ამერიკული ჰაი-სქულის მოსწავლე, ავტორი და საერთაშორისო სპიკერი ნიხილ გოიალი
ავტორი: ერიკა სვოლოუ
ერთწლიანი საერთაშორისო გამოსვლების, “ნიუ-იორკ ტაიმსსა” და “ჰაფინგტონ პოსტში” გულახდილი ჟურნალისტური წერილების, ბიზნესმენებთან, განმანათლებლებთან, სტუდენტებსა და მშობლებთან ასზე მეტი ინტერვიუს შემდეგ სიოსეტის ჰაი-სქულის (Syosset High School) 17 წლის მოსწავლემ, ამერიკელმა ნიხილ გოიალმა (Nikhil Goyal), განაცხადა, რომ მალე გამოსცემს თავის პირველ წიგნს, სათაურით “ერთი ზომა ყველას ვერ მოერგება: სკოლის შეფასება მოსწავლის მიერ” (One Size Does Not Fit All: A Student’s Assessment of School).
იმ უამრავი ნაშრომის ფონზე, რომლებიც ამერიკულ საგანმანათლებლო სისტემაში ინოვაციების დანერგვას ეხება, ეს გახლავთ პირველი წიგნი, რომელიც სასკოლო სისტემაში მყოფმა მოსწავლემ დაწერა.
გოიალი მკითხველს სთავაზობს მოგზაურობას ამერიკული განათლების სისტემის ისტორიაში, რომელიც იწყება ადრეული მე-19 საუკუნის პრუსიული მოდელით და სრულდება უახლესი სამთავრობო პროგრამებით – No Child Left Behind და Race to the Top და ჩარტერული სკოლები დამწყებთათვის.
განათლების ამერიკული სისტემის უცხოელ “კოლეგებთან” შედარების შემდეგ გოიალი ოპტიმისტურად უყურებს მომავალს, დიდ ყურადღებას არ აქცევს მოსწავლეთა ცოდნის საერთაშორისო შეფასების პროგრამის PISA scores-ის მაჩვენებლებს და გვთავაზობს უამრავ იდეას, – 40-ზე მეტს, – რომლებიც შეიძლება გამოყენებულ იქნეს საგანმანათლებლო სისტემის “კაპიტალური რემონტისთვის”.
გოიალი ნათლად გვიხატავს მისთვის იდეალურ საგანმანათლებლო გამოცდილებას და რამდენიმე ცვლილებას გვთავაზობს:
* გაუქმდეს სტანდარტიზებული ტესტები და შეფასებები და მოსწავლეთა ცოდნის შეფასება შეიცვალოს უფრო ყოვლისმომცველი სისტემით, როგორიცაა კოლეჯისა და სამსახურისთვის მზადყოფნის შეფასება;
* თავიდან იქნეს გააზრებული საკლასო ოთახის დანიშნულება და ფუნქცია; დაიწყოს ბავშვთა ჯგუფების ჩამოყალიბება შესაძლებლობების (და არა ასაკის) მიხედვით, სწავლება ეფუძნებოდეს გამოცდილების გაზიარებას (და არა ლექციებს), მოხდეს შესწავლა-გაზიარება 21-ე საუკუნის უნარებისა, რომლებშიც ავტორი გულისხმობს კრიტიკულ აზროვნებას, შემოქმედებით აზროვნებას, თანამშრომლობას, კომუნიკაციას, ცნობისმოყვარეობას, რისკის გაწევასა და შეცდომების გამოსწორებას;
* მოხდეს მასწავლებლის პროფესიის ტრანსფორმაცია, მათ გადაუხადონ მეტი, გაუქმდეს ხელფასების სისტემა, რომელიც სამსახურის წლებსა და დამსახურებას ეფუძნება, შეიქმნას “მასწავლებელთა ვესტ-პოინტი” და შეწყდეს “ალქაჯების დევნა”, რადაც გადაიქცა მასწავლებელთა შეფასება სტუდენტების მიერ გამოცდებზე მიღებული შედეგების მიხედვით.
გონიერი და მგზნებარე ახალგაზრდა კაცი, ნიხილ გოიალი, თავის წიგნს “ამერიკის საგანმანათლებლო სისტემის რევოლუციონირების ინაუგურაციას” უწოდებს. ცვლილებებისა და განსხვავებული მიდგომებისადმი სწრაფვა გამოარჩევს მის წიგნს ამ ჟანრის სხვა ნაშრომებისგან. გარდა ამისა, გოიალი განსხვავდება თანატოლებისგანაც, რომლებიც ამერიკის მოსაწყენი განათლების სისტემის გავლენას განიცდიან. “შეუსაბამო და ჯოჯოხეთურად მოსაწყენი” – ასე მოიხსენიებს გოიალის ფაქტებით გაჯერებული და რეალისტური წიგნი ამერიკულ სასკოლო სისტემას.
მილიონობით მოსწავლეს მთელ ამერიკაში ამ სისტემამ უკვე მიაყენა ზიანი – ჩვენ ეს უნდა გვცოდნოდა, ჩვენც ხომ იქვე ვიყავით. დამამთავრებელი კლასებიდან (ჰაი-სქული) სწავლას სულ უფრო მეტი მოზარდი ანებებს თავს და ისინიც, ვინც სკოლას ამთავრებენ და უმაღლესში აგრძელებენ სწავლას, ამას მხოლოდ იმიტომ აკეთებენ, რომ სხვა გზის არჩევისა ეშინიათ.
გოიალი ადასტურებს, რომ განათლება გამოცდებისგან, დაკითხვებისა და გამოძიებისგან შედგება. ეს მაშინ, როცა სწავლა ადამიანს ბავშვობიდან ზრდასრულ ასაკამდე სიხარულით უნდა ავსებდეს. ჩვენ უნდა ვეძებდეთ საკუთარ შესაძლებლობებს, ვკამათობდეთ, ვეძიებდეთ გზებს და ვსწავლობდეთ სამყაროს ჩვენ გარშემო. ნაცვლად ამისა, ჩვენ გვაიძულებენ ვისხდეთ მერხებთან, კრინტი არ დავძრათ, ვუსმინოთ და ვილაპარაკოთ მხოლოდ ხელის აწევის შემდეგ. “იმ ხნის განმავლობაში, რასაც სკოლაში ვატარებთ, – ამბობს გოიალი, – ჩვენ ვსწავლობთ, როგორ ვიაზროვნოთ, ანუ ვიაზროვნოთ ისე, როგორც აზროვნებს ყველა ჩვენ გარშემო, ხოლო კრიტიკული და შემოქმედებითი აზროვნების უნარს ვფლანგავთ. ყველაზე უარესი ის არის, რომ ჩვენ თავს ვანებებთ კითხვების დასმას, ჩვენ ვუფრთხით რისკებს, რადგან ამ შესანიშნავი წლების განმავლობაში სკოლაში “სწორი პასუხების” გაცემას გვასწავლიდნენ, ნაცვლად იმისა, რომ ესწავლებინათ კითხვების დასმა და დამოუკიდებლად ფიქრი პრობლემების გადასაჭრელად”.
გოიალს პირველად ივლისში შევხვდი. მან ყავაზე დამპატიჟა, თუმცა აღმოჩნდა, რომ თვითონ კაკაოს მიირთმევდა. “ყავას ჯერ არ ვსვამ”, – მითხრა ნიხილმა, როდესაც მის წიგნსა და მის საზაფხულო პარაქტიკაზე სასაუბროდ დავსხედით. საუბარი ბიზნესსკოლაში ჩემი ჩაბარებისა და GMAT-ის ტესტის მოსაწყენი მოსამზადებელი პერიოდის განხილვით დავამთავრეთ.
ვერაფერს შევცვლიდი, მაგრამ განათლების სისტემის გოიალისეული ხედვის მოსმენის შემდეგ თავი ისე ვიგრძენი, როგორც დანომრილმა ადამიანმა, რომელიც ზუსტად ისე იქცევა, როგორც ეტყვიან – აბარებს ბაკალავრიატში (კოლეჯში), რამდენიმე წელი მუშაობს, აბარებს უნივერსიტეტში.. მიუხედავად ამისა, ეს სწორედ ის გზა იყო, რომლის არჩევაც მე გადავწყვიტე, თუმცა საშუალებები, რომლებიც ამ გზას სჭირდება, კრიტიკას ვერ უძლებს.
მე სავსებით ვეთანხმებოდი გოიალს შემდეგ საკითხებში: ის თვე, რომელიც GMAT-ის დაზეპირებაში დავხარჯე, შემეძლო კოდექსის სწავლისა თუ მეწარმეობის კვლევისთვის გამომეყენებინა – იმ ორი რამისთვის, რაც უშუალოდ უკავშირდება ჩემს სამომავლო წარმატებულ საქმიანობას ბიზნესში. ამის ნაცვლად კი შინ ჩავიკეტე, მოვყევი ტესტის საკითხების ზუთხვას, ჩამოვშორდი ყოველგვარ სოციალურ აქტივობას, აღვივსე მომავლის შიშით და რეალურ განათლებას დავშორდი. ნუთუ ასეთი უნდა იყოს განათლების პროცესი? გამოვიდა, რომ ეს თვეები დავკარგე! მე მათ უკან ვეღარ დავიბრუნებ!
შემძრა გოიალის გამბედაობამ – იგი თავისუფლად ამბობს, რომ GMAT-ისა და SAT-ის სტანდარტული ტესტების გაუქმება თან ადვილად განსახორციელებელი ამოცანაა. სწორედ გოიალისმაგვარი ცნობისმოყვარე და კრიტიკული ადამიანები შეძლებენ, დაუდონ სათავე ჩვენი საზოგადოების ცვლილებას. განურჩევლად იმისა, რას გააკეთებს მომავალში გოიალი, ის იმ ტიპის ახალგაზრდაა, რომელიც დიდ გავლენას მოახდენს სამყაროზე. ციტატა Skillshare’s მანიფესტიდან: “მომავალი ცნობისმოყვარეებს ეკუთვნით. მათ, ვისაც არ ეშინია სცადოს, გამოიძიოს, კითხვები დასვას, ძირფესვიანად შეისწავლოს და ამოაბრუნოს ის, რაც აინტერესებს”.
ამ წიგნით გოიალმა შექმნა პლატფორმა ჩვენი ყავლგასული განათლების სისტემის რესტრუქტურიზაციისთვის. არ დაიჯერებთ, მაგრამ გოიალი აშშ-ის განათლების ყოფილი მდივნის დაიან რავიჩის მიერ აშშ-ის განათლების მდივნად (მინისტრად) იქნა ნომინირებული. “შეგიძლიათ წარმოიდგინოთ ბავშვი, რომელსაც სკოლის დამთავრების დღეს ისევ სურს სწავლა? როცა ასე მოხდება, ჩვენ გვეცოდინება, რომ სისტემა, როგორც იქნა, მუშაობს”, – წერს გოიალი.
მსურს, გოიალის წიგნი სტუდენტების, მასწავლებლების, პოლიტიკოსესების ხელში დავინახო. ის მოგვიწოდებს ისეთი სისტემის შექმნისაკენ, სადაც მოსწავლეები “ქმნიან და აკეთებენ”, რომელიც “სწავლის ცეცხლს დაანთებს ბავშვებში”. გოიალის ენთუზიაზმი საფუძველს მაძლევს ვიფიქრო, რომ თუ გავერთიანდით, ჩვენ შევძლებთ ამას… მოდი, ყველა, განსაკუთრებით – სტუდენტები და მოსწავლეები, ამ დისკუსიაში ჩავაბათ.
გოიალი თავის წიგნს შემდეგი მოწოდებით ასრულებს: “რაიმე მნიშვნელოვნის გასაკეთებლად ნუ დაელოდებით ნებართვას”. თქვენ როგორ მოიქცევით?
თარგმნა და კომენტარები დაურთო ლევან ალფაიძემ
ამ სტატიის დედანი შეგიძლიათ იხილოთ:
https://www.forbes.com/sites/ericaswallow/2012/09/05/american-education-system-nikhil-goyal/
ვრცლად
