„მორალი არ არის დოქტრინა, როგორ გავხდეთ ბედნიერები,მორალი არის იმისთვის, რომ გავხადოთ საკუთარი თავი ბედნიერების ღირსი”.

იმანუელ კანტი

როგორც ცნობილია, იგავ-არაკი პატარა ისტორიაა, რომელიც სხვა ტრადიციული ლიტერატურული ნაწარმოებებისგან იმით განსხვავდება, რომ მისი დასასრული მორალურ დასკვნას შეიცავს. ის ზნეობრივ-დამრიგებლური ხასიათის თხზულებაა და სწორედ ამიტომ მნიშვნელოვანია, დაწყებით კლასებშივე განსაკუთრებული ყურადღება მიექცეს იგავ-არაკების სიღრმისეულ შესწავლას, მოსწავლეთა მიერ ეთიკური საკითხებისა და მორალური ღირებულებების შესახებ მსჯელობას.

იგავ-არაკების შესწავლა ხელს უწყობს:

·

წიგნიერების უნარების განვითარებას;

იგავ-არაკის სტრუქტურა, მისი მარტივი და გასაგები ენა ეფექტურ გავლენას ახდენს პატარა მკითხველებსა და “მწერლებზე”, ადვილად დასამახსოვრებელს ხდის ტექსტს და უბიძგებს მოსწავლეებს, ხალისით ჩაერთონ კითხვის პროცესში და თავადაც შექმნან მორალური ამბის შემცველი წერილობითი ნაშრომები.

·

ეთიკური და მორალური ღირებულებების განვითარებას;

ეთიკური საკითხების შესახებ დისკუსიები საშუალებას აძლევს მოსწავლეებს, აწონ-დაწონონ განხილვის შედეგები, გააანალიზონ, შეაფასონ და შეადარონ საკუთარ ღირებულებებს.

·

საკლასო საზოგადოების განვითარებას;

ეთიკურ საკითხებზე დიკუსიებისა და დებატების საშუალებით, მოსწავლეები სწავლობენ ერთმანეთის მოსმენას, საკუთარი მოსაზრებების გამოხატვასა და დასაბუთებას, მსჯელობის შედეგების რეალურ ცხოვრებაში განზოგადებას. ასეთი სახის რეფლექსია მოსწავლეებს უბიძგებს, იფიქრონ მორალურ საკითხებზე და ხელს უწყობს კლასის საერთო ღირებულებების ჩამოყალიბებას.

·

მეტაფორული აზროვნების განვითარებას.

იგავ-არაკების სწავლება საშუალებას აძლევს მოსწავლეებს, ასოციაციური კავშირების დახმარებით ახსნან და გაიგონ რთული კონცეფციები. ამ ტიპის აზროვნება ასევე ეხმარება მათ პრობლემების შემოქმედებითად გადაჭრასა და ახალი იდეების გენერირებაში.

სტატია განიხალავს რამდენიმე სტრატეგიას, რომლებიც ეფექტურია იგავ-არაკების შესასწავლად, 8-დან 11 წლამდე ასაკის მოსწავლეებისთვის.

სანამ უშუალოდ აღნიშნული სტრატეგიების განხილვაზე გადავიდოდეთ, მოკლედ მიმოვიხილოთ იგავ-არაკის ძირითადი ლიტერატურული ელემენტები.

იგავ-არაკის ამბავს თხრობითი სტრუქტურა აქვს, რომელიც შეიცავს შედარებით მოკლე დასაწყისს, გარემოს აღწერას, პერსონაჟებს, პრობლემას, პერსონაჟების მოქმედებას პრობლემების გადასაჭრელად და დასკვნას. არაკი უნიკალურია იმით, რომ მისი ფინალი მორალს ან ცხოვრებისეულ გაკვეთილს შეიცავს.

იგავ-არაკის დასაწყისი მოკლეა და ხშირად გამოხატულია პერსონაჟებისა და მათი მოქმედებების აღწერით. დრო და გარემო ზოგჯერ დასახელებულია, მაგრამ არ არის მნიშვნელოვანი. მაგალითად, დრო შეიძლება აღნიშნული იყოს: “ერთ დღეს” ან “ერთ ცხელ ზაფხულს”. გარემო შეიძლება აღწერილი იყოს, როგორც “სეირნობა ტყეში” და ა.შ.

იგავ-არაკის პერსონაჟები უფრო ხშირად სტერეოტიპულად წარმოდგენილი, გასულიერებული ცხოველები, მცენარეები ან საგნები არიან, მაგ., ბუ ბრძენია, ლომი – ძლიერი, კატა _ ეშმაკი.

ავტორი მოქმედების გასავითარებლად და პერსონაჟების შესაქმნელად დიალოგის ფორმას მიმართავს. მისი ოსტატობაც სწორედ იმაში მდგომარეობს, რომ ამ ხერხით საშუალებას აძლევს მკითხველს, სწრაფად გაიცნოს პერსონაჟები და ადვილად მიადევნოს თვალი მოქმედების განვითარებას.

ფაბულა ძირითადად პერსონაჟებს შორის მორალთან დაკავშირებულ კონფლიქტს შეიცავს. პრობლემის გადასაჭრელად პერსონაჟების მოქმედება, ჩვეულებრივ, ერთ-ორ ეპიზოდშია გადმოცემული, იგავ-არაკის დასასრულს კი ცხოვრებისეულ გაკვეთილამდე ან მორალამდე მივყავართ.

იგავ-არაკების საკითხავად

სასურველია, იგავ-არაკების სწავლება მასწავლებელმა მოსწავლეთა გამოცდილებაზე დაყრდნობით წარმართოს. ამისათვის მან შეიძლება სთხოვოს მოსწავლეებს, რომ გაიხსენონ საკუთარი ამბავი, რომლიდანაც ცხოვრებისეული გამოცდილება მიიღეს, წაახალისოს ისინი, რომ გამოიტანონ დასკვნა და აღნიშნონ, თუ რა ისწავლეს ამ სიტუაციიდან, გაუზიარონ თანაკლასელებს და იმსჯელონ ერთმანეთის მონათხრობზე.

იგავ-არაკის ელემენტების უკეთ გაგებისთვის მასწავლებელმა მოსწავლეებათან ერთად უნდა შეარჩიოს ერთ-ერთი მათგანი, მაგალითად, ცნობილი მეიგავის, ეზოპეს “ლომი და თაგვი”.

დრო და გარემო

როგორც წესი, დრო იგავ-არაკებში იშვიათად არის აღნიშნული და ისიც _ მნიშვნელობის გარეშე. ჩვენ მიერ შერჩეულ იგავში – „ლომი და თაგვი” დრო ნახსენები არ არის. რაც შეეხება გარემოს, პირველი ეპიზოდი ლომის ბუნაგში ვითარდება, ხოლო მეორე _ ტყეში.

პერსონაჟების ტიპების განსაზღვრა

იგავ-არაკის პერსონაჟები, როგორც აღვნიშნეთ, სტერეოტიპულად წარმოდგენილი გასულიერებული ცხოველები, მცენარეები ან საგნები არიან. მთავარი გმირების რაოდენობა ძირითადად ერთი ან ორია.

განსახილველ იგავ-არაკში ორი მთავარი გმირია: ლომი და თაგვი. მათ თვისებებში გარკვევისთვის მასწავლებელმა შესაძლებელია იგავის შესწავლამდე მოსწავლეებს სთხოვოს, დაწერონ ლომის და თაგვის დახასიათება, ან თავად ჩამოწეროს ის თვისებები, რომლებიც ნაწარმოებში გვხვდება და მოსწავლეებს მისცეს საშუალება, მიუსადაგონ ისინი წარმოდგენილ ცხოველებს. საკითხის შესწავლის შემდეგ კი, შეკითხვების დახმარებით, მასწავლებელმა მათთან ერთად უნდა მოახდინოს ჩამოწერილი თვისებების კორექტირება. მაგალითად:

·

“ვინ არიან ამ არაკის პერსონაჟები?”

·

“აქვთ თუ არა ამ პერსონაჟებს ის თვისებები, რომლებსაც თქვენ მოელოდით?” და ა.შ.

სიუჟეტი

იგავ-არაკში “ლომი და თაგვი” ორი მოვლენა ვითარდება. პირველი, თაგვის დატყვევება და გათავისუფლებაა, ხოლო მეორე _ თაგვის მიერ ლომის გადარჩენა. ნაწარმოების დასკვნა თაგვის სიტყვაა, რომლიდანაც შეგონება გამომდინარეობს.

იმისათვის, რომ მოსწავლეებს გაუადვილდეთ იგავ-არაკში გადმოცემული

მოვლენებისთვის თვალყურის მიდევნება, შედეგის შეჯამება და მორალური დასკვნის გამოტანა, მასწავლებელმა შესაძლებელია დასვას ასეთი შეკითხვები:

·

რამდენი მოვლენაა გადმოცემული? რა მოვლენებია ესენი? შეგიძლიათ მოუძებნოთ მათ სახელწოდებები?

·

რას გვასწავლის იგავ-არაკი?

·

როგორ მივყავართ ავტორს იგავ-არაკის მორალამდე? და ა.შ.

იგავ-არაკის რუკა

იგავ-არაკის რუკა, რომელიც მის შემადგენელ ყველა ძირითად ელემენტს მოიცავს, ეფექტური საშუალებაა იმისათვის, რომ მოსწავლეები ადვილად გაერკვნენ ამ ტიპის ლიტერატურული ნაწარმოების სტრუქტურაში. ამისათვის მასწავლებელმა მოსწავლეებს უნდა სთხოვოს, რომ შეავსონ ორსვეტიანი ცხრილი და პასუხი გასცენ მის მარცხენა გრაფაში წარმოდგენილ დამხმარე შეკითხვებსა და დავალებებს (იხ. ცხრილი 1.).

იგავ-არაკი „ლომი და თაგვი”

ცხრილი 1.

იგავ-არაკების დამოუკიდებლად წერისთვის

მოსწავლები იგავ-არაკის სტრუქტურასა და არსს კიდევ უფრო კარგად დაინახავენ

და გაიაზრებენ, როდესაც ისინი თავად შექმნიან მას. ამისათვის, მასწავლებელმა უნდა სთხოვოს მოსწავლეებს, რომ დამოუკიდებლად მოიფიქრონ მორალი, ან აირჩიონ მის მიერ წინასწარ გამზადებული ჩამონათვალიდან. მან უნდა წაახალისოს ისინი, რომ შეავსონ არაკის რუკა (იხ. ცხრილი 2.).

ცხრილი 2.

გარდა ზემოთ აღნიშნული რუკისა, ასევე ეფექტურია, მოსწავლეებმა იგავ-არაკების შესაქმნელად შემდეგ დამხმარე შეკითხვებს გასცენ პასუხი:

·

რა მორალი გინდათ, რომ ასწავლოთ სხვებს?

·

ვინ იქნებიან თქვენი პერსონაჟები?

·

რა თვისებები ექნებათ თქვენს პერსონაჟებს?

·

რა პრობლემის გადაწყვეტა მოუწევთ თქვენს პერსონაჟებს?

·

როგორ დამთავრდება თქვენი იგავ-არაკი? და ა.შ.

სანამ მოსწავლეები საკუთარ იგავ-არაკებს საბოლოო სახეს მისცემენ, მნიშვნელოვანია, რომ კიდევ ერთხელ დაფიქრდნენ ამ საკითხზე, ამაში კი შემდეგი კითხვები დაეხმარებათ:

·

საიდან და რატომ აირჩიეთ ეს მორალი? რას გვასწავლის ის? როგორ ფიქრობთ, მნიშვნელოვანია ამ მორალის შესახებ მსჯელობა?

·

როგორ შეარჩიეთ პერსონაჟების თვისებები? როგორ ფიქრობთ, ეს თვისებები ამყარებს მორალს?

·

ეფექტურად იყენებთ თუ არა დიალოგს მოქმედების გასავითარებლად?

·

თქვენი იგავ-არაკის ფინალს პირდაპირ მივყავართ მორალამდე? და ა.შ.

როგორც განხილული თემიდან ჩანს, იგავ-არაკების საშუალებით მოსწავლეები სწავლობენ ისეთ მნიშვნელოვან საკითხებს, როგორიც არის პერსონიფიცირება, სტერეოტიპული პერსონაჟებისა და მათი თვისებების გააზრება, რთული ცნებების გაგება და პრობლემების ეფექტურად გადაწყვეტა; ივითარებენ წიგნიერებისა და შემოქმედებითი აზროვნების უნარებს და, რაც ყველაზე მთავარია, ითავისებენ გარკვეულ მორალურ ღირებულებულებებს.

– ოო, მას, არ გვინდა გრამატიკა, ისევ ტომ სოიერზე ვილაპარაკოთ რაა!

– რა საჭიროა ეს ბრუნვები, სერიები და მწკრივები, როგორც ვლაპარაკობთ, ისე ვლაპარაკობთ!

– მას, ვერაფრით გავიგე, ეს ზმნა ასე რატომ უნდა დავწერო და საერთოდ, რა საჭიროა მართლწერა, პრობლემების მეტს რას აჩენს?

– გრამატიკა არა ისა!

– ოოო, ენის წიგნი სახლში დამრჩა, უფრო სწორად სახლში დავტოვე…

და ა.შ. და ა. შ.

ნაცნობობის პირველ დღეებში ასეთი წუწუნი ხშირად მესმოდა. ჩემი მოსწავლეების უკმაყოფილო გამომეტყველებამ თუ საუბარმა მიმახვედრა, რომ გრამატიკის და, საზოგადოდ, ენათმეცნიერების პრესტიჟის აღსადგენად საფუძვლიანი მუშაობა, საინტერესო და, რაც მთავარია, მხიარული იდეები დამჭირდებოდა.

როგორ გავაგებინო მათ, რომ გულივერის მოგზაურობაზე არანაკლებ საინტერესო გზა გაიარა ენამ, ვიდრე ზმნის პირებს განარჩევდა, ვიდრე რიცხვს გამოხატავდა, ვიდრე ერთი სიტყვიდან რამდენიმეს აწარმოებდა, ვიდრე ყველაფერს თავის ადგილს მიუჩენდა და თავის სახელს დაარქმევდა?

ჩემი ძვირფასი მასწავლებლების ლექციებიდან, ცნობილი მეცნიერების ნაშრომებიდან უამრავი მნიშვნელოვანი რამ მახსენდებოდა: რომ ენა მსოფლხედვაა, რომ ენა ყოფიერების სახლია, რომ ყველანი ჩვენი ენის მიერ დადგენილი წესებით ვცხოვრობთ, რომ… რომ… რომ…

მაგრამ, ვინაიდან საქმე მეხუთეკლასელებთან მაქვს, არცერთი ეს თეზა თუ დეფინიცია არ გამომადგება, რამე უფრო მხიარული და ინტერაქტიული უნდა დავგეგმო.

მაშ, ასე, ჩვენი მხიარული ენათმეცნიერების გაკვეთილები:

1. გამოგონილ სიტყვათა ლექსიკონი

იმ დღეს ენათა წარმოშობაზე ვესაუბრე, უფრო სწორად, ყველაზე საინტერესო ამბებს მოვუყევი, განსაკუთრებით – იმის შესახებ, როგორ ცდილობდნენ ადამიანები, ენის წარმოშობის საიდუმლო ამოეცნოთ, ზოგჯერ – მეტისმეტად მარტივი და ბავშვური „ექსპერიმენტებით”. ადამიანთა ცნობისმოყვარეობა ენობრივი საკითხებისადმი ძალიან ადრე, მითოლოგიასა თუ რელიგიური წარმოდგენებში ჩანს; ის, რაც სხვადასხვა ღმერთსა თუ ნახევარღმერთს მიეწერება, ის, რაც მითისა თუ მითოლოგიური ციკლის მთავარი თემაა, ანუ მატერიის შექმნა და შემდეგ მისი სახელდება, ჩვენ საკლასო ოთახში ვცადეთ.

როგორ? ახლავე გეტყვით.

საუბრისას აღმოვაჩინეთ, რომ ჩვენ გარშემო არსებულ მრავალ საგანს უბრალოდ არ აქვს სახელი, განსაზღვრებისა თუ დაკონკრეტებისთვის სხვა სიტყვას იყენებს. მაგალითად, ბოთლის საცობი, ჩანთის სახელური, სკამის საზურგე… ჰოდა, ჩვენც გადავწყვიტეთ, მათთვის სახელები გვებოძებინა, გამოგვეგონებინა. მერე უკვე არსებული სახელების გადარქმევაც გავბედეთ. შედეგად გაკვეთილის ბოლოს ყველა მოსწავლეს ჰქონდა თავისი პირადი ლექსიკონი.

გგონიათ, მხოლოდ ლექსიკონის შედგენით ვიყავით გართული? მანამდე სიტყვის წარმოქმნის სხვადასხვა გზაზე ვისაუბრეთ, მოტივირებულ და არამოტივირებულ ნიშნებზე, ენის წარმოშობის ძველბერძნულ თეორიებზე, ცოტა ფუტკრების ენასაც მოვუსმინეთ, გავიგეთ ერთი და იმავე სიტყვის ჟღერადობა სხვადასხვა ენაზე. ბოლოს ფონოსემანტიკის საკითხებსაც შევეხეთ. ეგ როგორ? ახლავე მოგახსენებთ.

გახსოვთ „ტაკეტე” და „მალუმას” ცნობილი ექსპერიმენტი? ცდისპირებს შესთავაზეს ორი ფიგურა, რომელთაგანაც ერთს მომრგვალებული ფორმები ჰქონდა, მეორეს – კუთხოვანი და სთხოვეს, ორი პირობითი სახელწოდება, „ტაკეტე” და „მალუმა”, ამ ორ ფიგურაზე გაენაწილებინათ. აღმოჩნდა, რომ გამოკითხულთა უმრავლესობამ მომრგვალებულფორმებიან ფიგურას სახელი „მალუმა” მიაკუთვნა, ხოლო კუთხოვანს – „ტაკეტე”. ამ ექსპერიმენტმა კიდევ ერთხელ დაამტკიცა, რომ განურჩევლად იმისა, როგორია კავშირი ენობრივ ნიშანში აღსანიშნსა და აღმნიშვნელს შორის, როგორ ნიშანთან გვაქვს საქმე, ბგერები მაინც ატარებენ გარკვეულ შინაარსს. სწორედ ამ, ბგერათა ამოხსნად შინაარსებს სწავლობს ფონოსემანტიკა.

რატომ მოვყევი ამ ამბებს?

ჩემი მოსწავლეების მიერ თითქოს შემთხვევით მოფიქრებული არარსებული სიტყვები ზედმიწევნით იმეორებენ ფონოსემანტიკის იმ წესს, რომელიც ბგერებს გარკვეული თვისებების მიხედვით ხსნის.

მეტიც – როდესაც მათ საგნებს ახალი სახელები მოარგეს ან არარსებული საგნები თან დახატეს და თან დაასათაურეს, ყველა მივხვდით, რომ სიტყვათა შინაარსები მათ გარეგნულ, ბგერით ფორმებში ზოგჯერ საგრძნობლად, ზოგჯერ – ძნელად შესამჩნევად, მაგრამ მაინც აუცილებლად გამოიხატება.

ადამიანები, მით უფრო – ბავშვები, ინტუიციისა თუ შეგრძნებების დონეზე ბევრ საინტერესო ლინგვისტურ ინფორმაციას ფლობენ.

დაელოდეთ შემდეგ ბლოგებს, ჩვენი სახალისო ლინგვისტური ექსპერიმენტების შესახებ კიდევ მოგიყვებით.

სტატიის პირველ ნაწილში აღწერილი აქტივობებისა და მოცემული
სავარჯიშოების მეშვეობით ლექსიკაზე, კითხვასა და მოსმენაზე მუშაობის შემდეგ გაეცანით
მასალას „ЭЛЕМЕНТЫ ПИСЬМА”. ნიმუშებსა
და ხშირად გამოყენებულ ფრაზებზე დაყრდნობით მოსწავლეს შეუძლია, მასწავლებლის
დახმარებით გაარჩიოს თითოეული ელემენტი და შექმნას ამავე ტიპის წერილი.

სამუშაო სქემა ასეთია: ჯერ
ვმუშაობთ წერილის სტრუქტურაზე (ელემენტებზე), შემდეგ – შაბლონებზე. მასალის განმტკიცების
შემდეგ წარმოდგენილია „წერილი მეგობარს” (ნიმუში), რომლის ზედმიწევნით დამუშავება დაეხმარება
მოსწავლეს, თავადაც დაწეროს ასეთივე წერილი. წერის დროს მოსწავლეს შეუძლია გამოიყენოს
ყველა ის ფრაზა და ლექსიკური ერთეული, რომელიც მოსასმენი თუ წასაკითხი ტექსტების
გარჩევისას შეხვდა (იხ. პირველი ნაწილი).

სტატიის დასასრულს
მოცემულია შემაჯამებელი სამუშაოს ნიმუში.

ДАВАЙТЕ НАПИШЕМ

Учимся
писать письмо.

ЭЛЕМЕНТЫ ПИСЬМА

·                    

Обращение или приветствие (Дорогой друг! Привет,
Антон! и т.д.)

·                    

Общие фразы (Я очень соскучился (лась)/Как
поживаешь? /Почему не пишешь? / Как дела? и т.д.)

·                    

Основная часть (о чём пишете)

·                    

Окончание письма (Вот и всё; пиши о себе; пока; счастливо;
до свидания и т.д.)

Письмо другу по
переписке.

7. Напишите письмо
другу о своей семье (по образцу).

 Основная часть:

·                    

Какая у вас семья
(большая или небольшая);

·                    

Назовите членов
вашей семьи;

·                    

Кому сколько лет;

·                    

Чем они занимаются
(учатся или работают);

·                    

Что любят делать в
свободное время;

·                    

Попросите вашего
друга написать о своей семье.

შემაჯამებელი სამუშაო

Тема: Семья

1.                 

Прослушайте текст
и восстановите его (текст № 2).

 Моя семья

 Я _____________ в Кутаиси. У нас
большая ____________: папа, мама, три брата и я. У ________ нет сестёр. У нас
небольшой _________, в котором сейчас живут родители и младшие _________.
Раньше я тоже жил там.

 Мой отец работает в __________. Он
__________. Днём он _________, а после работы любит сидеть __________ и читать
_________ и журналы.

 Моя мама _______. Она работает в
детской _______________. Она __________ и красивая. У неё ___________ волосы,
голубые ____________.

 Мой ___________ брат учится в школе.
Ему ________ лет. Он очень ________ играть в теннис. Мой второй _______ учится
в музыкальной школе. Ему _____ лет. А старший брат _________ в Тбилиси. Он
___________. У него _______ и дети: сын и _________.

 Сейчас я живу __________. Я учусь в
институте. Я __________ пишу письма домой. Скоро у меня _____________ и я
собираюсь приехать в ______________.

2. Прочитайте текст и дайте
краткие ответы на вопросы.

Рассказ мальчика.

Мы с моим другом Колей жили в двухэтажном доме в старом районе города.
Сейчас на месте нашего дома начали строить гостиницу. Моей семье дали квартиру
в новом районе. У нас теперь трёхкомнатная квартира на пятом этаже
девятиэтажного дома. У меня есть своя комната и новый компьютер. А родители
моего друга купили частный дом в нашем старом районе.

Мой дом находится недалеко от остановки автобуса. Из нашего района легко
добраться до центра города. Туда ходят автобусы и маршрутки. А дом моего друга
находится между площадью и станцией метро. От его дома до нашей старой школы
можно дойти пешком за пять минут.

Мама хотела, чтобы я пошёл в новую школу, потому что она расположена прямо
перед нашим домом. Но я сказал, что лучше буду вставать на полчаса раньше и
ездить в свою старую школу.

1. Где находился дом,
в котором жили мальчики?

________________________________________________________________________________

2. В какой квартире
живёт мальчик сейчас?

_________________________________________________________________________________

3. Что собираются
строить вместо старого дома?

_________________________________________________________________________________

6. Где решил остаться
мальчик?

_________________________________________________________________________________

3. Вставьте слова из рамки (три слова лишних).

 Мы живём в большом
городе, в новом______________, в новом девятиэтажном доме на ___________этаже.
У нас не очень большая, но ______________квартира:____________, кухня, спальня,
гостиная, детская, _________и туалет.

 На кухне стоит стол и___________, на
столе – ___________и чашки. Ещё там стоит _____________плита и холодильник.
Посуда на __________и в шкафу. На кухне мы _____________ и ужинаем.

 В гостиной в углу стоит телевизор, в
центре стол, на столе свечи. Ещё там есть___________, кресло, диван и
большие________. В гостиной мы___________, смотрим телевизор, _______________,
играем на пианино и ______________музыку.

4. Напишите рассказ о вашей семье:

·                    

Какая у вас семья
(большая/небольшая)

·                    

Назовите членов
вашей семьи

·                    

Где работают, где
учатся

·                    

Что любят делать в
свободное время

Текст для прослушивания

Текст № 2

Моя семья

Я родился в Кутаиси. У нас большая семья: папа, мама, три брата и я. У меня
нет сестёр. У нас небольшой дом, в котором сейчас живут родители и младшие
братья. Раньше я тоже жил там.

Мой отец работает в школе. Он учитель. Днём он работает, а после работы
любит сидеть в саду и читать газеты и журналы.