4 აპრილი ჩრდილოატლანტიკური ხელშეკრულების ორგანიზაციის დაარსების დღეა. სწორედ, 1949 წლის 4 აპრილს,  თორმეტმა დამფუძნებელმა ქვეყანამ ხელი მოაწერა ვაშინგტონის ხელშეკრულებას.  სტატია სწორედ ამ თარიღს ეხმიანება. გთავაზობთ ნატოს თემაზე აგებულ პრაქტიკულ დავალებებს, რომელიც  გამოგადგებათ დისტანციური სწავლებისას.  დღეს ყველა უცნაურ ვითარებაში ვიმყოფებით. არ გვაქვს ტრადიციული გაკვეთილების ჩატარების საშუალება. ვფიქრობ, რომ ეს დრო უნდა გამოვიყენოთ მოსწავლეებში კვლევა-ძიებისა და მედიაწიგნიერების უნარების განვითარებისათვისაც.

ჩვენი მოსწავლეები საერთაშორისო ორგანიზაციების შესახებ საბაზისო ცოდნას იღებენ გეოგრაფიის, ისტორიისა და სამოქლაქო განათლების გაკვეთილებზე. ასევე, ნატოსა და ევროკავშირის შესახებ საინფორმაციო ცენტრის წარმომადგენლები სკოლებში რეგულარულად ატარებენ შეხვედრებს. დღეს საქართველოს ისე სჭირდება ძლიერი, საიმედო პარტნიორი, როგორც არასდროს. ამიტომაც წარმოადგენს ნატოში ინტეგრაცია ქვეყნის საგარეო პოლიტიკის ერთ-ერთ უმთავრეს მიმართულებას. „ნატო-ში გაწევრიანებას საქართველო განიხილავს, როგორც ქვეყნის უსაფრთხოების, შემდგომი ინსტიტუციური განვითარების და კეთილდღეობის უზრუნველყოფის ერთ-ერთ ძირითად საშუალებას“  – ვკითხულობთ 2019-2022 წლების საქართველოს საგარეო პოლიტიკის სტრატეგიაში. ქვეყნის  ევროპულ და ევროატლანტიკურ ორგანიზაციებში ინტეგრაციას საქართველოს მოსახლეობის უდიდესი ნაწილი უჭერს მხარს. ვფიქრობ, რომ ჩვენი ქვეყნის მომავალი თაობა უფრო მეტად უნდა იყოს ინფორმირებული აღნიშნულის შესახებ. მზარდი ანტიდასავლური პროპაგანდის ფონზე, მნიშვნელოვანია ნატოს ცნობადობის გაზრდა ახალგაზრდებში. მათ შესაძლებლობა ექნებათ, კრიტიკული გააზრებით წინ აღუდგნენ დეზინფორმაციასა და პროპაგანდას.

მოსწავლეთა ინფორმირება სხვადასხვა გზით შეიძლება. ვინაიდან, ამ ეტაპზე არ გვაქვს პირდაპირი კომუნიკაციის საშუალება, გთავაზობთ აქტივობას, რომელიც თქვენს მოსწავლეებს დაეხმარება ჩრდილოატლანტიკური ალიანსის ახლოს გაცნობაში, საქართველო-ნატოს ურთიერთობების შესაწავლასა და შესაბამისი დასკვნების გამოტანაში.

შინაარსობრივად პროცესი პირობითად სამ ნაწილად შეიძლება დაიყოს. პირველ ნაწილში, Teams-ის თუ სხვა ნებისმიერი პლატფორმის დახმარებით,  თქვენ ატარებთ მცირე პრეზენტაციას (პრეზენტაციის სანახავად დააჭირეთ აქ). პრეზენტაციის დასრულების შემდეგ, მიეცით ინსტრუქციები და გაუგზავნეთ  ქვემოთ მოცემული დავალებები.

პირველი დავალება ეხმიანება ნატოს დაარსებისა და გაფართოების ისტორიას, ორგანიზაციის მიზნებს, ამოცანებსა და სტრატეგიას. მოსწავლეებს სთხოვეთ, უყურონ დოკუმენტურ ფილმს „ბერლინდიდან ბერლინამდე“ და შეავსონ ქვემოთ მოცემული ცხრილის I-IV სვეტი. სასურველია, V და VI სვეტების შესავსებად საჭირო ინფორმაცია  დამოუკიდებლად მოიძიონ.  თუ ფიქრობთ, რომ ამას ისინი ვერ შეძლებენ, მაშინ მიაწოდეთ ქვემოთ მოცემული ბმულები.

სტატია – ნატოს მიზნები, ამოცანები და სტრატეგია

ვიდეო – რას წარმოადგენს ნატო?

ნატოს გაფართოების ისტორია

მეორე დავალება ეხება საქართველო-ნატოს ურთიერთობის ისტორიას, ინტეგრაციის/გაწევრიანების ინსტრუმენტებისა და მექანიზმების მიმოხილვას.  მოსწავლეებს სთხოვეთ ნატოსა და ევროკავშირის შესახებ საინფორმაციო ცენტრის, საქართველოს თავდაცვისა და საგარეო საქმეთა სამინისტროს ვებ-გვერდებზე მოიძიონ შესაბამისი ინფორმაცია და შეავსონ ცხრილი.

იმ შემთხვევაში, თუ მოსწავლეები ინფორმაციის მოძიების პროცესში წააწყდებიან სირთულეებს, გაუგზავნეთ დამხმარე რესურსებში მითითებული ბმულები.

ფაქტობრივი ინფრომაციის დამუშავების შემდეგ,  სასურველია, მოსწავლეებს მივცეთ საკუთარი აზრის გამოხატვის, კითხვების დასმისა და მოლოდინების დაფიქსირების საშუალება.

როგორც ზემოთ აღვნიშნე, ნატოში ინტეგრაცია ქვეყნის საგარეო პოლიტიკის მთავარი პრიორიტეტია, მიუხედავად ამისა, სასწავლო პროგრამა არ იძლევა საკითხის სიღრმისული შესწავლის საშუალებას.  სწორედ ამიტომ, გადავწყვიტე, შემომეთავაზებინა აქტივობა და ჩრდილოატლანტიკური ალიანსი თქვენთვის აქტუალურ თემად მექცია. დისტანციური სწავლება იძლევა ინფორმაციის მოძიების მრავალგვარ საშუალებას, სასურველია, მოსწავლეებმა ეს დრო ნაყოფიერად გამოიყენონ. მოიძიონ, დაამუშაონ, გააანალიზონ, იმსჯელონ მოცემულ საკითხზე, დასვან შეკითხვები და გამოიტანონ შესაბამისი დასკვნები. ვფიქრობ, რომ კოლეგებისთვის შემოთავაზებული რესურსი მზა პროდუქტია პრაქტიკული თვალსაზრისით, ხოლო მისი გამოყენება საშუალო საფეხურის მოსწავლეებს დაეხმარება ცოდნის შეძენასა და ქვეყნის პრიორიტეტების გააზრებაში.

დამხმარე რესურსები:

საქართველო და ნატო – საგარეო საქმეთა სამინისტროს საინფორმაციო ცენტრი ნატოსა და ევროკავშირის შესახებ

რა არის NATO – საგარეო საქმეთა სამინისტროს საინფორმაციო ცენტრი ნატოსა და ევროკავშირის შესახებ

საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო  – თანამშრომლობა ნატოსთან

კოლექტიური თავდაცვის პრინციპი

დოკუმენტური ფილმი – „ბერლინდიდან ბერლინამდე“

რას წარმოადგენს ნატო, რატომ აგრძელებს არსებობას და როგორ ფუნქციონირებს ის?

პრეზენტაცია

NATO ონლაინ რუკაზე

2019-2022 წლების საქართველოს საგარეო პოლიტიკის სტრატეგია

ირმა ტაველიძე-მწერალი, მთარგმნელი

„ათი თუ თერთმეტი წლის ვიყავი და ორსართულიანი წითელი ავტობუსის მეორე სართულზე, დედაჩემის გვერდით ვიჯექი. არ მახსოვს, რაზე ვლაპარაკობდით, თუმცა ისე გამიტაცა თავისუფალმა ასოციაციებმა, ზოგადად, ბავშვებს რომ სჩვევიათ – სიტყვა სიტყვას რომ მოჰყვება, იდეა – იდეას, დედაჩემი მომიბრუნდა და მითხრა: „ეს რა წარმოსახვა გაქვს!“ არა, მკაცრად არ უთქვამს, არც სასაყვედუროდ. უფრო მსუბუქი შენიშვნა იყო, სახალისო. თუმცა მივხვდი, რომ „წარმოსახვა“ არც ისე კარგი, სულაც შეუთავსებელი რამ უნდა ყოფილიყო – შეუთავსებელი ზრდასრულობასთან, პიროვნულ სიმწიფესთან, სამყაროში გზის გაკვალვასა და საარსებო ფულის შოვნასთან“, – იხსენებს თანამედროვეთაგან, ალბათ, ყველაზე დიდი ბრიტანელი მწერალი ჯულიან ბარნსი. შეცდომა რომელ მშობელს არ დაუშვია – ისეთიც, ათწლეულების შემდეგაც რომ ახსოვთ შვილებს. ბავშვის წარმოსახვის ძალით, ცოტა არ იყოს, შეშინებული ქალი კი ამავე დროს მასწავლებელია. ცხადია, მასწავლებლებიც უშვებენ შეცდომებს, დიდსა თუ მცირეს, ზოგჯერ ადამიანის მთელი ცხოვრების განმსაზღვრელსაც.

„მაშ, შენ ფიქრობ, რომ წარმოსახვა არც ისეთი მნიშვნელოვანია? გაჩვენებ, რომ სინამდვილეში სულ სხვაგვარადაა. დაგანახებ, რომ ბავშვობისთვის დამახასიათებელ ასოციაციურ აზროვნებას მწერლური გამონაგონის სწორად მართულ, ოსტატურად აგებულ ასოციაციებამდე მივყავართ. დაინახავ ამ ყველაფერს და მიხვდები, რომ ცდებოდი“, – ასე უკვე მწერლობის გზაზე შემდგარი ჯულიან ბარნსი ფიქრობს, რომელიც მადლიერიც კია დედამისის, სკოლის მასწავლებლის – დაუფიქრებლად ნათქვამი იმ სიტყვებისთვის, გულისტკენისთვის.

ბავშვობიდან, სკოლის წლებიდან, ალბათ, ბევრს მოგვყვება ასეთი მოგონებები. დავიწყება რომ შესაძლებელი ყოფილიყო, აქამდე დაგვავიწყდებოდა. და იქნებ მათი მოყოლა იყოს ის, რაც სხვას, უცხოს შვილისთვის, მოსწავლისთვის სათქმელ სიტყვებს ააწონინებს, მზერას დაუწმენდს და თუნდაც ყოველმხრივ მიუღებელი, შემზარავი  სიმართლის მიღებას შეაძლებინებს? იქნებ სადღაც წაკითხულს უფრო მეტი ძალა აქვს, ვიდრე საკუთარ თავთან კამათში უცაბედად წამოცდენილს? „საიდან უნდა მცოდნოდა? სად უნდა წამეკითხა?“ – მეუბნება ხოლმე დედაჩემი. ვერ შეედავები. საიდან?

ხანდახან მგონია, რომ მხოლოდ საკუთარი თავისთვის ვწერ. ხანდახან ერთადერთ მკითხველს ვხედავ, რომელიც ოთხად გაკეცილ წერილს აუჩქარებლად შლის და ხელისგულით ასწორებს, სანამ წაიკითხავდეს. ჰო, წერილებია – იმ იმედით დაწერილი, რომ სიტყვები რაღაცას შეცვლის, რომ სიტყვებს ისეთივე ძალა აქვს, როგორიც – ბავშვის თუ ბავშვობის ბნელ ტყეში სახეტიალოდ შებრუნებულის წარმოსახვას.

ირმა ტაველიძის წერილებს იხილავთ ბმულში

ირმა ტაველიძის წერილები მასწავლებლისთვის

ორი წლის წინ, გაკვეთილების შემდეგ მე და ჩემი უფროსი მეგობარი, დაწყებითი კლასების მასწავლებელი პატარა კაფეში ვსადილობდით. მაშინ ჩემმა მეგობარმა მითხრა, რომ პირველკლასელებისთვის სწავლება ენატრებოდა. მართალი გითხრათ, ძალიან გამიკვირდა. გამახსენდა, რა დიდი ძალისხმევა სჭირდებათ მასწავლებლებს წერა-კითხვის სწავლებისას. ახლა, როცა ისევ პირველ კლასს ვასწავლი, უკვე ვხვდები, რას გულისხმობდა ჩემი მეგობარი ხათუნა. ის რომ არა, მგონია, რომ ასე სიღრმისეულად ვერ ჩავწვდებოდი ანბანის სწავლების საიდუმლოებასა და მნიშვნელოვნებას.

მართლაც უჩვეულო შეგრძნებაა, შენს მდინარებაში რომ იწყებენ ტივტივს პირველკლასელი ადამიანები. ამასთანავე, უზარმაზარი პასუხისმგებლობაც.

რა უნდა გავატანო სკოლაში გატარებული დღეებიდან? – ამ კითხვის ირგვლივ იწყებ ტრიალს. ფიქრს იდეები უწყვეტად მოჰყვებიან და ქმედების დრო დგება.

ამ ყოველივეზე ფიქრმა კი ანბანის სწავლების რამდენიმე მხიარული მეთოდი აღმომაჩენინა და გადავწყვიტე, თქვენც გაგიზიაროთ. დაწვრილებითი აღწერილობის დაწყებამდე, ჩამოვთვალოთ აქტივობათა დადებითი მხარეები:

• მოსწავლეებს უვითარდებათ წვრილი მოტორიკა;
• სწავლობენ ასოთა მოხაზულობას;
• აღიქვამენ ბადის სივცრულ მახასიათებლებს;
• წერენ ხალისით;
• ადვილად იმახსოვრებენ ასო-ბგერებს;
• დაუვიწყარი ხდება სწავლების პროცესი.

ნაჭრის ასოები

წარმოიდგინეთ, რომ პირველ კლასში ხართ და ახლა სწავლობთ ანბანს.  მასწავლებელს კი ყოველი ახალი ასო-ბგერის შესწავლისას შეკერილი  „მ“, „შ“ ან „უ“  „მოჰყავს“. მართალია, თავიდან არ განახებთ. საგულდაგულოდ მალავს ხან ტყავის ზურგჩანთაში, ხან – ჭრელ ყუთში, მაგრამ მშობლიური ენის სახელმძღვანელო წიგნი გამოცნობას აადვილებს.  ერთი სული გაქვთ, დაინახოთ, რა ფერია, რა ახატია და კიდევ უფრო მეტად გელევათ სული, სანამ ახალი ასოს შესახებ ზღაპარს მოისმენთ.

ვფიქრობ, წარმოსახვითი მოგზაურობა მოგეწონათ. მეც ასე დავასრიალებ დროსა და სივრცეში ჩემი იდეების ნავს და ვფიქრობ, რა გამიხარდებოდა ყველაზე მეტად – მგონი ის,  რომ პირველკლასელი ვიყო და ახლა ვსწავლობდე ანბანს.

სამწუხაროდ, ჩემი პირველი კლასის ისტორიიდან არცერთი ასოს შესწავლის ამბავი არ მახსოვს. მე კი მინდა, რომ ანბანის სწავლების პერიოდი ბავშვებისთვის დაუვიწყარი აღმოჩნდეს.

ასოების შეკერვა არც ადვილია თვითნასწავლი მკერავისთვის და არც შეუძლებელი.

საჭიროა ფერადი ნაჭრები, სილიკონი შიგთავსისთვის (მატყლი ან ბამბაც გამოდგება) და საკერავი მანქანა, თუმცა, შეკერვა ხელითაც შესაძლებელია.

ძაფები

ქსოვა თუ გიყვართ,  ფერადი ძაფების ნაკუწებიც გექნებათ თუ არადა, რომელიმე კოლეგას ან მშობელს ექნება. ძაფებს ვანაწევრებთ თანაბარ ნაწილებად. კლასს ვყოფთ ჯგუფებად. მიგვაქვს დიდი ფორმატი, რომელზეც დაწერილია ერთი (ორ ან სამსიტყვიანი) წინადადება ნაცნობი ტექსტიდან, ბავშვებს ვურიგებთ თხევად წებოს და ყოველ ჯგუფს ინდივიდუალურად ვუჩვენებთ, როგორ უნდა იმოქმედოს. ბავშვები რიგრიგობით უსვამენ წებოს ერთ ასოს, ირჩევენ სასურველი ფერის ძაფს და იმ მიმართულებით იწყებენ შემოვლებას, როგორც იწერება კონკრეტული ასო.

ამგვარად მოსწავლეები უფრო უკეთ აღიქვამენ თითოული ასო-ბგერის მოხაზულობას, აგებულებას, წერის მიმართულებას, ბადის თავისებურებას, თან ძაფის სირბილე მათ თითებს ათბობს, ფერების სიხასხასე განწყობას ამაღლებს და მეგობრებთან ერთად ფუსფუსისას ერთმანეთის მოსმენასა და დანახვას სწავლობენ.

როგორ გამოვაცხოთ ანბანი?

წლებია მე და ჩემი შვილები ორცხობილის ცომთან და გამოსაჭრელ ფორმებთან ვმეგობრობთ. წელს ასოების გამოძერწვა და გამოცხობა მოგვაფიქრდა. ხშირად მეკითხებიან ორცხობილების რეცეპტს და მისი გაზიარებით თქვენც გაგიადვილებთ საქმეს:

          2 კვერცხი 2 ჭიქა შაქართან ერთად ჩანგლით ავთქვიფოთ, დავუმატოთ ერთი შეკვრა გახეხილი კარაქი, მოვაყაროთ ვანილი, შემდეგ შევაზილოთ იმდენი  ფქვილი, რომ საშუალო სისქის ცომი მივიღოთ. მოზელილი ცომის გუნდა 15-20 წუთით საყინულეში შევდოთ.

ასოების გამოძერწვისას გაითვალისწინეთ, რომ ძალიან თხელი ცომი ადვილად იწვება და ცუდი გემო აქვს. მთავარია, ბავშვმა გაიხსენოს ასოს მოხაზულბა და ბადეში „ცხოვრების“ შესახებ წარმოდგენა განიმტკიცოს.

ხშირად წინასწარ მოზელილ ცომს საყინულეში ვინახავ. როდესაც სტუმრად შვილების მეგობრები გეწვევიან, ანბანის გამოძერწვა სახალისო აქტივობად შეიძლება აქციოთ.

პლასტილინი

პლასტილინით ასოების ძერწვა ერთ-ერთი სასიამოვნო და საყვარელი საქმიანობაა. ჩვენ ხელოვნების მასწავლებელთან ერთად ვძერწეთ. წინასწარ მოვიმარაგეთ სხვადასხვა ფერისა და ფორმის მარცვლეული და ბურღულეული, კლასი  სამ მწკრივად დავყავით და თითოეულმა მოსწავლემ ინდივიდუალურად გამოძერწა ერთი ასო, ფურცლის ქვედა ნაწილში კი – სიტყვა. ნამუშევრები გარკვეული დროის განმავლობაში გალერეაში გვქონდა გამოფენილი, ახლა კი საკლასო ოთახში ვინახავთ. ყველა ასო განსხვავდება ერთმანეთისგან: ზოგი ერთფეროვანია, ზოგი – ფერადი, სხვადასხვაგვარად გაფორმებული, ყველაზე მნიშვნელოვანი კი მუშაობის პროცესი იყო – მოსწავლეებს წახალისებისას და შექებისას თავდაჯერებულობა ემატებოდათ, რაც მათ ნამუშევრებზეც აისახებოდა.

პლასტელინი, როგორც ცომი და თიხა, საუკეთესო საშუალებაა წვრილი მოტორიკის (თითების დასამორჩილებლად) განსავითარებლად და თითის წვერებზე განლაგებული ნერვული დაბოლოებების გამოსაფხიზებლად.

პერიოდულად ანბანის სწავლების პროცესში პლასტელინით ასოების გამოძერწვას ვავალებდი მოსწავლეებს.

თიხა

          დეკემბრის მიწურულს საკლასო ოთახის საახალწლო გაფორმება მთავარი საზრუნავი ხდება. ახალი წლის მოლოდინში სკოლის სარემონტო სამუშაოების ნარჩენებით ნაძვის ხე ავაწყვეთ, სათამაშოებად კი თიხისგან გამოძერწილი ასოები გამოვიყენეთ.

საძერწი თიხა წიგნის მაღაზიებში იყიდება. ასოების „დამტვრევის“ თავიდან ასაცილებლად, სასურველია, სქელი ფორმა მივცეთ მათ.

ჩვენ თიხის ასოები გაშრობის შემდეგ ფერად-ფერადად შევღებეთ.

შტოები

„არც ტოტს მოგვტეხავს, არც შტოსა,

და არც შეგვირხევს ფესვებსო…“

ეს სტრიქონები ამონარიდია შიო მღვიმელის ლექსიდან „ნაძვები“. დედა ნაძვი თავის ხუთ შვილს ამშვიდებს, რომ ქარის არ შეეშინდეთ. ტოტი და ფესვები გასაგებია, მაგრამ ხშირად ისმის შეკითხვა – რას ნიშნავს „შტო“?

შტო ტოტის პატარა ნაწილია. შტოებით ასოების აგება საინტერესო თამაშად შეგვიძლია ვაქციოთ. ამისთვის დაგვჭირდება შტოებით ბავშვების მომარაგება. მართალია, თიხისგან და პლასტელინისგან განსხვავებით, ცოტა დაუმოჩილებელი მასალაა, მაგრამ პროცესი სახალისო თამაშად  შეგვიძლია ვაქციოთ.

კენჭები, ნიჟარები, ბუმბული

წვრილი კენჭებით ასოების შედგენა სახალისო იქნება. კენჭების მოსაგროვებლად მდინარეზე ან ზღვის სანაპიროზე უნდა წახვიდეთ.

ზღვაზე ხშირად ვაგროვებთ გამორიყულ ნიჟარებსაც. აბა, წარმოვიდგინოთ, რა ლამაზი იქნება ნიჟარებით აწყობილი ნებისმიერი ასო-ბგერა.

სკოლისაკენ მიმავალ გზაზე მე და ჩემი პირველკლასელი ბიჭი ხშირად ვპოულობთ ბუმბულებს. ზოგი ისეთი გრძელია, „ბ“-ს თავსა და მუცელს შორის ხიდად გაიდება. ასოების „დასაწერად“ ხელოვნური ბუმბულის გამოყენებაც შესაძლებელია.

ფუნჯი

          სხვადასხვა ზომის ფუნჯები და ფერადი საღებავები ასოების შესწავლის პერიოდში არტთერაპიად შეიძლება გამოვიყენოთ. ჩემი სტუდენტობისას უნივერსიტეტის პირველი კორპუსის წინ  იყო კაფე, რომელიც ერთი წლის წინ მოვინახულე. ყველაფერი შეცვლილი დამხვდა: ინტერიერი, მენიუ, სტუდენტები. კედლებზე კი დახატული ასოები ჩამოეკიდათ. ამ იდეის საკლასო ოთახში გადმოტანის სურვილი მაშინ გამიჩნდა. საინტერესოა, ვინ როგორ ნახატს შექმნის. გაკვეთილზე ფუნჯით წერისა თუ ხატვის  დაგეგმვა სასურველი იქნება ხელოვნების მასწავლებელთან ერთად.

ჰაერი, დაორთქლილი მინა

ამ აქტივობისთვის კი მხოლოდ დაორთქლილი მინა დაგჭირდებათ.

აბა, სცადეთ და ჰაერში „დაწერეთ“ რომელიმე სიტყვა. გაოცდებით იმის აღმოჩენისას, რა ყოჩაღად გაართმევენ თავს ბავშვები ჰაერში დაწერილის ამოკითხვას. გარდა იმისა, რომ ასოების მოხაზულობას სწრაფად მიაჩვევენ თვალს, სიტყვის ამოკითხვის პროცესსაც აჩქარებს.

დაორთქლილ მინაზე წერაც სახალისოს გახდის ასოების შესწავლას.

ასე რომ, ბავშვებისთვის საანბანო პერიოდი დაუვიწყარი იქნება თუ არა, ჩვენზე -მასწავლებლებსა და მშობლებზეა დამოკიდებული.  მოვინდომოთ, ვიფიქროთ, იდეები ერთმანეთს გავუზიაროთ და ნებისმიერი რამ შეგვიძლია ვაქციოთ რესურსად: თოვლი, ქვიშა, ქვები, მუყაო, ღილები, ბამბა… მთავარია, პატარა თითები „მოვარჯულოთ“, 33 განსხვავებული მოხაზულობისა და აგებულების ასო-ბგერა მოვიშინაუროთ და მშობლიური ენის განუმეორებელ, ერთადერთ სამყაროში მოსწავლეებს დიდი სიფრთხილითა და სიყვარულით შევუძღვეთ.

რამდენიმე კვირაა  ოჯახში დისტანციური კუთხე მოვაწყვეთ შვილებისთვის; თითქოს გასხვავებულ წესებს  ვემორჩილებით ოჯახის ყველა წევრი. სამი სხვადასხვა ასაკის შვილისთვის,  ვახერხებთ დროის  და რესურსების გადანაწილებას ისე, რომ არც ერთი არ დაზარალდეს და შემეცნებითიც იყოს მათთვის ყველა დღე. ბევრს საუბრობენ ასეთი გაკვეთილების ხარვეზებზე.  მაგრამ მინდა მშობლის თვალით დანახული ამბები  მოგიყვეთ.

დილიდან საღამომდე ვხედავთ, როგორ იმართება, იგეგმება ჩვენი შვილების დღე. ნელ-ნელა მოდის შესასრულებელი დავალებები. სანამ ოჯახურ საქმეებში ვარ, მამა-შვილებთან  თანამშრომლობს და ცდილობენ ერთად შეარჩიონ ბიოლოგიისთვის საჭირო პრეზენტაციის დასაწყისი, ასევე  ეხმარება ბავშვებს ქიმიის პარაგრაფის  გააზრებაში, უცხო ენის თარგმნაში.   ამასობაში მოდის ქართულის დროც – ანუ: ჩემი საათი.

ჩვეულებრივი საგაკვეთილო პროცესისგან განსხვავებით მოზარდი არ არის დაძაბული, ნაკლებია გაუგებრობა, მაღალია დავალების შესრულების მოტივაცია, არ აქვს უარყოფითი მოლოდინი,  არ  შფოთავს, ზოგადად, საგნებისადმი მეტი კეთილგანწყობაა დისტანციურად. თავიდან ვიფიქრე, მეჩვენება-მეთქი, მაგრამ ასე გაგრძელდა. გოდერძი ჩოხელის ერთ-ერთი მოთხრობის დასრულება შესთავაზა კლასს ქართულის პედაგოგმა. ღამის თორმეტის ნახევარზე ,,უნდა დავწეროო“ _ თქვა  და ლეპტოპში მისი  ორიგინალური ვერსიის აკრეფა დაიწყო. ვაკვირდები. სიტყვა სიტყვას მისდევს, წინადადება წინადადებას…გაკვირვებულ-ნასიამოვნები მხოლოდ ის მადარდებს, რომ გვიანია და ძილის დროა.

რამ შეცვალა რადიკალურად  ერთი მოსწავლის (ჩემთვის შვილის) ქცევა და რამ გაუღვივა სწავლის სურვილი? მგონი, პასუხსაც მივაკვლიე:

√ ის ხშირად გაურბოდა კლასის წინაშე დავალების წარდგინებას ან მსჯელობაში აქტიურად ჩართვას. როგორც კი გარკვეული სოციუმის წინაშე რაღაცის ,,დამტკიცება“ არ სჭირდება,  გაცილებით ღიაა და მოტივირებული.

√ აქამდე  თავდაჯერებულობა  აკლდა, ახლა ძალიან უხარია მასწავლებლის კომენტარი: ,,ყოჩაღ, ჩართულობა გაზარდე და ეს მახარებს.“

√ ორივეს _ მეც და მამამისსაც საკმაოდ დაკავებულ გრაფიკში გვიწევდა მუშაობა. ჩემი გაკვეთილების შემოქმედებით პროცესში მთლიანად ჩართულს,  შვილისთვის დრო არ გვრჩებოდა. ახლა კი: ერთად ყოფნა, სამივე ოთახში სამეცადინო გარემო და  ყველა საგნით თანაბრად დაინტერესება,  გაცილებით სასიკეთოა ჩემი შვილისთვის, შეიცვალა მისი, როგორც მოსწავლის, სწავლისადმი დამოკიდებულება.

საღამოს, ძირითადად, სიტყვების გამოცნობას ვთამაშობთ. თამაშში სკოლამდელი ასაკის პატარაც  ერთვება და ცდილობს  გამოიცნოს ჩაფიქრებული  სიტყვა.   სკოლის ორი მოსწავლისთვის კი  ხალისით გადის დრო.  საინტერესო ფილმებია დღის წესრიგში. საკითხავი ლიტერატურაც კი ისეთი აირჩიეს, ადრე რჩევის და ხვეწნის მიუხედავად რომ არ გაკარებიან.  მამის როლი ახლა გაათმაგდა.  გარემოსდაცვით ვებინარს ასმენინებს ორივეს. შემდეგ უნდა განიხილონ  მოსმენილი საკითხები. გარემოს გაფრთხილება და მოვლა სჭირდება,  ეს უნდა ისწავლონ და გააცნობიერონ  მოსწავლეებმა უფროსების დახმარებით.

თუ გავითვალისწინებთ, რომ ,,განათლების იდეა საკუთარ თავზე დაფიქრებაა“, მაშინ ,,დარჩი სახლში“  საუკეთესო პერიოდია საკუთარი შვილების შესაცნობად! როგორც მშობელი, სარკეში იხედები და ხედავ შენს გადაცდომებსაც, სწორხაზოვან მიდგომებსაც და  საჭიროებებსაც უკეთ აცნობიერებ.

ეს სპექტაკლი იქამდე ვნახე, ვიდრე მთელ დედამიწას ენით უთქმელი განსაცდელი დაატყდებოდა თავს. ფიქრები, რომლებიც მისი ნახვის შემდეგ გამომყვა,  სხვა სიხშირეზე იყო მომართული, სხვა ფერი ჰქონდა და მოთმინებით ვამწიფებდი მათ, რათა ზუსტად გადმომეცა ჩემი შთაბეჭდილება და ის სპექტაკლის სიმართლეს დამთხვეოდა…

მაგრამ ყველაფერი ისე აირია, როგორც ყველაზე აბსურდულ წარმოდგენაში. ჩვენ თვალწინ კი ის სინამდვილე გათამაშდა, რაც აქამდე მხოლოდ მხატვრული ტექსტების ფაბულა გვეგონა, წარმატებით გაყიდული აპოკალიპსური ჟანრის სასცენარო სქემები,  რაც აქამდე მხოლოდ გასართობად, თავშესაქცევ ატრაქციად  მოვუგონეთ ჩვენს პლანეტას – ეს ყოველივე, კიდევ უფრო შემზარავი სიმძაფრით, ახდა და კაცობრიობა კიდევ ერთხელ დატოვა დიდი თავსატეხის წინაშე.

დატოვა საერთოდაც, მგონი თავდაპირველი კითხვის პირისპირ: რას ნიშნავს სიცოცხლე დედამიწაზე და რისთვის ვჭირდებით სამყაროს?

მგონია, რომ ამის შემდეგ ყველაფერი სხვაგვარად შეფასდება და აღიქმება. კორონავირუსის ომი  ის წყალგამყოფი აღმოჩნდება, რომლის მეორე, მომავლის ნაპირზე დარჩენილები ყველა ფიქრს და საქციელს ნებით თუ უნებლიეთ, ამ ომის ხსოვნით დავიწყებთ. პანდემია გადაივლის, მაგრამ კაცობრიობის ცნობიერებაში ალბათ დატოვებს სამუდამო ვირუსს, მეხსიერების ბაქტერიას, რომელიც ჩვენს სასიცოცხლო სისტემას სამყაროს ენერგიებთან ახალი სიხშირეებით დააკავშირებს.

ჩემი ფიქრებიც, სპექტაკლის „ხედი სასტუმრო საქართველოდან“ შესახებ ახალი ულტრაბგერიდან იწყება. და, ახლა კიდევ უფრო საინტერესოდ მეჩვენება იგი, სულ უფრო და უფრო საინტერესოდ. რადგან ეს სპექტაკლი ხედვაზეა, ხედვის სინათლეზე, გულის თვალზე, რომელიც მაშინაც კი ახელილია, როცა ყველა ხედი დახშულია სამყაროში.

„ხედი სასტუმრო საქართველოდან“ უცნაური სპექტაკლია, რომელიც სულ ცოტა ხნის წინ დაიდგა თბილისში, „აბრეშუმის თეატრში“ და როგორც იტყვიან, მაყურებელთაგან არავინ დატოვა გულგრილი. ეს გახლავთ სპეციფიკური პროექტი, რომლის განხორციელებაშიც მონაწილეობდნენ: თბილისის მერიის მულტიფუნქციური ბიბლიოთეკების გაერთიანება (პროექტის ხელმძღვანელი – სოფიო სიხარულიძე), ამავე უწყების თანამშრომელ უსინათლო ლაშა ცაიშვილის (იგია პროექტის კონსულტანტიც) შეთავაზებითა და თბილისის მერიის კულტურის, განათლების, სპორტისა და ახალგაზრდულ საქმეთა სამსახურის ინკლუზიური პროექტების პროგრამისა და „სილქ ფექთორი სთუდიოს“ მხარდაჭერით. სწორედ ამ კომპანიის კუთვნილ „აბრეშუმის თეატრში“  გაიმართა სპექტაკლის პრემიერები. პროექტის თავისებურებას კი ის განაპირობებს, რომ ორ პროფესიონალ მსახიობთან (ლილი ხურითი და გივიკო ბარათაშვილი) ერთად, სპექტაკლში მოყვარული და თან უსინათლო მსახიობები მონაწილეობენ.

სპექტაკლის რეჟისორი იოანე ხუციშვილია (რეჟისორის ასისტენტი ილია ტატალაშვილი), პიესა საგანგებოდ ამ პროექტისათვის ალექს ჩიღვინაძემ დაწერა. საერთოდ, სპექტაკლის მხატვრულ ხარისხს შემოქმედებითი ჯგუფის ჰარმონიული ტანდემიც განაპირობებს, რომელიც ყველა დეტალში და კომპონენტში იგრძნობა – ტექსტში, რეჟისორულ ხედვაში, სცენოგრაფიაში, სამსახიობო შესრულებაში. სპექტაკლის მთავარი გმირები სასტუმრო საქართველოს ერთი უბადრუკი და ჭერჩამოქცეული ოთახის მკვიდრი და-ძმაა, აფხაზეთიდან დევნილი ლილი და ილია. ილია უსინათლოა, ისევე, როგორც მათი მომავალი სტუმარი, აფხაზი მეზობელი რაული, რომელიც შვილის სამკურნალოდ ჩამოდის თბილისში.

სასტუმროს საქართველო ჰქვია. ეს ოთახიც, სადაც მოქმედება დაახლოებით საათ-ნახევრის განმავლობაში ვითარდება, ბევრი რამით ჰგავს საქართველოს. ძვალსა და რბილში გამჭოლი სინაცრისფრე, რომელსაც ბადებს სიღარიბის, უმწეობის, უიმედობის განცდა; წვიმისგან ჩამომპალი ჭერი და იატაკზე ტყვიის სიმძიმით მოწანწკარე წვეთები; გაუხეშებული, ბალახგადავლილი ურთიერთობები, ძუნწად გადმოყრილი სიტყვების გროშები და ხედი – არაფრისკენ, არსაით, მხოლოდ შუქნიშნების ხმოვანი სიგნალებით გამიჯნული მყიფე სივრცე… (სცენოგრაფი თეო კუხიანიძე – მინიმალისტური დეკორაციით, შუქ-ჩრდილებით და ფერის აქცენტებით შექმნილი უზუსტესი გარემო).

ესაა სივრცე, სადაც პეტრე, უსინათლო მუსიკოსი, დროდადრო წელავს აკორდეონს და ეს ხმაც ომის ხსოვნის რეფრენია პიესის ავტორისათვის.

ომის სუნი, ფერი და გემო ყველაფერს მსჭვალავს სპექტაკლში. მიუხედავად იმისა, რომ სიუჟეტის მიხედვით, აფხაზეთის კონფლიქტიდან რამდენიმე წელია გასული, გარემოც და ვითარებაც პოსტტრავმული სინდრომის მატარებელია. დროც გაჩერებულია, დაპაუზებულია ამ ერთგვარად კოშმარულ სამუზეუმო ატმოსფეროში, სადაც ყველაფერი მხოლოდ იმისთვისაა აქცენტირებული, რომ ომი გაახსენოს მის „ექსპონატებსაც“ და დამთვალიერებელსაც. უფრო სწორად, ომის ძალა, მისი ყოვლისმომცველობა. ეს უტრირებული „ზედაპირულობა“, სამუზეუმო განფენილობა თავისთავად დრამატურგისა და რეჟისორის ერთობლივი მხატვრული პოზიციაა, რათა უფრო მკაფიოდ წარმოაჩინონ სათქმელის სიღრმე („სახლს კი არა, ჩვენს რეალობას არა აქვს სიღრმე, წლებია მტვრიან ზედაპირზე დავხოხავთ ყოფილი სასტუმრო „საქართველოს“ შუაზე გადატიხრულ ნომერში“). 

მხატვრული რეალობის სიღრმე კი სწორედ სიტუაციის იმ ერთი შეხედვით გამოუვალობაშია, რომელიც კუს ბაკანივით შეზრდია პერსონაჟთა ცხოვრებას. ამ ჰერმეტულ სივრცეში იხარშება წლებისგან განიავებული ტკივილები, შთაბეჭდილებები, პროტესტი, ხსოვნა… აქ ყველაფერი აკუმულირებულია, ხელშესახებია და ცოცხალი, იქნებ სწორედ ამან დააბრმავა ილიაც და პეტრეც, და იქნებ სწორედ ამ სიბრმავეშია ის სიღრმე, რომლის მიღმაც უკვე სხვა სინათლის წყარო იწყება?!

უსინათლოები არიან ქართველიც და აფხაზიც (ეს უკანასკნელი ომის დროს დაბრმავდა, ნაღმზე აფეთქების შედეგად), მათ ოდესღაც სულ სხვა სივრცე, სხვა ხედი აკავშირებდა, თუმცა ახლა ეს ყველაფერი საერთო წყვდიადმა შეცვალა. რაულს და ლილის ერთმანეთი უყვარდათ. გავიდა წლები და ახლა, სასტუმროს ძველ ნომერში, დევნილობაში მცხოვრები ლილი ცოტა ხნით დაუშვებს, რომ შესაძლოა ისევ გაიხსენოს სიყვარული, გაჰყვეს რაულს აფხაზეთში და ბოლოს და ბოლოს იცხოვროს საყვარელ ადამიანთან. თუმცა, ეს არაა მთავარი არც პერსონაჟებისთვის, არც მთლიანი მხატვრული ტექსტისთვის. მთავარი აქ უკვე დიდი ხანია მოხდა და ის იმდენად ძლიერი აღმოჩნდა, რომ ვიბრირების ტალღებით დღემდე თავის სიხშირეზე ამყოფებს ყველას, ვისაც შეეხო. შესაძლოა ლილი მართლა წავიდეს და მიატოვოს უსინათლო ძმა, შესაძლოა ილიას ცხოვრებაშიც შეიცვალოს რამე, მაგრამ გარსს, რომელშიც ეს გმირები არიან, როგორც დაინფიცირებულ ზონაში მოყოლილი განწირული ადამიანები – არაფერი შეეხება, ეს გარსი მათთვისაა, ომის ხსოვნისთვის და სიმართლისთვისაა. აი, ამისთვისაა, რაზეც პერსონაჟი კუ ლაპარაკობს:

„ომში ყველაფერი ერთბაშად ხდება, მერე მზადდება ანგარიშები, ეწყობა ფოტოგამოფენები, შრიალებენ გენერალთა ცოლების საღამოს კაბები, სტატისტიკა განგაშებს… თავს ვაჩვენებთ, რომ ომის დამთავრების შემდეგ, ყველაფერი თავიდან იწყება, იქმნება ოჯახები, იბადებიან ბავშვები, დგამენ გმირების ძეგლებს, ნანგრევებს წმენდნენ, მკვდრებს მარხავენ, პროტეზებს ასალაშინებენ, მედლებს აპრიალებენ… ჩვენთან, აფხაზეთში კი თავიც არ მოგვიჩვენებია. ომი უბრალოდ ყოველდღიურობის საზრუნავის მტვრიან ფარდას ამოეფარა“.

არა თავის მოსაჩვენებლად, არამედ ამ სიცოცხლის სატარებლად – ხანდახან იმხელა ძალაა საჭირო, რომ შენგან რაღაც ეწირება მას. ზოგჯერ ეს რაღაც – თვალისჩინია. უნდა ითქვას, რომ უსინათლო მსახიობების პროფესიონალურმა თამაშმა ყველა მოლოდინს გადააჭარბა – რევაზ ტატალაშვილი (ილია), გედევან კევლიშვილი (პეტრე), ალექსანდრე ლაბაძე (ომარი), ზვიად ფხიკლეშვილი (რაული) და ირმა ჩიხლაძე (მზია). თამაშის დახვეწილი, ბუნებრივი და ორგანული ხერხებით, უშუალო და გულწრფელი ინტონაციით, მთელი არსებით გათავისებული ემოციით ისინი ქმნიან ამბავს, რომელიც, ცხოვრების ყველა კანონის დაცვით, შესაძლოა რეალურადაც ხდება პარტერსა და სცენას შორის გავლებული უხილავი საზღვრის მიღმა…

სპექტაკლში გამუდმებით ისმის ერთი სიმღერა – გასული საუკუნის 60-70-იანი წლების ჰიტი და დღემდე ერთ-ერთი ყველაზე ტკბილი და სევდიანი „კართან მოდგმა შემოდგომა“ (მაყვალა და არჩილ ჩიხლაძეების შესრულებით). შემოდგომა მართლაც ყველაზე სასურველი სტუმარია სპექტაკლის პერსონაჟებისათვის. ის მარადიულობის სიხარულსაც გულისხმობს და წარმავალობის სევდასაც, მას რაღაცნაირი სინათლე აქვს – ღამის აბაჟურივით მკრთალი, მაგრამ აუცილებელი, რათა ადამიანმა თავის თავში ნაწერი სინდისი იკითხოს.

აფხაზეთზე არაერთი პიესა, ფილმი თუ ლიტერატურული ტექსტი შეიქმნა. სარისკო და საპასუხისმგებლო თემაა – ბანალურობისგან, პოპულარული და არაფრისმომცემი მიდგომისგან, სპეკულაციური მეტიჩრობისგან რომ დაიზღვიო თავი. თან, დრო გადის და თემაც, სამწუხაროდ, სულ უფრო და უფრო მყიფდება, ჩვენს ყოველდღიურობაში კი იმდენი ხმაურიანი, ლოკალურ-გლობალური მოვლენა ხდება, რომ მათი ექოებიც თანდათან ფარავს ამ მწვავე ტკივილს. ზუსტად ამ სიტყვის მნიშვნელობით – ტკივილს, აფხაზეთს.

შემოქმედებითი ჯგუფის სასახელოდ უნდა ითქვას, რომ „ხედი სასტუმრო საქართველოდან“ ერთ-ერთი საუკეთესო ნამუშევარია, რაც აფხაზეთის თემაზე აქამდე შექმნილა. ეს, უპირველეს ყოვლისა, რეჟისორის უზუსტესი მხატვრული ამოცანისა და დრამატურგის დამსახურებაა. ყოველგვარი პათეტიკისგან თავისუფალი, ძალიან ადამიანური და ნაღდი – რამდენიმე სიტყვით ასე შეიძლება შევაფასოთ სპექტაკლი, რომელიც აუცილებლად უნდა ნახოს ყველამ და დიდი იმედი მაქვს, რომ როცა ეს საყოველთაო განსაცდელი ჩაივლის, სპექტაკლი კვლავ აღდგება და მაყურებელს მისი ხილვა შეეძლება.

პიესას ეპიგრაფად ორი გამოცანა ახლავს. აქედან ერთი აფხაზურია: „თავისუფლად დაბადებული, მზის აღზრდილი, დედის დანახვისას იღუპება“. რას უნდა ნიშნავდეს ეს გულისგამგლეჯად მტკივნეული გამოცანა, რა პასუხი აქვს მას?..

ჩვენ, ბევრ ომგამოვლილებმა, ახლა კიდევ ერთ წყალგამყოფ ომს უნდა გადავაბიჯოთ. ასეთი ნაბიჯებისას ყველაზე მეტად ის შინაგანი სინათლე გვამხნევებს, რომელმაც ყველა ტკივილის სხივი აირეკლა, ყველა ადამიანურ ჯურღმულში გააღწია და რაღაც ცოდნით დაიმუხტა.

ასეთ სინათლეს წინ ახალი ხედი ეშლება. აქედან საქართველო სანახავია.

21-ე საუკუნე ინფორმაციულად დატვირთული საუკუნეა. თანამედროვე საკომუნიკაციო საშუალებებმა მსოფლიო დაიპყრო. ტექნოლოგიების განვითარებამ სკოლები და უნივერსიტეტები ელექტრონული სწავლების აუცილებლობამდე მიიყვანა. საჭირო გახდა ტრადიციული საკლასო ოთახის გამრავალფეროვნება, ტექნოლოგიებით აღჭურვა. ეროვნული სასწავლო გეგმაც მოითხოვდა მედიაწიგნიერი ადამიანის აღზრდას. სამწუხაროა, მაგრამ ფაქტია, რომ ჩვენ მხოლოდ კორონავირუსმა გამოგვაფხიზლა და დაგვანახა აუცილებლობა ელექტრონული სწავლებისა. სანამ დისტანციური სწავლების აუცილებლობა დადგებოდა, მანამდე კლასში რომ მულტიმედია ტექსტები გამოგვეყენებინა, დღეს ეს საქმეს ბევრად გაგვიმარტივებდა.

თანამედროვე საკლასო ოთახი თითოეული ბავშვის შესაძლებლობებს უნდა მოერგოს და მისცეს შესაძლებლობა, შეიძინოს ის უნარები, რომელთა ფლობაც აუცილებელია 21-ე საუკუნის საზოგადოებისთვის. ამისთვის სხვადასხვა მეთოდები და მიდგომები არსებობს.

მოსწავლეების მიერ პრეზენტაციის წარდგენა, სასწავლო პროცესის ერთ-ერთ მრავალფეროვან და საინტერესო აქტივობას წარმოადგენს. ამ მეთოდის გამოყენება ხელს უწყობს მოსწავლეს, განივითაროს:

      1. ინფორმაციის მოძიებისა და გაფილტვრის უნარი;

2. საკუთარი ნამუშევრისადმი პასუხისმგებლიანი დამოკიდებულება;
3. მეტყველების უნარი;
4. შემოქმედებითი აზროვნება;
5. საკუთარი შემოქმედების პრეზენტაციის უნარი;
6. აუდიტორიის წინაშე წარდგომის უნარი.

როცა მოსწავლეებს დავალებული აქვთ რომელიმე თემაზე პრეზენტაციის გაკეთება, ცდილობენ,  რომ აუდიტორიისთვის საინტერესო ნამუშევარი გამოუვიდეთ, მუშაობენ კითხვაზე, რომ თავიანთი პრეზენტაცია მსმენელისთვის არ იყოს მომაბეზრებელი მოსასმენი, ეჩვევიან გამომეტყველებით კითხვასაც.

კიდევ ერთი დადებითი მხარე, რომელიც პრეზენტაციების მოწყობაში დავინახე, არის ის, რომ მშობელიც ერთვება ამ პროცესში. ეხმარება ბავშვს ინფორმაციის მოძიებასა თუ ნამუშევრის გაფორმებაში. ეს პროცესი კი ხელს უწყობს მშობლისა და შვილის დაახლოებას.

დღეს კი, როცა მთელი მსოფლიო უდიდესი გამოწვევის წინ დგას, პასუხისმგებლობა დიდია თითოეულ ჩვენგანზე. მომწონს გამონათქვამი – ,,თუ ბედავ ასწავლო, შენც უნდა ისწავლო“ და ღირსეულად გაუმკლავდე თანამედროვე გამოწვევებს.

ამიტომ აქტიურად ჩავერთე დისტანციურ სწავლებაში და გადავწყვიტე გამომეყენებინა პრეზენტაციის მეთოდი. ვფიქრობ, დისტანციური სწავლაც იმასვე მოითხოვს, რასაც საკლასო ოთახში განხორციელებული აქტივობები. სწავლის პროცესი უნდა იყოს მარტივი, სახალისო და ე.ს.გ.-ის მიზნებზე მორგებული. ამიტომ გადავწყვიტე ტყის საერთაშორისო დღესთან დაკავშირებით მოსწავლეებს გაეკეთებინათ პრეზენტაცია თემაზე „გავუფრთხილდეთ ტყეს’’ .

გაკვეთილის მიზნად დავისახე მოსწავლეებისათვის გარემოსდაცვითი საკითხების გაცნობა და ბუნებისადმი კეთილგანწყობილი დამოკიდებულების ჩამოყალიბება.

გაკვეთილის მსვლელობის დროს გამოვიყენე ჩემ მიერ შექმნილი მულტიმედია ტექსტები. მულტიმედიური ტექსტები კი საშუალებას იძლევა ერთდროულად გამოიყენო ენობრივი, ხმოვანი და ვიზუალური საშუალებები. ამ მეთოდის გამოყენება მოსწავლეებში ხელს უწყობს შემოქმედებითი, კრიტიკული აზროვნების განვითარებას და რაც ყველაზე მნიშვნელოვანია, მოტივაციის ამაღლებასაც შეუწყო ხელი. ჩვენი მიზანია, აღვზარდოთ წიგნიერი მოსწავლეები. წიგნიერებას, მედიაწიგნიერებასთან და ციფრულ წიგნიერებასთან ერთად, ეროვნულ სასწავლო გეგმაში გამჭოლ კომპეტენციად მოიხსენებენ და ეს ყველაფერი ერთად უკავშირდება მულტიმედიურ სწავლებას. თანამედროვე ახალგაზრდა წიგნიერად არ ითვლება მხოლოდ მის მიერ წაკითხული წიგნების ოდენობით. მას უნდა შეეძლოს სხვადასხვა წყაროდან, მათ შორის ციფრული ტექნოლოგიებიდან მიღებული ინფორმაციის დამუშავება. ამ უნარის ჩამოყალიბებაში კი მოსწავლეს მასწავლებლის დახმარება სჭირდება.

სანამ პრეზენტაციის ეტაპამდე მივიდოდით, დისტანციურად ავხსენი ერთ-ერთი საგაკვეთილო პროგრამა „ტყე და მისი ბინადრები“. ამ საგაკვეთილო საათზე ჩვენ საუბარი

გვქონდა ტყის მნიშვნელობაზე ადამიანთა ცხოვრებაში, ვისაუბრეთ სხვადასხვა სახეობის ხეებისა და მათი სამკურნალო და სასარგებლო თვისებების შესახებ. მხოლოდ

სიტყვიერად არ მისაუბრია, ჩემ მიერ შექმნილი პრეზენტაცია ვუჩვენე ეკრანზე.

ახალი ცოდნა დაუკავშირეს ბუნებასა და ქართულში შეძენილ ცოდნას. ქართულში საგაკვეთილო საათის ფარგლებში საუბარი გვქონდა თემაზე ,,დედამიწა ჩვენი საერთო სახლი“. (ვისაუბრეთ, რომ დედამიწა დაავადებულია ადამიანთა გაუფრთხილებლობით, რომ მას შველა და გაფრთხილება სჭირდებ; ვისაუბრეთ იმაზე, თუ რა ზიანს აყენებს დანაგვიანებული გარემო პირველ რიგში ადამიანის ჯანმრთლობას. ასევე ამ საგაკვეთილო საათის ფარგლებში კლასში ერთობლივად ვუყურეთ „გამარჯობა დედამიწას“

და „დედამიწა დაიღალას

სახლში უყურეს ,,ბოცო და გვანცას“

ბუნებაში განვიხილეთ ,,მარადმწვანე ხეები“’. წინარე ცოდნამ მათ შესაძლებლობა მისცა, გაეკეთებინათ პრეზენტაცია „გავუფრთხილდეთ ტყეს“.

საჭირო იყო არსებული ცოდნა გაემდიდრებინათ სხვადასხვა საინფორმაციო საშუალების დახმარებით. მათ ინფორმაციის მიღების წყაროდ აირჩიეს გუგლის საძიებო სისტემა.

მოძიებული ინფორმაციები გააფორმეს შესაბამისი ილუსტრაციით და გადმომიგზავნეს პირად შეტყობინებაში. თავიანთ პრეზენტაციებში ძირითადად საუბრობდნენ იმაზე, რომ ტყე გამოყოფს ჟანგბადს, ასუფთავებს ჰაერს, ჰქმნის წყაროს, არის სხვადასხვა ცხოველის თავშესაფარი და სიცოცხლის წყარო. ბუნებრივი კატასტროფების მიზეზად ტყის გაუფრთხილებლობას ასახელებდნენ. მსმენელ აუდიტორიას კი ასე მოუწოდებდნენ: გავუფრთხილდეთ ბუნებას!“,  ,,არ მოჭრათ ხეები!“, ,,არ დაანაგვიანოთ ტყე!“, ,,ტყე დედამიწის მწვანე ფილტვებია!“. ნამუშევრები მესენჯერის საშუალებით შევამოწმე და უკუკავშირიც განმავითარებელი შეფასების სახით მიიღეს.

შეუძლებელია მასწავლებელმა მიზანს მიაღწიოს, თუ მას მშობელი არ დაუჭერს მხარს. მათი ჩართულობა გამოვლინდა როგორც კი დისტანციური სწავლების შესახებ მივაწოდე ინფორმაცია. მალევე გაიაზრეს აუცილებლობა. სწორედ მშობელთა მხარდაჭერის შედეგი იყო ის, რომ 16 მარტს ჩვენ უკვე Zoom-ის პლატფორმით დავიწყეთ სასწავლო პროცესი.  დროულად დაწყებულმა და განახლებულმა სასწავლო გარემომ ბავშვებიც მალევე მობილიზებული გახადა და შეაჩვია ონლაინგაკვეთილებს. ისწავლეს ის წესები, რომელთა ცოდნაც აუცილებელია დისტანციური გაკვეთილის ჩატარების დროს. მაგ: მიკროფონის გათიშვა და ჩართვა. აქედან გამომდინარე სამუშაო პროცესს შეჩვეულმა ბავშვებმა და ამ პროცესში ჩართულმა მშობლებმაც ერთიანი მონდომებითა და პასუხისმგებლობით საუკეთესოდ გაართვეს თავი საპრეზენტაციო დავალების შესრულებას.

შევკრიბე თითოეული მათგანის ნაშრომი, ავაწყვე პრეზენტაცია, დავადე მუსიკა „ტყე შეუნახე შვილებსა“ და გავაკეთე ვიდეორგოლი. დავდე ფეისბუქის ჯგუფში (ჩვენ 16 მარტიდან zoom-ის პლატფორმით ვსწავლობთ, ახლა თიმსზე გადავდივართ) და თიმსშიც (უკვე ყველა დარეგისტრირდა, ვემზადებით 1 აპრილიდან თიმსზე გადასასვლელად.)  მივეცი დავალება, რომ ენახათ პრეზენტაცია და წაეკითხათ მეგობრის ნამუშევარი.

შემდეგი საგაკვეთილო ჩართვისთვის კი მოვამზადე შეკითხვები:

რა არის ტყე?

რა ზიანს აყენებს მას ადამიანი გაუფრთხილებლობით?

რატომ უნდა გავუფრთხილდეთ ტყეს?

რა სარგებლობა მოაქვს მას ადამიანისთვის?

როგორ უნდა გავუფრთხილდეთ?

რა უნდა გააკეთოს ადამიანმა, რომ ბუნება არ დაზიანდეს?

ამ შეკითხვებზე მიღებული პასუხებით, ასევე მათ მიერ გაკეთებული პრეზენტაციების გაცნობით დავრწმუნდი, რომ ბავშვებს შეექმნათ ბუნების მიმართ კეთილგანწყობილი დამოკიდებულება.

დისტანციურად მოწყობილ პრეზენტაციებს კიდევ ერთი დადებითი მხარე მოვუძებნე: თუ კლასში მხოლოდ მოსწავლეები ხედავდნენ თავიანთ ნამუშევარს და შემდეგ ცდილობდნენ უკეთესი ნამუშევრისთვის მიებაძათ, ახლა მშობლებიც უფრო მეტი მონდომებით ჩაერთნენ ამ პროცესში და ერთობლივად ცდილობენ კარგი პრეზენტაციის მოწოდებას. სანამ პრეზენტაციებს ჯგუფში გავაზიარებდი, ყველა მშობლის თანხმობა მივიღე.

ჩემთვის, როგორც დამწყები პედაგოგისთვის, ძალიან საინტერესო აღმოჩნდა ეს პროცესი. ვფიქრობ, ბევრი რამ ვისწავლე და კიდევ ბევრ საინტერესო ინფორმაციას ვეცნობი, რომ უფრო უკეთესი გაკვეთილები შევთავაზო ჩემს მოსწავლეებს, ონლაინსივრცეში.

ბავშვები და მოზარდები საჯარო სივრცეებიდან გაქრნენ და ონლაინ სამყაროში გადაინაცვლეს. დახურულია სკოლები, ბაღები და უნივერსიტეტები. ლექციები და გაკვეთილები ონლაინ ტარდება, მეტი დრო ჩნდება ონლაინ ფორუმებისა და სოციალური ქსელებისთვის, მეგობარს ვიდეო ჩათში ხვდები და ახლობლებსაც იმავე გზით ეკონტაქტები – ერთი შეხედვით ყველაფერი კარგად არის, ცხოვრება გრძელდება, სწავლა არ წყდება, კომუნიკაციის ახალი ფორმები მეტ ლეგიტიმაციას იძენს. მომავალი იმაზე მალე დადგა, ვიდრე ველოდით და ჯერ არ ვიცით, რამდენად კარგად ვართ საჭირო ცოდნითა და უნარებით აღჭურვილი, თუმცა ვიცით რისკები, რაც ამ ყველაფერს ახლავს თან.

ციფრულ სამყაროში ბავშვებისა და მოზარდების მარტო დატოვება არც ისე უსაფრთხოა – კიბერბულინგი, შანტაჟი და სიძულვილის ენა, სილამაზის სტანდარტები და პირადი მონაცემების დაცვა ვირუსამდელ, არაიზოლირებულ სამყაროშიც გამოწვევას წარმოადგენდა და პირველ რიგში, ყველაზე მოწყვლადებისთვის, მოზარდებისთვის იყო საშიში, რომლებიც, რიგ შემთხვევებში, უკეთ არიან ტექნოლოგიებთან დამეგობრებულები, თუმცა ასაკის და ცხოვრებისეული გამოცდილების სიმწირის გამო მეტად მოწყვლადები არიან ძალადობის ნებისმიერი ფორმის მიმართ. მათ დაცვა სჭირდებოდათ და ახლა კიდევ უფრო მეტად სჭირდებათ.

როგორი იქნება ონლაინ გაკვეთილი? რა გამოჩნდება ფონად მათ უკან? კარგად მუშაობს თუ არა მიკროფონი? აქვს თუ არა პრინტერი, სადაც დავალებების ამობეჭდვას შეძლებს – თუ არა, რა ქნას? თქვას, რომ სახლში არ არის მისთვის ცალკე კომპიუტერი ან მიკროფონიანი ყურსასმენი ან საბეჭდი მოწყობილობა თუ დასცინებენ? გულგრილი, ცინიკური დამოკიდებულება ჰქონდეს ამ ყველაფრის მიმართ, თუ თქვას, რომ ყველაფერი რიგზე არ არის და ამაში მისი ბრალი არაფერია? გაიგებენ ამას მასწავლებლები და მეგობრები? და რა უთხრას მშობელს, რომელიც იქვე ზის და უყურებს, როგორ ურთიერთობს მეგობრებთან, მასწავლებლებთან? ეს ხომ მისი სივრცე იყო აქამდე. ვერავინ, ყოველ შემთხვევაში ოჯახის წევრები ვერ ხედავდნენ, რას ამბობდა, როცა რაღაცას ვერ იგებდა ან როცა თავისი ცოდნის პრეზენტაცია სურდა. რა მოხდება, თუკი ამ ვიდეოგაკვეთილის “სქრინს” ვინმე გაავრცელებს სოციალურ ქსელებში. და რას ვეუბნებით ბავშვებს, რომლებსაც საკუთარი სივრცე ან სულაც სახლში ინტერნეტი და გაჯეტები არ აქვთ, მათ რა უნდა აკეთონ ამ დროის განმავლობაში? მოკლედ, ათასი კითხვა არსებობს, რაც მოზარდებს ონლაინ გაკვეთილამდე ან ონლაინ გაკვეთილის შემდეგ აწუხებთ და თუ გვინდა ეს პროცესი მათთვის ტანჯვად არ იქცეს და მეტ-ნაკლებად მშვიდად ჩანაცვლდეს ჩვეულებრივი საგაკვეთილო პროცესი ონლაინ სწავლებით, უფროსები მზად უნდა ვიყოთ ამ კითხვებზე პასუხის გასაცემად და მათ გასამხნევებლად.

ეს ყველაფერი ცოტა იმას გავს, შორეულ წლებში სკოლის პირველი დღისთვის ზოგს ფეხსაცმელი რომ არ ჰქონდა, ზოგს თავის ზომა ტანსაცმელი და ზოგს ახალი ჩანთა, სახელმძღვანელოების შეძენა ფუფუნებად რომ ითვლებოდა და ყველას ერთად გვაწუხებდა ამ რეალობის გამო უხერხულობა და სირცხვილის გრძნობაც. ჩვენ ვიცით, ეს რას ნიშნავს და წესით არ უნდა გაგვიჭირდეს, მხარი დავუჭიროთ ბავშვებს და ვუთხრათ, რომ ის, რასაც ისინი განიცდიან, არც ჩვენთვის არის უცხო და ამგვარი სევდები ყოველთვის არსებობდა და იარსებებს, უბრალოდ ზოგჯერ ფორმას იცვლის, ზოგჯერ არც.

კიბერბულინგი და ციფრული დრამები აქამდეც იყო და გულუბრყვილოები თუ არ ვიქნებით, უნდა ვაღიაროთ, რომ არც არსად გაქრება. მთავარი ისაა, მათგან თავის დაცვა ვისწავლოთ.

მასწავლებლები მთელს მსოფლიოში ყვებიან თავიანთი ახალი გამოცდილების და გამოწვევების შესახებ, რაც ახალმა რეალობამ მოიტანა. რამდენიმე რამ შეიძლება გამოდგეს ამ გამოცდილებებიდან:

• ონლაინ გაკვეთილი არ უნდა იყოს ხანგრლივი და მონოტონური. ბავშვებს უნდა შეეძლოთ ჩართვა და ინტერაქცია. თუკი ვინმეს ტექნიკური საშუალებები არ აძლევს საშუალებას, ჩანდეს ან კონკრეტულ დროს იყოს ონლაინ, ნუ გააკეთებთ ამაზე აქცენტს.
• ბავშვისთვის, რომელმაც კონკრეტულ დროს ვერ შეძლო გაკვეთილზე ჩართვა ობიექტური მიზეზების გამო, დაუტოვეთ ალტერნატივად გაკვეთილის ჩანაწერი, რომელსაც მოსმენენ, როცა შეძლებენ, თუმცა სხვა მოსწავლეებმა ჩაწერისას უნდა იცოდნენ, რომ პროცესი იწერება და ის, ვისაც ჩანაწერი გადაეცემა, გააფრთხილეთ, რომ მასალის გავრცელება არანაირი გზით არ შეიძლება.
• ადვილი არ არის, მაგრამ ვიდეო გაკვეთილების გარდა, შესთავაზეთ ბავშვებს კომუნიკაცია სხვა გზებითაც: მაგალითად, მეილით ან, უკიდურეს შემთხვევაში, ტელეფონით იმ შემთხვევებისთვის, თუკი რაიმე ვერ გაიგო ან დაზუსტება სჭირდება. უთხარით მათ, რომ ახლა ყველასთვის რთული დროა და თუ მხარდაჭერა ან დახმარება დასჭირდება, ან კითხვები ექნება, შეუძლია, თქვენი იმედი ჰქონდეს.
• ამას სახელმწიფო უნდა აკეთებდეს, მაგრამ ვინაიდან ფორსმაჟორია, შეიძლება საკუთარ თავზე აიღოთ და ონლაინ გაკვეთილების დაწყებამდე მოაგროვოთ მონაცემები ბავშვების სახლში სამუშაო პირობების, ტექნიკური აღჭურვილობის შესახებ და გაითვალისწინოთ კონკრეტული “შავი ხვრელები” საგაკვეთილო პროცესში. გახსოვდეთ, რომ ეს ბავშვებისთვის დელიკატური უნდა იყოს და სიფრთხილე გამოიჩინეთ.
• მასწავლებელი არ არის ის, ვისაც არაფერი ეშლება. ეს ვითარება თქვენთვისაც ახალია და თუკი იმასაც ეტყვით ბავშვებს, თქვენ რისი გეშინიათ, რა გიჭირთ ან რა მოგწონთ ამ პროცესში, ეს მათთვის საინტერესო იქნება და უხერხულობის გრძნობასაც საკუთარი პრობლემების გაზიარებით გაუქრობთ.
• ეცადეთ, ამ პერიოდის თუნდაც ფრაგმენტული დოკუმენტაცია შეაგროვოთ, არავინ იცის, ეს გამოცდილება როდის და რა ფორმით დაგჭირდებათ. ნებისმიერი მასწავლებლის გამოცდილება საინტერესოა.

აი, რამდენიმე რჩევა მშობლებისთვის სანდო წყაროებიდან:

• დაიცავით ასაკობრივი შეზღუდვა, რაც სოციალურ ქსელებს აქვთ და არ დაარეგისტრიროთ იმაზე პატარები, ვიდრე ამას კონკრეტული სოციალური ქსელის წესები მოითხოვს.
• აუხსენით ბავშვებს, რომ ციფრული სამყაროც ისეთივეა, როგორიც ჩვეულებრივი, თავისი დადებითი და უარყოფითი მხარეებით, საფრთხეებით და სიკეთეებით და ნებისმიერი საფრთხის დროს შეუძლიათ თქვენი მხარდაჭერის იმედი ჰქოდნეთ.
• უთხარით მოზარდებს, რომ დაბლოკონ ყველა, ვინც მათ შევიწროებას, შანტაჟს ან დაბულინგებას დააპირებს ონლაინ სამყაროში.
• შეინახონ ის მტკიცებულებები, რაც მათ მიმართ ძალადობად ან ბულინგად შეიძლება შეფასდეს.
• მოზარდებისთვის მნიშვნელოვანია, უფროსების და თანატოლების მხარდაჭერის იმედი ჰქონდეთ. თუ სჭირდებათ, უნდა ილაპარკონ და არ დამალონ, როცა ვინმე  ავიწროებს, ეს მათი ბრალი და დანაშაული არ არის.
• ეს თქვენთვისაც სიახლეა და შეიძლება ადვილი არ იყოს, მაგრამ მხარი დაუჭირეთ მათ ონლაინ სწავლებისას. შეეცადეთ შეუქმნათ მაქსიმალურად კომფორტული და პერსონალური სივრცე, იყავით მხარდამჭერები და არა მაკონტროლებლები;

დისტანციურ სწავლებაზე გადასვლა ახალი კორონავირუსის ელვისებური პანდემიის პირობებში ევროპაში უფრო მკვეთრად მოხდა, ვიდრე საქართველოში. ადგილობრივ მასწავლებლებს მოულოდნელ სირთულეებთან გამკლავება მოუწიათ. დღეს იმ პედაგოგთა აზრს გაგიზიარებთ, ვინც წარმატებით გაართვა თავი ამ პროცესს და არამცთუ დაკარგა მოსწავლეებთან კავშირი, არამედ უფრო გაიმყარა და სწავლებაც ეფექტიანი გახადა.

პიერპაოლო ბეტონი, მეთოდისტი და იტალიელ მასწავლებელთა ასოციაციის კოორდინატორი: „ქალაქ ბრეშიაში ვცხოვრობ, მილანთან ახლოს. ვმუშაობ მეთოდისტად, ხშირად მიწევს მასწავლებლებისთვის ტრენინგების ჩატარება. ცხადია, ამჟამად ყველა სკოლა დისტანციურ სწავლებაზეა გადასული. ვცდილობთ, ეს პროცესი მაქსიმალურად შეუფერხებლად განვახორციელოთ.

ყველაფერი პრაქტიკულად ერთ კვირაში შეიცვალა, მაგრამ, სინამდვილეში, ჩვენ ამისთვის მზად ვიყავით: სკოლის სისტემა დიდი ხანია მოითხოვდა, რომ გაკვეთილებისთვის საჭირო ყველა მასალა ყოფილიყო როგორც ბეჭდური, ასევე ციფრული სახით. ამიტომ ძირითადი საკითხი  მხოლოდ სწავლების ორგანიზებას ეხებოდა.

პრობლემებიც გვქონდა, უფრო დაწყებით სკოლასთან მიმართებაში, ყველაზე პატარა მოსწავლეებთან, სადაც პროგრამა მხოლოდ სახელმძღვანელოს არ მიჰყვება. რაღაცეების ონლაინ ორგანიზება ვერ შევძელით, რადგან ეს რაღაცეები მხოლოდ საკლასო ოთახის სივრცეს ერგებოდა. მაგალითად, ჩვეულნი ვიყავით მინი ჯგუფებში მუშაობას – ამის დისტანციურად მოწყობა შეუძლებელი გახდა.

ასევე,  უმცროს კლასელი ბავშვებისთვის ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს მასწავლებლის პირადად  შეხვედრას, მასთან პირდაპირ კომუნიკაციას. ზოგჯერ მშობლებთან დაკავშირება გვიწევდა, რადგან ბავშვებს ბევრი კითხვა ჰქონდათ, მშობლებს კი ყოველთვის არ ჰქონდათ ამის დრო პანდემიის პირობებში. უფროსკლასელებთან და თინეიჯერებთან ერთად, ონლაინ სწავლა ძალზე საინტერესო არის, ხშირად ისინი გაკვეთილებისთვის მასწავლებელზე უკეთაც კი ემზადებიან.

ზოგიერთ ზრდასრულ ადამიანს ჯერ კიდევ უცნაური დამოკიდებულება აქვს  ტექნოლოგიებთან, თუმცა მე ამას უშუალოდ ასაკს არ დავუკავშირებდი. მამაჩემი 78 წლისაა, მაგრამ მშვიდად იყენებს iPhone-ს და ვიდეო კომუნიკაციას. ამავდროულად, არიან მასწავლებლები, რომლებსაც უბრალოდ სახლში Wi-Fi არ აქვთ. იტალიაში ჯერ კიდევ მიმდინარეობს ორთაბრძოლა თანამედროვე და ძველი სწავლების მეთოდების მასწავლებლებს შორის.

ჩვენ გვაფრთხილებენ, რომ თვითიზოლაცია კიდევ დიდხანს გაგრძელდება და გვეშინია. ზოგი ამბობს, ყველაფერი ერთ თვეში დასრულდება, ზოგს კი მიაჩნია, რომ ასეთ რეჟიმში სასწავლო წლის ბოლომდე ვიმუშავებთ. ამის გამო, დადებითი განწყობა იკლებს: ჩვენ, მასწავლებლებს ყოველთვის მხოლოდ ერთი მიზანი გვაქვს – შედეგი და მას როგორღაც უნდა მივაღწიოთ. მასწავლებლებიც ადამიანები არიან და ეშინიათ. დისტანციური სწავლების დროს ისინი ცდილობენ  პოზიტიური განწყობის შენარჩუნებას, მაგრამ სახლში ხშირად მოიწყენენ…

ასევე მშობლებსაც უჭირთ: ზოგი სამსახურში მაინც დადის, უმეტესობა შვილებთან ერთად სახლშია.

სინამდვილეში, დისტანციური სწავლება ძალიან სასარგებლოა იმის გამო, რომ რეჟიმს ვეჩვევით. ბავშვმა უკვე იცის, რომ კონკრეტულ დროს უნდა დაუკავშირდეს მასწავლებელს და დავალება მიიღოს.

გაგიკვირდებათ ისიც, რომ ყველა ოჯახს არა აქვს ინდივიდუალური კომპიუტერი და ყველაზე მეტად ამ მხრივ სოციალურად დაუცველი ბავშვები ზარალდებიან.

ვირჯინი ობინი, ფრანგული ენისა და ლიტერატურის მასწავლებელი, საფრანგეთი: „ახლა 12.5 მილიონი ფრანგი სკოლის მოსწავლე კარანტინში ცხოვრობს. საფრანგეთისთვის ეს ექსტრაორდინალური სიტუაციაა: ჩვენი სკოლები არასოდეს ყოფილა კარანტინში, თუნდაც ომის დროს. ჩვენთვის ყველასათვის ადვილი არ არის მიიღოს ის, რაც ხდება: ახლა ჩვენი ქვეყანა, ევროპა და მთელი მსოფლიო რთულ პერიოდს გადის. ჩვენ იტალიას ვესაზღვრებით და ხშირად ხდება, რომ იქიდან ჩვენთან სამუშაოდ ჩამოდიან, ფრანგები კი იტალიაში გადადიან. სასაზღვრო რაიონებში ყოველდღიურად უამრავი ახალი შემთხვევა ფიქსირდება. ჩვენ განვიცდით იტალიელთა ამბებს, ისინი – ჩვენსას.

ინფექციის გავრცელების შემცირების მიზნით, 16 მარტიდან ახალი კორონავირუსის ეპიდემიის გამო, ყველა სკოლა დისტანციურ სწავლებაზე გადავიდა. ამასთან, დისტანციური სწავლა არც თუ ისე ადვილია. ყველა ოჯახს არა აქვს ინდივიდუალური კომპიუტერი და ახლა ყველაზე ღარიბი ბავშვები მოწყვლად ჯგუფად გადაიქცნენ. მა სამინისტრო დაპირდა საზაფხულო სასწავლო მოდულების გამოშვებას ხელმისაწვდომი ფორმატით, რაც საშუალებას მისცემს დაეწიონ და არ ჩამორჩნენ თანაკლასელებს.

ჩვენთვის დისტანციური სწავლებაზე გადასვლა არ იყო რაღაც განსაკუთრებული.  ჩვენ უკვე გვაქვს ციფრული საგანმანათლებლო სისტემები OpenDigitalEducation და EcoleDirecte, ასევე დისტანციური სწავლების ეროვნული ცენტრის პლატფორმა (CNED), რომელშიც შეგვიძლია დავალებების მიცემა, საშინაო დავალებების შემოწმება და მოსწავლეებთან კავშირზე დარჩენა. ის ჩვენს სკოლაში დაახლოებით სამი წელია მუშაობს, მაგრამ მანამდე უფრო მეტად მხარდამჭერი იყო, ვიდრე სრულფასოვანი. ახლა მასზე დიდი დატვირთვა მოდის.

როგორც პედაგოგი ვწუხვარ, რომ ვერ ვასწავლი იმ ბავშვს, ვისაც არ აქვს კამერიანი კომპიუტერი.

ჩვენ მართლაც ვსწავლობთ დისტანციურად: ვაძლევთ დავალებებს, ვთხოვთ მეტი იკითხონ (ლიტერატურისთვის ეს ძალიან მნიშვნელოვანია) და თან სასწავლო გეგმას ვაახლებ, ყველა გაკვეთილში შესწორებები შეგვაქვს. მეც ვამოწმებ საშინაო დავალებებს და ვწერ ინტერაქტურ დავალებებს. ახლა გაცილებით მეტს ვმუშაობ.

წინ სააღდგომო არდადეგებია, რომლის დროსაც, ვფიქრობ, 90 ათასი მასწავლებელი იმუშავებს სასწავლო გეგმის გადახედვაზე: გაკვეთილების შემოკლებაზე,  დავალებების ინტერაქტიულობაზე.

ყველაზე რთულად საქმე უფროს სკოლას აქვს (ივნისში გამოცდებია) და უმცროსი მოსწავლეებსაც, რომლებთან მეცადინეობა მშობლები უწევთ. ყველა პატარას არ შეუძლია კომპიუტერთან ჯდომა და გაკვეთილების მოსმენა.

მთავრობა დაგვპირდა, რომ ახლო მომავალში ქვეყნის მასშტაბით სრულფასოვან საგანმანათლებლო გარემოს შექმნის. ყველა სახელმძღვანელო უკვე ხელმისაწვდომია ინტერნეტით – ბევრმა ბავშვ სახელმძღვანელოები ხომ სკოლის კარადაში დატოვა. გარდა ამისა, ფრანგული ტელევიზიის მეოთხე არხმა დაიწყო ონლაინ გაკვეთილების მაუწყებლობა სხვადასხვა კლასებისთვის – ფრანგულის და მათემატიკის. განათლების სამინისტრომ ჩაუშვა პროგრამა „ერი სწავლობს“, რომლის ფარგლებში ხელმისაწვდომია France TV-ს საგანმანათლებლო კონტენტი, ასევე, ფრანგულ-გერმანულ არხზე Arte და „საფრანგეთის რადიოზე“.

რეიჩელ ევანსი, ესპანეთის ნოვაასკოლის დირექტორი: „ჩვენთან კარანტინი შუა აპრილში უნდა დასრულებულიყო, თუმცა, ეს, იმაზე იქნება დამოკიდებული თუ რამდენად გაიზრდება კორონავირუსის შემთხვევების რაოდენობა უახლოეს კვირებში.

საბედნიეროდ, სკოლაში გვაქვს ციფრული სწავლების პლატფორმა, სახელწოდებით myAgora +, რომელიც ჩვენმა გუნდმა შეიმუშავა. მასწავლებლები მას ყოველდღიურად იყენებენ (არა მხოლოდ კარანტინის პირობებში) საკლასო ოთახში. ასევე გვაქვს მულტიმედიური ბიბლიოთეკა, სადაც მასწავლებლები იწერენ თავიანთ გაკვეთილებს, რათა მოსწავლეებმა გაკვეთილების ნახვა სახლებში შეძლონ და ცოდნა გაიმყარონ.

ჩვენ ვართ ლიცენზირებული Microsoft სკოლა, ამიტომ ჩვენს მოსწავლეს  და მშობელს აქვს წვდომა მის ყველა აპლიკაციაზე. ასე რომ, ონლაინ სწავლების თვალსაზრისით, მე პირადად არ ვნერვიულობდი: ვიცოდი, რომ ჩვენი მასწავლებლები მზად იყვნენ ამისთვის. უფრო მეტად ვნერვიულობდი და ვნერვიულობ საკარანტინო პერიოდთან დაკავშირებული ფსიქოლოგიურ ფაქტორებზე.

პირველმა დისტანციურმა დღემ კარგად ჩაიარა: ჩვენი მოსწავლეები დილის 09:30 საათზე უკვე ონლაინ იყვნენ და მუშაობას აგრძელებდნენ ჩვეული გრაფიკის შესაბამისად, ვირტუალურ საკლასო ოთახში სასწავლო დღის ბოლომდე. ჩვენ იმაზეც ვიზრუნეთ, რომ დილის შესვენება და ლანჩზე მათ სრული საათი ჰქონოდათ.

დისტანციური სწავლების პირველი დღის შემდეგ მშობლებისგან მასწავლებლებს უამრავი მადლობა მოგვივიდა..

ჩვენ შევქმენით დამხმარე ჯგუფები WhatsApp–ზე, რათა მასწავლებლებს შეეძლოთ თავიანთი გამოცდილების გაზიარება. თუ მათ უმძიმთ იზოლაცია,  ვცდილობთ, რომ თავი პოზიტიურად ვაგრძნობინოთ, თუნდაც ხუმრობების მოყოლით. ჩვენ ყველას გვაქვს მომენტები, როდესაც დეპრესია გვიტევს. ამიტომ მნიშვნელოვანია გყავდეს კოლეგა, რომელიც გაგამხნევებს, გაგაცინებს. ზოგადად, ჩვენი პედაგოგებმა ძალიან კარგად გაართვეს თავი ყველა პრობლემას, გაოცებული ვარ მათი ძალისხმევით.

მოსწავლეებიც მშვენივრად იქცევიან: მათთვის ეს სიახლეა, მაგრამ მოთმინებას და განსაკუთრებულ დამოკიდებულებას გამოხატავენ ცვლილების მიმართ.  მაგალითად, დღეს მშვენიერი მზიანი დღეა, მაგრამ მთელ ესპანეთში ბავშვებს არ შეუძლიათ დატოვონ თავიანთი სახლები, არ შეუძლიათ პარკებში ან პლაჟებზე წასვლა, ისინი ვერ იქნებიან თავიანთ მეგობრებთან ერთად. ამ ყველაფრის დასრულების შემდეგ, მსურს, რომ რამე განსაკუთრებული გავაკეთო მოსწავლეებისთვის მადლიერების ნიშნად.

ყველაფერი იმის გაფიქრებით დაიწყო, რომ დახურულ ჯგუფში მიცემული დავალებების შესრულების შემდეგ მოსწავლეებს უამრავი დრო რომ დარჩათ, რომელსაც უმეტესობა კომპიუტერთან გაატარებდა, კარგი იქნებოდა, რამე სასარგებლო ინფორმაციით დაკავებულიყვნენ.

დახურულ ჯგუფებში მოვათავსე ასეთი მესიჯი:

მე ვწერ რიცხვს და თქვენ მესიჯში მიწერთ კითხვას ან ამოცანას, თუ შეძლებთ რა თქმა უნდა, რომლის პასუხიც არის ეს რიცხვი. პირველი რიცხვია 90.

დასვით შეკითხვები, რომლის პასუხი არის 90.

გზავნილი  მოვათავსე მხოლოდ მეშვიდე, მერვე და მეცხრე კლასების ჯგუფებში. აიტაცეს. ზოგმა შეკითხვამ და ამოცანამ უბრალოდ გამაოცა.

აი ზოგიერთი მათგანი:

ხის მორი სიგრძეში 89-ჯერ ჩაჭრეს. რამდენი მორის ნაჭერი მიიღეს საბოლოოდ?
3) ტოლფერდა სამკუთხედის ფუძე ფერდზე 2-ით მეტია. იპოვეთ სამკუთხედის ფერდი თუ სამკუთხედის p=120-ს. ფერდის პასუხს გამოაკელით 8 და გაამრავლეთ 3-ზე და შედეგს გამოაკელით. რა მიიღეთ?
4) წრე რომ 4 ტოლ სექტორად დავყოთ, რამდენი გრადუსი იქნება თითოეული სექტორი?
5) 9000 წელს მერამდენე საუკუნეი ქნება დედამიწაზე?
6) რომელია 89-ის მომდევნო და 91-ის წინამდგომი რიცხვი?
7) რას მივიღებთ თუ მანქანის ზეთის სიმკვრივეს, ანუ 900 კგ/მ კუბს შევამცირებთ 10-ჯერ?
8) ორი ქალაქიდან ერთმანეთის შესახვედრად ორი მოტოციკლეტისტი დაიძრა. პირველი საათში გადიოდა 20კმ-ს, მეორე კი 25კმ-ს. ისინი ერთმანეთს შეხვდნენ 2 საათის შემდეგ. რა მანძილიაა მქალაქებს შორის
9) მსოფლიოში ყველაზე სწრაფმა მატარებელმა 3-წამში გაიარა 270 მ. გამოთვალეთ მატარებლის სიჩქარე მეტრ/სამებში.
10) ტოლფერდა სამკუთხედის ფერდი=30მ p=150მ რას უდრის სამკუთხედის ფუძე?
11) რას უდრის გაშლილი კუთხის ნახევარი?
12) რამდენი გრადუსია მართი კუთხე?
13) X+130=120+50+50რასუდრის x ?
14) ათი ქათამი დღეში 10 კვერცხს დებს. რამდენ კვერცხს დადებენ ეს ქათმები 9 დღეში?
15) 3×(15+15)=?
16) რამდენი წუთია საათ-ნახევარში?
17) რამდენი წუთი გრძელდება 2 გაკვეთილი?
18) რას უდრის სამკუთხედის კუთხეების ჯამის ნახევარი?
19) რას უდრის ოთხკუთხედის მეოთხე კუთხე თუ დანარჩენი კუთხეები უდრის:70 გრადუსს, 50 გრადუსს და 150 გრადუსს?
20) ხუთკუთხედის შიდა კუთხეთა ჯამს გამოვაკლოთ ოთხკუთხედის შიდა კუთხეთა ჯამი და მართი კუთხის გრადუსული ზომა
21) რას უდრის კვადრატის ერთი კუთხე?
22) ტოლგვერდა სამკუთხედში ორი კუთხის ჯამს გამოკლებული 30 გრადუსი. რას მივიღებთ?
23) რას უდრის კათეტის კვადრატი თუ მისი გეგმილი არის 9 და ჰიპოტენუზა 10?
24) ABC სამკუთხედში BD მედიანა AC გვერდის ნახევარს უდრის. იპოვეთ B კუთხე
25) რას უდრის მართი კუთხის გარე კუთხე?
26) რას უდრის მეზობელი კუთხეების ჯამის ნახევარი?
27) გამოითვალე საშუალო:
45, 67, 10, 49, 67, 89, 100, 56, 78, 98.
28) ტოლფერდა მართკუთხა სამკუთხედში რას უდრის მახვილი კუთხეების ჯამი?

ამ პასუხების წაკითხვა უდიდესი სიამოვნება იყო. ზოგი ზემოთა ამოცანაში რიცხვებს ცვლიდა, ზოგი პირადში მითანხმებდა, ზოგმა იქვე მოითხოვა მგონი არ მაქვს სწორი, მაგრამ ეს ამოცანა მინდაო და იქვე დავეხმარე. ეს იყო საინტერესო წუთები.
სამომავლოდ გავიმეორებ სხვა რიცხვისთვის.

მეორე გამოწვევა უფრო შემოქმედებითი იყო:
ეს უკვე საჯარო გამოწვევა იყო,როგორებიც ხშირად შეგვხვედრია სხვადასხვა თემებზე. მოვათავსე ერთი საინტერესო ფოტო და დავაწერე: გიწვევთ რამდენიმე წუთით დაკავდეთ საინტერესო რამეებით, რომლები ცმათემატიკითაა შექმნილიან მათემატიკას უკავშირდება. გააზიარებთ და გამოიწვევთ სხვა ვინმეს. მოვნიშნე 3 მოსწავლე ერთი მეშვიდე ,ერთიმ ერვე და ერთი მეცხრე კლასელი და…
შედეგად ვიხილე უამრავი საინტერესო რამ.  ლიდერობდა ოქროს კვეთა, მერე ხელოვნებაში მათემატიკის კვალი, ვეფხისტყაოსანი,  არქიტექტურა,  ადამიანები მათემატიკაში განსაკუთრებული წვლილით, კიმპიუტერული მეცნიერებები, საიდუმლო კოდები, მუსიკა და მათემატიკა, ფუნქციები ჩვენს გარემოცვაში, ცეკვაში მათემატიკის წვლილიც კი და ასე შემდეგ.
ამ მეორე აქტივობამ კიდევ ერთი კარგი რამე გააკეთა: სხვადასხვა კლასის მოსწავლეები ჩაერთო. მარტო მისი კლასელები არ გამოუწვევიათ, რადგან საჯარო იყო. ასევე, ერთი კლასიდან უცხოეთში ოჯახით წასული მოსწავლეც კი ჩაერთო.
ეს ორი რამ ექვემდებარება მოდიფიკაციას. ძალიან საინტერესო და ხელსაყრელია დისტანციური მუშაობის დროს.
ყველაზე ნათელი მიზანი იყო მოსწავლეთა მოტივირება და დაუკარგავი წუთები. ვინ იცის თითოეულმა რამდენი ამოცანა დაწერა და წაშალა სანამ სასურველი რიცხვი მიიღო.
პირველი აქტივობა არ გამოვა იმ კლასებში, სადაც შეცდომის დაშვების ეშინიათ. მოსწავლე უნდა აცნობიერებდეს, რომ მას შეუძლია შეეშალოს და ამისთვის არავინ ეტყვის საყვედურს .წინააღმდეგ შემთხვევაში იგი გამოწვევას არ აიტაცებს.

ამ პასუხების წაკითხვა უდიდესი სიამოვნება იყო. ზოგი ზემოთა ამოცანაში რიცხვებს ცვლიდა, ზოგი პირადში მითანხმებდა, ზოგმა იქვე მოითხოვა მგონი არ მაქვს სწორი მაგრამ ეს ამოცანა მინდაო და იქვე დავეხმარე. ეს იყო საინტერესო წუთები. სამომავლოდ გავიმეორებ სხვა რიცხვისთვის.

 ალექსანდრე ლორთქიფანიძე- მწერალი

როცა ინტერნეტგაზეთ „mastsavlebeli.ge”-სთვის წერა დავიწყე, პირველი რასაც ვფიქრობდი, ის იყო, ნეტავ ამას ჩემი მასწავლებლები თუ წაიკითხავენ-მეთქი. გარკვეული ხნის შემდეგ უკვე ჩემს მოსწავლეებზე მეფიქრებოდა, ახლა კი, თითოეული ტექსტის შეთხზვისას, თითქოსდა მთელი საზოგადოების წინაშე განვიცდი პასუხისმგებლობას, იმდენად საყოველთაოა ეს რესურსი. ყველაზე მნიშვნელოვანი, რატომაც მასწავლებლისთვის წერა მსურს, საკუთარი აზრის გაზიარების უბორკილო, თავისუფალი და ყველასათვის ხელმისაწვდომი სივრცეა. ამ პლატფორმას იყენებენ ხანდაზმული ადამიანებიც და ბავშვებიც, მემარცხენეებიც და მემარჯვენეებიც, ასეთებიც და ისეთებიც, ერთი სიტყვით, ყველა კატეგორიის ხალხი, ამიტომ ეს შესანიშნავი ტრიბუნაა, სადაც შეგიძლია შენი ფიქრების გუდას პირი მოაღო და მზად იყო ჯანსაღი პოლემიკისთვის. და მაინც, ყველაფერი მასწავლებლებისგან იწყება, ისინი ხშირად განსაზღვრავენ არამხოლოდ პიროვნებათა მომავალს, არამედ მათი ჩამოყალიბებით სრულიად საზოგადოების, ქვეყნის და კაცობრიობის პერსპექტივას. მასწავლებლობა ყველაზე დიდი პასუხისმგებლობაა და შესაბამისად, მასწავლებლისთვის წერა – შესაძლოა, არანაკლებ საპასუხისმგებლო საქმეც კი. სიმართლე ითქვას, ხშირად ვერ ვახერხებ ახალ-ახალი ტექსტებით მკითხველის განებივრებას და იქნებ ეს, სწორედ აღნიშნული პასუხისმგებლობის შეგრძნების ბრალიც კია, რადგან ყოველ ჯერზე ვცდილობ, ერთდროულად ვიყო თამამი, პირდაპირი და თან ყოველ სიტყვას ვზომავ, სისულელე არა წამოვროშო. მიუხედავად ამისა, მგონია, რომ შესაბამისი იშვიათობით გამოქვეყნებული ჩემი თითოეული ტექსტი აღწევს ადრესატამდე, მოსწავლეებამდეც და მასწავლებლებამდეც და იქნებ სულ მცირედით მაინც უზიარებს მათ ჩემს საფიქრალსა და მოსაზრებებს. იმედი მაქვს, ჩვენი ინტერნეტგაზეთი დიდხანს იარსებებს, ასეთივე პოლიტიკით და კიდევ უფრო დიდი მასშტაბით და რა თქმა უნდა, იმედი მაქვს, რომ კავშირი ჩვენს მასწავლებლებთან კიდევ უფრო მჭიდრო გახდება, ჩვენი ბლოგები კი – კიდევ უფრო საინტერესო.

ალექსანდრე ლორთქიფანიძის ბლოგები