მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ეროვნული ცენტრის საინფორმაციო-საგანმანათლებლო რესურსების, ჟურნალ „მასწავლებლის“ და ინტერნეტგაზეთ „mastsavlebeli.ge“-ს ,  ლიბერთი ბანკის მხარდაჭერით, ქართველი მწერლებისთვის   გამოცხადებული  ლიტერატურული კონკურსის  –  „ვწერ მასწავლებლისთვის“,   საუკეთესო ათეული ცნობილია:

1. იუნონა გურული – ჩემი საყვარელი გერმანული სიტყვა
2. ფიქრია ყუშიტაშვილი – არჩევანი
3. ლევან ლორია – პირველყოფილი
4. გურო დავითლიძე -სომეხა
5. ირმა კახურაშვილი- რატომ არ მოვკალი მიშო
6. ცოტნე ავსაჯანიშვილი- უახლესი ისტორია
7. მიშა ბახსოლიანი -მშვიდობიანთკარი
8. გიორგი შერვაშიძე- ჰეი, ფიზკულტურა
9. სოფო გოგალაძე- დილა მშვიდობისა მეგობრებო ანუ guten morgen freunde
10. მარიამ კაშია- სკოლის დღე

გამარჯვებული მოთხრობა გამოვლინდება 17 ოქტომბერს, საზეიმო  დაჯილდოებაზე.

კონკურსის მიზანი მასწავლებლის პროფესიის მხარდაჭერაა. საუკეთესო მოთხრობა უნდა ემსახურებოდეს სწორი ღირებულებების დამკვიდრებას სასკოლო გარემოში, აღწერდეს თანამედროვე სასკოლო ცხოვრებას, მასწავლებლისა და მოსწავლის ურთიერთობის სირთულეებს და ასახავდეს   მათი დაძლევის გზებს.

კონკურსის პარტნიორებია: გამომცემლობა „ინტელექტი“, „ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობა“,  „საქართველოს პროფესიონალ ქიმიკოსთა ასოციაცია“.

საერთაშორისო საგანმანათლებლო პლატფორმა CK-12 თხუთმეტი წლის წინ იმ რწმენით შეიქმნა, რომ მსოფლიოს ყველა ბავშვს აქვს კარგი განათლების მიღების უფლება. ყველა ბავშვი სხვადასხვანაირია, სხვადასხვანაირია მათი საჭიროებები, რეალობა და შესაძლებლობები და იმისთვის, რომ მათ კარგი განათლება მიიღონ, სწავლის პროცესი პერსონალურ მოგზაურობას უნდა ჰგავდეს.

პლატფორმა, რომელსაც დღეს 221 მილიონზე მეტი მომხმარებელი ჰყავს და სწავლების ყველა საფეხურისა და ყველა საგნისთვის ასეულობით სასწავლო რესურსს აერთიანებს, ცდილობს, მასწავლებლებს, მოსწავლეებსა და მშობლებს გაუმარტივოს წვდომა მასალებზე, რომლებიც, ერთი მხრივ, თანამედროვე ბავშვის ინტერესებს არის მორგებული და ინტერაქციულია, მეორე მხრივ კი საშუალებას აძლევს მოსწავლეს, სასკოლო პროცესის მიღმაც შეძლოს ჩავარდნების აღმოფხვრა, ცუდად ნასწავლ მასალასთან მიბრუნება და, პირიქით, იმის შესახებ ცოდნის გამდიდრება, რამაც განსაკუთრებით დააინტერესა გაკვეთილზე. განათლების სპეციალისტებს მიაჩნიათ, რომ ეს სასწავლო რესურსები განათლების პროცესს ბავშვისთვის უფრო სასიამოვნოსა და საინტერესოს ხდის და იმავდროულად ხელს უწყობს მას ინდივიდუალური მუშაობისთვის საჭირო უნარების გამომუშავებაში, მასწავლებლებისთვის კი ეს არის პლატფორმა, რომელიც მათ გამოცდილებისა და ცოდნის ურთიერთგაზიარებაში ეხმარება.

„ციფრულ სწავლებას XXI საუკუნის განათლების სისტემაში ძალიან მნიშვნელოვანი როლი აკისრია. ამასთან დაკავშირებით ვთანამშრომლობთ განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროსთან და ტექნიკურ დახმარებას ვუწევთ საქართველოში ციფრული სწავლისა და სწავლების ტექნოლოგიების დანერგვასა და გავრცელებაში. დიდი იმედი გვაქვს, უახლოეს მომავალში ამ საგანმანათლებლო ინიციატივაში გაცილებით მეტი სკოლის ჩართვა გახდება შესაძლებელი“, – ამბობს იუნისეფის განათლების პროგრამების ხელმძღვანელი მაია ყუფარაძე.

მას მიაჩნია, რომ ქართულ სკოლებში CK-12-ის რესურსების ეფექტურად დანერგვა საშუალებას მისცემს მოსწავლეებს, განათლების ხარისხის უზრუნველყოფით გააუმჯობესონ მიღწევები როგორც ეროვნულ, ისე საერთაშორისო დონეზე.

„თავისთავად ცხადია, ასეთი ამბიციური მიზნის მისაღწევად საჭიროა ძალიან ბევრი პარტნიორის დაუღალავი მუშაობა და ინფორმაციის გავრცელება ციფრული ტექნოლოგიების შესახებ. ამასთან, ეს პროცესი უწყვეტი უნდა იყოს“, – გვეუბნება მაია ყუფარაძე, რომელსაც მიაჩნია, რომ პანდემიის დასრულების შემდეგაც არ უნდა შენელდეს ძალისხმევა ონლაინ სასწავლო რესურსების განვითარებისა და პრაქტიკაში გამოყენებისთვის, ვინაიდან განათლების მომავალი დიდწილად სწორედ ინოვაციური, ინტერაქციული სასწავლო პროცესია, რომელიც ციფრული რესურსების გარეშე წარმოუდგენელია.

უკვე წელიწადზე მეტია, CK-12 ქართულ ენაზეც გამოჩნდა. განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს, გაეროს ბავშვთა ფონდის, ნორვეგიის საგარეო საქმეთა სამინისტროს, CK-12-ის საერთაშორისო ფონდისა და განათლების კოალიციის ერთობლივი ძალისხმევით ქართულენოვანი რესურსისთვის უკვე თარგმნილი და ადაპტირებულია 15 სახელმძღვანელო STEM საგნების მიმართულებით, მომზადებულია ფლექსბუქები და სიმულაციები. საქართველოს 60 სკოლაში ორგანიზებულად მიმდინარეობს ამ სასწავლო რესურსების გამოყენება სატესტო რეჟიმში.

„იდეას, რომ გვეთარგმნა CK-12-ის სასწავლო რესურსები, ბიძგი მისცა კოვიდ პანდემიამ და ონლაინ სწავლების პერიოდში ელექტრონული სასწავლო რესურსების დიდმა საჭიროებამ. შემდგომ, როცა მასწავლებლებმა პრაქტიკაში მისი გამოყენება დაიწყეს, უკვე კარგად დავინახეთ, რომ ეს პლატფორმა ძალიან სასარგებლო იყო არა მხოლოდ ონლაინ, არამედ სასკოლო სწავლების პროცესშიც. ის საშუალებას აძლევს მასწავლებლებს, მეტი ინტერაქციით უფრო შედეგიანი და სახალისო გახადონ სწავლების პროცესი. ორიგინალურ პლატფორმაზე ძალიან ბევრი მასალა და ყველაფრის გადმოქართულება, რა თქმა უნდა, შეუძლებელია. ჩვენ ვეცადეთ, შეგვერჩია რესურსები ეროვნული სასწავლო გეგმის მოთხოვნების შესაბამისად. შედეგად საბაზო და საშუალო სკოლის თითქმის უკვე ყველა საფეხურისთვის არსებობს წიგნები STEM-ის მიმართულების საგნებში ქართულ ენაზე, ასევე ხელმისაწვდომია 100-მდე სიმულაცია ფიზიკაში, რაც, ვფიქრობთ, გაამდიდრებს ფიზიკის გაკვეთილებს და მასწავლებლებს გაუმარტივებს რიგი საკითხების ახსნას“, – გვეუბნება განათლების კოალიციის გამგეობის თავმჯდომარე ირინა ხანთაძე.

ვინაიდან ქართულენოვან პლატფორმაზე მომუშავე გუნდს შეზღუდული რესურსების პირობებში უწევდა მასალის შერჩევა, უპირატესობა იმ წიგნებს მიანიჭეს, რომლებიც ყველაზე ახლოს იყო ეროვნული სასწავლო გეგმის კონკრეტული საგნისა და კლასის თემებსა და ამოცანებთან. სამუშაო პროცესი ქართულ რეალობასთან სასწავლო რესურსების ადაპტაციასაც მოიცავდა.

„ვერ ვიტყვით, რომ ავიღეთ კონკრეტული ფლექსბუქი და ვთარგმნეთ, – მაინც უფრო სხვადასხვა სახელმძღვანელოს კომპილაცია მოხდა იმისთვის, რომ, მაგალითად, მერვე კლასის ბიოლოგიის ან მეშვიდე კლასის ქიმიის სახელმძღვანელო გამოგვეყვანა. ადაპტირებისას გავითვალისწინეთ კულტურული ასპექტები, საზომი ერთეულები და ასეთი წვრილმანი, მაგრამ მნიშვნელოვანი დეტალები“, – ამბობს ირინა ხანთაძე.

რესურსები, რომლებიც CK-12-ის ინგლისურენოვან პლატფორმაზეა განთავსებული, გამუდმებით ახლდება მასწავლებელთა ფართო თემის მიერ თანაშექმნის პრინციპის გამოყენებით. ქართულ ვერსიას ჯერ ეს ფუნქცია არ აქვს და თუ რომელიმე მასწავლებელს თავისი რესურსის სხვებისთვის გაზიარება მოუნდება, ინგლისურენოვან საიტზე უნდა დარეგისტრირდეს.

„მე ამ პლატფორმას მანამდეც ვიცნობდი, სანამ ქართულენოვანი ვერსია გაჩნდებოდა. აღფრთოვანებული ვიყავი, ონლაინ სწავლების დროს აქაურ სიმულაციებს ხშირად ვიყენებდი, რომ გაკვეთილები ბავშვებისთვის საინტერესო ყოფილიყო. მასწავლებლის ჟურნალისთვისაც დამიწერია ამაზე“, – გვეუბნება თინათინ ზარდიაშვილი, ქიმიისა და ბიოლოგიის მასწავლებელი. ის ერთი მათგანია, ვინც რესურსების ადაპტაციასა და თარგმნაში მონაწილეობდა. გარდა ამისა, გზამკვლევებს უწერს და ვებინარებს უტარებს მასწავლებლებს მათ გამოყენებაში.

„მასწავლებლებს უმთავრესად აინტერესებთ, შეესაბამება თუ არა ეს რესურსები მესამე თაობის ეროვნულ სასწავლო გეგმას, დროის ფლანგვა ხომ არ იქნება მათი გამოყენება. ასევე აინტერესებთ ამ რესურსების გამოყენების შესაძლებლობები მდგრადი განვითარების მიზნების ასახსნელად. ჩემი დაკვირვებით, მოსწავლეები უფრო სწრაფად ითვისებენ სწავლების ამ მეთოდს, მათ ნაკლებად აინტერესებთ ის დეტალები, რაზეც მასწავლებლები ფიქრობენ“, – გვიზიარებს თავის გამოცდილებას თინათინ ზარდიაშვილი.

გასულ სასწავლო წელს CK-12-ის გამოყენება საქართველოს 200-მდე სკოლის მასწავლებელმა სცადა. ამ პროცესში მათ განათლების კოალიცია უწევდა მხარდაჭერას და ფასილიტაციას. იმისთვის, რომ მასწავლებლებს ამ პლატფორმის გამოყენება გაუადვილდეთ, კოალიცია წელსაც სთავაზობს სკოლებს დახმარებას და მიზანმიმართულად ნერგავს ამ პრაქტიკას 60 სკოლაში კონსულტანტი მასწავლებლების დახმარებით. გარდა ამისა, მზადდება ვებინარები, რომლებიც ნებისმიერი დაინტერესებული ადამიანისთვის იქნება ღია. მათთვის თვალის დევნება დაინტერესებულ მასწავლებლებს STEM-ის მასწავლებელთა ასოციაციის ფეისბუკ გვერდსა და CK-12-ის ქართულენოვან საიტზე შეუძლიათ.

ციფრული სწავლების რესურსების ეფექტური გამოყენებისთვის, მასწავლებლებს შორის მათ პოპულარიზაციასთან ერთად სათანადო ტექნიკური აღჭურვილობაც სჭირდება. ირინა ხანთაძე ამბობს, რომ არასაკმარისი ტექნიკური აღჭურვილობა და ნელი ინტერნეტი ჯერ კიდევ მრავალი სკოლისთვის რჩება გამოწვევად.

არსებული სტატისტიკის თანახმად, CK-12-ის რესურსებით მთელ მსოფლიოში 137 მილიონზე მეტმა მოსწავლემ და მასწავლებელმა ისარგებლა, ხოლო პანდემიის პერიოდში ვებგვერდით სარგებლობა 480%-ით გაიზარდა.

ინიციატივას ახორციელებს განათლების კოალიცია პროექტის „ხარისხიანი განათლების უზრუნველყოფა ყველა მოსწავლისათვის“ ფარგლებში. პროექტი განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს, ნორვეგიის საგარეო საქმეთა სამინისტროს, ნორვეგიის სპეციალური საჭიროების საგანმანათლებლო სააგენტოს (სტატპედი) და გაეროს ბავშვთა ფონდის ერთობლივი პროექტის ნაწილია და მიზნად ისახავს ეროვნული განათლების სისტემის ხარისხისა და ინკლუზიურობის გაძლიერებას, დაფინანსებულია ნორვეგიის მთავრობის მიერ და განხორციელდება 2021-2023 წლების პერიოდში.

საქართველოს სკოლებში 60 ათასზე მეტი ადამიანი მასწავლებლის რთულ და საპასუხისმგებლო საქმიანობას ეწევა. სამწუხაროდ, ვერ ვიტყვით, რომ მასწავლებელთა კომპეტენციისა და პროფესიონალიზმის პრობლემები არ გვაქვს. ყველანი სისტემატურად ვსაუბრობთ საგანმანათლებლო სფეროს, განსაკუთრებით კი საჯარო სკოლების, ოპტიმიზაციაზე. ამ პროცესის ერთ-ერთი მთავარი სეგმენტი უთუოდ არის ეფექტური საკადრო პოლიტიკა, მასწავლებელთა კორპუსის გაახალგაზრდავება, მაღალი აკადემიური უნარ-ჩვევების მქონე ახალგაზრდა კადრების მოზიდვა. ამ მხრივ საგრძნობი სასიკეთო ცვლილებები სასკოლო სექტორში უდავოდ შეინიშნება. ბოლო დროს სახელმწიფო პოლიტიკა მიმართული იყო დამსახურებულ ხანდაზმულ მასწავლებელთა სკოლიდან ღირსეულად გაცილების, კადრების გადამზადებისა და ახალი კადრების შემოდინებისკენ. რამდენიმე ათასმა ხანდაზმულმა მასწავლებელმა შესაბამისი კომპენსაციის მიღების შემდეგ დატოვა სკოლა. აქტიურად მიმდინარეობს მასწავლებელთა შესარჩევი კონკურსები, რომლებიც მიმდინარე სასწავლო წელს განსაკუთრებით გამჭვირვალე, მაღალკონკურენტული, წარმომადგენლობითი, მაქსიმალურად ობიექტური და  მიუკერძოებელი იყო.

თბილისის კლასიკურ გიმნაზიაში რამდენიმე ახალი მასწავლებელი შეუდგა მუშაობას ახალ სასწავლო წელს. ქართული ენისა და ლიტერატურის კათედრაზე სამი ახალგაზრდა კადრი შეირჩა. საკონკურსო კომისია დაკომპლექტებული იყო დირექციის, საგნობრივი კათედრის, განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს, მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ეროვნული ცენტრისა და პროფკავშირების წარმომადგენლებით. კონკურენცია მაღალი იყო.  მაგალითად, ქართული ენისა და ლიტერატურის მასწავლებლის 3 ვაკანტურ ადგილზე 130-ზე მეტი განაცხადი შემოვიდა. კონკურსი სამი ეტაპისგან შედგებოდა: I – განაცხადების გადარჩევა, II – გასაუბრება,  III – იმიტირებული გაკვეთილის ჩატარება. საკონკურსო კომისია მაქსიმალური კეთილგანწყობითა და ობიექტურობით ცდილობდა სამივე ეტაპის ჩატარებას. მხოლოდ ქართული ენისა და ლიტერატურის მასწავლებლის პოზიციაზე დასასაქმებლად კომისიამ მოისმინა 30-მდე აპლიკანტთან გასაუბრება. მათ შორის ათს მიეცა საშუალება, რომ იმიტირებულ საჩვენებელ გაკვეთილზე დაედასტურებინა საკუთარი პედაგოგიური კომპეტენცია. სიამოვნებით გვინდა გაგაცნოთ ქართული ენისა და ლიტერატურის ახალგაზრდა მასწავლებლები, რომელთაც საკონკურსო კომისიის დიდი მოწონება დაიმსახურეს, გასაუბრებაზეც და იმიტირებულ გაკვეთილზეც ღირსეულად წარმოაჩინეს საკუთარი აკადემიური უნარ-ჩვევები, სწავლების მეთოდიკისა და ტექნიკების, განათლების კანონმდებლობის,  მესამე თაობის ეროვნული სასწავლო გეგმის ცოდნა, ასევე რთული სიტუაციების მართვისა და საკლასო პრობლემების გადაჭრის ხედვები.

მიშა ჭელიძე ჯერ მხოლოდ 24 წლისაა და კერძო სკოლაში საქმიანობის ერთწლიანი წარმატებული გამოცდილება აქვს, ნინო ჯავახიშვილი 25 წლისაა და მასაც კერძო სკოლის ერთწლიანი გამოცდილება აქვს მითითებული CV-ში, ხოლო ნინო პაპინაშვილი 33 წლისაა და ასევე კერძო სკოლაში მუშაობდა. სამივე საოცრად მოტივირებული, მაძიებელი, აქტიური, თავდაჯერებული, შემოქმედებითი ნატურაა. სამივეს საკუთარი თავი წარმოუდგენია საჯარო სკოლის სექტორის განვითარების მონაწილედ. სამივე საოცარი კეთილგანწყობით მიიღეს კლასებმა და ისინიც მონდომებით შეუდგნენ სასკოლო გარემოს გაცნობას, დაუღალავ შრომას მოსწავლეთა აკადემიური საჭიროებებისა თუ არაფორმალური განათლების მიმართულებით სასურველი აქტივობების მისაგნებად. საგნობრივ კათედრაზე ჰარმონიული, კოლეგიალური, თანამშრომლობის საუკეთესო გამოცდილებაზე დაფუძნებული ურთიერთობები და გარემო შეიქმნა. გამოცდილი მასწავლებლები და ახალბედა კოლეგები ერთობლივი ძალებით ვცდილობთ საგნის სწავლების საუკეთესო შედეგებზე ორიენტირებას.

გთავაზობთ ინტერვიუებს ჩვენს ახალგაზრდა კოლეგებთან, ვფიქრობ, ყველასთვის საინტერესო იქნება მათი ხედვა და სტრატეგიები, მათი გზა მასწავლებლის კარიერულ ლაბირინთებში.

1. რა განათლება მიიღეთ და რატომ აირჩიეთ საჯარო სკოლის მასწავლებლის კარიერა?

მიშა ჭელიძე: 2020 წელს დავასრულე ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი – ქართული ფილოლოგიის საბაკალავრო პროგრამა. 2019-2021 წლებში ვმუშაობდი თბილისის მუზეუმების გაერთიანებაში, გალაკტიონ ტაბიძის მემორიალურ სახლ-მუზეუმში. 2020 წელს ჩავაბარე საგნის გამოცდა. 2021 წელს დავასრულე მასწავლებლის მომზადების 60-კრედიტიანი პროგრამა ანდრია პირველწოდებულის სახ. ქართულ უნივერსიტეტში. 2021-2022 წლებში ვმუშაობდი სკოლის მასწავლებლად რობერ შუმანის ევროპულ სასწავლებელში. თბილისის კლასიკური გიმნაზიის მასწავლებლობა მნიშვნელოვანი გამოწვევაა. გამოცდილ პედაგოგებთან თანამშრომლობა ბევრს მასწავლის, რასაც სამომავლოდ აუცილებლად გამოვიყენებ. ასევე,  სკოლისგან მივიღე ჩემთვის სასურველი პირობები, რამაც ჩემი გადაწყვეტილება განსაზღვრა.

ნინო პაპინაშვილი: ბაკალავრიატი დავამთავრე ილიას უნივერსიტეტში, ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა და კულტურის კვლევების ფაკულტეტზე – მომენიჭა ქართული ენის, ლიტერატურის, რელიგიისა და კულტურის ისტორიის პედაგოგიკის ბაკალავრის აკადემიური ხარისხი. ასევე დავასრულე თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის სამაგისტრო პროგრამა „განათლების მეცნიერებები“ – მომენიჭა მაგისტრის ხარისხი. საჯარო სკოლის მასწავლებლობა ჩემთვის უპირველესად პროფესიული ზრდისა და დიდი გამოცდილების მიღების საშუალებაა.

ნინო ჯავახიშვილი: 2018 წელს დავამთავრე თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი – ქართული ფილოლოგიის საბაკალავრო პროგრამა, 2020 წელს – ამავე უნივერსიტეტის სამაგისტრო პროგრამა – განათლების მეცნიერებები. 2019 წლიდან ვმუშაობდი კერძო სკოლაში, მოვიპოვე უფროსი მასწავლებლის სტატუსი და გადავწყვიტე, რომ წელს ახალი გამოწვევის დრო იყო. საჯარო სკოლაში მუშაობა ჩემთვის უკავშირდება ახალ, საინტერესო გამოცდილებას, საკუთარი თავის ზოგადსაგანმანათლებლო სისტემაში მიმდინარე პროცესების ნაწილად აღქმას, კარიერულ წინსვლაში ხელშეწყობასა და შესაბამის დაფასებას.

2. თქვენ თბილისის კლასიკურ გიმნაზიაში მასწავლებლის ვაკანსიაზე ადგილის მოსაპოვებლად სამეტაპიანი მაღალკონკურენტული კონკურსი გაიარეთ. რას გვეტყვით ამ კონკურსის შესახებ?

მიშა ჭელიძე: კონკურსი ძალიან საინტერესოდ წარიმართა. კომისიის წევრები სასწავლო პროცესისთვის საკვანძო შეკითხვებს სვამდნენ და მაცნობდნენ სკოლის სპეციფიკას. შეკითხვები ეხებოდა სამუშაო გამოცდილებას, მოტივაციას, კლასის მართვას, შეფასების სისტემას, სასკოლო საზოგადოებასთან თანამშრომლობას, სასწავლო პროცესში წარმოქმნილ კონკრეტულ პრობლემურ სიტუაციებსა და მათი გადაწყვეტის გზებს. ამ პროცესმა მრავალ საკითხზე დამაფიქრა.

ნინო პაპინაშვილი: კონკურსი იყო აბსოლუტურად გამჭვირვალე და ობიექტური, ხოლო კომისიის – წევრები უაღრესად კეთილგანწყობილნი, რაც მათი პირველივე სიტყვიდან, გაცნობისთანავე, იგრძნობოდა. კონკურსის გამჭვირვალობას ის ფაქტიც უსვამს ხაზს, რომ, როდესაც კონკურსანტები  იმიტირებულ გაკვეთილს ვატარებდით, შესაძლებლობა მოგვეცა ე.წ. კონკურენტის საჩვენებელ გაკვეთილსაც დავსწრებოდით. აქ არავისთვის არაფერი იყო დამალული.  კომისიის წევრებზე ასევე, არ შემიძლია, არ აღვნიშნო, რომ იყვნენ საოცრად გულუხვები მაშინ, როდესაც საქებარი სიტყვებით გვამკობდნენ, უანგაროები – პოზიტიური ემოციების გამოხატვის დროს. ჩემთვის მათი საოცარი შეფასება იყო უკვე საკუთარ თავში დიდი გამარჯვების პოვნა და თვითრწმენის ერთიორად მომატება, ყველანაირი პათეტიკის გარეშე.

ნინო ჯავახიშვილი: სამართლიანობისთვის უნდა ითქვას, რომ კონკურსი იყო აბსოლუტურად გამჭვირვალე, გასაუბრება მიმდინარეობდა ეთიკური ნორმების დაცვით, იყო პოზიტიური და მხარდამჭერი გარემო.  ბოლო ეტაპი, საჩვენებელი გაკვეთილის ჩატარება, იყო კონკურსის ყველაზე საინტერესო ნაწილი, რომელმაც მომცა საშუალება, მაქსიმალურად გამომევლინა ჩემი როგორც აკადემიური, ისე ზოგადი უნარები. კონკურსი ნამდვილად მაღალკონკურენტული იყო და, შესაბამისად, მასში გამარჯვება, ყველაფერ დადებითთან ერთად, უდიდესი პასუხისმგებლობის წინაშე აღმოჩენასაც ნიშნავს.

3. გაიხსენეთ თქვენი მოსწავლეობის ან სტუდენტობის პერიოდიდან თქვენი აზრით საუკეთესო მასწავლებელი/ლექტორი, რომელმაც მნიშვნელოვანი გავლენა მოახდინა თქვენზე. რით მოგხიბლათ ამ ადამიანმა?

მიშა ჭელიძე: უნივერსიტეტის პერიოდიდან რამდენიმე ლექტორს გავიხსენებდი – ეკატერინე ნავროზაშვილი, რუსუდან ნიშნიანიძე, ეკა კვირკველია, კოკა ბრეგაძე, ანა ჩუტკერაშვილი, ნინო ქავთარაძე, მაგო ღამბაშიძე… რთულია ერთი ადამიანის გამორჩევა. მათთან ურთიერთობამ მრავალი რამ მასწავლა ადამიანებთან ურთიერთობისა თუ პროფესიული კუთხით, ჩამომიყალიბა ლიტერატურული გემოვნება.

ნინო პაპინაშვილი: გამორჩეულად მხოლოდ ერთი – არა, მაგრამ მახსენდება რამდენიმე ლექტორი, რომლებმაც მართლაც დადებითი შთაბეჭდილებები მოახდინა ჩემზე და გრძელვადიანად დარჩა ჩემს მეხსიერებას და ის, თუ რით მოვიხიბლე ამ ადამიანებთან ურთიერთობის დროს, იყო მათი ჰუმანური დამოკიდებულებები სტუდენტების მიმართ.

ნინო ჯავახიშვილი: უპირველეს ყოვლისა, ეს იყო დედაჩემი (ჩემი ქართული ენისა და ლიტერატურის მასწავლებელი სკოლაში), რომელმაც, საგნის გარდა, მასწავლა ობიექტურობა, მასწავლა, რომ „მასწავლებლის შვილობა“ პრივილეგიას არ განიჭებს და რომ ყველა თანასწორია. რაც შეეხება უნივერსიტეტის წლებს, თამამად შემიძლია ვთქვა, რომ ის ცოდნა და უნარები, რომლებიც დღეს მე მაქვს, დიდწილად ჩემი ლექტორების დამსახურებაა. ასეთი იყო, მაგალითად, სალომე ომიაძე, ადამიანი, რომელიც სრულყოფილად ფლობს ქართულ ენას და ჩემთვის ამ კუთხით დღემდე იშვიათი ავტორიტეტია. ხაზგასმით უნდა გამოვყო ახალგაზრდა ლექტორის, ლევან ბებურიშვილის, წვლილი ჩემს არჩევანში, გავმხდარიყავი მასწავლებელი. მან დამარწმუნა, რომ ცოდნა და გამოცდილება საძიებელი მაინცდამაინც ასაკში არ არის, შემძინა თავდაჯერებულობა და გამიჩინა რწმენა იმისა, რომ ახალგაზრდა მასწავლებელს ისევე წარმატებით შეუძლია ასპარეზობა, როგორც ასაკით უფროსს.

4. დახატეთ საკუთარი პორტრეტი მასწავლებლის ამპლუაში. რას გეგმავთ? როგორ მასწავლებლობას აპირებთ? ვინ იქნებით თქვენი მოსწავლეებისთვის?

მიშა ჭელიძე: ვაპირებ ვიყო მასწავლებელი, რომელიც ყველაზე ნაკლებს ისაუბრებს კლასში, ნაკლებად ჩაატარებს ლექციის ტიპის გაკვეთილებს და მისი მთავარი ფუნქცია მოსწავლეებისათვის მიმართულების მიცემა იქნება. ვეცდები, რომ ჩემმა მოსწავლეებმა იცოდნენ კონკრეტული საკითხის ღირებულება და შესასრულებელი დავალების შეფასების სისტემა. ჩემი მოსწავლეებისათვის მინდა ვიყო ადამიანი, ვინც არა მხოლოდ კლასში, არამედ კლასის გარეთაც დაელაპარაკება, გაუზიარებს თავის სათქმელს, თუ საჭიროა, დაეხმარება. მთავარია არ იყო ყალბი და ხელოვნური, ბავშვები მაშინვე გრძნობენ გულწრფელობის ხარისხს.

ნინო პაპინაშვილი: ჩემი დამოკიდებულება და ხედვა ასეთია – ვთვლი, რომ ყველაზე მთავარი, რაც ადამიანმა შეიძლება ისწავლოს, არის სიყვარული. განათლება ვერ წარმომიდგენია სიყვარულის გარეშე და, აქედან გამომდინარე, ვფიქრობ, რომ შევძლო ეს ენერგია დიდი დოზით გადავცე ჩემს მოსწავლეებს, შეიძლება ითქვას, ამაზე ვოცნებობ. ვაღიარებ ჰუმანისტურ პედაგოგიკას და ვთვლი, რომ თუ ყველგან და ყოველთვის არა, უმეტესგან და უმეტეს შემთხვევაში ის სხვა ნებისმიერ განათლების ფილოსოფიაზე მეტად მიაღწევს სასარგებლო მიზანს.

ნინო ჯავახიშვილი: ჩემი მოსწავლეებისთვის ვიქნები ისეთი მასწავლებელი, რომელიც მათ აგრძნობინებს, რომ მნიშვნელოვანი პიროვნებები არიან, მათი აზრი პატივსაცემი, მისაღები და გასათვალისწინებელია. ვიქნები ადამიანი, რომელიც არ ჩაახშობს მათ ინდივიდუალიზმს, მისცემს თვითგამოხატვის საშუალებას და იქნება მათი მხარდამჭერი.

5. როგორ შეგხვდნენ თბილისის კლასიკური გიმნაზიის მოსწავლეები? ამ ხანმოკლე ურთიერთობების ისტორიიდან რა იყო მოულოდნელი და გამართლდა თუ არა თქვენი მოლოდინები?

მიშა ჭელიძე: მოსწავლეები თბილად შემხვდნენ. ვფიქრობ, რომ მეგობრული ურთიერთობა ჩამოგვიყალიბდება. მათი ინტერესების შესახებ ნაწილობრივ გავიგე. ოდნავ მოულოდნელი იყო რამდენიმე მეექვსეკლასელის რეაქცია, როდესაც ერთ-ერთმა პირველსავე დღეს მითხრა, რა კარგი მასწავლებელი ხართო, ხოლო მეორე ჩასახუტებლად მოვიდა. ველოდი და მინდოდა, რომ მოსწავლეები დაინტერესებულიყვნენ ხელოვნებით, ლიტერატურითა და სპორტით, რაც მათთან საუბრის შემდეგ, ნამდვილად გამართლდა.

ნინო პაპინაშვილი: თბილისის კლასიკური გიმნაზიის მოსწავლეები ძალიან დიდი ინტერესით შემხვდნენ, ამ ყველაფერს მათ კითხვებსა და გამოხედვაშიც კი ვგრძნობდი. შეხვედრა კარგი იყო და ასევე ვიმედოვნებ, რომ ურთიერთობაც ჰარმონიული ჩამომიყალიბდება თითოეულ მათგანთან.

ნინო ჯავახიშვილი: მოსწავლეები კეთილგანწყობილად შემხვდნენ. აღნიშნეს, რომ მათთვის ჩემი ჩატარებული გაკვეთილი საინტერესო აღმოჩნდა და გამოხატეს მადლიერება, რაც, ვფიქრობ, უდიდესი ნიჭია, ჩემთვის კი – სტიმულის მომცემი.

6. როგორ წარმოგიდგენიათ სკოლის საგნობრივ კათედრაზე კოლეგებთან თანამშრომლობა? რა პოლიტიკა უნდა გატარდეს კათედრაზე, რომ საგნის სწავლება მაქსიმალურად ეფექტური გახდეს? გჭირდებათ თუ არა უფროსი კოლეგების გამოცდილების გაზიარება? თვლით თუ არა, რომ თქვენ შეგიძლიათ მათ ასწავლოთ რამე ახალი? კონკრეტულად, რა?

მიშა ჭელიძე: საგნობრივ კათედრაზე კოლეგების თანამშრომლობა სასწავლო პროცესის მნიშვნელოვანი სეგმენტია. ამ დროს მასწავლებლები ერთმანეთს უზიარებენ თავიანთ გამოცდილებას, პროფესიულ ცოდნას, პრობლემების გადაწყვეტის გზებს. საინტერესო იქნება, თუ კოლეგები ერთობლივად დაგეგმავენ გაკვეთილებს, შემაჯამებლებს. შეიმუშავებენ შეფასების კრიტერიუმებს – ჩემი აზრით, ამ გზით სწავლება მეტად ეფექტური გახდება. უფროსი კოლეგების რჩევას ყოველთვის ვუსმენ, მათი გამოცდილება მრავალ საკითხზე მაფიქრებს. ზოგადად, ვფიქრობ, რომ ასაკის მიუხედავად, ადამიანები ერთმანეთისგან ბევრს სწავლობენ. მაგალითად, მოსწავლეებისგან ვსწავლობ დეტალებზე დაკვირვებას, ზოგჯერ იმის დაშვებას, რასაც ჩემი პრაგმატული ბუნება ვერც წარმოიდგენდა. სწორედ ასე, შესაძლებელია უფროსმა კოლეგებმა ჩემგანაც რამე ახალი გაიგონ, კონკრეტულად რა იქნება ეს, ძნელი სათქმელია.

ნინო პაპინაშვილი: კათედრის წევრებთან ურთიერთობა აუცილებლად მჭიდრო თანამშრომლობითი ხასიათის წარმომიდგენია და ვთვლი, რომ ასე გაცილებით უფრო ხარისხიან გაკვეთილებს ჩავატარებთ. უფროსი კოლეგების გამოცდილების გაზიარება, ვფიქრობ, უმნიშვნელოვანესია, რადგან მათ დიდი გამოცდილება გააჩნიათ, ბევრი პრობლემის გადასაჭრელი გზები უკვე იციან და, შეიძლება ითქვას, მათი რჩევები განსაკუთრებულად რთული სიტუაციების საპრევენციოდაც კი შეიძლება გამოდგეს. თავის მხრივ, მათაც შეიძლება ისწავლონ უმცროსი კოლეგებისაგან რაღაც, რაზეც შეიძლება, გამოცდილების მიუხედავად, არ დაფიქრებულან, ამ შემთხვევაში ადამიანის ასაკს არ აქვს დიდი მნიშვნელობა. ყველა ადამიანში არის ინდივიდუალიზმი, რაც სხვისთვის შეიძლება საინტერესო და მისაბაძიც კი აღმოჩნდეს.

ნინო ჯავახიშვილი: აუცილებელია თანამშრომლობითი გარემოს არსებობა, აზრთა გაცვლა-გამოცვლა, სასწავლო რესურსების ერთობლივად შექმნა და ურთიერთშეფასება. უფროსი კოლეგების გამოცდილების გაზიარება პროფესიული განვითარების მნიშვნელოვანი ნაწილია, როგორც პირიქით – ახალგაზრდა კადრების მოსაზრებების მოსმენა და გათვალისწინება.

7. რას გეგმავთ არაფორმალური განათლების მიმართულებით თქვენს კლასებთან?

მიშა ჭელიძე: არაფორმალური განათლება მრავალფეროვანი ცოდნის მისაღებად მნიშვნელოვანი და საჭირო ინსტრუმენტია. ამ მხრივ, მაგალითად, თბილისის მუზეუმების გაერთიანება საინტერესო შესაძლებლობას გვთავაზობს – გაერთიანების შემადგენლობაში შემავალ მუზეუმებში მრავალი ინტერაქტიური და შემეცნებითი საგანმანათლებლო პროგრამაა. ვფიქრობ, მოსწავლეები ძალიან დაინტერესდებიან სხვადასხვა მუზეუმში სტუმრობით.

ნინო პაპინაშვილი: ჯერჯერობით ახლოს არ ვიცნობ ჩემს მოსწავლეებს, არ ვიცი მათი ინტერესები, უნარები, მისწრაფებები, ამიტომ წინასწარ დაგეგმვაც არ მიმაჩნია მართებულად. მათთან ურთიერთობის დროს მივიღებ შესაბამის გადაწყვეტილებებს და დავგეგმავ ისეთ აქტივობებს, რომლებიც იქნება დიფერენცირებული ხასიათის და რომლებშიც ყველა მათგანის ინტერესი იქნება მაქსიმალურად გათვალისწინებული.

ნინო ჯავახიშვილი: დიდწილად ეს დამოკიდებულია მოსწავლეთა ინტერესებზე. ინტერესთა შესწავლის გარდა, ვაპირებ, გამოვიკვლიო მათი საჭიროებები და მხოლოდ ამის შემდეგ დავგეგმო შესაბამისი აქტივობები.

8. სად წარმოგიდგენიათ საკუთარი თავი 10 წლის შემდეგ?

მიშა ჭელიძე: ახლახან ჩავაბარე ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტში, შედარებითი ლიტერატურათმცოდნეობის სამაგისტრო პროგრამაზე. ჩემი მიზანი აკადემიურ სივრცეში სწავლისა და მუშაობის გაგრძელებაა. 10 წლის შემდეგ საკუთარი თავი ამ სფეროში წარმომიდგენია.

ნინო პაპინაშვილი: ათი წლის შემდეგ, ჩემი თავი, კარიერული თვალსაზრისით, ისევ განათლების სფეროში წარმომიდგენია. მგონია, რომ პედაგოგიურ საქმიანობას არ შევწყვეტ.

ნინო ჯავახიშვილი: გასაკვირი არ იქნება, თუ ვიტყვი, რომ სკოლაში. ეს არის პროფესია, რომელიც სრულიად გააზრებულად ავირჩიე და ვაპირებ მუდმივ განვითარებას, რათა გავხდე მასწავლებელი, რომელიც წვლილს შეიტანს განათლების სისტემის უკეთესობისკენ გარდაქმნაში, ბავშვების  სწორი ღირებულებებით აღზრდასა და, ზოგადად, ჩვენი ქვეყნის მომავლის შენებაში.

ნაწილი მერვე

მეხუთე თავი

ახლა დროა, საკუთარი სიუჟეტის მოფიქრება ვისწავლოთ.

ამისთვის, მოდი, ჯერ რამდენიმე სავარჯიშო კიდევ გავაკეთოთ, მალე რჩევები აღარ დაგჭირდება, შენ ფინალურ ტურამდე ხარ მისული.

სავარჯიშო პირველი

მოიფიქრეთ

მთავარი პერსონაჟი;

მეორეხარისხოვანი პერსონაჟი;

როგორ იწყება ამბავი;

სიტუაცია;

ნაწარმოების თემა.

მაგალითი:
ბუსი კამპუსის ეზოში ზის სკამზე. მის გვერდით, 12 წლის გოგონა ჩამომჯდარა, გოგონას ძაღლი ჰყავს.
ამბავი იწყება სისხამ დილით. ბუსი სავარჯიშოდ გავიდა და ფეხი გადაუბრუნდა, ამიტომ სკამზე ჩამოჯდა.

კამპუსის ეზოში პოლიციის მანქანები დგანან. რაღაც დანაშაულია მომხდარი. სიჩუმეს ჰაერში გასროლის ხმა არღვევს. ბუსი და გოგონა, თავისდაუნებურად, დანაშაულის მომსწრენი და გამოძიების მონაწილეები გახდებიან.

სავარჯიშო მეორე

მოიფიქრეთ ამბავი, რომელზეც საკუთარი წიგნის დაწერას აპირებთ.

ა) ჩაატიეთ ეს ამბავი 1 წინადადებაში;

ბ) 3 აბზაცში;

გ) 1-2 გვერდში.

მაგალითი:

ა) უდედმამო გოგონას ცხოვრება კეთილი ფერიას გამოჩენის შემდეგ რადიკალურად იცვლება.

ბ) ერთ პატარა გოგონას მშობლები გარდაეცვალა. ის დედინაცვალთან იზრდებოდა, რომელიც გერს ძალიან ცუდად ექცეოდა, მეტსახელად კი „კონკიას“ ეძახდა.

გოგონას ყველანაირ რთულ დავალებას აძლევდნენ და გართობის საშუალებას არასოდეს აძლევდნენ. კონკია სახლში იყო გამოკეტილი და მეფის მიერ გამართულ მეჯლისებზე წასვლაზე ოცნებობდა, მაგრამ დედინაცვალი და მისი ორი ქალიშვილი ამის უფლებას არასოდეს აძლევდნენ, მაგრამ ერთხელაც, როდესაც კონკია ბრინჯისა და მუხუდოს მარცვლებს ერთმანეთისგან არჩევდა, მასთან კეთილი ფერია მივიდა, დაკონკილი ტანსაცმელი ძვირფასეულობად გადაუქცია, გოგრა ეტლად, თაგვები მსახურად და მეჯლისზე გააგზავნა, სადაც მან ფურორი მოახდინა.

მაგრამ დათქმისამებრ, ღამის 12 საათზე ყველაფერი გაქრა, კონკია ისევ ძველ მდგომარეობაში აღმოჩნდა, თუმცა სასახლეში მას ქოში დარჩა, რომლის პატრონის ძიებამ, უფლისწული კონკიას სახლამდეც მოიყვანა. შემთხვევითობის წყალობით, კონკია იმ ადამიანებში აღმოჩნდა, ვისაც ქოში მოაზომეს და ჰოი, საოცრებავ – მას ფეხსაცმელი მოერგო. გოგონა ღატაკი მოსამსახურიდან უფლისწულის მეუღლედ და პრინცესად გადაიქცა.

გ) ამბავი იწყება ერთ ოჯახში, სადაც ბოროტი დედინაცვალი, მისი ორი ქალიშვილი და გერი, მეტსახელად „კონკია“ ცხოვრობენ.

გოგონას ჯერ დედა გარდაეცვალა, მამამ ახალი ცოლი მოიყვანა და მალევე თავადაც წავიდა იმქვეყნად, რის შემდეგაც, დედინაცვალმა გერი აითვალწუნა და მოსამსახურედ დაიყენა.

კონკიას ნახევარდები და დედინაცვალი ძალიან ცუდად ეპყრობოდნენ. ხშირად აშიმშილებდნენ, ამუშავებდნენ მძიმედ და არასოდეს აძლევდნენ ნორმალურ ტანსაცმელს, რის გამოც, მას მეტსახელი „კონკია“ შეარქვეს.

„კონკია“ მდუმარედ იტანდა განსაცდელს, მაგრამ კარგ ცხოვრებაზე ფიქრს კი არასოდეს ეშვებოდა, ყოველთვის სჯეროდა, რომ ერთხელაც, ის ნამდვილ მეჯლისზე, ნამდვილი სამეჯლისო კაბით აღმოჩნდებოდა და იცეკვებდა ისე, როგორც არასოდეს არავის უცეკვია.

და აი, გამოჩნდა ეს დღეც, სამეფო კარმა გამოაცხადა, რომ უფლისწულისთვის საცოლეს ეძებს და უზარმაზარ მეჯლისზე იწვევს ყველა გოგონას, განურჩევლად სოციალური მდგომარეობისა.

„კონკიას“ იმედის სხივი ჩაესახა გულში. მერე რა, რომ კაბა არ აქვს, იქნებ გამოუვიდეს? მაგრამ აქაც ბოროტი დედინაცვალი გადაეღობა: გოგონას სახლში დარჩენა და ბრინჯისა და მუხუდოს, ქერისა და სიმინდის მარცვლების ერთმანეთისგან გარჩევა დაავალა. ყველაფერი ეს კი, რა ძნელი გამოსაცნობია, შეგნებულად აურია ერთმანეთში. თუ ამას გაარჩევ, მეჯლისზეც წაგიყვანთო, იყო პირობა.

მაგრამ როგორი გასარჩევია ოთხი სხვადასხვა კულტურა ერთმანეთისგან? „კონკიამ“ იმედი დაკარგა, საქმეს კი მაინც შეუდგა.

და აი, გამოჩნდა კეთილი ფერია, ვინც „კონკიას“ აღუთქვა, რომ სამეფო მეჯლისზე დასწრებას შეძლებდა. როგორ? მისი ჯადოსნური ჯოხის მეშვეობით, გოგრა ძვირფას ეტლად, თაგვები პირისფარეშებად, დაძონძილი კაბა კი ულამაზეს სამოსად გადაიქცეოდა. მხოლოდ, ეს ყველაფერი ღამის 12 საათამდე, ამის შემდეგ კი, ყველაფერი თავის პირვანდელ მდგომარეობას დაუბრუნდებოდა და თუ „კონკია“ სახლში დაბრუნებას ვერ მოასწრებდა, ყველა დაინახავდა, სინამდვილეში ვინაა ის.

„კონკიას“ სიხარულისგან ენა ჩაუვარდა, მაგრამ უცბად მოიწყინა: კი, მაგრამ ამ მარცვლეულს ვინ გაარჩევს ერთმანეთისგან? თუ დავალება არ შეასრულა, ბოროტი დედინაცვალი სასტიკად დასჯიდა გოგოს.

კეთილი ფერიასთვის არც ეს დავალება იყო რთული. სანამ „კონკია“ მეჯლისზე იქნებოდა, ფრინველთა მთელ ჯარს მოუხმობდა კეთილი ჯადოქარი და მარცვლებს ისე კოხტად დააბინავებინებდა ტომრებში, როგორც დაგიბარებია.

მართლაც, „კონკიას“ დაფლეთილი კაბა სადღესასწაულოდ გადაიქცა, გოგრა – ეტლად, თაგვები კი – პირისფარეშებად.

„კონკია“ მეჯლისზე დაგვიანებით მივიდა, მაგრამ ნამდვილი ფურორი კი მოახდინა. ყველა მას უყურებდა და მასთან ცეკვას ლამობდა, თუმცა გოგონამ საღამო დღის მთავარ გმირთან, პრინცთან ცეკვაში გაატარა. მეფეც და დედოფალიც კმაყოფილი იყვნენ, აი, მათ შვილს მგონი ვიღაც მოეწონა და ეს „ვიღაც“ ნამდვილი დედოფალია.

მაგრამ, საათმა ზარი შემოჰკრა. რამდენიმე წამიც და „კონკია“ ისევ დაძონძილტანსაცმლიან ქალიშვილად გადაიქცევა. რას იფიქრებენ მასზე სხვები? საჯაროდ შერცხვება ამდენ ხალხში და პრინცსაც შესძულდეს იქნებ?

„კონკია“ სასწრაფოდ გარბის დარბაზიდან, ჯდება ეტლში და სახლისკენ მიისწრაფვის, მაგრამ სიჩქარეში, მას ძვირფასი ქოში გასძვრება ფეხიდან, რომელსაც უფლისწული იპოვის და გამოაცხადებს, რომ ვისაც ეს ქოში მოერგება, ცოლადაც იმას მოიყვანს.

დედინაცვალი და მისი ბოროტი შვილები შინ უხასიათოდ ბრუნდებიან. მეჯლისზე პრინცი სულ ვიღაც უცნობ გოგონასთან ცეკვავდა და მათთვის ყურადღება არ მიუქცევია. რაღაცით მათ „კონკიასაც“ კი ჰგავდა ის გოგონა, მხოლოდ ძვირფას სამოსში იყო.

„კონკიას“ დავალება შესრულებული აქვს, მარცვლეული დახარისხებულია., გოგონებისა და მათი დედის დაცინვა გულზე აღარ ხვდება და გასულ ღამეს იხსენებს, როდესაც მათ კარზეც დააკაკუნებენ. ეს მეფისწული და მისი მსახურები არიან. ისინი საპატარძლოს ეძებენ, მაგრამ აი, აქაც ბოროტი დედინაცვალი – „კონკიას“, ყოველი შემთხვევისთვის, სკივრში ჩაკეტავენ, რომ ქოში მას არ მოერგოს. ერთი ქალიშვილი მოიზომებს და პატარა აქვს, მეორე უფრო ვირეშმაკა აღმოჩნდება, თითებს წაიჭრის, მაგრამ არც მას ერგება, ქოში ჯადოსნურია და ფეხის ზომაზე არაა დამოკიდებული.

არის აქ სხვა გოგონა? – კითხულობს უფლისწული, მაგრამ ყველა უარზეა. ის-ისაა, მეფის ხალხი უნდა წავიდეს დამწუხრებული, რომ პატარა ცუგა, „კონკიას“ მამის გაზრდილი ძაღლი პირს ჩაავლებს პრინცს და სკივრთან მიიყვანს. სკივრს გახსნიან და იქ გოგონას იპოვიან, მოაზომებენ ფეხზე და ჰოი, საოცრებავ – მისი ქოშია.

„კონკია“ ღატაკი გოგონადან ნამდვილ დედოფლად გადაიქცევა. მისი ყველა ოცნება ერთ წამში ახდება, ახლა თავადაა ძვირფასი მეჯლისების მასპინძელი.

სავარჯიშო მესამე

თქვენ უკვე მოფიქრებული გაქვთ საკუთარი ისტორია, ახლა საჭიროა ყველა მომენტი, სადაც მოქმედებაა აღწერილი, დეტალურად გაშალოთ და ამ დეტალიზაციას, სულ მცირე 3 გვერდი მაინც დაუთმოთ.

სავარჯიშო მეოთხე

იმისათვის, რომ ნამდვილი მოთხრობა გამოგვივიდეს, ჩვენ პროტაგონისტს ისეთი ამბავი უნდა გადახდეს თავს, სადაც ის შეიცვლება, ამასთანავე, აუცილებელი პირობაა გმირის ცხოვრების კონკრეტული მონაკვეთები მუდმივად მერყეობდეს ბედნიერებიდან უბედურებისკენ, წარმატებიდან – წარუმატებლობისკენ და პირიქით.