ოთხშაბათი, ივნისი 25, 2025
25 ივნისი, ოთხშაბათი, 2025

პროექტზე დაფუძნებული სწავლებადა მისი პერსპექტივები

0

ქეთო ნინიძე

პროექტები, რომლებიც ჩვენს სასკოლო პრაქტიკაში ინერგება,
აკადემიური ბადის შემადგენელი ნაწილი, ან ექსტრა-კურიკულური კომპონენტი შეიძლება იყოს.
პირველ მათგანს, როგორც წესი, ეროვნულ სასწავლო გეგმას უსადაგებენ, რაც მოსწავლის მიერ
შესაბამისი ცოდნის მიღებისა და საგნობრივი კომპეტენციების ამაღლების წინაპირობა უნდა
გახდეს. ექსტრა-კურიკულური სასკოლო პროექტები კი, შესაძლებელია, ეხმიანებოდეს ნებისმიერ პრობლემას ან
გამოწვევას, რომელიც კლასის წინაშე დგას. ამ შემთხვევაში, არც დროში და არც მიზნისკენ
მიმართული აქტივობების განხორციელების ფორმებში არ ვიზღუდებით. პროექტებზე დაფუძნებული
სწავლება ახლო იმ მიდგომასთან, რასაც თანამედროვე
საგანმანათლებლო თეორიებში პრობლემაზე ორიენტირებულ სწავლებას უწოდებენ.  

  

სასწავლო პროექტების
მართვისას, ორგანიზაციული თვალსაზრისით, დასავლეთის საგანმანათლებლო პრაქტიკებში მასწავლებელი
არა ხელმძღვანელის, არამედ კურატორის, ფასილიტატორის ფუნქციებით სარგებლობს. ამიტომ
აც, არაერთ სპეციალისტს ამ მიდგომის მიმართ ისევ სკეპტიკური დამოკიდებულება აქვს. გარდა ამისა, პროექტზე
დაფუძნებული სწავლების ოპონენტები მიიჩნევენ, რომ ტრადიციული მეთოდების მოშველიებით,
გაცილებით ნაკლები დროითი და ტექნიკური რესურს
ების
გამოყენებით, შესაძლებელია აკადემიური მიზნების უფრო ეფექტურად მიღწევა, ვიდრე სასწავლო
პროექტის  ამოცანებსა და პრობლემატიკაში ჩაღრმავებით
და ზემოხსენებული რესურსების არაეფექტურ
ადგანკარგვით.


 

არაერთმა კვლევამ
აჩვენა, რომ მოსწავლეები გაცილებით უკეთ ართმევენ თავს პრობლემის მართვას, როდესაც
კვლევას თავად გეგმავენ და საკუთარი გამოცდილებების საფუძველზე სწავლობენ. ინტერაქტიული
სწავლების ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი პრინციპია, რომ ცოდნის შეძენის პროცესი მიმართული
უნდა იყოს არა ზემოდან ქვემოთ – მასწავლებლიდან მოსწავლისკენ,
თეორიიდან პრაქტიკისკენ, დეფინიციიდან მაგალითისკენ, არამედ, პირიქით: დასკვნები კანონზომიერების
შესახებ მაგალითიდან გამომდინარე უნდა ყალიბდებოდეს.

 

როდესაც მოსწავლეებს
ვაწვდით თუნდაც ყველაზე მარტივად ფორმულირებულ, მზა დეფინიციას ქართული ზმნის სხვადასხვა
კატეგორიის შესახებ, მათი ენერგია მთლიანად მიმართულია ე.წ. “წესის” დაზეპირებისკენ.
იმ შემთხვევაში კი, თუ ისინი პირსა და რიცხვს, გარდამავლობას, ქცევას, კონტაქტსა და
გვარს, როგორც მოვლენებს, გააანალიზებენ მაგალითების, შედარებებისა და სხვადასხვა პრაქტიკული
სავარიჯიშოს საფუძველზე, თავად შეძლებენ თითოეული კატეგორიის რაობის განსაზღვრას. სწორედ
ეს არის ინტერაქტიული სწავლების მთავარი ხიბლი, რომ მასწავლებლის ფუნქციების მოსწავლეებ
ისთვის ნაწილობრივგადანაწილება მისი როლის დაკნინებას, ან პასუხისმგებლობისგან გათავისუფლებას სრულებითაც
არ ნიშნავს. მასწავლებელმა მოსწავლეთა აქტივობას თვალყური უნდა ადევნოს და საჭიროების
შემთხვევაში, დაეხმაროს მათ სწორი აქცენტების დასმაში.     


 

პროექტზე დაფუძნებული
სწავლების ერთ-ერთი უმთავრესი მიღწევა სწორედ ინტერაქტიულობის მაღალი ხარისხი
. მოსწავლეთა გააქტიურება და სასწავლო პროცესში მათთვის
დამოუკიდებლობის მინიჭება, ერთი მხრივ, ზრდის მათ პასუხისმგებლობას და ამასთანავე,
მოზარდებს უვითარებს თანამშრომლობით, კვლევით და ანალიზურ უნარებს.
ისინი არჩევანის გაკეთებას და გადაწყვეტილების მიღებას სწავლობენ. ამდენად, პრობლემის
მართვა, პროექტის დიზაინი და კვლევა-ძიების პროცესის სადავეები მათ ხელშია. საბოლოო
ჯამში, ყოველივე აღნიშნული მოსწავლე
სოციალურ, ემოციურ, ესთეტიკურ, კოგნიტიურ
უნარებს, ფიზიკურ და მორალურ მხარეებს უვითარებს.


 

თანამედროვე საგანმანათლებლო
ხედვებს შორის არანაკლებ პრობლემური და პრიორიტეტულია ინდივიდუალური მიდგომის გაძლიერება.
იმ მოსწავლეებს, რომლებიც, გარკვეული მიზეზების გამო, ტრადიციული
საგაკვეთილო ფორმატის (მაგ., ე.წ. “ფრონტალური კითხვების”) ჩარჩოებში თავი
სი უნარების რეალიზებას ვერ ახერხებდნენ, ეძლევათ შესაძლებლობა,
მოძებნონ პროექტში საკუთარი ადგილი, ხოლო მათ თანაგუნდელებს – დაინახონ თითოეული თანაკლასელის
(ამ შემთხვევაში, თანამშრომლის) უნიკალური ნიჭი. ინდივიდუალური მიდგომა სპეციალური
საჭიროებ
ების მქონე მოსწავლეების პრობლემებსაც გადაჭრის. მათი
ინტერესების დაცვა და საკლასო ინტეგრაცია
კი თითოეული
მასწავლებლისა და კლასის
თვის პრინციპულ გამოწვევად იქცევა.

    

მოსწავლეები ხალისით
ერთვებიან სასწავლო პროცესში, როდესაც მათ ერთმანეთისგან გამიჯნული სამყარო
ების – სკოლისა და ყოფის – დაკავშირების შესაძლებლობა ეძლევათ.
ამდენად, მოსწავლეთა დაინტერესებისა და მოტივირებისათვის მასწავლებლის მხრიდან საუკეთესო
გამოსავალია სასწავლო პროექტებში მათი დაკავება. გუნდური მუშაობა მ
ოსწავლეების პროდუქტულობის წინაპირობაა და სოციალური თამაშების
საკრალური “მოედანიც” კვლავ სკოლაში გადაინაცვლებს. საკომუნიკაციო უნარების
განვითარება მნიშვნელოვანი მონაპოვარია როგორც აკადემიური და სასწავლო, ასევე ყოფითი
კულტურის გამომუშავების
თვის.


 

მართებულია ისიც, რომ პროექტებზე დაფუძნებული სწავლება 21-ე საუკუნის
უნარებს ავითარებს. ამ მხრივ, ყურადღებას იმსახურებს ელექტრონული და/ან დისტანციური
სწავლების როლი. დღეს მოსწავლეთა და მასწავლებელთა გარკვეული ნაწილი კომპიუტერულ ტექნოლოგიებს
აქტიურად მოიხმარს. ზედმეტი იქნება იმის შესახებ მსჯელობა, თუ როგორ გაამდიდრებს სასკოლო
პროექტებს ქართული და უცხოენოვანი ინტერნეტ-რესურსების გამოყენება და რ
ოგორ მრავალფეროვანს გახდისმათ სხვადასხვა ტიპის პროდუქტები: ტექსტური რეფერატები, დიაგრამებითა და ვიზუალური
მასალით გამდიდრებული პრეზენტაციები, მედიაფაილები, თამაშები, გამოკითხვები და მისთ.


 

წარმატებული სასკოლო
პროექტის ინდიკატორად, კვლევის პროცესის გვერდით, უპირველეს ყოვლისა, პროექტის პროდუქტი
(პროდუქტები) მოიაზრება. ჩვენი აზრით, სასწავლო პროცესში მოსწავლეთა დაბალ მოტივაციას
წლების განმავლობაში პროდუქციის ერთფეროვნება განაპირობებდა. თუ თვალს გადავავლებთ
უახლოეს წარსულს, ქართული ენისა და ლიტერატურის საგანი სკოლის მოსწავლეებს ავალდებულებდა
შემდეგი პროდუქტების შექმნას: მოკლე შინაარსი (ფაბულა), შინაარსი (სიუჟეტი), გეგმა,
კითხვაზე პასუხი, თემა, თავისუფალი თემა. როგორც წესი, იწერებოდა ჩარჩო – ესე, შესაბამისი
ფორმალური და შინაარსობრივი შაბლონებით, რაც, როგორც კულტურული მემკვიდრეობა, თაობიდან
თაობას გადაეცემოდა სქელტანიანი რვეულების, მზა “შპარგალკ
ების”, ან, უბრალოდ, ზეპირსიტყვიერი კლიშეების სახით.
ამგვარი წერითი “კულტურის” განვითარებას, ცხადია, ნაკლებ
საერთო ჰქონდა პრობლემის ანალიზთან და  აკადემიური წერის პრაქტიკასთან. რა თქმა უნდა, საბჭოთა საგანმანათლებლო სისტემაშიც არსებობდნენ მასწავლებლები,
რომლებიც
ამ პროცესს შემოქმედებითად უდგებოდნენ და ზემოხსენებული
შაბლონი ესეებით არ შემოიფარგლებოდნენ.    


 

დღეს, როდესაც
მოსწავლეებისგან პრობლემაზე ორიენტირებულ კვლევას ვითხოვთ, მათ უნდა შექმნან
ის პროდუქტები, რომლებიც პრობლემის რაობას წარმოაჩენს და
კვლევის მათსავე უნიკალურ მეთოდებს შემოგვთავაზებს. მეორე მხრივ კი, რადგან სწავლისა
და სწავლების შესაძლებლობები როგორც ტექნიკური, ასევე მეთოდოლოგიური კუთხით გაფართოვდა,
სასკოლო პროექტების პროდუქტი მორგებული უნდა იყოს მოზარდების გემოვნებას, ინტერესების
სფეროს და წარმოდგენილი იყოს მათთვის სასურველი ფორმატით.

 

თუ 21-ე საუკუნის
უნარებზე შევაჩერებთ ყურადღებას, უნდა აღინიშნოს, რომ პროექტზე დაფუძნებული სწავლება
ხელს უწყობს წინარე ცოდნაზე ახლის დაშენებას და დისციპლინათშორისი გამოცდილებების გამთლიანებას.
პრობლემა, რომელიც მოსწავლეთა კვლევის ფოკუსში ექცევა, როგორც წესი, შემოიფარგლება
არა ერთი საგნის დისციპლინური ცოდნით, არამედ სხვადასხვა საგნობრივ გამოცდილებებს გადაკვეთს.
მაგალითად, ქართული ხელნაწერები მსოფლიოს კულტურული მემკვიდრეობის სისტემაში – ეს საკითხი
შეიძლება მოსწავლეებმა მრავალი ასპექტით შეისწავლონ:  


1.     

საკითხის კვლევის პროცესში
ინფორმაციის შეგროვებისას გამოიყენონ აღწერითი მეთოდი, რაც ისტორიის საგნობრივ კომპეტენციაში
მოიაზრება;


2.     

საფუძვლიანად შეისწავლონ ხელნაწერების
შინაარსობრივი მხარე და ჟანრობრივი თავისებურებები. ეს კი, სავარაუდოდ, ქართული ლიტერატურის
საგნის სწავლებას წაადგება;


3.     

გააანალიზონ ის ენობრივი ფორმები
და სინტაქსური წყობები, რომლებიც აღნიშნული ტექსტებისთვის არის დამახასიათებელი;


4.     

შეადგინონ ქართული ხელნაწერებისა
და კულტურული კერების მსოფლიო რუკა, რაც გეოგრაფიის საგნობრივ ცოდნას ა
მაღლებ;


5.     

სასურველია, პროექტის პროდუქცია
წარმოდგენილი იყოს ელექტრონული ფორმატითაც, რაც,
თავის მხრივ, ისტ-თან ინტეგრაციას გულისხმობს.

 

სასწავლო პროექტების განხორციელების შედეგად, მოსწავლეებს სხვადასხვა დისციპლინური გამოცდილების
სინთეზის უნარი გამოუმუშავდებათ. ამდენად, ამ საგნების მასწავლებელთათვის დიდი მნიშვნელობა
ენიჭება ეფექტურ თანამშრომლობას და პროექტების ერთობლივ ფასილიტაციას.  

 

მსოფლიოს განვითარებული ქვეყნების საგანმანათლებლო
პრაქტიკაში პროექტზე დაფუძნებული სწავლება ისევ ერთ-ერთ დამხმარე სტრატეგიაგანიხილება, თუმცა თუ აქტუალურ
ტენდენციებს მივადევნებთ თვალს, ვნახავთ, რომ მისი
როლი სასკოლო ცხოვრებაში დღითიდღე იზრდება. სასწავლო პროექტების ორგანიზება განსაკუთრებულ
მნიშვნელობას იმ საგანმანათლებლო სისტემებში იძენს, სადაც საგნობრივი ინტეგრაციის დიდი
გამოცდილება არსებობს.

 

გვსურს, მაგალითად
მოვიხმოთ ერთ-ერთი წარმატებული პროექტი – კინორეჟისორ ჯორჯ ლუკასის მიერ დაარსებული
სკოლა “
EDUTOPIA” (აშშ). სკოლის კონცეციის ავტორებს მიაჩნიათ, რომ ისინი საზოგადოებას სთავაზობენ
ახალ საგანმანათლებლო სამყაროს – არა უტოპიურ, რეალობას მოწყვეტილ იდეებზე დაშენებულ
სისტემას, არამედ განხორციელებულ, სისრულეში მოყვანილ ერთ კერძო შემთხვევას, სადაც
ნოვაცია უმთავრესი საგანმანათლებლო მიდგომა
.
სოციო-ემოციურ და დისტანციურ სწავლებასთან ერთად აქ დანერგილია პროექტზე დაფუძნებული
სწავლებაც. ეს კი მოსწავლეებს ეხმარება:


1.     

ინფორმაციის ეფექტურად მოპოვებაში,
შეფასებასა და გამოყენებაში;


2.     

თანატოლებთან კონსტრუქციულ
თანამშრომლობაში;


3.     

სასკოლო ცხოვრებაში სასკოლო
საზოგადოების თითოეული წევრის აქტიურად ჩართვასა და მათთვის საკუთარი
უნარების გამოვლენის შესაძლებლობის მინიჭებაში.


 

დღეს, ქართულ
სასკოლო პრაქტიკაში, მასწავლებლები, აკადემიური მიზნების მიღწევისთვის, საკმაოდ ხშირად
იყენებენ სასწავლო პროექტებს, რასაც მათი ელექტრონული პორტფოლიოებიც ადასტურებს.
ჩვენ შევისწავლეთ საჯარო სკოლების მასწავლებელთა ბლოგებზე
განთავსებული ათასზე მეტი სასწავლო პროექტი, რის შედეგადაც გამოიკვეთა რამდენიმე მიზეზი,
რომლებიც, ვფიქრობთ, ხელს უშლის მათი დიდი ნაწილის ეფექტიანობას.  


1.     

სასწავლო პროექტები,
როგორც წესი, მასწავლებლის მიერ არის დაგეგმილი. არსად აისახება, რომ მოსწავლეები პრობლემის
მართვაში რაიმე ფორმით მონაწილეობას იღებენ. ისინი მხოლოდ კვლევის შემსრულებლებად,
ხშირად კი ტექნიკურ შემსრულებლებად გვევლინებიან.


2.     

როგორც ჩანს, სასკოლო
პროექტების დიდი ნაწილი ახლო წარსულში დამკვიდრებული “ღია გაკვეთილების”
ტრადიციის გაგრძელებაა. მასწავლებლები ხშირად პროექტებს გეგმავენ არა პრაქტიკული საჭიროებისთვის,
რაც სასწავლო პროექტების მთავარ უპირატესობად მიიჩნევა, არამედ ღირსშესანიშნავი, “საჩვენებელი”
დღეებისთვის. ამიტომ არის მათი პროექტები აქტუალურობას მოკლებული. სასურველია, გავაცნობიერ
თ, რომ თითოეული პროექტი ჩვენს ყოველდღიურ აკადემიურ
თუ აღმზრდელობით ამოცანებს უნდა პასუხობდეს (მაგ., კონფლიქტური შემთხვევის მართვა,
სპეციალური საჭიროების
მქონე მოსწავლის საგაკვეთილო
პროცესში ჩართვა, ქალაქის/უბნის/ქუჩის/სკოლის ისტორიის შესწავლა და მისთ.).


3.  

ხშირად სასკოლო პროექტის
სასწავლო მასალებისა და ტექნიკური ინსტრუმენტების ჩამონათვალში მოსწავლეთა ასაკობრივი
მზაობისთვის შეუსაბამო რესურსები
დასახელებული. არაერთ პროექტში,რომლის მონაწილე მოსწავლეების ასაკი დაწყებითი საფეხურის II-III კლასის ასაკობრივ ჯგუფს
არ აღემატება, აქტივობების ჩამონათვალში ვკითხულობთ, რომ მოსწავლეები სასწავლო მასალას
მოიძიებენ ინტერნეტის საშუალებით.  
ამ შემთხვევაში, პროექტის ავტორი უნდა იყოს პასუხისმგებელი როგორც დამხმარე
მასალების, ასევე ტექნოლოგიების გამოყენების მიზნობრიობაზე.


 

დასკვნის სახით,
შეგვიძლია აღვნიშნოთ, რომ მისასალმებელია პროექტებზე დაფუძნებული სწავლების თუნდაც
დამხმარე სტრატეგიად დამკვიდრება ქართულ საგანმანათლებლო სივრცეში. თუმცა ამ პროცესმა
რომ მხოლოდ სკოლის მასწავლებელთა “მხრებზე” არ გადაიაროს, პროცესში ჩართული
უნდა იყოს სკოლის ადმინისტრაცია. მან უნდა უზრუნველყოს სკოლების მატერიალური ბაზის
კეთილმოწყობა და როგორც ტექნიკურად, ასევე კონცე
ტუალურად
ნიადაგი
უნდა მოუმზადოს მრავალფეროვანი სასწავლო და აღმზრდელობითი
პროექტების განხორციელებას ქართულ სასკოლო პრაქტიკაში. 

საკლასო ოთახში, მოსწავლის პირისპირ

0

ირაკლი კაკაბაძე

რამდენიმე შეთავაზება მასწავლებელს მოსწავლის მოტივაციის ამაღლებისთვის

დღეს თითქმის ყველა პედაგოგი თანამედროვე სკოლის ერთ-ერთ უპირველეს პრობლემად სწავლის მიმართ მოსწავლეთა დაბალ მოტივაციას დაასახელებს. ამას ზოგი საგანმანათლებლო პოლიტიკის ხარვეზებს მიაწერს, ზოგი _ სკოლისგან დამოუკიდებელ პრობლემებს და ზოგიც საზოგადოების ბრალეულობას ხედავს დამნაშავის ძებნა შორს წაგვიყვანს და ბოლოს მაინც საკლასო ოთახში, მოსწავლის პირისპირ დაგვაბრუნებს.

ცნობილია, რომ სწავლის სურვილსა და მოტივაციას ბავშვები მე-7-მე-8 კლასებში თანდათანობით კარგავენ, ანუ ეს პრობლემა ყველაზე მწვავედ საშუალო სკოლის მოსწავლეებთან დგას. რა თქმა უნდა, აქ გადამწყვეტ როლს გარდატეხის ასაკის თავისებურებები თამაშობს. ამ დროს ბავშვები დამოკიდებულებებს იცვლიან, საკუთარი თავის დამკვიდრების იოლ გზებს ეძებენ და სირთულეებს გაურბიან.

ალბათ ყველას გვყოლია სკოლაში ერთი მასწავლებელი მაინც, რომელმაც ესა თუ ის საგანი შეგვაყვარა. ფაქტია, რომ ყველა პედაგოგს შეუძლია, გავლენა მოახდინოს საკუთარი მოსწავლეების მოტივაციაზე.

რა ვერ მოგვიგვარებს პრობლემას

 

სპონტანურობა _ ეს ნიშნავს, რომ აქტიურად უნდა ვიმუშაოთ საგაკვეთილო გეგმაზე, გავთვალოთ ყველა ასპექტი: მოსწავლეთა როგორ ქცევას ველოდებით, წინ რა უძღოდა ამ გაკვეთილს, ჩამოვაყალიბოთ, რა სიახლე შეგვიძლია მივაწოდოთ ბავშვებს. თითოეული მოსწავლისთვის მოფიქრებული უნდა გვქონდეს ერთგვარი დავალება, რითიც ინდივიდუალური შესაძლებლობებიდან გამომდინარე გაკვეთილის პროცესში მის ჩართულობას უზრუნველვყოფთ, უნდა დავუკავშიროთ ერთმანეთს გაკვეთილის მიზნები, სტრატეგია და მოსალოდნელი შედეგები.

შეფასებაში ასახული დისციპლინა-

.

ხშირად მასწავლებლები ამ მხრივ ცდილობენ მოსწავლეთა დაინტერესებას საგნით და შეფასებას იყენებენ მოსწავლეთა დასასჯელად, რაც თავიდანვე მცდარი და არასწორი საქციელია ჩვენი მხრიდან, სჯობია ვცადოთ და

შეფასების განსხვავებული ფორმები მოვიფიქროთ კონკრეტული კლასისთვის (სასურველია ბავშვებთან ერთად). მოსწავლეები ამ ასაკში არაპროგრამულ დავალებებს ხალისით ასრულებენ, მაგალითად, საპრეზენტაციო თემების წერასა და კლასის წინაშე წარდგენას, ფილმების გადმოწერას ინტერნეტიდან, ვიზუალური თუ აუდიო წყაროების მოძიებას, ლაშქრობების, ექსკურსიების ან გასვლითი გაკვეთილების ორგანიზებას, დისკუსიებისა და დებატების მოწყობას. ამ ყველაფერში შეგვიძლია აქტიურად გამოვიყენოთ კომპონენტიანი შეფასების სისტემა,შევუფასოთ შეძენილი უნარ-ჩვევები, აზროვნების დემონსტრირების ფორმები და სხვა.

შევუქმნათ ყველა მოსწავლეს პორტფოლიო, რომელშიც მთელი წლის ნამუშევრებს შევუნახავთ (თემებს, ტესტებს, ილუსტრაციებს, მოძიებულ მასალებს და ა.შ.) სასწავლო წლის ბოლოს კი მისი შეფასება პორტფოლიოს მიხედვითაც შეგვეძლება.

სიმკაცრე – ამ ასაკში რაც მათ ყველაზე მეტად გვაშორებს, ეს სიმკაცრეა. ყოველ წამს უნდა დავანახოთ, რომ ჩვენ მეგობრები ვართ, მხოლოდ განსხვავებული უფლება-მოვალეობებით. ნუ მივცემთ საშუალებას, სხვაგან ეძებონ საკუთარი თავის გამოხატვისა და აზრის გამოთქმის გზები. დავანახოთ ღია და გულწრფელი დამოკიდებულება მათი პიროვნებების მიმართ, არასდროს მივცეთ შენიშვნა სხვისი თანდასწრებით (ამისთვის შესვენებაც შეიძლება გამოვიყენოთ და საგაკვეთილო პროცესის შემდგომი პერიოდიც). ყველა ხერხი უნდა მოვსინჯოთ მათი ნდობის მოსაპოვებლად, რადგან თანამედროვე მოსწავლე უშუალოდ ჩვენი და ჩვენი საგნის საჭიროების დასაბუთებასა და დამტკიცებასაც ითხოვს. თითოეულ შეცდომას სასჯელი კი არა, დახმარება უნდა მოსდევდეს.

რა შეიძლება დაგვეხმაროს მოტივაციის შექმნასა და ამაღლებაში:

დროის ეფექტურად მართვა – გაკვეთილის დროის არასწორ განაწილებას დისციპლინის პრობლემები მოსდევს. სასურველია, გაკვეთილის სტრუქტურა და დროის განაწილება კლასთან ერთად განვიხილოთ. გაკვეთილის ეფექტური დაგეგმვითა და მართვით მოსწავლეებს დროის ეკონომიურად გამოყენების მაგალითი უნდა მივცეთ.

აქტივობების მრავალფეროვნება – ნუ იქნება ჩვენი გაკვეთილი ერთფეროვანი და მოსაწყენი. რაც შეიძლება, მეტი ხალისითა და ენთუზიაზმით დავიწყოთ იგი. მივმართოთ სხვადასხვა სახის აქტივობასა თუ მეთოდს (ჯგუფური მუშაობა, დისკუსია, კონკურსი, წერითი დავალება, პრეზენტაცია, თვალსაჩინოებები, აუდიო ჩანაწერები, ვიდეო ჩანაწერები და ა.შ.), რაც გაკვეთილს უფრო აქტიურს გახდის, ხოლო მოსწავლეების ჩართულობის დონეს საგრძნობლად აამაღლებს.

ინტერნეტი და თანამედროვე ტექნოლოგიები – საინტერესო და ეფექტური გაკვეთილის დაგეგმვასა და წარმართვაში ყველაზე მეტად ვიზუალური მასალის სიმრავლე გვეხმარება. ბავშვების სამყაროს აღქმა ძირითადათ ხომ თვალის მეხსიერებას ეფუძნება. ყველაზე დიდ ინტერესს ისინი ფილმებისა და ინტერნეტის მიმართ იჩენენ _ რატომ არ გამოვიყენოთ ეს სიკეთეები? გაკვეთილის თემატიკიდან გამომდინარე, მოვძებნოთ მასალები ინტერნეტ-სივრცეში (ფილმი, კლიპი, ნაწყვეტი ფილმიდან, სიმღერა, დოკუმენტური მასალა, ფოტო-მასალა, საგნობრივი თამაშები და ა.შ), მასალის ნახვის ან მოსმენის შემდეგ დისკუსია მოვაწყოთ. თუ კომპიუტერი ან ინტერნეტი არ გვაქვს, შეგვიძლია მოსწავლეებს დავავალოთ მასალის მოძიებაცა და წარდგინებაც.

მეგობართა ჯგუფი – მეგობართა ჯგუფს სკოლის რამდენიმე მასწავლებელი ქმნის, რომლებიც საკუთარი საქმიანობის მუდმივი გაუმჯობესებითა და დახვეწით არიან დაინტერესებულნი. მეგობართა ჯგუფი იმისთვის იქმნება, რომ კოლეგები ერთმანეთს პედაგოგიური პრაქტიკის კრიტიკული შეფასებით დაეხმარონ. ისინი ერთობლივად განსაზღვრავენ სასწავლო მიზნებს და მათ მისაღწევად მეთოდებსა და სტრატეგიებს შეიმუშავებენ, აგრეთვე კონკრეტულ მოსწავლეთა საკითხებს, ან სასწავლო პროცესში წამოჭრილ პრობლემებს განიხილავენ. მეგობართა ჯგუფის წევრები ახალი რესურსების მოძიებისა თუ გამოყენების უნარ-ჩვევებს ერთმანეთისგან სწავლობენ. ჯგუფი თვეში ერთხელ ან ორჯერ იკრიბება რამდენიმე საათით. გამოცდილება მოწმობს, რომ მეგობართა ჯგუფის წევრი მასწავლებლის მოსწავლეები უფრო მეტად მოტივირებულები არიან და მაღალი აკადემიური მოსწრებითაც გამოირჩევიან.

როდესაც მასაწავლებელს ვურჩევთ რა საქმიანობა წარმართოს მოსწავლეთა მოტივაციის ასამაღლებლად, აუცილებლად უნდა გავითვალისწინოთ, რომ გაკვეთილის დაგეგმვას, დოკუმენტების წარმოებას თუ კლასგარეშე ღონისძიებებს არც თუ ისე ცოტა დრო სჭირდება, არადა დროის სიმცირეს ყველა უჩივის, თუმცა წარსულს უნდა ჩაბარდეს ის შეხედულება, რომ მასწავლებლის ვალდებულებაში მხოლოდ საგაკვეთილო ცხრილით გათვლილი საქმიანობის შესრულებაა და საგაკვეთილო პროცესის შემდეგ იგი სკოლას აღარ ეკუთვნის; ერთი წუთით რომ წარმოვიდგინოთ, რა სიამოვნებას გავაღვიძებთ ჩვენს მოსწავლეებში აქტივობებით გაჯერებული გაკვეთილებითა და ღონისძიებებით, აუცილებლად მოვახერხებთ გამოვნახოთ დროც და შესაძლებლობაც. ერთიცაა, თანამედროვეობამ თავისი აჩქარებული რიტმით, ტექნიკური განვითარებითა და ახალი გამოწვევებით სხვა ტიპის და შეხედულებების ახალგაზრდობა ჩამოაყალიბა, უფრო მეტად კრიტიკულები, თავისუფლები, პრაგმატულებიც და ზოგადი ინფორმაციებით დატვირთულები, ჩვენ მათ წინაშე ვეღარ წარმოვჩინდებით მოუმზადებლები ისინი ჩვენგან ყოველ გაკვეთილზე სიახლესა და ისეთ ინფორმაციას ელიან რომელიც თანამედროვე მექანიზმებითა და ინსტრუმენტებით არის მოძიებული, გადმოცემული ან განმტკიცებული. მათ სურთ ყავდეთ აქტიური და თანამედროვე მასწავლებელი, რაც ვფიქრობ, არ უნდა იყოს ძნელი, მთავარია ჩვენი სურვილი და მონდომება.


ფრედ კენტი – ფრედ კენტის წერილი შვილიშვილს

0

ბატონი კენტის შვილიშვილი სკოლის მოსწავლე იყო, როდესაც ძალიან შეაწუხა მოგების სისტემის გაბატონებულმა უგულვებელყოფამ. მან ჰკითხა თავის ბაბუას, თუ როგორ შეიძლებოდა მოგების მიღება სხვა ადამიანების შრომის მითვისების გარეშე.
აპრილი, 1942 წელი

ჩემო ძვირფასო შვილიშვილო:

ვუპასუხებ შენს შეკითხვას იმდენად მარტივად, რამდენადაც ეს შესაძლებელია. მოგება არის საწარმოს შედეგი, რომელიც აშენებულია როგორც ამ საწარმოს მფობელისათვის, ასევე სხვებისათვის. მოდი განვიხილოთ ამ ფაქტის ფუნქციონირება პრიმიტიულ საზოგადოებაში, ვთქვად 100 ადამიანისაგან შემდგარ საზოგადოებაში, რომლებსაც არ აქვთ განვითარებული ინტელექტუალური უნარები, თუ არ ჩავთვლით იმ უნარს, რომ მოიპოვონ სიცოცხლის შენარჩუნებისათვის აუცილებელი საკვები, რისთვისაც მთელი დღის განმავლობაში უწევთ მძიმე შრომა.

ჩვენს პრიმიტიულ საზოგადოებას, რომელიც მთის ძირას ბინადრობს, რა თქმა უნდა, სჭირდება წყალი. წყალი ხელმისაწვდომია მხოლოდ მთის თავთან ახლოს. ამიტომ 100-ვე ადამიანს უწევს ყოველდღიურად მთაზე ასვლა. მთაზე ასვლისა და უკან დაბრუნებისათვის მათ 1 საათი სჭირდებათ. ისინი ყოველდღიურად ადიოდნენ მთაზე, ვიდრე მე-100 ადამიანმა არ გააცნობიერა, რომ გაზაფხულზე წყალი მიედინება მთის შიგნით იგივე მიმართულებით, რა მიმართულებითაც ის მიდის მთის თავიდან თავისი საცხოვრებლისაკენ. იგი მოიფიქრებს, რომ გააკეთოს ღარი მთის თავიდან თავის საცხოვრებელ ადგილამდე და დაიწყებს ღარის აშენებას. დანარჩენ 99 ადამიანს ცნობისმოყვარეობაც კი არ აწუხებთ იმასთან დაკავშრებით, რასაც მე-100 აკეთებს.

ერთ დღესაც, ეს მე-100 ადამიანი მიუერთებს ღარს წყალის ნაკადს მთის თავთან და წყალიც დაიწყებს დენას მთიდან ქვემოთ და ჩაედინება ავზში, რომელიც მან მთის ძირას ააშენა. ამის შემდეგ, ის ეტყვის დანარჩენ 99 ადამიანს, რომ თითოეული, რომელიც იმუშავებს 10 წუთს მისთვის, უფლებას მიიღებს, რომ წყალი აიღონ ავზიდან და აიცილონ ყოველდღიურად მთაზე ასვლა, რომელსაც 1 საათი სჭირდება. ამიტომ იგი მიიღებს ყოველდღიურად 990 წუთ შრომას დანარჩენი 99 ადამიანისაგან და განთავისუფლდება თავისი 16 საათიანი დღიური სამუშაო რეჟიმისაგან, რაც საჭირო იყო მისი სიცოცხლის შენარჩუნებისათვის. მე-100 ადამიანი გამოიმუშავებს უზარმაზარ მოგებას თავისი საწარმოსაგან, მაგრამ იგი ასევე საშუალებას აძლევს დანარჩენ 99 ადამიანს, რომ ყოველდღიურად თავისი შეხედულებისამებრ გამოიყენონ ის 50 წუთი, რომელიც მე-100 ადამიანის ძალისხმევის შედეგად გამოუთავისუფლდათ.

მეწარმეს ახლა აქვს თავისუფალი 16 საათი, რომელსაც იყენებს თავისი შეხედულებისამებრ. იგი ატარებს დღეებს წყლის ყურებაში და აკვირდება, თუ როგორ მოედინება წყალი მთიდან. ის დაინახავს, რომ წყალი ეცემა ქვებსა და ტოტებს. დიდი ხნის დაკვირვებისა და განჭვრეტის შემდეგ ის განავითარებს წყლის საშუალებით მოძრავ თვალს, რის შემდეგაც აღმოაჩენს, რომ მას აქვს ძალა და ასე შექმნის წისქვილს თავისი მარცვლეულის დასაფქველად.

მე-100 ადამიანი ასევე გააცნობიერებს, რომ მას აქვს საკმარისი შესაძლებლობა დანარჩენი 99 ადამიანის მარცვლეულის დასაფქვავად. ამის შემდეგ ის მიმართავს მათ: „საშუალებას მოგცემთ დაფქვათ თქვენი მარცვლეული ჩემს წისქვილში, თუ იმუშავეთ ჩემთვის იმ დროის 1/10-ს, რომელსაც დაზოგავთ”. ისინი დათანხმდებიან და მეწარმე დაიწყებს დამატებითი მოგების გამომუშავებას. ის იყენებს დროს, რომელსაც დანარჩენი 99 ადამიანი მუშაობს მისთვის, რომ აიშენოს უკეთესი სახლი, გააკეთოს მოხერხებული სკამები, მოაწყოს განათება და უკეთესად დაიცვას თავი სიცივისაგან. ასე გრძელდება ცხოვრება, როდესაც მე-100 ადამიანი პოულობს გზას, რომ დაზოგოს დანარჩენი 99-ის დრო და შემდეგ იგი მათ თხოვს დაზოგილი დროის 1/10-ს თავისი საწარმოთი სარგებლობისათვის.

საბოლოოდ, მე-100 ადამიანის დრო მთლიანად თავის განკარგულებაში გადადის და შეუძლია გამოიყენოს ისე, როგოც მიიჩნევს უფრო მოსახერხებლად. მას აღარ სჭირდება მუშაობა, თუ თავად არ მოისურვებს. მის საკვებს, საცხოვრებელს და ტანსაცმელს უზრუნველყოფენ სხვები. მიუხედავად ამისა, მისი გონება მაინც მუშაობს და დანარჩენი 99 ადამიანი გამუდმებით პოულობს დამატებით დროს თავიანთი თავისათვის ამ მე-100 ადამინის ფიქრისა და დაგეგმვის შედეგად.

მაგალითისათვის, იგი გააცნობიერებს, რომ ერთ-ერთი 99-დან აკეთებს უკეთეს ფეხსაცმელს ვიდრე დანარჩენი. ამიტომ მე-100 პიროვნება მოაწყობს ისე, რომ ამ ადამიანმა მთელი თავისი დრო დაუთმოს ფეხსაცმლის გაკეთებას და იგი უზრუნველყოფს მას საკვებით, ტანსაცმლითა და თავშესაფრით გამომუშავებული მოგებიდან. ამის შემდეგ დანარჩენი 98-ი ადამიანი აღარ აკეთებს ფეხსაცმელს თავიანთი თავისათვის. ისინი მუშაობენ 99-ე ადამიანისათვის დაზოგილი დროის 1/10-ს. შესაბამისად, 99-ე ადამიანის სამუშაო დროც შემცირდა, რადგან ფეხსაცმლის სანაცვლოდ თავიანთი დროის ნაწილს 98-ადამიანი მუშაობს მისთვის და ეს ყოველივე შესაძლებელი გახდა მე-100 ადამიანის დაკვირვების შედეგად.

დღეებმა გაირა და კიდევ ერთმა ადამიანმა, ისევ მე-100 ადამიანის საშუალებით, დაინახა, რომ მას ყველაზე კარგად გამოსდის ტანსაცმლის გაკეთება. ამიტომ ისიც გადაწყვეტს, რომ მთელი თავისი დრო დაუთმოს ტანსაცმლის შექმნას. ასეთი განვითარება გაგრძელდება შემდეგაც.

მე-100 ადამიანის გამჭრიახობის შედეგად შეიქმნა შრომის დანაწილება, რამაც საშუალება მისცა თითოეულ ინდივიდუალს, რომ გაეკეთებინათ ის, რაც ყველაზე კარგად გამოსდიოდა. თითოეულს აქვს დიდი თავისუფალი დრო, რომელიც შეუძლია გამოიყენოს თავისი შეხედულებისამებრ. ყველა დაინტერესდა სხვა ადამიანების საქმიანობით, სულელების გარდა, და თითოეულმა დაიწყო ფიქრი, თუ როგორ გახდეს საუკეთესო თავის პოზიციაზე. საბოლოო შედეგი ამ პროცესის განვითარების არის ის, რომ თითოელი ადამიანი იპოვის სათანადო ადგილს განათლებულ საზოგადოებაში.
მაგრამ წარმოიდგინე, როდესაც მე-100 ადამიანმა დაამთავრა ღარის აშენება მთის თავიდან საცხოვრებელ ადგილამდე და უთხრა დანარჩენ 99 ადამიანს: „თუ თქვენ იმუშავებთ ყოველდღიურად 10 წუთი ჩემთვის, მაშინ მე უფლებას მოგცემთ აიღოთ წყალი ჩემი ავზიდან და ასე თითოეულს ყოველდღიურად დაგეზოგებათ 50 წუთი”, ისინი მოუბრუნდნენ და უთხრეს მას: „ჩვენ ვართ 99 და შენ ხარ ერთი, ჩვენ ავიღებთ იმდენ წყალს, რამდენსაც მოვისურვებთ და არაფერსაც არ მოგცემთ, რადგან შენ ვერ გაგვიწევ წინააღმდეგობას”. ასეთ შემთხვევაში რა მოხდებოდა? სტიმული ყველაზე გასაოცარი გონების, რომელსაც შეეძლო საწარმოების შექმნა გაქრებოდა, რადგან ის დაინახავდა, რომ თავისმა ძალისხმევამ, რომელიც სხვების პრობლემების გადაჭრაში გამოიხატა, არაფერი სარგებელი არ მისცა და ისევ მოუწევს ყოველდღიურად მუშაობა, რომ შეინარჩუნოს თავისი სიცოცხლე. საზოგადოებაში არანაირ პროგრესს არ ექნებოდა ადგილი. იგივე განუვითარებლობა იმეფებდა, რომელიც მანადმე არსებობდა. ცხოვრება გაგრძელდებოდა, როგორც წვალება ყველასათვის და მათი ერთადერთი შესაძლებლობა ის იქნებოდა, რომ ემუშავათ მთელი დღე მხოლოდ არსებობისათვის.

ჩვენ შემთხვევაში ვთქვათ, რომ 99 ადამიანმა არ შეუშალა ხელი მე-100 ადამიანს აზროვნებაში და ამის საპასუხოდ მთლიანად საზოგადოებაც გამდიდრდა. წარმოვიდგინოთ, რომ მალე ამ საზოგადოებაში შეიქმნა 100 ოჯახი. როდესაც ბავშვები გაიზარდნენ ნათელი გახდა, რომ მათ უნდა ესწავლათ ცხოვრების გზა. რადგან ჯერ კიდევ არ იყო საკმარისი წარმოება, მე-100 ადამიანს შეეძლო გამოეთავისუფლებინა რომელიმე მათგანი თავისი სამუშაოდან და გადაეხადა ახალგაზრდების სწავლებისათვის.

ზემოაღნიშნულის შედეგად, როდესაც განათლების დონე გაიზარდა, ბუნების სილამაზეც ნათელი გახდა. ადამიანებმა დაიწყეს მცენარეებისა და ცხოველების ნახატებში დაფიქსირება და ხელოვნებაც დაიბადა. ბგერებმა, რომლებიც ესმოდათ ბუნებისა და ადამიანებისაგან, შესაძლებელი გახდა ხელოვნების განვითარება. შრომის დანაწილების შედეგად შესაძლებელი გახდა, რომ იმ ადამიანებს, რომლებსაც კარგად გამოსდიოდათ ხატვა და მუსიკა, მთელი თავიანთი დრო ხელოვნებისათვის დაეთმოდ, ხოლო შემდეგ შექმნილი ნახატები და ნაწარმოებები საზოგადოებისათვის შეეთავაზებინათ კონკრტული პროდუქტის სანაცვლოდ.

ამ განვითარების გაგრძელებასთან ერთად, როდესაც საზოგადოების თითოეული წევრი თავისი შრომის ნაწილს ცვლიდა ერთმანეთში, ადამიანები უფრო მეტად დამოკიდებულნი გახდნენ სხვების ძალისხმევაზე. ამრიგად, თუ შურიანი, ბოროტი და უსამართლო კანონები არ შეზღუდავს პატიოსან მეწარმეებს, რომლებსაც სარგებელი მოაქვთ ყველასათვის, მაშინ პროგრესი მუდმივად გაგრძელდა.

კიდევ არის საჭირო მეტის თქმა, რომ დავამტკიცოთ საწარმოსაგან მოგების მიღების შესაძლებლობა სხვების შრომის მითვისების გარეშე და, რომ საწარმო აადვილებს ყველა ადამიანის ცხოვრებას?

ეს პრინციპები ისევე მუშაობს ისეთ დიდებულ ერში, როგორიც ეს ამერიკის შეერთებული შტატებია, როგორც ჩვენს წარმოსახვით საზოგადოებაში. კანონები, რომლებიც კლავენ სტიმულს და აზიანებენ პატიოსან მეწარმეს, აფერხებენ პროგრესს. ნამდვილი მოგება არ არის ის, რისიც უნდა გვეშინოდეს, რადგან ის მუშაობს ყველას სასარგებლოდ.

ჩვენ უნდა ვცადოთ ახლის შენება ნაცვლად იმისა, რომ დავანგრიოთ ის, რაც სხვებმა ააშენეს. ჩვენ უნდა ვიყოთ სამართლიანი სხვა ადამიანების მიმართ, წინააღმდეგ შემთხვევაში ცხოვრება არ იქნება სამართლიან ჩვენს მიმართ.

პატივისცემით,
ბაბუა.

ავტორის შესახებ

ფრედ ი. კენტი (1869-1954) გახლდათ ამერიკელი ბანკირი და საერთაშორისო სავალუტო ოპერაციების ექსპერტი, რომელმაც თავისი კარიერის უდიდესი ნაწილი გაატარა „Bankers Trust Company”-ში. იგი გრეთვე აქტიურად იყო ჩართული ისეთი ორგანიზაციებში, როგორებიცაა „ამერიკის ბანკირთა ასოციაცია” და „საერთაშორისო სავაჭრო პალატა”. საერთაშორისო ფინანსური სისტემის განვითარებაში შეტანილი წვლილის სანაცვლოდ ფრედ ი. კენტი 1917 წელს დანიშნულ იქნა ნიუ-იორკის ფედერალური სარეზერვო ბანკის მმართველის მოადგილედ.

ავტორი: ფრედ ი. კენტი

ინგლისურიდან თარგმნა: გივი კუპატაძემ

კომფორტიზმის უზენაესი კანონის თანახმად…

0

თუ უკვეიცით, რა კავშირი აქვთ ერთმანეთთანგუდვილისთევზებსა და, მაგალითად, ელექტრონული წიგნების წამკითხველ იოტარიდერს, ან ტელევიზორის დისტანციური მართვის პულტს,მაშინ შეგიძლიათ დაანებოთ თავიამ წერილის კითხვას და სხვა, უფრო საინტერესო რამ მოიფიქროთ


გუდვილისთევზები


საბურთალოზეგუდვილისგახსნამ მეც,ისევე როგორც ბევრი ჩემნაირი, ძალიან გამახარა და ამ სიხარულით გავეშურე დასათვალიერებლად. ათასნაირი პროდუქციით აჭრელებულ რიგებს შორისმოსეირნე, ბოლოს მარჯვენა კუთხეში მოთავსებულ აკვარიუმს მივადექი და ღიმილით მივაჩერდი აქეთიქით მოცურავე თევზებს. არც ისე საამაყო გულუბრყვილობის წყალობით, ეს აკვარიუმი რატომღაც ინტერიერისგასალამაზებლად მეგონადადგმული. კი გამიკვირდა, შიგნით პატარა და ფერადფერადი თევზების ნაცვლად მოზრდილი, ნამდვილი თევზისფერი თევზები რომ ირეოდნენ, მაგრამ ბოლომდე გაკვირვება ვერცმოვასწარი, ისე გადაიზარდა ეს ჩემი არც ისე საამაყო გაკვირვება რაღაცნაირ, სირცხვილნარევ იმედგაცრუებაშიმაღალმა, მხარბეჭიანმა ბიძამგუდვილისუნიფორმაში გამოწყობილ სანდომიან ბიჭსრამდენიმე ცალი ეს ნამდვილი თევზისფერი თევზიშეუკვეთა გემრიელი სადილისთვის და მეც უცებ მივხვდი, რომ ეს აკვარიუმი სულაც არ ყოფილა ჩაფიქრებული ინტერიერის გასალამაზებლად


ხასიათწამხდარი გამოვბრუნდი უკან, გვიანღამით მეგობარს უხალისოდ ვუამბე ეს ამბავი და იმედგაცრუებულმა დავამატე, რომ კაცობრიობის მთავარ მიზნად ისევსაკვების ხელმისაწვდომობა, მისი მოპოვების გზების გამარტივება რჩება. მეგობარმა მითხრა, რომ საბურთალოსგუდვილისკუთხეში ჩემიაღმოჩენილი აკვარიუმი არ არის ამ მიზნით დადგმული ერთადერთი აკვარიუმი ჩვენიქალაქის ჰიპერ,სუპერ თუ უბრალო მარკეტებში, რომ ეს ძალიან გავრცელებული პრაქტიკაა და სასხვათაშორისოდ მიამბო რომელიღაც მარკეტის აკვარიუმის ბინადარ ზუთხებზე. ზუთხების ამბავმა უფროდამადარდიანა და ძალიან შემრცხვა კაცობრიობის მთავარი მიზნის გამო


ელექტრონული წიგნების წამკითხველი იოტარიდერი


იოტა რიდერი ელექტრონული წიგნების წამკითხველი პირველი ქართული მოწყობილობაა. ზომით, დაახლოებით, A5ფორმატის წიგნისოდენაა, 200 გრამს იწონის და შიგნით ათასობით წიგნიეტევა. ჩემსიოტაში ჯერჯერობით 150-მდე ელექტრონული წიგნი მაქვსჩატვირთული და ამ 150- სიამოვნებით მივუმატებდი იმ წიგნებს, ჩემი ერთოთახიანი ბინის სოლიდურ ნაწილს რომ იკავებს და სხვანივთებისთვის ადგილს აღარ ტოვებს. მოკლედ, იოტაძალიან პრაქტიკული ნივთია, მის ეკრანს ქაღალდის ეფექტი აქვს და თვალებს არ მტკენს, არც წიგნის მტვრიანი ფურცლებით მაშინებს, არც სივრცეს მართმევს, იქიდანგამომდინარე,  რომ მასშიჩატვირთული წიგნებისთვის, ტრადიციული, ბეჭდური ფორმით არსებობის შემთხვევაში, სავარაუდოდ, ერთი კარადის ყიდვა მომიწევდა. იოტას სხვამეგობრულ თვისებებზე აღარ გავამახვილებ ყურადღებას, ისე გეტყვით, რომ ის კითხვას უფრო ადვილს, სასიამოვნოს და კომფორტულს ხდის.დიახ, დიახ,კომფორტულს. ეს სიტყვა შემთხვევით არ მიხსენებია


ტელევიზორის დისტანციური მართვის პულტი


ჩემი ბიძაშვილის ორი წლისსოფომაც კი იცის, რა არის ტელევიზორის დისტანციური მართვის პულტი,ამიტომ ამაზეაღარაფერს გიამბობთ უბრალოდ, დამეთანხმეთ, რომ ეს ნივთი ჩვენიყოველდღიური კომფორტის აუცილებელი ნაწილია. დიახ, დიახ,კომფორტის


…………………..


ეს სამი, უფრო სწორად , 2,1 ამბავიშემთხვევით არ მიამბია. ალბათ მიხვდით, რისთქმაცმინდოდა. საკვების მიღების, შემეცნების და დასვენების პროცესის კომფორტიზაცია საკმარისი პირობაა ადამიანისთვის, რომ კმაყოფილი ღიმილით ბედნიერებაზე ფიქრი დაიწყოს. ცოტა მეტირომ მეფიქრა, ამის თქმასალბათ უფრონიჭიერად მოვახერხებდი.


დიახ, კაცობრიობის უმთავრეს მიზანს კომფორტისკენ სწრაფვა წარმოადგენს. ამას, როგორც იტყვიან, ვერ დაიჭირავს გზა ვიწრო, ვერც კლდოვანი. კომფორტისკენ სწრაფვა ინსტინქტის დონეზე გვაქვს გამჯდარი და დაბადებიდანვე გვეძლევა. მაშინაც, როცა ჯერ კიდევ არაფერი ვიცითჭამისა და ტირილის გარდა. ამ ორიდან პირველი მაქსიმალური კომფორტის მდგომარეობაა, ხოლომეორედისკომფორტის წინააღმდეგ პროტესტის გამოხატვის ერთადერთი იარაღი. მოკლედ, იმის თქმამინდა, რომ არსებობს მიზიდულობის კანონზე და კიდევფიზიკის სხვაკანონებზე უზენაესი კანონიკომფორტიზმის კანონი.


სწორედ კომფორტიზმის უზენაესი კანონის თანახმად გაუხახუნა ადამიანმა ორი ცივი ნივთი ერთმანეთს, დაანთო ცეცხლი და გათბა,ხოლო უფროკომფორტულად გათბობის სურვილმა გათბობის უფრო კომფორტული საშუალებები გამოაგონებინა. სწორედ კომფორტიზმის უზენაესი კანონის თანახმად შეჯდა ადამიანი ცხენზე, როცაფეხით სიარული დაეზარა. როცაშესცივდა და დასველდა, ჩამოვიდა ცხენიდან, მიაბა ცხენსეტლი და მაში ჩაჯდა, მერეიქიდანაც ჩამოვიდა, გამოიგონა მანქანა, მატარებელი, თვითმფრინავი და რაკეტა.


ეს უნივერსალური კანონია და მას ყველა ვემორჩილებით, განურჩევლად ასაკის, რასის, სქესის, რელიგიისა და კანის ფერისა. კომფორტისკენ სწრაფვისამ უზენაესი კანონის თანახმად ვქმნით ყველაფერს, რაც გვჭირდებასითბო, ურთიერთობებ,განათლება, კარიერა, წარმატება,აღიარება და ყველაფერ, მატერიალურსა და არამატერიალურსა.


ხოლო ყველაფერი, რასაც კომფორტიზმის უზენაესი კანონის თანახმად ვიღებთ, კმაყოფილი ღიმილით ბედნიერებაზე ფიქრის გარდა, არც მეტი, არც ნაკლები, უბრალოდ, სიზარმაცის ლეგალიზაციაში გვეხმარება.


.. საღამოს ისევ შევივლი საბურთალოსგუდვილშიდა აკვარიუმის სიახლოვეს რომ ჩავივლი, კიდევ ერთხელ დავაკვირდები საკუთარ ემოციებს.

ბლოგი სულელისა, მხოლოდ საკუთარ შეცდომებზე რომ სწავლობდა

0

სულ ვფიქრობდი, რომ ერთხელაც ამ ყველაფერზე უნდა დამეწერა, იმ ბავშვებისთვის უნდა მომეყოლა, რომელთაც ვასწავლიდი და იმათთვისაც, რომლებსაც მომავალში ვასწავლი


როცაპატარა ვიყავი” – ასე იწყება ბევრი ავტობიოგრაფიული რომანი, ცნობილი ადამიანის მემუარები, უფროსების ზღაპრებიც ასე იწყება და მათივე ჭკუის დარიგებებიც: როცა პატარა ვიყავი, შენსავით სულ არ ვიქცეოდი, პირიქით!

ოდა,პატარა რომ ვიყავი, ძალიან ბევრიუფროსის საქციელი არ მომწონდა, ზოგჯერ დედაჩემისაც კი. ამ ყველაფერს სულ სხვაგვარად შევხედე, როცა ჯერ უფროსი, მერე კიდევდედა გავხდი. მაშინ მივხვდი, რომ მე პირადად მხოლოდ საკუთარ შეცდომებზე თუ ვისწავლი რამეს და თუ ვინმე ჩემსშეცდომებზე ისწავლისჩემთვის
ეს
ძალიან დიდი ბედნიერება იქნებ.

ოდა,მინდა ჩემსპედაგოგიურ შეცდომებზე მოგიყვეთ, მარტოშეცდომებზე არაჩემი პედაგოგიური გამოცდილების ავკარგზე. არ მეწყინება, ვინმეს თუ გაეცინება; გამიხარდება კიდეც, ვინმეს თუ გაეცინება, ხოლო კიდევსხვა ვინმეს თუ თან გაეცინება და თან ჩემი ამბები რამეში წაეხმარებასაერთოდ ბედნიერი ვიქნები.

ერთირჩევა: არ გადაყაროთ საკუთარი ჩანაწერებიგაკვეთილის გეგმები, დავალებისთვის მომზადებული ტესტები, მცირემონახაზები, ფრაზები, მინიშნებები, სიტყვებიარაფერი გადაყაროთ, სახლში (ან კიდევ თქვენი კომპიუტერის მეხსიერებაში) ყოველთვის მოიძებნება ადგილი, სადაც ამ ყველაფერს შეინახავთ, მერე, დიდიხნის თუ რამდენიმე დღისშემდეგ, გამოიღებთ, გადახედავთ, საკუთარ თავს ცოტათი დასცინებთ, ცოტაშეგეცოდებათ, ცოტამოგეწონებათ და ცოტა მომავლისთვის გამოგადგებათ. სწორედ ასეთიჩანაწერების საშუალებით შემიძლია ჩემითავი როგორც პედაგოგი შევაფასო და როცაერთ დღესაც სკოლაში დავბრუნდები (და ერთ დღეს აუცილებლად დავბრუნდები), სწორედ ეს ჩანაწერები მომეხმარება, რომ უფროკარგი ვიყო,ვიდრე ვიყავი.


მოკლედ, თუ ჩემსბლოგს რაიმესახელი, თუნდაც პირობითი, უნდადავარქვა, ეს იქნებაბლოგი სულელისა, მხოლოდ საკუთარ შეცდომებზე რომ სწავლობდა” – ჩემისაყვარელი მწერლის, ერლომ ახვლედიანის მოთხრობების სათაურების სტილში.


1. სანამმასწავლებლობას დავიწყებდი


საერთოდ, მგონია და მეტიც, დარწმუნებულიც ვარ,რომ შემთხვევით არც არსადმუშაობა არ უნდა დაიწყო და არც არავის გაჰყვე ცოლად.

მეორენაბიჯის გადადგმაზე დიდხანს ვიფიქრე და გამიმართლა კიდეც.

პირველს რაც შეეხება . . .

ამასრატომ ვამბობ:

როცაფილოლოგიის ფაკულტეტის ბაკალავრიატი დავამთავრე (წარჩინებით, ასე ეწერაჩემს დიპლომში), დღის წესრიგში დადგა საკითხი, რომ უნდამემუშავა.

მეც დავიწყე სამსახურის ძებნა,ხან გამომცემლობაშისტაჟიორად, ხან გაზეთშიჟურნალისტად, რადიოშიწამყვანად, ბიბლიოთეკაშიბიბლიოთეკარად, რომელიღაც კერძო ფირმაშიპირად მდივნად, მთარგმნელობით ბიუროშიმთარგმნელად . . . მოკლედ, ერთ ბუჰღალტერის ვაკანსიაზე არ დამიტოვებია რეზიუმე და ისიც იმიტომ, რომ მათემატიკაში სულ ოდნავ მოვიკოჭლებ.


ერთერთ სკოლაში შემომთავაზეს მუშაობა აღმოჩნდა, რომმეათე კლასსქართულის მასწავლებელი სჭირდებოდა, ჰოდა, მეც დავთანხმდი.

მახსოვს, როგორ ვემზადებოდი გაკვეთილზე წასასვლელად, როგორ მეშინოდა, როგორ ვღელავდი, როგორ ვარჩევდი სამოსს, საკანცელარიო ნივთებს, ფეხსაცმელს, ვარცხნილობას

მომავალ პოსტში მოგიყვებით, როგორ გაგრძელდა ეს ამბავი, მანამდე კი, დღევანდელი დღისრჩევა სულელისგან, მხოლოდ საკუთარ შეცდომებზე რომ სწავლობდა: არასდროს აირჩიოთ პროფესია და სამსახური შემთხვევით, არასდროს!



მასწავლებელი

0

9 გზავნილი მასწავლებელს

0

ჟურნალი ”მასწავლებელი”

0

სადამრიგებლო საათი

0
ეროვნული სასწავლო გეგმებისა და შეფასების ცენტრში სადამრიგებლო საათის განსახორციელებლად შეიქმნა “სადამრიგებლო საათის პროგრამა I-IV კლასების მოსწავლეთათვის”. პროგრამის მიზანია, დაეხმაროს I – IV კლასების დამრიგებლებს საათის მაქსიმალურად სასარგებლოდ დაგეგმვასა და განახორციელებაში. პროგრამა მოიცავს დაწყებითი სასკოლო ასაკის მოსწავლეთა დახასიათებას, სადამრიგებლო საათის თემებს, სადამრიგებლო საათის ნიმუშებს, სასარგებლო რესურსებს.
დამრიგებელი სასკოლო ცხოვრებაში მნიშვნელოვანი ფიგურაა. მას ევალება საგნობრივ პედაგოგებთან ერთად მოსწავლის აკადემიური მოსწრებისა და დასწრების აღრიცხვა, მშობლებისთვის შვილის ყოფაქცევისა და აკადემიური მოსწრების გაცნობა, პრობლემების წამოჭრის შემთხვევაში, მოსწავლეს, მშობლებსა და მასწავლებლებს შორის შუამავლობა, მოსწავლის დახმარება აკადემიური თუ სხვა პრობლემების გადაჭრაში, საკლასო ზეიმებისა და ექსკურსიების ორგანიზებაში მონაწილეობა, ახალი ინიციატივით კი – სადამრიგებლო კლასთან საათის ჩატარება.
დამრიგებლის მოვალეობიდან გამომდინარე, მას ყველაზე ხშირი და ახლო ურთიერთობა აქვს მოსწავლეებთან, ამიტომაც ის მოსწავლის მრჩეველი და აღმზრდელია. განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია სადამრიგებლო შეხვედრები დაწყებით საფეხურზე. საგნობრივ მასწავლებლებთან ერთად დამრიგებელი დაწყებითი კლასის მოსწავლეებს ეხმარება სკოლასთან, ახალ საქმიან გარემოსთან ადაპტაციაში, უყალიბებს მათ ელემენტარულ სასწავლო ჩვევებს, თანაკლასელებთან თანამშრომლობის უნარებს და ჯანსაღ დამოკიდებულებებს.
სადამრიგებლო საათის პროგრამა შემდეგ პრინციპებს ეყრდნობა:
> აღზრდის მთლიანობა – პიროვნების განვითარება ფიზიკური, ფსიქიკური, სოციალური და სულიერი კუთხით არის აუცილებელი. სააღმზრდელო მუშაობის მთავარი მიზანი ფიზიკურად და ფსიქიკურად ჯანსაღი მოქალაქის აღზრდაა;
> შემოქმედი, აქტიური პიროვნების აღზრდა – ყველა ბავშვი უნიკალურია. მოსწავლეები ერთმანეთისგან ნიჭითა და შესაძლებლობებით განსხვავდებიან. ამდენად, დამრიგებლის ფუნქცია მათში ნიჭისა და ძლიერი მხარეების აღმოჩენა, მოსწავლის შინაგანი ძალების აქტივაცია, ნიჭისა და შესაძლებლობების გამოვლენისათვის პირობების შექმნაა;
> მოსწავლეთა ჩართულობა და მონაწილეობა – მოსწავლეებში პასუხისმგებლობისა და ვალდებულების გრძნობის განვითარება აუცილებელია. საკლასო ცხოვრებაში მნიშვნელოვანი აქტივობების (ზეიმები, ლაშქრობები, ექსკურსიები) დაგეგმვისას დამრიგებელმა მოსწავლეთა ჩართულობა უნდა უზრუნველყოს. მაქსიმალურად უნდა მოხდეს მათი ინტერესების გათვალისწინება. ამგვარი ჩართულობა მოსწავლეებს დამოუკიდებელ ცხოვრებაში წამოჭრილი სირთულეების მოგვარების უნარ-ჩვევებს გამოუმუშავებს და ხელს შეუწყობს თავისუფალი პიროვნების ფორმირებას;
> თანამშრომლობის პრინციპი – დამრიგებლის ურთიერთობა მოსწავლეებთან უნდა ემყარებოდეს თანამშრომლობას, ურთიერთპატივისცემასა და ურთიერთნდობას. დამრიგებლის მუშაობა მიმართული უნდა იყოს მოსწავლეთა სასკოლო ცხოვრებასთან დაკავშირებული მოთხოვნილებების დაკმაყოფილებისა და მათთვის სათანადო პირობების შექმნისკენ;
> ბავშვის უფლებებისა და მოვალეობების დაცვის პრინციპი – დამრიგებელმა მოსწავლეებს ხელი უნდა შეეუწყოს საკუთარი და სხვისი უფლებებისა და მოვალეობების გაცნობიერებასა და დაცვაში.
სადამრიგებლო საათის პროგრამის მიმართულებებია:
1. პიროვნული და მორალური განვითარება – მე – პიროვნება, სოციუმი ჩემს გარშემო, ურთიერთობა თანატოლებთან და უფროსებთან, ტოლერანტობა, ადამიანთა უფლებები, ზოგადსაკაცობრიო ღირებულებები, ეტიკეტი;
2. გარემოს დაცვის კულტურა და ცხოვრების ჯანსაღი წესი – პირადი ჰიგიენა, ავადმყოფობის გავრცელების წყაროები, სასარგებლო საკვები, დროის ორგანიზება, დღის რეჟიმი, სპორტის მნიშვნელობა, მავნე ჩვევების საფრთხე, გარემოს და ბუნების მოფრთხილება;
3. უსაფრთხოება და მოქალაქეობრივ – პატრიოტული ცნობიერება – ჩემი ეზო, ჩემი სკოლა, ჩემი ქალაქი/სოფელი, სამშობლო, ისტორია, გამოჩენილი პიროვნებები, მნიშვნელოვანი მოვლენები, ტრადიციები, წესები და კანონები;
4. თვალსაწიერის გაფართოება – ხელოვნების, ტექნოლოგიური და სამეცნიერო მიღწევები.
სასურველია, დამრიგებლის საათი დაწყებით კლასებში მიმდინარეობდეს მოსწავლეებთან საუბრებით, დისკუსიის ფორმატით, დიდაქტიკური ზღაპრების გარჩევით, იმიტირებული თამაშებით. ასევე კარგ შედეგს იძლევა ეპისტოლარული ჟანრი. შესაძლებელია დამრიგებელმა კლასში დადგას “სურვილების ყუთი”, სადაც მოსწავლეები ჩაყრიან ფურცლებს, რომლებზეც მათთვის საინტერესო თემებზე მოსაზრებებს გამოთქვამენ. იქვე მითითებული იქნება, აღნიშნული საკითხის განხილვა საჯაროდ სურთ თუ ინდივიდუალურად. ასეთ შემთხვევაში, დამრიგებელი მოსწავლეთა ინტერესების გათვალისწინებით დაგეგმავს შეხვედრის თემას.
ასევე, ძალიან მნიშვნელოვანია სადამრიგებლო საათისთვის წესების შემუშავება. აღნიშნული წესების ფორმულირება პირველივე შეხვედრაზე უნდა მოხდეს და არა მას შემდეგ, რაც წესები დაირღვევა. დამრიგებელმა უნდა აუხსნას მოსწავლეებს, რომ ყველას აქვს აზრის გამოთქმის უფლება. დაუშვებელია შეხვედრებზე ვინმეს განსჯა: საუბრისას განიხილება საქციელი, შემთხვევები და არა პიროვნება. თავდაპირველად დამრიგებელს დიდი ძალისხმევა დასჭირდება პროცესის სამართავად და ფასილიტატორის როლის შესასრულებლად, სანამ მოსწავლეები არ გაითავისებენ ამგვარი შეხვედრების წესებსა და მიმდინარეობის თავისებურებებს.
სასურველია, სადამრიგებლო საათი პირველ კლასში 10-15 წუთს გაგრძელდეს იმ შემთხვევაში, თუ შეხვედრა მხოლოდ ერთი სახის აქტივობისგან შედგება (მაგალითად, საუბარი მოსწავლეებთან, ან მხოლოდ დიდაქტიკური ზღაპრის მოსმენა და გარჩევა. პირველკლასელებს ყურადღების აქტიურად მართვა სწორედ 10 – 15 წუთის განმავლობაში შეუძლიათ). უფრო ხანგძლივი შეხვედრა კი (35 – 40 წუთი) მრავალფეროვან დავალებებს, სადისკუსიო თემებს და თამაშებს უნდა ითვალისწინებდეს. დავალებების შერჩევისას ყურადღება უნდა მიექცეს ჯგუფის სიდიდეს. სასურველია, შეხვედრები წინასწარ იყოს დაგეგმილი. მათი ჩატარება კვირის ბოლოს სჯობს, რათა მოხდეს განვლილი სასწავლო კვირის შეფასება და შეჯამება.
სადამრიგებლო საათის ბოლოს აუცილებელია მოსწავლეებისგან უკუკავშირის მიღება: რა გაიგეს და ისწავლეს მათ ამ შეხვედრაზე? რა იყო მათთვის განსაკუთრებით საინტერესო? რა მოეწონათ და რა არ მოეწონათ? ეს დაეხმარება დამრიგებელს შემდგომი შეხვედრების მეტად ეფექტიანად დაგეგმვაში.
ასეთი შეხვედრებისთვის ორგანიზების საუკეთესო ფორმა მრგვალი მაგიდა ან წრეში დასხდომაა, ვინაიდან დამრიგებელს შეუძლია თანაბრად დაინახოს ყველა მონაწილე და განსაზღვროს თითოეულის ჩართულობის ხარისხი. ასევე, შესაძლებელია სადამრიგებლო საათი ჩატარდეს სკოლის გარეთ, ექსკურსიაზე ან მუზეუმის დათვალიერებისას, მოსწავლეთა საჭიროებებიდან გამომდინარე.

როგორ შევარჩიოთ დამრიგებლის მუშაობის მეთოდი

0

დამრიგებლო საათის მომზადების დროს ერთერთი უმთავრესი კითხვა, რომელზედაც დამრიგებელი პასუხს საჭიროებს – არის: როგორ ავარჩიო ჩემი საუბრებისთვის ყველაზე უფრო შესაფერისი მეთოდი?

დღესდღეისობით სწავლების უამრავი სხვადასხვა მეთოდია ცნობილი. ყველა დამრიგებელმა უნდა შეარჩიოს სწავლების სათანადო სტრატეგია და მეთოდიკა, რომელიც უზრუნველყოფს მოსწავლეების მიერ სხვადასხვა საკითხების ოპტიმალურ ათვისებას და გაშინაგნებას. თანაც, სადამრიგებლო საათი განსაკუთრებული დროა მოსწავლეთათვის, ის განსხვავდება დანარჩენი სასწავლო პროცესისაგან. აქ მოსწავლეები ღებულობენ ახალ შთაბეჭდილებებს, სოციალურ გამოცდილებას და მეტად გახსნილად საუბრობენ საკუთარ განცდებსა და ინტერესებზე.

პედაგოგიური მიდგომების არსებულ სიმრავლეში გარკვევისათვის გთავაზობთ შემდეგ რეკომენდაციას:

სწავლების მეთოდის შერჩევისათვის, პირველ რიგში, მკაფიოდ უნდა იყოს განსაზღვრული სწავლისშედეგები: რა უნდა გაიგოს და რისი გაკეთება უნდა შეძლოს მოსწავლემ მოცემული საუბრების დასრულების შემდეგ? სწავლის შედეგებით განისაზღვრება როგორც სადამრიგებლო საათის შინაარსი, ასევე სწავლების მეთოდიკაც.

მუშაობის შედეგების ჩამოყალიბების დროს გაითვალისწინეთ მოსწავლის ასაკობრივი თავისებურებები (შესაძლებლობები, ინტერესები, სენზიტიური პერიოდები).

მოსწავლემ სადამრიგებლო საათის ფარგლებში არამხოლოდ გარკვეული ცოდნა უნდა შეიძინოს, არამედ განივითაროს ღირსეული მოქალაქისთვის დამახასიათებელი უნარ_ჩვევები.

დამრიგებლის მუშაობის მეთოდები

სადამრიგებლო საათის პროგრამაში გამოყენებულია სწავლის შემდეგი მეთოდები: დისკუსია, გონებრივი იერიში, როლური თამაშები, დიდაქტიკური ზღაპრების განხილვა, ექსკურსია.

დისკუსია

დისკუსია წარმოადგენს სწავლების მეთოდს, როდესაც მასწავლებლის / დამრიგებლის ხელმძღვანელობით მიმდინარეობს სხვადასხვა წინადადების, მოსაზრების, პრობლემების გადაჭრის ხერხების ჯგუფური განხილვა.დისკუსია ნიშნავს საწინააღმდეგო პოზიციების პოლემიკას, სხვადასხვა აზრის ზეპირ (იშვიათად წერით)გამოხატვას.

დისკუსია მიმდინარეობს მასწავლებელს / დამრიგებელსა და მოსწავლეებს ან უფრო იშვიათად დაწყებით კლასებში, მოსწავლეთა ორ ჯგუფს შორის.

დისკუსიის წარმატებული წარმართვისათვის მასწავლებელმა / დამრიგებელმა სწორად უნდა შეარჩიოს სადისკუსიო თემა და ეფექტურად გაუძღვეს დისკუსიას.

 

 

სრულად

ვიდეობლოგი

მასწავლებლის ბიბლიოთეკას ახალი წიგნი შეემატა- სტატიები განათლების საკითხებზე

ჟურნალ „მასწავლებლის“ თითოეული ნომრის მომზადებისას, ცხადია, ვფიქრობთ მასწავლებელზე და იმ საჭიროებებზე,რომელთა წინაშეც ის ახლა დგას. ვფიქრობთ მასწავლებელზე, რომელიც ჩვენგან დამოუკიდებლადაც ფიქრობს, როგორ მოემზადოს გაკვეთილისთვის, რა...