უდავოა, რომ სწავლის პროცესში დიდ როლს ასრულებს მეხსიერება. ის, როგორც სხვა შემეცნებითი პროცესები, განვითარების გარკვეულ გზას გაივლის. ოპერაციამდელ სტადიაზე მყოფი ბავშვი ახერხებს მანამდე ნანახის ცნობას, მაგრამ უჭირს რაიმეს განზრახ დამახსოვრება და შემდეგ მისი გახსენება. ამისთვის მას გარკვეული სტრატეგიების გამოყენება სჭირდება, რაც შედარებით უფროსი ასაკიდან ხდება შესაძლებელი. იმ მეთოდებს, რომლებიც ადამიანს მასალის დამახსოვრებასა და აღდგენაში ეხმარება, მნემონიკა ეწოდება.
მნემონიკა – ანუ როგორ დავიმახსოვროთ და აღვადგინოთ
გაკვეთილის პროცესის წარმართვაში მოსწავლეთა მონაწილეობის თეორიული და პრაქტიკული ასპექტები
რა ბრწყინვალედაც უნდა ასრულებდეს თავის როლს წამყვანი მსახიობი, თუ დანარჩენებმა ცუდად ითამაშეს, სპექტაკლი უფერული გამოვა. სკოლაშიც ასეა: როგორც არ უნდა ხსნიდეს გაკვეთილს მასწავლებელი, თუ მან ვერ შეძლო, მოსწავლეს თავისი როლი შეასრულებინოს, გაკვეთილი უინტერესო იქნება.

ჩაურთველობის/ არმონაწილეობის დონე |
სიმბოლური ჩართულობის/მონაწილეობის დონე |
სრული ჩართულობის/ მონაწილეობის დონე |
მანიპულირება და თერაპია |
ინფორმირება, კონსულტაციები, მხარდაჭერა |
პარტნიორობა, დელეგირება, კონტროლი |

CLEAR მეთოდის ფაქტორები |
სწავლა – სწავლების კომპონენტები
|
Can do – მონაწილეებს შეუძლიათ მონაწილეობა (აქვთ სათანადო რესურსი, ცოდნა, გამოცდილება,უნარები) |
წინარე ცოდნა და საჭირო რესურსები ეხმარება მოსწავლეს, ჩაერთოს გაკვეთილში |
Like to – მონაწილეებს სურთ მონაწილეობა |
მოტივაცია სწავლა-სწავლების პროცესში მოსწავლის ჩართულობის უმნიშვნელოვანესი საფუძველია |
Enebled to – არსებობს მონაწილეობის მექანიზმები |
სწავლების მეთოდები ის მექანიზმებია, რომლებითაც ხდება საგაკვეთილო პროცესში მოსწავლეთა ჩართულობის უზრუნველყოფა |
Asked to – ხდება მსმენელთა მობილიზება |
მოსწავლეთა ორგანიზება მოსწავლეთა მობილიზების საშუალებაა |
Responded to – არსებობს უკუკავშირი (მოსწავლეები ხედავენ მონაწილეობის შედეგს) |
მოსწავლეთა შეფასება ისუკუკავშირია, რომელიც შეიძლება მოსწავლეთა ჩართულობის სტიმულად იქცეს |
მიმოვიხილოთCLEAR მეთოდის ფაქტორები და სწავლა-სწავლების კომპონენტები.
მოსწავლის მოტივაციისზრდა მნიშვნელოვანი პედაგოგიური ამოცანაა. მოტივაცია იზრდება, როდესაც მოსწავლე ხედავს, რომ მასწავლებლის პრიორიტეტი მისი წინსვლის ხელშეწყობაა და, პირიქით, იკლებს, როდესაც მიაჩნია, რომ მასწავლებლის პრიორიტეტი მისი შედეგის განსჯა-შეფასებაა; მოტივაცია იზრდება მაშინაც, როდესაც მოსწავლე ხედავს დავალების მიზანს, დარწმუნებულია მის საჭიროებაში, ამიტომ მნიშვნელოვანია, მასწავლებელმა გააგებინოს, რა მიზანს ემსახურება კონკრეტული დავალება, დაანახვოს კავშირი სკოლაში მიმდინარე საქმიანობასა და სკოლისგარე ცხოვრებას შორის.
ჩართულობა.
საგანმანათლებლო რესურსები.
სასწავლო პროცესში, როგორც მასწავლებლებისთვის, ასევე მოსწავლეებისთვისაც, აუცილებელია მრავალფეროვანი საგანმანათლებლო რესურსების გამოყენება. საგანმანათლებლო რესურსების ტიპებია:
ა) გრიფმინიჭებული სასკოლო სახელმძღვანელოები;
ბ) დამხმარე ლიტერატურა;
გ) საგანმანათლებლო ელექტრონული რესურსები;
დ) სხვადასხვა სახის თვალსაჩინოება (რუკები, პლაკატები, მოდელები და სხვ.);
ე) ბიბლიოთეკა, თეატრი, მუზეუმი, ისტორიული ძეგლები, ბუნებრივი გარემო და სხვ.
როგორც ცნობილია, მოსწავლის შეფასების მიზანია სწავლა-სწავლების ხარისხის მართვა, რაც გულისხმობს სწავლის ხარისხის გაუმჯობესებაზე ზრუნვას, მის კონტროლს. მოსწავლის აკადემიური მიღწევის შეფასება უნდა იყოს ხშირი და მრავალმხრივი; მან ხელი უნდა შეუწყოსმოსწავლეთა მრავალმხრივ განვითარებას,მათი შესაძლებლობების გამოვლენას, სხვადასხვა პოტენციალის მქონე მოსწავლეებისთვის თანაბარი პირობების შექმნას. მასწავლებელი უნდა ეცადოს, მოსწავლე შეაფასოს სხვადასხვა ფორმით (ესეი, პროექტის მომზადება, ზეპირი გამოსვლა, ექსპერიმენტის ჩატარება, ცდის ჩატარება, წარმოდგენა, წერითი, ფერწერული ან სხვა ტიპის ნამუშევარი, არგუმენტირებული მსჯელობა და სხვ.).
. სწავლების ინდუქციური მეთოდი განსაზღვრავს ნებისმიერი საგნობრივი ცოდნის ისეთ ფორმას, როდესაც სწავლის პროცესში აზრის მსვლელობა კერძოდან საზოგადოსკენ, ფაქტებიდან განზოგადებისკენ არის მიმართული.
. სწავლების დედუქციური მეთოდი განსაზღვრავს ნებისმიერი საგნობრივი ცოდნის გადაცემის ისეთ ფორმას, რომელიც ზოგად ცოდნაზე დაყრდნობით ახალი ცოდნის აღმოჩენის ლოგიკურ პროცესს წარმოადგენს, ანუ პროცესი ზოგადიდან კონკრეტულისკენ არის მიმართული.
სასწავლო პროცესში ანალიზის მეთოდი გვეხმარება სასწავლო მასალის როგორც ერთი მთლიანის შემადგენელ ნაწილებად დაშლაში. ეს აადვილებს რთული პრობლების წიაღში არსებული ცალკეული საკითხების დეტალურ გაშუქებას.
13. ელექტრონული სწავლება (E – learning). ეს მეთოდი მოიცავს სწავლების სამ სახეს:
. დასწრებულს, როდესაც სწავლების პროცესი მიმდინარეობს პროფესორისა და სტუდენტების საკონტაქტო საათების ფარგლებში, ხოლო სასწავლო მასალის გადაცემა ხორციელდება ელექტრონული კურსის საშუალებით;
სასწავლო პროცესში მოსწავლეთა მონაწილეობის გაზრდა უმნიშვნელოვანესი ფაქტორია. არაბული სიბრძნის თანახმად, “ერთად სიარული დასაწყისია, ერთად ყოფნა – პროგრესი, ერთად მუშაობა – წარმატება!”
პატარა ბიჭი კარალეთიდან
როგორ ვუშველოთ ქიმიას
მძიმე დრო უდგას ბუნებისმეტყველებას. მსოფლიოში თითებზე ჩამოსათვლელია ქვეყნები, სადაც საბუნებისმეტყველო და საინჟინრო სპეციალობები უფრო პოპულარულია, ვიდრე სხვა დანარჩენი. დედამიწას პანდემიასავით მოედო „ადვილი” ცხოვრების წესი. გადავეჩვიეთ სიღრმისეულ აზროვნებას, პრობლემის ფესვების ძიებას… ლოგიკისა თუ არსებობის მარტივ და მზა ფორმულებს უფრო აქვს დღეს გასავალი… ამიტომაც ავითვალწუნეთ საბუნებისმეტყველო დისციპლინები: მათემატიკა, ფიზიკა, ქიმია, ბიოლოგია…
რა მაძლევს ამ დასკვნის საფუძველს? – მოსწავლეთა საერთაშორისო ოლიმპიადა ქიმიაში.
მოსწავლეთა საერთაშორისო ოლიმპიადა ქიმიაში IChO წელს უკვე 46-ედ გაიმართა, საქართველომ კი მასში პირველად(!) მიიღო მონაწილეობა. ჩვენი უახლოესი მეზობლები, აზერბაიჯანი და სომხეთი, IChO-ში საბჭოთა კავშირის დაშლისთანავე ჩაერთნენ და ბოლო რამდენიმე წელია, უკვე საპრიზო ადგილებზეც გამოთქვამენ პრეტენზიას. რატომ ასე გვიან? მიზეზი უამრავია, მაგრამ მთავარი ალბათ მაინც ჩვენი უნიათობაა, და აქ სულაც არ ვგულისხმობ ოფიციალურ სტრუქტურებს.
საქართველო IChO-ს 2012 წელს შეუერთდა ასოცირებული 77-ე წევრის (დამკვირვებლის) სტატუსით. ყველაფერი კი ფაქტობრივად კერძო ინიციატივით დაიწყო. ნინო გიგილაშვილისა და გია ხატისაშვილის (ეროვნული საგამოცდო ცენტრი) რეკომენდაციით, ასოციაციის სახელით განაცხადი შევიტანეთ ოლიმპიურ კომიტეტში, მაგრამ კომიტეტმა ოფიციალური სტრუქტურების ნებართვა და უამრავი სხვა დოკუმენტი მოითხოვა. მივმართეთ თხოვნით განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს, რომელმაც მაშინვე დაუჭირა მხარი ამ ინიციატივას. მისი და რუსთაველის ეროვნული სამეცნიერო ფონდის ორგანიზებული, საქმიანი მხარდაჭერა რომ არა, IChO-ს რიგებში საქართველო დღესაც არ იქნებოდა.
პირველი დიდი ნაბიჯი გადაიდგა. ორი წლის განმავლობაში (2012-2013) საქართველო დამკვირვებლის სტატუსით ესწრებოდა ოლიმპიადას და ყოველწლიურად გვიწევდა მოხსენების წაკითხვა ჩვენი საკანონმდებლო ბაზის, ეროვნული სასწავლო პროგრამის, სწავლების სტანდარტის, მოსწავლეთა შერჩევის წესის შესახებ. მოხსენებები, თამამად შეიძლება ითქვას, დიდი მოწონებით სარგებლობდა, რამაც გადამწყვეტი როლი შეასრულა სრულფასოვანი წევრის სტატუსით ჩვენს მიღებაში. ამრიგად, 2014 წელს ვიეტნამში საქართველომ უკვე მოსწავლეთა გუნდი გაგზავნა სრული შემადგენლობით. საქართველოს ისტორიაში პირველი ნაკრების წევრები იყვნენ ლევან მექერიშვილი (სკოლა „ალბიონი”), იულია ნიაური, ნუგზარ ლეკიაშვილი, ლუკა მალაშხი, მწვრთნელები – ელიზბარ ელიზბარაშვილი, ვახტანგ კურცხალია, თინათინ ბუთხუზი და ემზარ ლომიძე.
ცხადია, ასეთ დიდ საერთაშორისო ფორუმზე მოხვედრა უკვე წარმატებაა, მაგრამ ოლიმპიადაში ქვეყანა მხოლოდ „მონაწილეობისთვის” არ უნდა მონაწილეობდეს. წელს ჩვენმა ნაკრებმა მედლები ვერ აიღო. ეს კანონზომიერიცაა (თუ რატომ, ქვემოთ მოგახსენებთ), მაგრამ სასწრაფოდ უნდა დაისახოს სტრატეგიული გეგმა, რომელიც საშუალებას მოგვცემს, გაისად აზერბაიჯანში საპრიზო ადგილებზე გვქონდეს პრეტენზია. მართალია, ერთ წელიწადში ამის მიღწევა ძნელია, მაგრამ შეუძლებელი არ არის!
ჯერ მოკლედ განვიხილოთ, რას წარმოადგენს ოლიმპიადა. იგი ორ ტურად ტარდება და მოიცავს 5-5-საათიან პრაქტიკულ და თეორიულ ტურებს. ამოცანების სავარაუდო თემატიკა და სირთულე რამდენიმე თვით ადრე ცხადდება. მიმდინარე წელს პრაქტიკული ამოცანები ეხებოდა ევგენოლოქსი ძმარმჟავას სინთეზს, ვანილინსა და ბენზილამინს შორის კონდენსაციას, თუთიისა და ტყვიის განსაზღვრას თუთიის ოქსიდში, სალიცილმჟავას რკინის კომპლექსის წარმოთქმის რეაქციის კინეტიკის შესწავლას და ა.შ. თეორიული ტური კიდევ უფრო რთული ამოცანებით იყო დატვირთული და მოიცავდა კვანტური, ანალიზური, ორგანული ქიმიის უაღრესად სპეციფიკურ საკითხებს (მაგალითად, ვიტამინ H-ის სინთეზს). აღნიშნული ამოცანები მოითხოვს ქიმიის კონკრეტული მიმართულებების და მისი სპეციფიკური საკითხების მეტად ღრმა ცოდნას და დროის დიდ რესურს. გამოცდილ ქიმიკოსსაც გაუჭირდება 5 საათის განმავლობაში ამ ამოცანების ამოხსნა, ვინაიდან ხშირად ხანგრძლივი გაანგარიშებებია შესასრულებელი ან საკმაოდ გრძელი რეაქციის მექანიზმებია დასაწერი. და მთავარი – არც ერთი ეს საკითხი არ არის ჩვენი სასკოლო პროგრამის ნაწილი! ასეთია ოლიმპიადის წესები, შესაძლოა, მეტად მკაცრიც, ზედმეტად გართულებულიც, მაგრამ იგი „რიგით” მოსწავლეებზე არ არის გათვლილი.
მაშ, ვინ და როგორ აღწევს წარმატებას? ბოლო სამი წლის ანალიზით, წარმატებული ქვეყნები შეიძლება ორ ჯგუფად დაიყოს. ერთ ჯგუფს ის ქვეყნები ქმნიან, რომლებიც დიდ ინვესტიციას ახორციელებენ, მეორეს კი ისინი, რომლებიც საერთაშორისო დონეზე აღიარებული (ინგლისურენოვანი) სახელმძღვანელოებით ასწავლიან ქიმიას ზედა კლასებში. აქვე უნდა დავძინო, რომ მეორე მეთოდი უფრო ეფექტურია. სინგაპური, ტაივანი, პაკისტანი, მალაიზია, ინდოეთი და სხვა მათი მსგავსი ღარიბი ქვეყნები უფრო მეტ საპრიზო ადგილს იკავებენ, ვიდრე არაბეთის ნახევარკუნძულის, შუა აზიის სახელმწიფოები და აშშ (მათი ნაკრებების მოსამზადებელი ბიუჯეტი ექვსნიშნა რიცხვებით განისაზღვრება).
ამრიგად, უნდა დაარსდეს ქიმიის კლუბები, რომლებიც:
1. უზრუნველყოფს ტრენერების მოზიდვას, შერჩევას და საჭიროების შემთხვევაში გადამზადებას.
საოლიმპიადო, მით უფრო – საერთაშორისო ოლიმპიადისთვის გამიზნული, ამოცანების ამოხსნა მოითხოვს სპეციფიკურ ცოდნას. ხშირად ამ ამოცანების ამოსახსნელად მარტო ქიმიის ცოდნა არ არის საკმარისი. ნაკრები უნდა მოამზადოს ტრენერთა ჯგუფმა და არა ერთმა ან ორმა მასწავლებელმა.
3. უზრუნველყოფს ტრენინგების რეგულარულ ჩატარებას.
4. უზრუნველყოფს დისტანციურ ტრენინგებს.
წლევანდელი ეროვნული ოლიმპიადის შედეგებმა კიდევ ერთხელ ცხადყო, რომ ქიმიით დაინტერესებული მოსწავლეები მხოლოდ თბილისის სკოლებში არ სწავლობენ – საკმაოდ დიდია რეგიონის მოსწავლეთა წილი, ამიტომ აუცილებელია, უზრუნველყოფილ იქნეს ასეთი მოსწავლეების ჩართულობაც საერთაშორისო ოლიმპიადებისთვის მზადების პროცესში.
5. მოიპოვებს ფინანსურ უზრუნველყოფას.
სკოლის ორგანიზაციული კულტურის შესახებ
მნიშვნელოვანია თუ არა სასწავლო ინტერიერი
კლასში არაჯანსაღი ტემპერატურის გამო შესაძლოა შეფერხებით მიმდინარეობდეს ტვინისა და მოტორული უნარების მოქმედება და მოსწავლემ ვერ შეძლოს სასწავლო პროცესში სრულფასოვანი ჩართვა, საკუთარი უნარებისა და რესურსების ეფექტური გამოყენება, რომ აღარაფერი ვთქვათ ჯანმრთელობისთვის საფრთხის შემცველ ფაქტორებზე. ამის საპირისპიროდ, როდესაც სასწავლო გარემო კეთილმოწყობილი და მოწესრიგებულია, მოსწავლეც და მასწავლებელიც მეტად არიან მოტივირებულები, მათი გუნება-განწყობა ხალისიანი, სწავლა კი ხარისხიანია. რა თქმა უნდა, კეთილმოწყობილი სასწავლო გარემო არ არის მოსწავლის ეფექტური, მოწესრიგებული ქცევისა და სწავლის გარანტი, თუმცა ის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი კომპონენტია და გარკვეულწილად სასწავლო პროცესზეც მოქმედებს.


დაბადების დღეს გილოცავ, მამა…
Mi papa soy yo
მამაჩემი მე ვარ
მე ორი მამაჩემი მყავს.
მუსიკალურ თეატრში მოგზაურობა (I ნაწილი)
ინტერკულტურული საკომუნიკაციო კომპეტენცია, როგორც უცხოური ენის გაკვეთილის მიზანი
ადამიანების შეხვედრა იმ კულტურათა შეხვედრას გულისხმობს, რომლებსაც ისინი განეკუთვნებიან.
ტრადიციულად, უცხოური ენის გაკვეთილზე ენა ერთიან სისტემად განიხილებოდა. გასული საუკუნის 80-იანი წლების ჩათვლით,Uუცხოური ენის გაკვეთილი ლექსიკურ-გრამატიკული მასალის შესწავლისაკენ იყო მიმართული. 90-იანი წლებიდან დაინერგა საკომუნიკაციო კომპეტენციის გაზრდისაკენ მიმართული პედაგოგიკა, რომლის განუყრელ ნაწილს ინტერკულტურული საკომუნიკაციო კომპეტენცია წარმოადგენს. საკომუნიკაციო კომპეტენციების შეძენაზე ორიენტირებული სწავლება გულისხმობს იმას, რომ უცხოური ენის ფლობა მხოლოდ ცალკეული სიტყვების მნიშვნელობის ცოდნაში ან გრამატიკული კონსტრუქციების სწორად გამოყენებაში არ გამოიხატება. რასაკვირველია, უმნიშვნელოვანესია შემდეგი საკომუნიკაციო კომპეტენციების განვითარება: მოსმენა, კითხვა, ლაპარაკი და წერა. ამასთანავე, უცხოური ენის სწავლებისას უდიდესი მნიშვნელობა აქვს იმას, რომ მოსწავლე გაეცნოს მოცემული ენისა და ქვეყნის სოციალურ და კულტურულ რეალიებს და მათ მიმართ პოზიტიური დამოკიდებულება ჩამოუყალიბდეს.
თუკი განვიხილავთ ბავშვის მიერ მშობლიური ენის შესწავლის პროცესს, აღმოვაჩენთ, რომ ის გარკვეული სოციალური და კულტურული კონტექსტის ფარგლებში მიმდინარეობს. შესაბამისად, ბავშვი არა მხოლოდ მშობლიურ ენას ეუფლება, არამედ სწავლობს იმასაც, თუ სად და როგორ კონტექსტში, რა სიტუაციაში გამოიყენოს ის. სხვანაირად რომ ვთქვათ, ის არა მარტო ლინგვისტურ, არამედ საკომუნიკაციო კომპეტენციასაც ეუფლება. Gგარდა ამისა, ოჯახისა და სოციუმის მეშვეობით ენის შესწავლასთან ერთად ბავშვი ეცნობა სხვადასხვა ტრადიციას, წეს-ჩვეულებას, აკრძალვას, ქცევის წესსა და ტაბუს. მნიშვნელოვანია, რომ უცხო ენის შესწავლისას კულტურული და სოციოკულტურული კონტექსტების გაცნობა უცხოური ენის გაკვეთილზე ენის სწავლებასთან ერთად მოხდეს. უცხოური ენის შემსწავლელებს ხშირად მშობლიური კულტურისათვის მისაღები და გასაგები ქცევისა თუ ურთიერთობის წესები უნივერსალურად მიაჩნიათ, ხოლო განსხვავებული ენისა და კულტურისათვის დამახასიათებელი რეალიები მიუღებლად და ხშირ შემთხვევაში სასაცილოდაც კი ეჩვენებათ. მაშასადამე, მოსწავლეთა მიერ უცხოური კულტურის ინტერპრეტაცია და შეფასება მშობლიურთან მიმართებაში ხდება. სწორედ ამიტომაა მნიშვნელოვანი უცხოური ენების პედაგოგის როლი, რომელიც მოსწავლეს არა მარტო მოცემული ენის მიმართ უქმნის დადებით დამოკიდებულებას, არამედ განსხვავებული კულტურის მიმართაც უღვივებს ტოლერანტულ დამოკიდებულებას.
განათლების რეფორმის ფარგლებში, ახალი სასწავლო გეგმის შექმნისას, ზემოხსენებული გარემოებების გათვალისწინებით, უცხოური ენების სტანდარტში ადგილი დაიმკვიდრა ისეთმა მიმართულებამ, როგორიცაა “კულტურათა დიალოგი”. მოცემული მიმართულება სრულ სასწავლო პროცესს მოიცავს და დაწყებითი, საბაზო და საშუალო საფეხურების ყველა დონეს ფარავს. ეროვნული სასწავლო გეგმა ხაზს უსვამს იმ ფაქტს, რომ უცხოური ენის საკომუნიკაციო უნარების დაუფლებასთან ერთად უცხოური ენის გაკვეთილი განსხვავებული ცხოვრების წესის, ღირებულებების, მენტალობის ადამიანების პატივისცემისა და უცხოური კულტურული კონტექსტებისადმი დადებითი დამოკიდებულების გაღვივებას უნდა ემსახურებოდეს. მოსწავლეთა ყურადღება უნდა გამახვილდეს მშობლიური და უცხოური კულტურული რეალიების არსებობაზე. Mმათ უნდა ჩამოუყალიბდეთ კულტურული მრავალფეროვნების განცდა და მისი დაფასების უნარი.
”კულტურათა დიალოგის” მიმართულების ფარგლებში ეროვნული სასწავლო გეგმა მოიცავს ისეთ მისაღწევ შედეგებსა და მათ ინდიკატორებს, როგორებიცაა: უცხოური კულტურის სფეროდან ინფორმაციის ამოცნობა; პარალელების გავლება მშობლიურ და უცხო ენას შორის; უცხო და მშობლიური სოციოკულტურული გარემოს შედარება; კულტურული განსხვავებების მიმართ ინტერესის გამოჩენა და სხვა (იხ. ეროვნული სასწავლო გეგმა (2011-2016 წ.: უცოური ენები, თავი XXV). ზემოხსენებული შედეგები დაწყებით საფეხურზევე გულისხმობს განსხვავებული კულტურის ისეთი ატრიბუტების ცნობას, როგორებიცაა: დროშა, ზღაპრის გმირი, გამოჩენილი ადამიანი, დედაქალაქი, ღირსშესანიშნაობები, ფულის ერთეული და სხვა. ”კულტურათა დიალოგი” აცნობს მოსწავლეს ისეთ სოციოკულტურულ სფეროებს, როგორებიცაა: დღესასწაულები და ტრადიციები (მაგალითად, ოჯახური თუ რელიგიური დღესასწაულები, შობა-ახალი წელი, აღდგომა, დაბადების დღე…); ტრადიციული კერძები, სუფრის ტრადიციები; ცხოვრების წესი, გართობა, თავისუფალი დროის გატარება; უცხოური საკუთარი სახელები და მათი პარალელები მშობლიურ ენაში და სხვა.
რაც შეეხება საბაზო-საშუალო საფეხურს, “კულტურათა დიალოგი” აერთიანებს ისეთ კულტურულ და სოციოკულტურულ მიმართულებებს, როგორებიცაა: ტრადიციები, ზნე-ჩვეულებები; ახალგაზრდების ცხოვრება _ სწავლა, გატაცებები, თავისუფალი დრო; საზოგადოებრივი ცხოვრება; ქვეყანათმცოდნეობის ელემენტები _ ცნობები უცხო ქვეყნის ისტორიის, გეოგრაფიისა თუ ეკონომიკის შესახებ; ისტორიული ფიგურები და მათი ღვაწლი ამ ქვეყნისა და კაცობრიობის განვითარებასა და ისტორიაში; კულტურა და ხელოვნება _ გამოჩენილი ადამიანები და მათი ნაწარმოებები; მწერლობა, მხატვრობა, ხუროთმოძღვრება, კინოხელოვნება და სხვა; სამეცნიერო მიღწევები – ცნობილი გამომგონებლები და მათი ღვაწლი კაცობრიობის განვითარებაში; ეკოლოგია, ტექნიკური განვითარება და თანამედროვე მიღწევები.
აღსანიშნავია, რომ სწავლების პირველ ეტაპზე, დაბალი ენობრივი კომპეტენციების ფონზე, ინტერკულტურული უნარების განვითარების ხელშემწყობი აქტივობები შესაძლებელია მშობლიურ ენაზე წარიმართოს. სოციოკულტურული მასალებისა და წყაროების მიწოდება მოსწავლეთათვის, დისკუსიისა თუ მსჯელობის წარმართვა კლასში, აგრეთვე ინფორმაციის მოძიების პროცესი შეიძლება მშობლიურ ენაზე მოხდეს. შემდგომში კი, ენის ფლობის დონის ამაღლებასთან ერთად, განსხვავებული კულტურული კონტექსტების კვლევა სასურველია, უცხოურ ენაზე გაგრძელდეს.
ზემოხსენებული საკომუნიკაციო კომპეტენციების დაუფლებაში უმნიშვნელოვანეს როლს ასრულებს ინტერკულტურული ხასიათის საკლასო თუ სასკოლო პროექტების განხორციელება (მაგალითად, პროექტი დაძმობილებული ქალაქების შესახებ, საყვარელი ზღაპრის გმირის შესახებ, გამოჩენილი ადამიანის შესახებ). საბაზო-საშუალო საფეხურზე მნიშვნელოვანია პროექტების განხორციელება ისეთი სოციალური და ზოგადსაკაცობრიო თემატიკის ირგვლივ, როგორიცაა: ეკოლოგია, კაცობრიობის მიღწევები, გამოგონებები და გამომგონებლები; ანტინარკოტიკული და ანტიმწეველური პროპაგანდა, ცხოველთა დაცვა და სხვა. მსგავს პროექტებში მონაწილეობა დადებითად მოქმედებს როგორც სწავლის მოტივაციაზე, ისე მოსწავლის მიერ გუნდური მუშაობის პრინციპების უკეთ ათვისებასა და უცხოურ კულტურასთან, აგრეთვე ზოგადსაკაცობრიო ფასეულობებთან ზიარების პროცესზე.