფლობას, წვრილი მოტორიკის სინატიფეს, თვალ-ხელის სწორ კოორდინაციას, ნებისყოფას. ეს უნარები ძალიან მნიშვნელოვანია მოსწავლისათვის. შესაბამისად, იდეა მაშინვე ავიტაცე და შემდგომი აქტივობაც დავგეგმე:
- კალიგრაფიის ისტორია
კლუბის ერთი შეხვედრა კალიგრაფიის მნიშვნელობაზე, მის ისტორიულ განვითარებასა და სხვადასხვა დროს მის გამოყენებაზე საუბარს დაეთმო: აღინიშნა, რომ ქართულ ენას სამი სახის გრაფიკული გამოსახულება აქვს: ასომთავრული, ნუსხა-ხუცური და მხედრული. საუკუნეების მანძილზე ჩვენი წინაპრები ანბანის დაწერას ყოველთვის დიდ ყურადღება აქცევდნენ. ყველას არ შეეძლო ყოფილიყო გადამწერი, ამ საქმეს მაღალი დონის ოსტატები ჭირდებოდა. სამწუხაროდ, კალიგრაფიის მნიშვნელობამ დღევანდელ ციფრულ სამყაროში თითქოს მნიშვნელობა, ფუნქცია დაკარგა. ხელით წერა დიდწილად ჩანაცვლდა კლავიატურული წერით. პრაქტიკა ხელით წერისა დღითი დღე აქტუალობას და საჭიროებას კარგავს. ეს კი საფრთხეს უქმნის ამ უნიკალური ისტორიული მნიშვნელობის დარგს, რომ სამუდამო დავიწყებას არ მიეცეს; შეხვედრის ბოლოს გაიმართა დისკუსია, გამოიკვეთა, რომ ქართული დამწერლობა ჩვენი ისტორიულკულტურული ღირებულებაა. ამან კიდევ უფრო გაზარდა კალიგრაფიით მოსწავლეთა დაინტერესება და გადაწყდა, სკოლის წიგნის კლუბში კალიგრაფი მოგვეწვია.
- კალიგრაფი სკოლაში
უნიკალური ნამუშევრების ავტორის, კალიგრაფ მარიამ რაზმაზიშვილის სტუმრობამ ნახატრის წიგნის კლუბში მოსწავლეთა საოცარი ინტერესი და ჩართულობა გამოიწვია. მარიამმა დაწვრილებით ისაუბრა კალიგრაფიის ყველა მნიშვნელოვან საკითხზე, კალიგრაფიის ისტორიაზე, თუ როგორ იყენებდნენ ადრეულ ეტაპზე ჩვენი გადამწერები, სწავლულები მელანს და ფრინველის ფრთას საწერად, შემდგომ კალმის წვერს.
წიგნის კლუბში მარიამ რაზმაზიშვილი უნიკალური ნამუშევრების გამოფენაც გაიმართა, ყველა მოსწავლეს საშუალება ჰქონდა, ახლოდან გაცნობოდა კალიგრაფიის ძირითად მახასიათებლებს და ტექნიკებს – მელნითა და საწერი კალმით წერის ტექნიკას. ბავშვებს საშუალება ჰქონდათ, თვითონაც დაეწერათ ცალკეული სიტყვები და ფრაზები ამ ნივთების გამოყენებით
მარიამის მასტერკლასმა ლამაზად წერაში კლუბის წევრების ისეთი საოცარი ემოციები გამოიწვია, რომ წიგნის მკითხველთა კლუბში დაიგეგმება სასკოლო კონკურსიც კალიგრაფიაში.
- კალიგრაფიის კონკურსი სკოლაში
კალიგრაფიის კონკურსში მონაწილეობა მიიღო კლუბის ყველა წევრმა. მონაწილეები გაერთიანებული იყვნენ შიდა ჯგუფებში. ჯგუფის მონაწილეებს ევალებოდათ ფლირჩატებზე ჩამოეწერათ წაკითხული წიგნიდან (მოცემულ შემთხვევავში – ,,პოლიანა”) მათთვის საინტერესო ფრაზები და გამონათქვამები. მოსწავლეებმა ძალიან გულდასმით შესრულებული ნაშრომები წარმოადგინეს, იგრძნობოდა მასტერკლასიდან მიღებული ცოდნა, ინტერესი და მოტივაცია (იხ. სურათი).
წიგნის კლუბში მუშაობამ ხელი შეუწყო შემოქმედებითი და აკადემიური უნარების განვითარებას, მოსწავლეთა სოციალიზაციას, მეტი ხალისიანი ელფერი შესძინა სასწავლო პროცესს და უჩვეულოდ გამოაცოცხლა სასკოლო ცხოვრება.
