რამდენიმე წლის წინ, როდესაც ჟურნალ „მასწავლებლში“ დავიწყე წერა, პირველი ჩემს საყვარელ ბავშვობის წიგნზე დავწერე, რომელსაც დედა მიკითხავდა, სანამ კითხვას ვისწავლიდი. ეს იყო “გოგონა ავრორა Z კორპუსიდან”. წიგნის ავტორი ცნობილი ნორვეგიელი საბავშვო მწერალი ანე-კატრინე ვესტლია, რომელსაც ეკუთვნის ასევე თხზულებები რვა ბავშვსა და მის ოჯახზე, რომლებიც ტყეში ცხოვრობენ და მათ საოცარ თავგადასავლებზე.
ბავშვობაში ავრორას ვამსგავსებდი თავს: მეც ავრორას მსგავსად მაღალსართულიან, საცხოვრებელ კორპუსში ვცხოვრობდი; მამა ისტორიკოსი იყო, დედაც მუშაობდა; მეც მეშინოდა ჩემი მეზობელი ბიჭის, რომელმაც ერთხელ ლიფტში გამჭედა, ერთხელ კი დაფშვნილი აგურისგან მომზადებული წითელი წვნიანი, ლითონის ქილებიდან გადაგვისხა; გოგონების მიერ მოწყობილი მთელი სამყარო, რომელიც მძიმე აგურის კედლებისგან იყო “ნაშენი”, ფეხით მიმოგვიფანტა. სხვა ბიჭმა ჩემი და ჩემი დების კატა, მეცხრე სართულიდან მოისროლა. საბედნიეროდ, ჩვენს კატას ცხრა სიცოცხლე აღმოაჩნდა – ცოცხალი გადარჩა. ასეთ დროს, ძალიან გამშვიდებს იმაზე ფიქრი, რომ სხვა ქვეყანაში, სხვა საცხოვრებელ სახლში არსებობს გოგო, რომელსაც ზუსტად შენნაირი ფიქრები ტანჯავს და ასეთი მსგავსებები, უფრო მეტად გაახლოებს მასთან და ცოტათი შიშებსაც გიფანტავს.
მოკლედ, ბევრი რამ ხდება ბავშვობაში ისეთი, რაც შეიძლება სრულიად არაბავშვურად მოგვეჩვენოს და გვაფიქრებინოს, რომ დიდობაც ასეა, დიდობაშიც ასე იქცევიან. შეიძლება ასე პირდაპირ არავინ დაგვინგრიოს სახლი და წვნიანი არავინ გადაგვისხას, მაგრამ თუ ადამიანს ცუდი სურვილი შეეპარება, ის აუცილებლად იპოვის რაღაც ფორმას, თავისი სურვილის განსახორციელებლად. მაგრამ, დიდობაში რაღაც ძალით, უკვე ნაპოვნი გვაქვს საკუთარი თავის რწმენა და ნაკლებად გვაშინებს სირთულეები, მეტიც მათთან გასამკლავებლად საჭირო გამოცდილებაც გვაქვს მიღებული.
ახლა ჩემი ოთხი წლის გოგონასთვის, წიგნის ფესტივალზე “გოგონა ავრორა Z კორპუსიდან”, ახალი გამოცემა შევიძინე. ამ გამოცემაში წინასიტყვაობაში უკვე აღარ წერია, რომ წიგნის ავტორი, ანე-კატრინე ვესტლი, ამ წიგნით მეშჩანებისადმი ზიზღს გვასწავლის. მეტიც, შეუძლებელია, რომელიმე საბავშვო წიგნი ზიზღს ასწავლიდეს ბავშვებს. თუ უფროსები რაიმეს არასწორად ვაკეთებთ, სწორედ ის სიტყვებია, რომლებსაც დაუფიქრებლად და არასწორი ინტერპრეტაციებით ვაწოდებთ ბავშვებს და ამ დაუფიქრებელი გზავნილებით მის ბავშვურ სამყაროს ვამძიმებთ.
“მალე ყველას გაიცნობ და ნახავ, რომ ეს კორპუსი თითქმის მთელ სამყაროს მოიცავს. აქ სხვადასხვა კუთხიდან მოსული ხალხი ცხოვრობს, ზოგი კეთილია, ზოგს კი ისეთი რთული და მძიმე ცხოვრება აქვს გამოვლილი, რომ თავადაც დამძიმებულია. ზოგი იმ ადგილს მისტირის, საიდანაც გადმოვიდა, ზოგი კი ახალ ადგილას გადასვლაზე ოცნებობს, მოკლედ, ყველას თავისი დარდი აქვს”, – ასე ამშვიდებს მამა ავრორას, რომელიც სანამ ახალ საცხოვრებელ გარემოს და ადამიანებს შეეგუება, თავს არც ისე კარგად გრძნობს და ძველი სახლი ენატრება.
ახალ გამოცემაში ავრორას ცოტა არ იყოს აბეზარ მეზობელ გოგონებს სულ სხვა სახელები ჰქვიათ: თუ ძველ გამოცემაში აგატა და ბრიტა ერქვათ, ახალ გამოცემაში ბრიტ-კარენი და ნუსე ჰქიათ, თუმცა ეს არაფერს ცვლის, მთავარი ხომ ამ ამბავში ტირილტოპენში მცხოვრები ავრორას მყუდრო ოჯახის ჩვენება და ის ურთიერთპატივისცემა და ზრუნვაა, რომელსაც ამ ოჯახის თითოეული წევრი ამჟღავნებს ერთმანეთისა და საქმის მიმართ.
ავრორას მამას მთელი დღის განრიგი გაწერილი აქვს: როდის იმუშაოს, როდის გაასეირნოს ავრორა და მისი პატარა ძამიკო, როდის მოამზადოს სადილი, როდის “იმეცადინოს”, წაიკითხოს და სადილი მოამზადოს, როგორ შეუმსუბუქოს დღე დასაქმებულ დედას და ა.შ. ამ განრიგის შესრულებაში ავრორაც ჩართულია და ისიც ცდილობს, მამა ზედმეტად არ შეაწუხოს, პირიქით, დაეხმაროს.
ამ ურთიერთზრუნვაზე და სიყვარულზე დაფუძნებული ოჯახი შეთანხმებული წესებით მოქმედებს. მშობლები ერთმანეთს ეშველებიან, რომ სწორად გაანაწილონ დრო მოვალეობებსა და ბავშვების აღზრდას შორის. როცა მამა პატარა ძამიკოს აბანავებს, ავრორას დედა ავრორას ესაუბრება, როცა მშობლები ისვენებენ, ავრორა მათ ძილს დარაჯობს.
ასე ცალსახად და სწორხაზოვნად ლიტერატურა და მით უმეტეს საბავშვო ლიტერატურა არაფერს გვასწავლის. ანე-კატრინე ვესტლის ჯადოსნური ამბები, მყუდროდ და აუმღვრევლად შემოდის ჩვენს გონებაში და თერაპიულად მოქმედებს ჩვენზე და ჩვენს შვილებზე. ზაფხული კი მშვენიერი პერიოდია ჩვენი საყვარელი წიგნების შვილებისთვის გასაცნობად და იმ დამოკიდებულებებსა და თემებზე თავისუფლად სასაუბროდ, რომლებისთვისაც აქამდე დრო არ გვრჩებოდა.
