საგანმანათლებლო ტექნოლოგიების გამოყენებამ ენის გაკვეთილის დინამიკა ძირეულად შეცვალა. მასწავლებლები სულ უფრო მეტად იყენებენ ტექნოლოგიებს ენის ოთხივე მიმართულების სწავლებისას. ტექნოლოგიების გამოყენება მოსწავლეთა ინტერესის გაღვივებასა და გაკვეთილის მრავალფეროვანი აქტივობებით გამდიდრებას უწყობს ხელს. საპრეზენტაციო პროგრამები, როგორიცაა PowerPoint (Microsoft) და Keynote (Apple Mac) თანამედროვე სამყაროში საკმაოდ პოპულარულ ინსტრუმენტებად იქცა. თუმცა ამ პროგრამებს უფრო მეტად აკადემიურ გარემოში მიმართავენ, სადაც აუდიტორია შედარებით პასიური და მშვიდია. მაგალითად, უნივერსიტეტებში ლექციების ან კონფერენციებზე პრეზენტაციების წარსადგენად. ბოლო პერიოდში საგაკვეთილო პროცესში, და კონკრეტულად ენის გაკვეთილზე, ფართოდ დაიწყეს მასწავლებლებმა ზემოთ ნახსენები პროგრამების, განსაკუთრებით კი PowerPoint-ის გამოყენება.
უნდა აღინიშნოს, რომ ხშირ შემთხვევაში მასწავლებლები არასწორად იყენებენ PowerPoint-ს, რაც გაკვეთილს პასიურ ლექციად, მასწავლებელზე ორიენტირებულ პროცესად გარდაქმნის. თუმცაღა, თუკი სწორად დავგეგმავთ აქტივობებს და მართებულად გამოვიყენებთ, PowerPoint შეიძლება განსაკუთრებულად საინტერესო დამხმარე ინსტრუმენტად ვაქციოთ ინტერაქციული გაკვეთილის ჩატარებისათვის, სადაც წახალისდება თანამშრომლობით სწავლება და მოსწავლეთა მოტივაცია ენის შესწავლაზე ორიენტირებული დავალებების შესრულებისას.
ყველაზე ხშირად მასწავლებლები PowerPoint-ს მიმართავენ, როდესაც ისინი მოსწავლეებს წარუდგენენ ლექსიკურ ერთეულებს, გრამატიკულ სტრუქტურებს, ფუნქციურ გამოთქმებს. გაგაცნობთ PowerPoint -ის რამდენიმე განსხვავებულ გამოყენებას, რაც მიზნად ისახავს ინფორმაციის არა პირდაპირ, სწორხაზოვან ტრანსფერს კომპიუტერიდან სტუდენტების ტვინისკენ, არამედ წარმოადგენს მეთოდს, რომელიც უზრუნველყოფს ენის კომუნიკაციურ ათვისებას, მაქსიმალურ ინტერაქციას და მოსწავლეთა ჩართულობას.
საგულისხმოა ის ფაქტიც, რომ ქვემოთ წარმოდგენილი იდეებიდან ზოგიერთის განხორციელება მასწავლებელს საპრეზენტაციო პროგრამების გარეშეც შეუძლია, დაფის ან ამობეჭდილი სამუშაო ფურცლების გამოყენებით, თუმცა PowerPoint პროგრამა მათ განსხვავებულ ელფერს სძენს. კერძოდ, ინსტრუქციიდან კონკრეტულ დავალებაზე გადასვლა უფრო მოქნილია და მოსწავლეთა ყურადღება და ფოკუსირების დონე საგრძნობლად ამაღლებულია, რაც მასალის უკეთ ათვისებას უზრუნველყოფს.
- ნელი „გამოაშკარავება“
გუნდური თამაში
მიზანი: ნასწავლი ლექსიკის გამეორება/გამტკიცება
აქტივობისათვის მომზადება:
ჩამოტვირთეთ სურათები, რომელზეც გამოსახული იქნება ნასწავლი ლექსიკური ერთეულები. მაგალითად, ავეჯის ამსახველი სურათები. მოათავსეთ ერთი სურათი ერთ სლაიდზე და დაფარეთ თითოეული სურათი 20-25 კვადრატით. განალაგეთ კვადრატები ისე, რომ თითოეულ დაწკაპუნებაზე ერთი კვადრატი გაქრეს. ამგვარად დაფარული სურათი შეგეძლებათ ნელ-ნელა „გამოააშკარავოთ“.
აქტივობა:
ამ თამაშისათვის მოსწავლეები დაყავით ჯგუფებად (თითოეულ ჯგუფში არაუმეტეს 5 მოსწავლე). თითო ჯერზე თითოეული ჯგუფიდან მხოლოდ ერთი მოსწავლე დგება ფეხზე. ისინი უყურებენ ეკრანს, სადაც სურათი ნელ-ნელა იწყებს „გამოაშკარავებას“. მოსწავლე, რომელიც პირველად წამოიძახებს სურათზე გამოსახულ საგანს სწორად (მაგ: „მაგიდა“),გუნდს ქულას მოუტანს.
- სწრაფი გამეორება (drill)
გაბმით მეტყველებისა (fluency) და გრამატიკის სწავლებისას გამოსაყენებელი აქტივობა.
აქტივობისათვის მომზადება:
თავდაპირველად დაწერეთ გაკვეთილის მიზნის შესაბამისად მინიშნებები 10 წინადადების შესადგენად. მაგალითად, თუ გაკვეთილის მიზანი წარსული მარტივი დროის სწავლებაა, დაწერეთ ამგვარი მინიშნებები: “yesterday/TV” ან “this morning/breakfast”. თითოეული მინიშნება უნდა გამოჩნდეს ორწამიანი ინტერვალით. (ეს შეგიძლიათ მართოთ “entrance effect” საშუალებით PowerPoint-ის გამოყენებისას).
აქტივობა:
მოსწავლეები მუშაობენ წყვილებად და უყურებენ ეკრანს. როგორც კი თითოეული მინიშნება გამოჩნდება, ერთი მოსწავლე ამბობს სრულ წინადადებას. მაგალითად, თუ მინიშნება იყო “yesterday/TV” , მოსწავლე ამბობს: “Yesterday I watched TV”. მეორე მოსწავლე უსმენს და შეცდომის დაფიქსირების შემთხვევაში ინიშნავს დაშვებულ შეცდომას. რამდენადაც მინიშნებები ავტომატურად ჩნდება 2-წამიანი ინტერვალებით, მოსწავლეები იძულებულნი არიან საკუთარი წინადადებები ჩამოაყალიბონ რამდენადაც შესაძლებელია სწრაფად.
- შარადები
ეს კონკრეტული აქტივობა წარმოადგენს საკმაოდ პოპულარული აქტივობის ვარიაციას, რომელსაც ძირითადად მოთელვისთვის ვიყენებთ (warmer).
აქტივობისათვის მომზადება:
სლაიდზე დაწერეთ სიტყვები ან ფრაზები, რომელთა ახსნა ჟესტური ენითაა შესაძლებელი. გაკვეთილის სამიზნე ენიდან გამომდინარე, ეს შეიძლება იყოს პროფესიების, სპორტის, თავისუფალი დროის აქტივობების ან ნებისმიერი სხვა კატეგორიის ამსახველი ლექსიკური ერთეულები.
აქტივობა:
მოსწავლეებს ვაჯგუფებთ (ოთხი ან ხუთი მოსწავლე თითოეულ ჯგუფში). ერთი მოსწავლე უყურებს ეკრანს, დანარჩენებს თავი უდევთ მაგიდაზე იმგვარად, რომ ვერ დაინახონ ეკრანზე გამოსახული სიტყვა. მასწავლებელი აჩვენებს ერთ სიტყვას, მაგალითად: „ტენისის თამაში“. შემდეგ სიტყვა გაქრება ეკრანიდან, ფეხზე მდგომი მოსწავლე მეგობრებს უხსნის სიტყვას მიმიკებითა და ჟესტებით. გუნდი, რომელიც პირველი გამოიცნობს სიტყვას, იღებს ქულას. გუნდის ყველა მოსწავლე რიგრიგობით ხსნის თითო სიტყვას.
- „არ მითხრა სიტყვა …“
აქტივობის მიზანია ზეპირმეტყველების განვითარება.
აქტივობისათვის მომზადება:
მოამზადეთ სლაიდი, რომელზეც თავმოყრილია საშუალოდ 8-10 სიტყვა ერთი კონკრეტული თემის მიხედვით. მაგალითად: ქვეყნები, სასკოლო საგნები, ტანსაცმელი და ა. შ.
ყველა ეს სიტყვა ეკრანზე ერთდროულად ჩანს. ასევე, შექმენით მეორე სლაიდი იმავე პრინციპით. მაგალითად, თუ პირველ სლაიდზე არის ქვეყნები: კანადა, ტაილანდი, ჩინეთი და ა.შ, მეორე სლაიდზე შესაძლოა განვათავსოთ მექსიკა, საფრანგეთი, დიდი ბრიტანეთი და ა.შ.
აქტივობა:
მოსწავლეები სხდებიან წყვილებად: მოსწავლე A და მოსწავლე B ერთმანეთის პირისპირ. მოსწავლე B ზურგით ეკრანთან, ისე რომ ეს უკანასკნელი ვერ ხედავს სიტყვებს. ეკრანზე ჩნდება პირველი სლაიდი. მოსწავლე A ირჩევს ნებისმიერ სიტყვას ჩამონათვალიდან და აღწერს მას იმგვარად, რომ მეორე მოსწავლემ შეძლოს მისი გამოცნობა. მაგალითად: „შენ შეგიძლია ამ ქვეყანაში ნახო ბიგ ბენი (Big Ben)“. მოსწავლე B უსმენს და ამბობს „დიდი ბრიტანეთი“. წყვილებს აქვთ 2 წუთი, რომ გამოიცნონ რაც შეიძლება მეტი სიტყვა. ორი წუთის გასვლის შემდეგ ისინი უცვლიან ერთმანეთს ადგილს და აკეთებენ იმავე აქტივობას მეორე სლაიდზე გამოსახულ სიტყვებზე.
- მეხსიერების ტესტი
ამ აქტივობის მიზანია წერის უნარის განვითარება ნანახი ვიდეოკლიპის ან მოკლე ფილმის დამახსოვრების საფუძველზე.
აქტივობის მომზადება:
მოამზადეთ მაქსიმუმ ერთწუთიანი ვიდეოკლიპი. ვიდეო შესაძლებელია მოიძიოთ You Tube-ზე და შემდეგ ჩადოთ პრეზენტაციის ფორმატში (სლაიდში).
აქტივობა:
მოსწავლეები მუშაობენ წყვილებად. დააველეთ მოსწავლეებს, უყურონ ვიდეოს ყურადღებით. ამის შემდეგ ისინი იღებენ კალმებს და წერენ წინადადებებს ნანახი ფილმის შესახებ. მათ შესაძლოა აღწერონ პერსონაჟები, გარემო, მოქმედება და ა.შ. მიეცით მათ გარკვეული დროის ლიმიტი. ამ ლიმიტის ამოწურვის შემდეგ მოსწავლეები ცვლიან ფურცელს გვერდით მჯდომ მოსწავლესთან. აჩვენეთ ვიდეო მათ განმეორებით. მოსწავლეები ასწორებენ მათი მეგობრის მიერ დაწერილ წინადადებებს. წერის უნარის განვითარებაზე დამატებითი მუშაობის მიზნით, შესაძლებელია მოსწავლეები ამუშაოთ შეცდომების შესწორებაზე და შემდეგ გადააწერინოთ უკვე გასწორებული წინადადებები.
- დიალოგი
ამ აქტივობის საშუალებით მოსწავლეები შეძლებენ სასაუბრო ენის დახვეწას.
აქტივობის მომზადება:
სახელმძღვანელოებში ყოველთვის არის მოცემული დავალებები, რომელთა მიზანიც სასაუბრო ენის დახვეწაა. ამ დავალებებზე დაყრდნობით მოსწავლეები წყვილებში ადგენენ დიალოგს და გაითამაშებენ მას. იგივე დავალება უფრო საინტერესო ფორმით შესაძლებელია მოსწავლეებს შევთვაზოთ PowerPoint-ის მეშვეობით. მასწავლებელი წერს დიალოგს სლაიდზე და ფარავს სიტყვებს შავი მართკუთხედებით. მართკუთხედები სლაიდზე მაუსის დაწკაპუნების შედეგად გამოჩნდება.
აქტივობა:
მოსწავლეები მუშაობენ წყვილებად. ისინი კითხულობენ ეკრანზე გამოსახულ დიალოგს სრულად. ერთხელ წაკითხვის შემდეგ მასწავლებელი ფარავს გარკვეულ სიტყვებს შავი მართკუთხედებით. მოსწავლეები გაითამაშებენ დიალოგს და აღადგენენ დაფარულ სიტყვებს მეხსიერებით. თანდათანობით უფრო მეტი სიტყვა იმალება და ბოლოს მთელი დიალოგი „შავდება“. მოსწავლეები მეხსიერებიდან სრულ დიალოგს აღადგენენ.
როგორც ზემოთ განხილული აქტივობებიც ცხადყოფს, საპრეზენტაციო პროგრამის (PowerPoint) კრეატიული გამოყენებით შესაძლებელია ინგლისური ენის გაკვეთილზე მრავალრიცხოვანი კლასი გარდავქმნათ შეკრულ, ფოკუსირებულ აუდიტორიად. ამგვარი აქტივობების ერთ-ერთი დადებითი მხარე ისიც არის, რომ არ დაგჭირდებათ წინასწარ მოამზადოთ და გადაიღოთ სამუშაო ფურცლები. ასევე, გაქვთ შესაძლებლობა, შეცვალოთ აქტივობების შინაარსი და მიმდინარეობის პროცესში მოარგოთ ის მოსწავლეთა საჭიროებებს, ერთხელ მომზადებული აქტივობა გამოიყენოთ სხვადასხვა კლასში სხვადასხვა დროს. ამ პროგრამის ასათვისებლად გაწეული ძალისხმევა ნამდვილად ღირს იმ ეფექტად, რასაც მისი საკლასო ოთახში გამოყენებით მიიღებთ.
