გეგონება, მე მექნას. მე ვმჯდარიყავი იმ თვითმფრინავში და მეყაროს ბომბები. ისე, ამათ კი დავაყრიდი რომ რამე. ამ ახვრებს. არადა, ხო მეც ვჭამე. თან ახლა ტელეანძის ძირში ვცხოვრობ და სტრატეგიული ობიექტი ვიყავი, მოკლედ. მეც ვჭამე და რო ვჭამე, მაგიტომ ავითესე თბილისის ზღვაზე. წყნარად და კოხტად გავშალე ანკესი და რომ წამომადგა შავად… ადრე მენახა, აეროპორტში, ან სულ ზევით, ცაში. ან ისერა ზევით – ახალაფრენილი თუ დასაფრენი, მაგრამ ასე ახლოს, ზედ თავზე, თან ნელა, როგორც `ვარსკლავთა ომებში,~ თითქოს ჩამოვარდება საცააო, და მე დაბლა ხო ვჭამე და თან ზევიდან პილოტის თვალით რო ჩამოვყურებდი მიწას და წყალს და წყლისპირას _ ერთ კინკილა მეთევზეს: ან იმას ახლა რო დიდი ვეგონო და ეს ანკესი – რამე იარაღი და ხაკისფერებიც რო მაცვია, სამხედროსავით, და უცებ რომ რაღაც გაჰყარა ნაპერწკლებივით და თავზე ხელები დავიფარე, მაგრამ ხმა არაფერი და გამოვიხედე და ყრიდა ეგრე ხანდახან ნაპერწკლებს, _ თურმე ბომბებს თუ რაკეტებს იქით ირიდებდა, მერე ნეტში ვნახე რაცაა ეგ ნაპერწკლები, – გადამიარა და მეთქი მორჩა, გადავრჩი, წავიდა ქალაქისკენ და რომ ფეთქაა… აქაც ყოფილა, გორაკზე, რაღაცა სტრატეგიული, მე იმათი. და ამათი. ან სად რუსეთში წავეთრიო. საიმში არ ვარ რუსულის.
* * *
ესენი კიდე მიყურებენ ეგრე მგელივით. მასწავლებელიც, ზარიძეა თუ შმარიძე. ვინც წარმადგინა. თან სახელი რო არ თქვა, მარტო გვარი. არც – აი, ახალი მოსწავლე, სანდრო, და გაიცანით ბავშვებო ან რამე ეგეთი, _ არა, _ დამაყენა ეგრე ნაძვის ხესავით და საზეიმოდ ამბობს: – პეტროვსკი! ამათ გაეცინათ და წინიდან ერთმა, – მეტსახელი გავიგეთო, მას, და ისე რა ქვიაო და ამან, ზარიძემ, – ხოდა, პეტროვსკიაო გვარად და გაისუსა ეგრევე მთელი კლასი. ბოლოს ერთმა, ისევ იმან, – რუსი ხარო, ბიჭო, და რა უნდა ვთქვა, ვდგავარ და ვიღიმები. მინდა ვუთხრა, რომ სანდრო ვარ, სანდრიკა, რუსი არა კვახი, აზრზე არ ვარ რუსულის, და აგერ ზურგჩანთაში მიყრია ოხრად მზესუმზირა, და მოდი ვჭამოთ, და ქერქები ვისაც გინდა, იმას ვაფურთხოთ, მაგრამ ისე მიყურებენ, ხმას ვეღარ ვიღებ. მერე ზარიძემ ვიღაც წამოაგდო ბოლო მერხიდან და ამოვისუნთქე, მოვჯექი ჩემთვის. ამათ კიდევ კისრები ძვრებათ, ხან ერთი მოიხედავს, ხან მეორე. ზარიძე სიას ათვალიერებს და უცებ, – სადააო ლაზარე, – ძაან შეშფოთებული სახით კითხულობს და მთელი კლასი აყვა ეგრევე, _ ვახ, სადააო ნეტა ლაზარე, მე იქ ვნახე ბოლოსო, მე _ იქო, და სწუხს ყველა, არა მე გავალ მოვძებნი, არა მეო, ერთმანეთს ასწრებენ. ამ დროს შემოიღო კარი და – აგე, მოვიდაო ლაზარე, – მიესია ყველა, სად იყავი, რო არ ჩანდიო. მე ყურადღებას აღარ მაქცევენ და დავისვენე ცოტა, ისე დაძაბული აღარ ვარ. ახლა მარტო ის მაინტერესებს, ეგ ლაზარე ვინ ჩემისაა. ჯერ ბავშვები ეხვევიან გარშემო, ზარიძეც ტუქსავს, _ აღარ დააგვიანოო, ოღონდ რაღაც ძალიან ფრთხილად, დათაფლული ხმით. ცოტა ხანში ზარიძის უკან ვარჩევ ვიღაც დიდთავა ბიჭს, რატომღაც მუხლებზე როა დაჩოქილი და ალბათ ეგაა ლაზარე. ამასობაში კლასიც დალაგდა ნელ-ნელა, ზარიძეც მოჯდა დაფასთან და ლაზარეც წამოვიდა მერხებისკენ, მე კიდევ რაღაც ხუმრობა მგონია: ალბათ, ახალი რომ ვარ, გამიჩალიჩეს, – ვფიქრობ, იმიტომ რომ ეგ ლაზარე ისევ ეგრე, დაჩოქილი მოდის თითქოს და ამ დროს ვხედავ, ზედ მუხლებთან ბოტასები აცვია… ფილმებში მინახავს ადრე ასეთები, არც ვიცი რა ქვიათ, – ლილიპუტი თუ ჯუჯა, ჩვეულებრივი ტანით, ცოტა დიდი თავით და ეგეთი ფეხებით, თითქოს ეგრევე წვივები მიადგეს ზედო, ბარძაყების გარეშეო. წინა მერხზე მიუჯდა ვიღაც გოგოს, და ასე ჩვეულებრივ ბიჭს გავდა, მეცხრეკლასელს, მაგრამ დაბლა, სადაც ფეხები უნდა ყოფილიყო, ცარიელი ადგილი რჩებოდა: სკამზე, ზედ ტრაკთან მოუჩანდა აქედან თეთრი ბოტასები. მოკლედ, საღოლ იმ გოგოს ნერვებს, ვის გვერდითაც იჯდა. და მჯდარა ლაილას გვერდით, პლანეტაზე ყველაზე მაგარი გოგოს გვერდით.
* * *
რეკავს ზარი, მაგრამ რატომღაც გარეთ არავინ გადის, თითქოს ელიანო რაღაცას. არც ზარიძე გადის, ფურცლავს თავისთვის ჟურნალს. ავდექი და ვხედავ, ის ტიპიც წამოდგა, რუსი ხარო, რო მკითხა, და მოდის ჩემკენ კევის ღლაჭუნით. გზადაგზა კიდევ ორნი შემოუერთდნენ და მომადგნენ სამივე. გამოდი აბა აქეთო, _ იმან, ღლაჭუნამ და მივდექით კუთხეში, ფანჯარასთან. აქ უკვე შემეშინდა და მოვაღე პირი: _ რუსი არ ვარ, ფოთიდან გადმოვედი-მეთქი ერთი თვეა, ფოთელი ვარ და სანდრიკა მქვია, პროსტა გვარი მაქვს ეგეთი, მამაჩემი იყო რუსი და შენ რა გგონია, მაგათმა მეც კი დამბომბეს თბილისის ზღვაზე, – თავი მოვიწონე, თან ცალი თვალით ზარიძეს ვუყურებ, გამოიხედოს ერთი და ალაგმოს შარი. ზარიძეც ეგრე, ცალი თვალით გვიყურებს ხანდახან და ისევ თავის ჟურნალებს უკირკიტებს, ხმას არ იღებს. დანარჩენი კლასი ყაყანებს ლაითად, მაგრამ ვგრძნობ, ყველას ჩვენკენ აქვს ყური, არავინ გადის გარეთ. უცებ ღლაჭუნა ამბობს: _ რუსების დედა მოვტყან მეო, და სამივე ცოტა უკან იხევს, ჩემს რეაქციას აკვირდებიან და მე რა, მე რომელი პუშკინი მნახეს, ახლა ამათ რომ გავუხურო. ასი წელი ეგრე იყოს მეთქი, _ ვეუბნები, და მაშინ აკრიფა მთელმა კლასმა, რუსებს აგინებს ყველა ცოფიანივით, გოგოიან-ბიჭიანად. გავიხედე იმ თესლი ქალისკენ, ზარიძისკენ და სადღაა ზარიძე, გასულა კლასიდან. მეთქი დამერხა ახლა. ამასობაში მოვიდა ახლოს ღლაჭუნა, სახე ლამის სახეზე მომადო და: – რომ გაგინებენ, ხელს რატო არ წევ ბიჭო, სირი ხარო? და მაგრად არ მინდოდა და მეშინოდა, მაგრამ არის ამბავი, როცა, თუ თავიდანვე არ წყვიტე, მერე შეგადგებიან ზედ მთელი ცხოვრება, ჩემთანაც, ჩემკენაც მინახავს ასეთები, გაფუჭებულები და რა მექნა, დავხუჭე თვალები და ვწყვიტე ყბაში სამიდან ერთ-ერთს, ყველაზე ჩუმს და გაუბედავს, მეც მწყვიტეს და რომ წავიქეცი, მაგ დროს დაიკივლა ვიღაც გოგომ, რაღაცნაირად კაპრიზულად, ყველაფერი რომ ისე იქნება, როგორც უნდა, ეგეთი ხმით: _ დაანებეთ ეხლავე თავი! და რომ შემომეცალნენ, მერე დავინახე: გოგო კი არა, ლაზარე იყო, ლილიპუტი თუ ჯუჯა, რავიცი. ამის კივილზე ზარიძეც შემოვარდა და გარეთ, კარებთან იდგა და ყურს გვიგდებდა, დავიფიცები რაზეც გინდა. ეგ ახვარი. ეს ახვრები.
* * *
_ ჯუჯა რა პონტში ხარ? – ვეკითხები ხოლმე ლაზარეს. ლაზარე შემომხედავს დიდი კაცის თვალებით, ჭკვიანი თვალებით და აქეთ მეკითხება: _ შენ რა პონტში ხარო პეტროვსკი? იმას არ სწყინს, მე კიდევ ვჭინჭყლობ და მეათასედ ვუსხნი, რომ არ ვარ რუსი, და საერთოდ, თვითმფრინავებამდე და ამ დამპალ ქალაქამდე წარმოდგენაც არ მქონდა, თუ ასე სახიფათო იყო რუსობა, არც ჩემთან, ფოთში მერჩოდა ვინმე და ვიყავი ჩვეულებრივად. აქ კი ყოველ დილით სარკეში ვიხედებოდი, მეთქი რით ვგავარ აბა რუსს. მერე მაგათი ფილმებიც ვნახე და მართლა ვმგვანებივარ რაღაცით, და რატო არ დავემსგავსე დედას, ბლიად, _ ხოჭოსავით შავია დედა. შე აფერისტო რუსაკო, _ მეტყვის ხოლმე ხანდახან ლაზარე. პირველად ეგ რომ მითხრა, დავცხე, მაგრამ ეგრევე ფეხებში შემივარდა და წამაქცია, მე კიდევ, შეხება კი არა, ვერც ვუახლოვდებოდი თავიდან, ისე მეზიზღებოდა, ჯერ ეგეთი ფეხების და უსახსრო ხელის თითების გამო მეზიზღებოდა და მერე, სკოლაში რომ გამომესარჩლა პირველ დღეს, მაგის გამო ვერ ვიტანდი; რა მჭირდა გამოსასარჩლებელი და თან ვისი – ჯუჯის, თუ ლილიპუტის. მაგრად მიტყდებოდა მოკლედ. მაგრამ, თვალები აქვს ლაზარეს ისეთი, _ რაც მე არ ვიცი, რაზეც წარმოდგენაც კი არ მაქვს, თითქოს ეს ყველაფერი იცისო ლაზარემ, და მოგიყვებაო ყველაფერს, ოღონდ, როცა შენ გინდა და დაინტერესდები, მარტო მაშინ მოგიყვება, თვითონ არასოდეს დაიწყებს ტვინის ბურღვას, – აი ეგეთი, კეთილი ბაბუას თვალები აქვს ლაზარეს, ბუხრისპირას თავს გადახდენილ ფათერაკებს რომ უყვება პირდაღებულ შვილიშვილებს. არადა, თავიდან მრცხვენოდა ამასთან ძმაკაცობა, სულ თვალებს ვაცეცებდი აქეთ-იქით, ვინმეს ერთად რომ არ დავენახეთ… სკოლა ორივეს გვძულდა: ლაზარეს იმიტომ, სუნთქვას რომ არ აცლიდნენ, – სადაც გამოჩნდებოდა: ლაზარე მოვიდა ლაზარე რამე ხო არ გინდა ლაზარე რამე ხო არ გტკივა, – ავადმყოფი მგონია ხოლმე თავიო, მე ამათი. მე კიდევ, პირიქით: როცა უამისოდ ვარ, ან თავდაცვით პოზიციაში ვარ, ან _ საერთოდ არ იმჩნევენ ჩემს იქ ყოფნას. კლასში ლაზარე წინა მერხზე ზის და სიის გარეშეც, პირველად ამის ყოფნა-არყოფნას და გუნება-განწყობილებას ამოწმებენ მასწავლებლებიც და ბავშვებიც. მე ბოლო მერხზე ვზივარ და ჩემს გვარს ისე უცებ ჩაიბურტყუნებენ, ვერც ვამჩნევ. ის ნაბოზარი ზარიძე, დამრიგებელი კიდე საერთოდ გამომტოვებს ხოლმე სიის ჩამოკითხვისას, თითქოს კლასში არ ვიყო… და მთელ სკოლაში, სადაც გავივლი, სულ მესმის ზურგსუკან ლოზუნგები: _ რუსებს რაა? დედის ტყვნა! ან – აგე, პუტინი მოდის! აღარც ვუხსნი არავის არაფერს. ვარ და ვიყო, თქვენი დედაც. დაგბომბეთ და კიდე დაგბომბავთ, ბოზებო.
* * *
_ სულ ტყუილად გიყვარსო ლაილა, – ლაზარე მეუბნება, – ერთი კრეტინი გოგოაო. მეთქი – ნწ, ყველაზე მაგარი გოგოა ლაილა. _ მე შენზე დიდხანს ვიცნობ და დამიჯერეო. ქალის თემაზე ლაზარესთან ვერიდები ლაპარაკს, ისედაც ყველა გოგოს ლანძღავს. ერთხელ სახლში დავპატიჟე, ნეტში მუსიკას ვეძებდით და უცებ ამოაგდო რაღაც პორნოსაიტი, ვიღაც ნაშის სველი ძუძუებით. მეთქი _ იფ, რა ქალი, თან მოვიხედე და ვხედავ, ლაზარე კანკალებს მთლიანად, სკამს ჩაბღაუჭებული და შუბლზე ოფლი ჩამოსდის წვეთებად. ჰეი, გაგეთავა, ბიჭო? _ გავეხუმრე და ჩაიკეცა კიდეც სკამიდან, ხალიჩაზე დავარდა. გული წაუვიდა ტიპს. არადა, თვითონაც ხომ აქვს ნეტი, და ნეტი თუ აქვს და პორნოს არ უყურებს, რად უნდა საერთოდ ნეტი, რავიცი. მეც ვადგები ხოლმე სახლში. სანამ გავიცნობდი, მართლა მაინტერესებდა, რა პონტში იყო ჯუჯა: რამე ჭირდა თუ უბრალოდ ისეთი იყო, როგორიც იყო. და-ძმა, დედ-მამაც ჯუჯები ყავს, ნეტავ? ჯუჯების ოჯახია თუ მარტო ეს გამოვიდა ჯუჯა. ერთხელ მოვიდა სკოლაში დედამისი. ჩვეულებრივი ქალი გამოდგა, დაჟე მაღალი, და რაც მოვიდა, სულ ისეთი სახე ჰქონდა, როგორიც ლაზარეს უხდებოდა ხანდახან, – რემბო რომ პირველ სერიაში ჭრილობას იკერავს ნემსით, ლამის ეგეთი,Gგამწარებული თუ ნატანჯი. სახლში რომ დავადექი, მამამისიც ჩვეულებრივი ტიპი გამოდგა, რაღაცის პროფესორი, და ლაზარეს უცხოეთში წასული და რომ ვნახე ფოტოებზე, იმას კიდე ნებისმიერი ჩოხოსანი მოიყვანდა ცოლად, სულ რომ უკანასკნელი ბოზი ყოფილიყო: თითქმის ლაილასავით მაგარი გოგო მოკლედ. შენ რა პონტში გამოხვედი-მეთქი ჯუჯა? – ვეკითხები ხოლმე ლაზარეს. ლაზარე იცინის, – შე აფერისტო რუსაკოვო და მეცინება მეც.
* * *
რუსები კი ატრაკებენ. ძაან ატრაკებენ. ხან რა ინფო ვარდება ნეტში, ხან რა, და მე ვეხვეწები დედაჩემს: გადავიდეთ სადმე და შენ გვარზე გადმოვალ-მეთქი. ახლახანს გადმოვედითო, აცადე და გაჩერდებიანო, _ დედა ამბობს. არადა, სულ უფრო და უფრო მეტ შარს ვაწყდები სკოლაში. კიდევ ვიღაცა ყოფილა, გოგო, მეთერთმეტეკლასელი შელესტოვა, და _ ხან ჩანთას უგდებდნენ ფანჯრიდან გოგოები, ხან მობილს უმალავდნენო, _ ლაზარემ. წასულა რუსეთში, მე კი სად ჯანდაბაში უნდა წავიდე და ვაცდენ და ვაცდენ ოხრად გაკვეთილებს. ლაზარეც თან დამყვება. ერთხელ სამასწავლებლოსთან ჩავიარე და ზარიძე ამბობდა: _ სუფთა გოგოლის მკვდარი სულები არიანო ეგ ორნი, და აღარ ვუთხარი მერე ლაზარეს. წავიკითხო ერთი გოგოლი, ეგ ჩემისა, და მერე ვეტყვი, თორემ ამას, ლაზარეს, წაკითხული ექნება უეჭველი. წიგნებით აქვთ გამოტენილი მთელი სახლი და კითხულობს ყველა დედაწულიანად.
* * *
_ რა მაგარი სახელი გქვია, ლაილა! _ ვუღიმი და უცებ კევი მივარდება პირიდან. არადა, ნათქვამი აქვს ლაზარეს, ლეილა რომ ქვია სინამდვილეში. თურმე, სახელი ეგოიმება და მაგიტომ დაირქვა ლაილა. ლაილა-ლაილა. ერთი მერე ჩუმად ფოტო უნდა გადავუღო და დავანძრიო. ვაიმე, მადლობაა! – მიწელავს ლაილა და კვდება სიცილით. არა უშავს, კიდე მაქ კევი, – ვბურტყუნებ დებილივით და ის საერთოდ ბჟირდება. კეთილ ადამიანებს, უყვართ, ზოგადად, სიცილი, _ ვამართლებ მერე ლაზარესთან. გამომივიდნენ ტომი და ბეკი! – ქირქილებს ლაზარე, – კეთილი კიდე მარტო მაშინ გახდება, თუ ბოლო მოდელის მობილურს აჩუქებ. ხოო? – დავფიქრდი. _ ხო. გეზასავება მერე. ეგრე შვრება ხოლმე. მოკლედ, უეჭველი შურს ლაზარეს, მე რო ჯუჯა არ ვარ და ქალის დაკერვა ვიცი და მაგიტომ ენამწარობს, არაუშავს. ისე, მერე ამას ჯუჯების პორნო უნდა ვანახო, იქნებ ეგ მაინც გაუსწორდეს. იმ დღეს ნეტში მოვძებნე და ვარწყიე კინაღამ.
* * *
_ ეი, პუტინ, წამოხვალ სტადიონზე? _ ღლაჭუნა მეუბნება. ზედ სკოლასთან შემხვდნენ ეგ და მაგის ბრიგადა, ჩემი კლასელები. ეჰეი, სად ხარ ლაზარე. აღსდექი მკვდრეთით, თორემ დამერხა. მივიხედ-მოვიხედე. აღარ გყავს შენი ჯუჯა? – მიმიხვდა ღლაჭუნა. – იქნებ სხვა ფიფქია იშოვა და შენთვის აღარ ცალია, ჰა? ლაზარეს ზურგსუკან როგორ კაიფობენ ახვრები. არადა, ისე სულ ზედ ევლებიან. არ მიყვარს ფეხბურთი, _ ვუთხარი და გზა გავაგრძელე. ხო ვამბობ, ეგენი გეები არიან-მეთქი, ეს მართლა მკვდარი სულები! _ ზიზღით გააფურთხა ღლაჭუნამ და შეტრიალდა. ზარიძე მარტო სამასწავლებლოში არ ოხუნჯობს, მაშასადამე. ეგ თესლი. ეს თესლები. წავედით, მოვდივარ! – ვთქვი. დღეს ჟოპასტენკას ვთამაშობთ, – ხელებს იფშვნეტს ღლაჭუნა. ჯერ ფეხბურთი რაა და მერე ეს დებილი თამაში; აეკარი კედელს და გირახუნებენ სიფათში ბურთებს. მაგრამ, არაუშავს, ამათგან რომელიმეს ხო მივასხმევინებ კედელზე თავს ბურთით. ერთს ხო მაინც გავარტყავ, შანსი არაა… მე რომ აღმოვჩნდი მარტო კედელთან, მერეღა მივხვდი, რო მიჩალიჩებდნენ. ჰეი, ლაზარე, აღსდექი რა მკვდრეთით, შეჩემა. ის ტიპი, ჩუმი, მე რო ვწყვიტე პირველივე დღეს, თურმე სერიოზული ფეხბურთელია. ერთი ბურთი ამაცილა და მეორე ჯერზე ზურგში გამარტყა, გვერდით, ნეკნებში. სუნთქვა შემეკრა. თქვენი დედა მოვტყან! – მოვასწარი და წამცხო ეგრევე სამივემ. თუ ოთხივემ.
* * *
_ ჯერ, რუსი რომ ხარ, მაგიტომ. მერე _ სხვა ქალაქელი რომ ხარ. არც ამ უბნელი და არც სხვა უბნელი. მაშასადამე, არ ექვემდებარები ერთგვარ შიფრს თუ პაროლს, საკვანძო კითხვა-კოდს: `რა უბნელი ხარ?~ არადა, ამ კითხვის ქვეშაა მთელი ქვეყანა, მთელი პოლიტიკა, მთელი მწერლობა, ხელოვნება, რელიგია და საერთოდ, ყველაფერი ამ კითხვაშია მოქცეული: ზოგად-ეროვნული, ტოტალური ლოკალის აღმნიშვნელი ფრაზა. მთელი ქართული ყოფის ფონი თუ რეფრენი. ქრონიკული წყევლა. საქართველოს უახლესი ისტორია, სამ სიტყვაში მოქცეული.… თან კიდევ, ეს რუსული გვარი. ასეთ დროს. ვინ გაპატიებს, ვინ შეგარჩენს… _ ბურტყუნებს თავისთვის ლაზარეს მამა, თან ფინგალებზე ცივი წყლის საფენებს მიცვლის. ამანაც რომ გაახურა, ბლიად. არაა რუსი, გვარი აქვს მარტო ეგეთი, – უხსნის მეორე ოთახიდან ლაზარე. სიცხე აქვს და წევს, გარეთ ვერ გამოდის. მერე, გვარია ყველაფერი, _ აგრძელებს ლაზარეს მამა. – ფუნდამენტი. ქვეცნობიერში დაგროვილი გენური ბალასტი. საკუთარი გვარის რატომ უნდა გეშინოდეს, საკუთარი თავი რატომ უნდა უარყო და დამალო მხოლოდ იმიტომ, რომ არსებობენ ერთი მუჭა ნაძირალა ადამიანები, რომლებიც ანგრევენ და ანადგურებენ, აფეთქებენ და წვავენ, _ როცა არაფერი გაქვს მათთან საერთო, როცა ჯერ მხოლოდ მოზარდი ხარ, და მხოლოდ სიცოცხლე გიყვარს და გინდა. ადამიანებთან, თანატოლებთან მეგობრობა გიყვარს და გინდა, რუსი იქნება, ზანგი თუ ებრაელი… და ამ დროს მთელი ქვეყანა, მთელი ერი, ბერი თუ საგანმანათლებლო სისტემა გაყალიბებს და გზრდის პოტენციურ ქსენოფობად, პოტენციურ ჰომოფობად… _ ლაზარეს ოთახს გახედა და ჩუმად დაამატა: – ძალით თავსმოხვეული სათნოება და კეთილმოსურნეობა, უკიდურესად ხაზგასმული ყურადღება და ზრუნვა, თითქოს სასიკვდილოდ გადადებული ავადმყოფი იყო, _ ეს სიკეთეც ხომ გულისამრევია, ხომ იმის მინიშნებაა, რომ გჭირს რაღაც, რომ სხვა ხარ, რომ მათ არ გავხარ, _ ჰომოფობიის ყველაზე საშინელი, ფარული ფორმა… მომბეზრდა და გავაწყვეტინე: _ ასე რომ გარეთ გავიდე, სახეზე ძაან მეტყობა რამე? არა უშავს, ვითომ რინგზე იყავი, – მიღიმის და თავზე ხელს მისვამს. ამ ბებრებმა რო იდიოტური ხუმრობა იციან, ნუ იტყვი.
* * *
_ ლაილა, იცი, მე კლაუსტროფობია მჭირს, ოღონდ არავის უთხრა, _ ვეუბნები. გოგო როცა გიყვარს, გულწრფელი უნდა იყო და იმაზე ელაპარაკო, რაც ყველაზე ძალიან გაწუხებსო, _ ნეტში წავიკითხე ვიღაც ნიუ-იორკელი ჟიგოლოს დღიურები და ახლა ლაილაზე ვტესტავ. ეგ ისაა ხო, ჩაკეტილ ოთახში რო ვერ ძლებენ, – ჩაფიქრდა ლაილა. მე გამიხარდა: – კი, ლაილა, ეგაა! ვერც ლიფტში და ეგეთ ადგილებში; ბავშვობაში ლიფტში გავიჭედე ვიღაც ეპილეფტიკ ძიაკაცთან ერთად და მაგის მერე მჭირს, _ დავამატე რიხიანად. ლაილამ თანაგრძნობით შემომხედა: – ვაიმეე, რა ცოდო ხარ, სანდრიიკ! ვახ, გვარით არ მომმართა სხვებივით. სახელი დამიძახა. აი, მესმის ინტიმი! ამიდგა. მგონი, შევუყვარდი ლაილას! – მივახარე ლაზარეს. – რა აჩუქე რო ამისთანა? – ჩაეცინა. არაფერიც არ ვაჩუქე, ისე შევუყვარდი, _ მეწყინა. ეს შურიანი განდონი ჯუჯა. თესლი გოგოა ეგ შენი ლაილა, და კრეტინი! _ რაღაც ძაან ბოროტად თქვა ლაზარემ. ეჰაა. ერთ მერხზე ხო ზიან. თან, კაი ხანია კლასელები არიან. ამასაც ხომ არ უყვარს, ნეტავ… უცებ წარმოვიდგინე, როგორ ანძრევს ლაილას ფოტოზე ეს მახინჯი, და ტანში გამაჟრიალა. შენი ჯუჯა დედა მოვტყან! – დავუღრიალე ბოლო ხმაზე, ყბაში ვწყვიტე და თავდასაცავად მოვემზადე, რო მაშინდელივით ფეხებში არ შემვარდნოდა და არ წავექციე, მაგრამ არც განძრეულა და არც ხმა გაუღია. შემომხედა, რემბო რო პირველ სერიაში ჭრილობას იკერავს, ეგეთი, საგვარეულო თვალებით, გატრიალდა და წავიდა.
* * *
იმიტომ ასწორებდა ფოთი. ზღვა. რამე გეწყინება, რაღაც ისე ვერაა და მოისროლე ანკესი და მორჩა, _ ერთი ლიფსიტა ბარაბულის ჩარტყმაც აზრზე მოგიყვანს წამში, სტავრიდა-კეფალებზე რომ არაფერი ვთქვათ. ეგ ერთი კაი რამე კი მასწავლა მამაჩემმა, სანამ გაქრებოდა სადღაც. ვზივარ თბილისის ზღვაზე და ვთევზაობ. ოღონდ, რუსებმა რო დამბომბეს, მაგ მხარეს კი არა _ აქეთ, პლაჟზე. შემოდგომაზე ჩემსკენ გახურებული სათევზაო სეზონია ახლა, აქ კიდე ჩემი ფეხები. თან კაციშვილი არაა. ქარია. ზურგსუკან, გორაკზე შეფენილ ფიჭვნარში უნთიათ მარტო ცეცხლი ვიღაცეებს. კვამლის სუნი და მძიმე როკის ხმა მოაქვს ჩემთან ქარს; მაგნიტოფონით ან ცენტრით არიან, ალბათ. ალბათ, ეგენიც ყვირიან: რუსებს რაა? დედის ტყვნა! ხო მთელი სკოლა მაგას ყვირის, მთელი ქვეყანა. მთელი პლანეტა. მთელი გალაქტიკა. ყველა კედელზე ეგ წერია. ყველა პლაკატზე. მე კიდე რუსი გამოვდექი. ჩემიანებმა დაბომბეს აქაურობა და მე მაგინებს სუყველა, იმიტომ, რომ მტერი ვარ… მაგრამ, ხო მეც, მეც ვჭამე მაშინ თბილისის ზღვაზე, აქ _ ხო მეც დამიშვეს იმ ნაბოზრებმა! ვერაფერი გავიგე, მოკლედ. კიდევ კარგი, ლაილას მოვწონვარ, ლაილა-ლაილას.
* * *
გაქვს სიგარეტი? – ვიღაც ტიპი მეკითხება, გრძელთმიანი. თავი გავიქნიე, _ ნწ, არა, არ ვეწევი. სპორტსმენი ხარ, ბიჭო? _ გაეცინა, მაგრამ ეს `ბიჭო~ ისე არა, როგორც სკოლაში, ნემსივით. თან, ეს უფროსია. შარის სუნი არ მცემს, მაგრამ მაინც ვაჯახე ჩემი სტატუსი: _ სპორტსმენი არ ვარ, რუსი ვარ, რუსაკი! ტიპმა ყურადღებით შემათვალიერა და მეუბნება: – ამოხვალ ცეცხლთან? ქარია. გაიყინები შორტებში. ცეცხლთან სხვა გრძელთმიანი და შავებში ჩაცმული მასტები ზიან, ჩემზე უფროსები, და ერთი გოგო, თითქმის ლაილა _ ისეთი მაგარი გოგო, ოღონდ დიდი, _ ქალი, პრინციპში, _ მაწვდის ბოთლს და მეუბნება ხავერდოვანი, ჩამბალი ხმით: _ მოსვი! და ვსვამ. ვსვამ. მერე ვარწყევ და მერე კიდე ვსვამ. ცეცხლის ტკაცუნში, კვამლში, მივჩერებივარ ლაილასავით მაგარი ქალის სახეს. მერე სახე ქრება და გარშემო იცინიან ნაგიჟრებივით. უცებ ცეცხლიდან გამოდის ხელი, სახეზე მეფერება და ვიღაცა ამბობს, როგორც ტელევიზორში, რეკლამებში ამბობენ ხოლმე, ეგეთი ხმით: _ პრობლემები გაქვს, ბიჭუნი? პრობლემებს ღმერთი ქმნის, ღმერთი გაწვალებს, ჰოდა, შენც ადექი და შეიძულე! რამეთუ მხოლოდ სიძულვილშია ძალა, სხვა ყველაფერი მონობაა და სიბეჩავე! ალბათ, ცენტრიდან ისმის… და ისევ ვარწყევ. ამ დროს წინ, შარაზე, აყენებს ჯიპი, იქიდან ღიპიანი მასტი გადმოდის, ხელში ყუთით, შიგ ცეცხლში შემოდის და ყვირის ბაზრის გამყიდველივით: _ აბა დავაი, დავაი, დროზე, ნახეთ თუ ვარგა! თან აქეთ-იქით იყურება, ყუთს აჯანჯღარებს და ყუთი კნავის რატომღაც. ვიღაცამ ჩახედა და დანარჩენები ეკითხებიან: _ შავია? შავია. _ ეს პასუხობს. კნუტია? _ არა, არაა კნუტი. სხვა არ ქონდათ, _ პიჯაკიანი უხსნის და ისევ თვალებს აცეცებს. _ ეგეც წავა, ფული მიეცით, _ ლაილასავით მაგარი გოგოს ხმა ლივლივებს კვამლში და ჯიპი მიდის. მე ყუთში ვიხედები და იქიდან მიყურებს დიდი, ყვითელი, შეშინებული თვალები. ფიშო ფიშო, კარგო ფიშო, ნუ გეშინია, _ შიგნით თითს ვყოფ და ვცდილობ მოვეფერო. მიყვარს კატები. _ ამოვიყვანო? ყუთში ცოდოა, _ და გარშემო ისე ბჟირდებიან, სულს ძლივს იბრუნებენ. ჯერ მანდ იყოს, შეგვეჩვიოს, თორე გაგვექცევა, _ ლაილასავით მაგარი გოგოც თითს ყოფს შიგნით, დანარჩენებიც ბაძავენ: _ ფისო-ფისო! _ ეფერებიან, თან იგუდებიან სიცილით. ყველაფერი ხუთიანზეა, კაი ხალხი ჩანს, მაგრამ ცოტა მეშინია რატომღაც და ისევ არყის ბოთლს ვეძებ. ვსვავ და აღარ ვარწყევ. ესენი ახლა წკნელებს უჩხიკინებენ ყუთს, კატა კნავის და ვბრაზდები: _ ეეე, ეგრე არა, რა პონტია.. _ ვბლუკუნებ და ვცდილობ, ყუთს თავსახური ავხადო. ცეცხლიდან ისევ გამოდის ხელი, ხელზე მიჭერს მაგრად, კვამლისკენ მექაჩება და თვალები მეწვის, ცრემლს მაყრევინებს კვამლი, ჩემი ხელი კიდევ რაღაც რბილს ეხება. მოგწონს? – მეკითხება ლაილასავით მაგარი გოგო და ვხვდები, რომ ჩემს ხელს შიშველ მკერდზე ისვამს. მიდგება. შეხედვა მინდა და ვერ ვხედავ, ცრემლით მაქვს თვალები სავსე. გინდა, სხვაგანაც? – ისევ მეკითხება შემპარავად. თავს ვუქნევ. უცებ ხელში მხვდება რაღაც ბალნიანი და ლაილასავით გოგო მბრძანებლურად ამბობს: – არ გაუშვა! ეგრე გეჭიროს! კვამლში თვალს ძლივს ვახელ და ვხედავ, ყუთიდან გამოჩრილი კატის კუდი ჩამიბღუჯავს მაგრად ხელში, გარშემო კი იცინიან კრეტინებივით. თქვენ შიგ ხომ არა გაქვთ, ხალხო, _ ნაძალადევად ვიღრიჭები, _ რას მიჩალიჩებთ, ვითომ! ამ დროს მეორემ, ვინც თავიდან სიგარეტი მთხოვა, დანა მომაჩეჩა მეორე ხელში, ყველა გაისუსა, მუსიკაც მოტეხეს და გავიგე კატის დაგუდული, გაბრაზებული ბღუილი. და ლაილასავით მაგარმა ქალმა თქვა: _ დამიჯერე!
* * *
კვამლის სუნით ვყარვარ და თავი მისკდება. Eესეიგი, გუშინ რაც იყო, მთლა სიზმარიც არ ყოფილა. ძაან მურტალი სიზმარი. არადა, ხომ შანსი არაა, რომ სიზმარი არ ყოფილიყო. ცხოვრებაში პირველად დავთვერი. თან არაყი. ფუ მაგის. სად ხარ ლაზარე, სად დაიკარგე… პირდაპირ, მტკიცე ნაბიჯით მივდივარ სკოლაში. უკანა შესასვლელს ვუახლოვდები, სტადიონის მხრიდან. აქაა იმ პროჭების ბირჟა. აქ ეწევიან სიგარეტს და კარტს თამაშობენ, მაგრამ მკიდია. შევალ ახლა, მივაჭრი ლაილასთან და ვეტყვი, რომ მიყვარს. ძაან მიყვარს. და მერე ლაზარეს მოვუხდი ბოდიშს, ჩემს ძმას და მეგობარს, და ჩავიხუტებ: ასე მგონია, ყველაფერი ის რომ გავაკეთო, რისი გაკეთებაც მაგრად მრცხვენია და მეშინია, რასაც სხვა დროს ასი წელი ვერ გავაკეთებდი, _ ჩამოვირეცხავ, მოუსავლეთში გადავკარგავ გუშინდელ დღეს, გუშინდელ ახვრულ სიზმარს. კამეჩივით თავდაღერილი მივადექი ბირჟას სტადიონთან, უკანა შესასვლელთან და ეგრევე წამოხტნენ, წინ გადამიდგნენ. ჰეი, პუტინ, საით მიგეჩქარება? მოდი, ჯერ კარტი მოვცხოთ მე და შენ, _ მთავაზობს ღლაჭუნა. არ მევასება კარტი! – ვეუბნები დერსკად და თვალებში ვუყურებ. ვახ, შენ რა არაფერი გევასება, ტო! _ იცინის. _ აბა, ლოტოს თამაშობდი შენთან, რუსეთში? თუ თქვენ მარტო ბომბების სროლა გევასებათ, ჰა? კი, ბომბები გვევასება და კიდე დაგბომბავთ, სუყველას დედებს მოგიტყნავთ, თქვე ნაბიჭვარო გრუზინებო! _ ვეუბნები და ვგრძნობ, როგორ მომეშვა გულზე, ძალა მომეცა. ისე საკაიფოდ ვარ, სულ აღარ მაინტერესებს, ახლა მაგრად რომ მომხვდება. ვიღიმები. მტერი ვარ და ვიყო მტერი, ამის დედაც. მშვენიერი ყოფილა, როცა მტერი ხარ. ესენი კი არ მირტყამენ რატომღაც, ერთმანეთს უყურებენ და ძაან ჩათლახურად იღიმებიან. კაი, პეტროვსკი, ეგრე იყოს, _ ბედს დამორჩილებული კაცივით, წყნარად თქვა ღლაჭუნამ, სიგარეტი გადააგდო და წამში მეცა ყველა ერთად. ოღონდ, არ მირტყამენ. ხელები გამიკავეს და სადღაც მივყავართ. ერთი ხოშიანი წიხლი გავიქნიე, ვიღაცას ვწყვიტე და მაშინ წამაქციეს და ეგრე წამათრიეს, ტომარასავით. სტადიონზე გადამახოხიალეს და იქვე, დაკეტილ თუ მიტოვებულ მანქანების სახელოსნოსთან _ ბოქსებთან გაჩერდნენ. მუხლები ამეწვა. გადამეყლიფა. გამიშვით, ბოზებო! – ვყიყინებ. ყელში ბურთი მაქვს გაჩხერილი და ძლივს ამომდის ხმა, თან, თვალებს სწრაფად ვახამხამებ, ცრემლები რო დავმალო. იმ პილოტად გადამაქცია ახლა, და ის თვითმფრინავი მომცა, მე ამათი. გაგიშვებთ, პუტინ, აბა რას ვიზამთ, _ კეთილად ამბობს ღლაჭუნა, _ მაგრამ, ჩიტმა ამბავი მოგვიტანა, კლაუსტროფობია ჭირსო, და ჯერ უნდა შეგამოწმოთ! და უცებ რაღაც ორმოში გადამიშვეს, ვიწროში და მართკუთხედში – მანქანებს რომ შემოაყენებენ ხოლმე და ქვეშიდან არემონტებენ, – იმ ორმოში. მერე იქვე მიგდებული, სტადიონის ძველი და ჟანგიანი, უზარმაზარი ჭიშკარი გადმოათრიეს შუსტრად და ორმოს დაამხეს. დაბნელდა.
* * *
სად ხარ, სად ხარ… აღსდექი რა მკვდრეთით, ლაზარე, ძმაო ჩემო, თორემ მოვკვდები, არ შეიძლება ჩემი აქ ყოფნა. შენ ხომ არ იცი, როგორია, როდესაც შვიდი წლის ხარ, და გაჭედილ ლიფტში, სიბნელეში, ნახევარი საათი კედლებს ეხლები, ხელიდან რომ დაუსხლტე შარდის და ოფლის სუნით აქოთებულ, დაპანიკებულ ბებერ ნაბიჭვარს, ჯერ ლიფტის კარებს რომ კაწრავს, ისე ხმამაღლა კაწრავს, თითქოს რკინის ფრჩხილები ქონდეს და მერე შენც რომ მოგიხელთებს, თან ღრიალებს და მერე ძირს, იატაკზე ვარდება, ისე, რომ ხელს არ გიშვებს და ძაგძაგებს, ძაგძაგებს, როგორც ტრაქტორის მოტორი, და ხავის და ბღავის ისეთ ხმაზე, მიმსგავსებულიც რომ არაფერი მოგისმენია ცხოვრებაში არასოდეს და არსად, და ლიფტის შახტაც რომ აორმაგებს და საზარელ ექოებად გაყრის და გამხობს თავზე უსაშველო შიშს, იმიტომ, რომ შვიდი წლის ბავშვი ხარ, იმიტომ, რომ ცხოვრებაში პირველად წააწყდი ეპილეფსიის შეტევას, თან სიბნელეში, გაჭედილ ლიფტში… და აქაც ხომ ბნელა. აქაც ხომ ლიფტია. და ზემოდან, თუჯის ჭიშკარზე, აქაც ხომ ბღავის და ბრაგუნობს მთელი ეს ახვარი სკოლა, თავისი წაკლა, ჩამშვები ლაილიანად. მთელი პლანეტა, მთელი ეს დედამოტყნული სამყარო ყმუის და ხარხარებს ჩემს თავზემოთ. მე კიდევ, ვუსმენ, ოფლში და ცრემლში აზელილი, და სადღაც შორს, უკან მიმათრევს შიში, ბავშვობაში, ლიფტის შახტებში. მორევს ჩაყოლილი მოცურავესავით ვიქნევ ხელებს სიბნელეში, რომ არ წამიყოლოს, რომ მოვეჭიდო რამეს… და უცებ საიდანღაც, კვამლიდან მესმის: – არ გაუშვა! ეგრე გეჭიროს! და მთელი სიცხადით შევიგრძნობ ხელში კატის კუდს, და მეორე ხელში დანას. ისევ გაუბედავად, ბურანში მყოფივით ვუსმევ დანას კუდზე, ყუთის კიდესთან. შიგნით კატა ჩხავის და ფართხალებს, მე კიდევ ნელ-ნელა ეშხში შევდივარ და ვუსმევ და ვუსმევ ბირდაბირივით, სანამ ყუთი განავლის სუნს არ აუშვებს, და კატის გაშვლეპილი, სისხლიანი კუდი არ შემრჩება ხელში…
* * *
მშვიდად, თავისუფლად ვსუნთქვავ. ვზივარ სიბნელეში და ველოდები. ველოდები იმათ _ იქ, ზევით. ჭიშკარი ოდნავ გადახოხდა და დღის შუქი ჩამოიჭრა. თვალებს ვიჩრდილავ. აქ ხარ, პეტროვსკი? სად ხარ, პეტროვსკი… _ ჩურჩულებს ლაზარე. ავყურებ ლაზარეს სილუეტს და ცოტა ხანში საკუთარი ხმა მესმის, უცხო და შემპარავი ხმა: – პრობლემები გაქვს, ბიჭუნი?
