გინახავთ, რა ლამაზები და მხიარულები არიან პატარა ალბატროსები?

გაგიგონიათ რამე კუნძულ მიდვეის შესახებ, რომელიც წყნარ ოკეანეში მდებარეობს, კალიფორნიასა და იაპონიას შორის, ზუსტად შუაში (სახელიც ამას ნიშნავს – “შუა გზა”)?

გიფიქრიათ ოდესმე იმაზე, სად მიდის ჩვენ მიერ გამოყენებული და გადაყრილი პლასტმასის ნივთები?

ფილმზე მუშაობა კუნძულ მიდვეიზე სამი წლის წინ დაიწყო კრის ჯორდანმა და დასრულებული ნამუშევარი 2013 წელს უნდა გამოვიდეს ეკრანებზე.

კუნძულზე, სადაც ყველაზე მეტი ალბატროსი ცხოვრობს, ზღვის ამ ფრინველის 21 სახეობიდან 19 გადაშენების პირასაა. ყოველი მესამე ალბატროსი მათ სხეულში მოხვედრილი პლასტმასის ნარჩენებისგან კვდება. ზღვის ფრინველებს უჭირთ ფერადი ნარჩენების საკვებისგან განსხვავება და წყალში მოტივტივე ან ქვიშაზე გამორიყულ პლასტმასის ნივთებს, რომლებიც კუნძულზე ყოველ ნაბიჯზეა, ყლაპავენ.

არაორგანული ნარჩენები, რომელთა გადამუშავებასაც ათასობით წელი სჭირდება, საფრთხეს უქმნის როგორც ალბატროსების, ისე კუნძულზე მცხოვრები სხვა ცოცხალი არსებების სიცოცხლესაც. გარემოში გაფანტული პლასტმასა საშიშია არა მხოლოდ იმით, რომ ცხოველები და ფრინველები მას საკვებთან ერთად ყლაპავენ, არამედ იმითაც, რომ ტოქსინებს წარმოქმნის და  გარშემო ყველაფერს წამლავს და აბინძურებს. განსაკუთრებით მავნეა მისი ზემოქმედება წყალში, სადაც პლასტმასის ნივთების გარშემო წარმოქმნილი მავნე ნივთიერებები მომაკვდინებლად მოქმედებს ზღვებისა და ოკეანეების ფლორასა და ფაუნაზე.

პლასტიკური ნარჩენები, რომლებიც ნაგვის 15%-ს შეადგენს, თამამად შეიძლება ითქვას, რომ გარემოსთვის მარადიული შხამია. ეს არის ბომბი, ჩადებული დედამიწის წიაღში, რომელსაც არაერთი ცოცხალი ორგანიზმის დაღუპვა შეუძლია. მიუხედავად ამისა, ადამიანები მაინც არ ამბობენ უარს მის მასიურ წარმოებაზე (ეს პროცესი მე-20 საუკუნის 40-იანი წლებიდან დაიწყო). შეიძლება ითქვას, პირიქითაც, ვინაიდან 21-ე საუკუნის პირველ ათწლეულში უფრო მეტი პლასტმასა იქნა წარმოებული, ვიდრე მთელი მე-20 საუკუნის განმავლობაში. ისიც უნდა ითქვას, რომ პოლიეთილენის ნივთების უმეტესობა ერთჯერადია, ანუ ის, რითაც სულ რამდენიმე დღე ან საათი ვსარგებლობთ, შემდეგ საუკუნეების განმავლობაში განუსაზღვრელ ზიანს გვაყენებს.

საზღვაო ბიოლოგიისა და ეკოლოგიის ცენტრის გამოკვლევის თანახმად, გარემოში დაგროვილ მავნე ნივთიერებათა ზემოქმედების გამო 370-ზე მეტი სახეობის ცხოველსა და ფრინველს ემუქრება გადაშენება. ცენტრი 2004 წლიდან აკვირდება ოკეანეებში დაგროვილი პლასტიკური ნივთიერებების ზემოქმედებას გარემოზე.

შედეგები შემაძრწუნებელია და ეკოლოგები მოითხოვენ, პლასტმასა გარემოსთვის საშიშ ნივთიერებად იქნეს აღიარებული, რაც საშუალებას მისცემს გარემოს დამცველებს, მის მიმართ ამკრძალავი ღონისძიებები მოითხოვონ. ამჟამად იგი, როგორც იაფი და მსუბუქი ნივთიერება, ამკრძალავი საკანონმდებლო ბაზის არარსებობის გამო შეუზღუდავად იწარმოება და გამოიყენება.

ჯერჯერობით უცნობია, რა საფრთხეს შეიცავს ადამიანისთვის ზღვის იმ პროდუქტებისგან მომზადებული საკვები, რომელსაც შხამიანი ნივთიერებებით გაჯერებულ წყალში მოიპოვებენ. ასევე უცნობია, რამდენად უსაფრთხოა გაფილტრული წყალი, რომლის დიდი ნაწილი პლასტიკატის უმცირესი ერთეულებითაა გაჯერებული.

ამ ვითარებიდან ერთადერთი გამოსავალია სახელმწიფოების მიერ პლასტიკური ნაგვის გადამამუშავებელ საწარმოებში მეტი ფულის ინვესტირება, გარემოს დამცველთა კიდევ უფრო აქტიური პროპაგანდა პლასტმასის წარმოების შესამცირებლად, მოქალაქეთა მხრივ კი გარემოზე ზრუნვა და რაც შეიძლება ნაკლები მავნე ნივთიერების გამოყენება და გადაყრა. და რაც შეიძლება მეტი ისეთი ადამიანის გამოჩენა, როგორიც ფილმის რეჟისორი კრის ჯორდანია (ასეთ ხალხს შესწევს ძალა, ამა თუ იმ საკითხზე ღრმად დაგაფიქროს).

მაგალითად, შეგიძლიათ შეიძინოთ ნაჭრის ჩანთა, რომლითაც ივლით საყიდლებზე და ნაცვლად ცელოფნის პარკებისა, რომლებსაც მომსახურების ობიექტები გვთავაზობენ და რომლებიც განუსაზღვრელი რაოდენობით დაფრინავს ჩვენ ირგვლივ, ამ ჩანთით მოიტანოთ შინ პროდუქტი, ან შეიძინოთ ლამაზი ბოთლი და ნაცვლად ერთჯერადისა, ამ ბოთლით ატაროთ თან თქვენი სასმელი. რაც მთავარია, ამასვე მიაჩვიოთ თქვენი პატარები და მოსწავლეები და თუმცაღა გარემოში დაგროვილ პლასტმასას ამით არაფერი დააკლდება, გეცოდინებათ, რომ არც მიემატება და თქვენ მიერ გადაყრილი ნივთებით სადღაც, დედამიწის რომელიღაც წერტილში, ღუნღულა ალბატროსები და გიგანტური კუები არ დაიხოცებიან.

კარგი ადგილია ჩემი სოფელი, ტყე, ტყე, ტყე, მიდიხარ, მიდიხარ, არ თავდება, რო მოინდომო მგელს უფრო იოლად შეხვდები, ვიდრე კაცს. სოკოც იმდენია, გინდ დაიჯერეთ, გინდ არა, ჩემი ეზოს თავზე ამოდის, ნიყვი ქვია მაგ სოკოს, ლათინურად Amanita caesaria. ენციკლოპედაში წერია იმერეთის მუხნარში ამოდისო, მართალია ეგეც. ორეული ჰყავს ამანიტა კაესარიას თავისი, ყველა სოკოს ჰყავს თავისი ორეული, მე რაც მინახავს. თხელია მისი ორეული კაფანადარა, ღეროც სუსტი აქ, რომ გადმოაბრუნებ შიგნიდან გულზეც ღარები უფრო ფართე, თავიც უფრო თხელი. ნამდვილი ხორციანია რაღაცნაირად, ღარებიც დანის პირებივით ჩალაგებული აქვს, თავიც და ღეროც სქელი, სქელი, რძიანი. არაფერი იმ შეგრძნებას არ ჯობია, ნაპოვნ ამანიტას თავზე ხელს რომ გადაუსვამ ვითომ შერჩენილი ფოთლის მოსაშორებლად, თან ჩვენკენ ორჯერ შემოდის ამანიტა წელიწადში, ერთხელ აგვისტოს შუაში იცის მოსვლა, მეორედ ჰე, ჰე, როდის როდის, ოქტომბრისკენ. მოლევაც რაღაცნაირი იცის, ერთ ღამეში გაიპარება, გაქრება და წინა დილით 10 რომ გქონოდა შეთვალიერებული, მეორე დღეს ერთს ვეღარ მიაგნებ წამლად. გულის დაწყვეტა იცის ძალიან.

საგვარეულო სურათებთან ნაპოვნი წერილი

აფრასიონ ტალახაძეს, მამია ტალახაძეს, ბიქტორ ტალახაძეს, მამია კიკნაძეს ავალიათ კედლის ფიცრების ჩამოტანა ნუნისის მთიდან, მათი ხარებით და მათი ხარჯით.

სპირიდონ ტალახაძეს, მურმან კიკნაძეს, ალმასხან კიკნაძეს, გუგული ყიფიანს, გრიგოლ ყიფიანს ავალიათ ქვის მოზიდვა კედლების ამოსაყვანად.

დომენტი ყიფიანს, ბესარიონ ყიფიანს, ლავრენტი ტალახაძეს, შიოლა ფოცხვერაძეს ავალიათ ჭერის კოჭების ჩამოტანა, რამდენიც საჭირო იქნეს.

რაჟდენ ყიფიანს, სამსონ კიკნაძეს, ვანო ჩხეიძეს ავალიათ ყოველგვარი სხვა მასალა გოუმზადონ სკოლას, ლურსმანი იქნება, ჩანგალი თუ სხვა რამე, დროით მოიტანონ ქალაქიდან. ხელი გოუმართონ ვასილ ყიფიანს კრამიტის მოჭრაში.

და ასე შემდეგ და ასე შემდეგ

მე მინახავს ეგ სკოლა, ახლაცაა ფოსტის გზა და ახლაც ისე მისდევს ჩხერიმელას გვერდით, როგორც მაშინ, საუკუნის და ცოტა მეტის ხნის წინ კიდევ. ოღონდ ბავშვები აღარ დადიან სკოლაში. ჩემს ბიჭობაში კიდევ ჰქონდა შერჩენილი ფანჯრები, ახლა მიტოვებული მოხუცივითაა, ჯერ ფეხსალაგი წაიქცა ეზოში, მერე ბოძზე ჩამობმული ზარი დაიკარგა, მერე ფიცრებს შუა ამოვიდა ბალახი, ლეღვი ამოიბარდა კედლის უკან. ბავშვები აღარ დადიან მეთქი, ბავშვი აღარაა, სამია სულ სოფელში და სამი ბავშვისთვის სკოლა მეტისმეტია. შორს უფრო, სამი კილომეტრის იქით გადაიტანეს სასწავლებელი, დაიარებიან იქ, ორი ბიჭია და ერთი გოგო, დაადგებიან დილით გზას და მიდიან დროით, ჯანი მოსდევთ და გაღმა სოფელში გასვლასაც 40 წუთს თუ მოუნდება კარგი მოსიარულე, მეტს არა.

პს. ამას წინათ, ამერიკაში ვიღაც გადარეულმა სკოლაში რომ ბავშვები ამოხოცა, ხომ გახსოვთ? ჩემებმაც თანაგრძნობაო და აქეთ მოდგნენ, იქით მიდგნენ, მოახელკეთილეს ამბავი ბოლოს, იმდენი მოახრეხეს, მადლობის წერილიც მიიღეს ამერიკის ელჩისგან. გახარებულები იყვნენ. მე კიდე ვიჯექი და ვფიქრობდი, რომ არსებობს ასეთი სოკო, agaricus, მოევროპულე ხალხისთვის შამპინიონი რომ ქვია და ჩვენში შინაურულად ქამას რომ ეძახიან. მშვენიერი სოკოა ეგეც, ერთი ნაკლი აქვს, სათბურში მოდის კარგად. ჰოდა, ახალწლებზე გავიგე, უყიდია ვიღაცას ის ჩემი მინგრეული ნასკოლარი და შამპინიონის სათბური გაუმართავს შიგნით.

დიდი ხნის უნახავ და ოდესღაც ნაჩუმათევად ნაყვარებ გოგოს ქუჩაში შემთხვევით რომ შეეფეთები, ის რომ ფეხმძიმედაა და გაბრწყინებული რომ გეკითხება, როგორ ხარო, შენ კიდე მარცხნივ ისე გექაჩება რაღაც, ლამისაა წაიქცე, ზუსტად ეგეთი რამე დამემართა იმ დღეს. ბავშვებს ვეღარ ვუთხარი ვერაფერი, ან რა უნდა მეთქვა.