მე ერთი შვილი მყავს, ირაკლი.
მე ერთი შვილი მყავს, ირაკლი.
მოდი, გამოვყოთ ვაჟიკას ოცნებისეული რომანტიკის მთავარი შტრიხები, ანუ უბნის ბიჭობის უპირატესობანი:
1. უბნის ბიჭს, როგორც უკვე აღვნიშნე, თითქმის არ გააჩნია პასუხისმგებლობა, თუმცაღა, რა თქმა უნდა, აქვს ოჯახი, ხშირად ჰყავს ცოლ-შვილიც. უბნის ბიჭი როგორღაც ცხოვრობს, ხან ძმაკაცების, ხან ტოტალიზატორის და სხვა ტიპის სათამაშო ობიექტების, ხან ნათესავების, უფრო ხშირად კი ცოლისა და მშობლების ხარჯზე.
2. უბნის ბიჭს არ უწევს დილით ადრე გაღვიძება, ის იღვიძებს მაშინ, როცა თავად სურს. თუნდაც ერთი დღე გამოტოვოს, ეს საპატიოა, თუ წინა დღეს ძმაკაცებთან ერთად იქეიფა და დაღლილია. ჰო, დაღლილი. განა არ მოგისმენიათ, როგორ ამშვიდებენ მთვრალ, მოაყალმაყალე უბნის ბიჭებს მათი ახლობლები: „კარგი, კარგი, მორჩი ახლა სმას, დაიძინე, დაისვენე, დაისვენე”. უბნის ბიჭიც იფერებს ამ საკაცობრიო დაღლილობას და დიდი გაწევ-გამოწევისა და გინების მერე წვება და ისვენებს, თანაც ისე, რომ სინდისიც არ ქენჯნის – ის ხომ დაღლილია.
3. უბნის ბიჭის საცხოვრებელი ადგილი უფრო ვრცელია, ვიდრე თითოეული ჩვენგანისა. ის სცდება ბინის, კორპუსისა და ქუჩის ფარგლებს. ის სრული სიამოვნებით შეიგრძნობს უბანს, ის ამ უბნის შვილია, ერთსა და იმავე დროს მისი მეფეც და ჯარისკაციც. აი, ამ პასუხისმგებლობას ის კარგად გრძნობს, რაც ხშირად გამოიხატება იმით, რომ შეუძლია ჩაერიოს ნებისმიერ სამეზობლო კონფლიქტში ან უბანში მომხდარ სიახლეებში, ახალი მაღაზიის გახსნა იქნება ეს, გზის დაგება, გამწვანება თუ რამე სხვა. აქედან გამომდინარე, უბნის ბიჭი ყველაზე უსაფრთხოდ საკუთარ უბანში გრძნობს თავს. მას სიამოვნებს ამ ქუჩებში გავლა-გამოვლა, თუნდაც დღეში ჩვიდმეტჯერ; სიამოვნებს სამსახურში მიმავალი და სამსახურიდან მომავალი მეზობლებისთვის თვალის გაყოლება; სიამოვნებს ბირჟაზე დგომა და სივრცეში უმიზნოდ ყურებაც, რამეთუ ეს მისი სამფლობელოა, აქ ის მშვიდადაა, აქ მას არ ემუქრება სასტიკი სიტყვა: პასუხისმგებლობა.
უპირატესობათა ჩამოთვლამ შესაძლოა მეტისმეტად შორს წამიყვანოს და ისიც შესაძლოა, იმ უცნაურ დღეს, უბნის ბიჭობა რომ ინატრა, ვაჟიკას გონებაში სულ სხვა არგუმენტები უტრიალებდა, – აბა, ვინ იცის, რა ხდება უბნის ბიჭის გონებაში, თავად მის გარდა, – მაგრამ ღრმად ვარ დარწმუნებული, რომ ეს სტატუსი ერთგვარ რომანტიკას მართლაც გულისხმობს, ერთგვარ აუხსნელ სიმშვიდეს, გაუგებარ სტაბილურობას, გარანტირებულ კაი კაცის სახელს და პასუხისმგებლობათა თითქმის არქონას.
სასულიერო სკოლაში მე, ისევე როგორც მრავალი ჩემი მეგობარი გოგონა, მეტის გასაგებად მივედი. მინდოდა, მეტი მცოდნოდა ჩვენი ეკლესიის ისტორიაზე, ეკლესიოლოგიასა და თეოლოგიურ საკითხებზე. დროთა განმავლობაში საგნები იცვლებოდა ან ახალი ემატებოდა. ერთ-ერთი საგანი იყო ჰომილეტიკა – ქადაგების ხელოვნება. პირველი ნაპერწკალი, რომ მოწოდებული ვიყავი ღვთისმსახურებისთვის, სწორედ ჰომილეტიკის გაკვეთილებზე ვიგრძენი. ბევრ რამეს ვსწავლობდით: ძველ და ახალ აღთქმას, პასტორალურ თეოლოგიას, როგორ უნდა იქადაგოს მღვდელმა, როგორ დამოძღვროს… მაგრამ ისე არაფერს უმოქმედია, როგორც ჰომილეტიკის გაკვეთილებს. მივხვდი, რომ კიდევ შემეძლო რაღაცის კეთება. მაგრამ ეს იყო დრო, როდესაც ქალი არ დაგვინახავს ამბიონთან. ყველაფერი ნაბიჯ-ნაბიჯ მოხდა. 2002 წელს, ჩვენს ეკლესიაში პირველ დიაკონ ქალს დაესხა ხელი. ეს იყო 50 წლის, ცხოვრებაში კარგად რეალიზებული, პროფესიით ექიმი ქალბატონი, რომელიც 17-18 წლის სტუდენტებთან ერთად სწავლობდა სასულიერო სკოლაში. ჩვენს ეკლესიას ასეთი ტრადიცია აქვს – ხელდასხმა ხდება სულთმოფენობის დღეს. ამ დღეს მთელი ქვეყნიდან ჩამოდიან მორწმუნეები და გაერთიანებული ეკლესია დასტურს აძლევს ღვთისმსახურთა ხელდასხმას. ერთ-ერთ ასეთ დღესასწაულზე მოხდა ჩემი დიაკვნად ხელდასხმაც. თავდაპირველად ამაზე საუბარი დამიწყო ჩვენმა ეპისკოპოსმა მალხაზ სონღულაშვილმა, რომელიც სემინარიაში მასწავლიდა. მითხრა, რომ მხედავდა ღვთისმსახურებაში და მთხოვა, მესაუბრა გამჩენთან, რომ გადაწყვეტილება მიმეღო. ასევე მოხდა მაშინაც, როდესაც ხელდასხმა მივიღე ხუცესობაზე და შემდეგ – ეპისკოპოსობაზე. მაგრამ ამ სამი საფეხურიდან ყველაზე მნიშვნელოვანი მაინც დიაკვნად ხელდასხმა იყო. 29 წლისა გახლდით, როცა გადაწყვეტილება მივიღე, სასულიერო მსახურებას შევდგომოდი.
მიუხედავად იმისა, რომ იესოს ცხოვრების პერიოდში იერუსალიმში ქალის სტატუსი, ფაქტობრივად, ნულის ქვევით იყო, იესო არსად ახსენებს ამ საფეხურებს. თალმუდში წერია, რომ ათი ქალის ნათქვამს გადაწონიდა ერთი კაცის სიტყვა. ეს აიხსნებოდა ქალის სიბრიყვით და წინადაუცვეთელობით. მაგრამ ყველაზე მნიშვნელოვანი მოვლენა „ახალ აღთქმაში” არის მკვდრეთით აღდგომის მოწმობა, რომელიც იესომ სწორედ ქალს დაავალა. ჩემი აზრით, ამაზე ხმამაღალი რამ წარმოუდგენელია. იესო არ გამოსცხადებია პეტრეს, იოანეს, იაკობს – იმ სამეულს, რომელიც სულ თან დაჰყვებოდა; პირველი, ვისაც ის გამოეცხადა, იყო მარიამი. უფალმა იცოდა, რომ კაცსაც არ დაუჯერებდნენ ამ სასწაულს, მაგრამ ეს ძვირფასი გზავნილი მაინც ქალს ჩააბარა. მოგეხსენებათ, იესო სულ იგავებით ესაუბრებოდა ხალხს და ეკითხებოდა, თქვენ ვინ გგონივართო. კიდევ უფრო უცნაური ამბავი: ერთადერთი, ვისაც მან თავისი სახელი უთხრა, იყო სამარიელი ქალი. ეს მაშინ, როდესაც იუდეველებს ისე სძულდათ სამარიელები, რომ ძაღლებად თვლიდნენ და არც კი ელაპარაკებოდნენ. სწორედ სამარიელ საეჭვო რეპუტაციის ქალს გაუმჟღავნა თავისი ვინაობა იესომ: „მე ვარ”, – რასაც ეუბნება უფალი მოსეს, როდესაც ცეცხლოვან ბუჩქში გამოეცხადება. ეს უფლის ბიბლიური სახელია. მარავლი მაგალითის მოყვანა შეიძლება, როდესაც იესო ქალებისთვის გამყარებულ ტრადიციულ კედლებს არღვევს.
პირველად არჩევნებში მონაწილეობა მაიძულეს – ჩემმა მეგობრებმა მოინდომეს, მოსწავლეთა კვოტით სკოლის სამეურვეო საბჭოს წევრი გავმხდარიყავი. სასკოლო კენჭისყრაში დავმარცხდი. ჩემს მასწავლებლებს ეგონათ, ამას გადაულახავ ტრაგედიად მივიჩნევდი. გონიერი, კეთილი პედაგოგები ჩემს გამხნევებას ცდილობდნენ და ათასგვარ ისტორიას მიყვებოდნენ დამარცხებული კანდიდატების შესახებ. დღეს სწორედ ამ საინტერესო ფაქტების გახსენებას შევეცდები თქვენთვის.
დამარცხების შემდეგ პირველად ქართულის მასწავლებელს შევხვდი. მაკა ბრეგვაძემ 1890-იანი წლები გაიხსენა. მეცხრამეტე საუკუნის ბოლო ათწლეულის განმავლობაში ტფილისის სათათბირო საბჭოს ასარჩევად რამდენიმე საქალაქო კენჭისყრა ჩატარდა. მაშინ ხმის მიცემის უფლება მხოლოდ რამდენიმე ასეულ კაცს ჰქონდა. აუცილებელი იყო, ქართველ ამომრჩევლებს საერთო ენა გამოენახათ შედარებით ღარიბ არაქართველ ხმოსნებთან, რომელთაც „ახალგაზრდა სომეხთა ჯგუფად” მოიხსენიებდნენ. განსხვავებული ეთნიკური ერთობებისადმი მიკუთვნებულობა მოუგვარებელ პრობლემას არ წარმოადგენდა, მოლაპარაკების შედეგიანად დასრულება შესაძლებელი იყო, თუმცა ყველა დისკუსია წარუმატებლად დასრულდა. ამომრჩეველთა ჯგუფებმა შეთანხმება ვერც ერთხელ ვერ მოახერხეს. შეუთანხმებლობის შედეგად ილია ჭავჭავაძე ორჯერ დამარცხდა ქალაქის საბჭოს არჩევნებში. ჯგუფთა დაპირისპირების ერთ-ერთი უმთავრესი მიზანი სწორედ ილიას დაბლოკვა გახლდათ. თბილისის ქართველი ამომრჩევლები მას შეუფერებელ კანდიდატად მიიჩნევდნენ. მოგვიანებით ასეთივე ფათერაკი გადახდა თავს ილიას უახლოეს თანამებრძოლსაც. მეოცე საუკუნის დასაწყისში უკვე აკაკი წერეთელს ჩაუგდეს საარჩევნო ურნაში შავი ქვა, რათა დასავლეთ საქართველოს წარმომადგენლობით ორგანოში საჩხერის ინტერესების დამცველი არ გამხდარიყო.
ქართულის შემდეგ ისტორიის გაკვეთილი გველოდა წინ. ისტორიის მასწავლებელიც განსკუთრებულად მომზადებული დამხვდა. გაკვეთილის დაწყებისთანავე მან მწვანეყდიანი წიგნი მოიმარჯვა და მსოფლიოში ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი პრემიერ-მინისტრის წარუმატებლობის შესახებ დაიწყო მსჯელობა. ისტორიულ ფიგურას ჯერ დანდის ოლქში წაუგია საპარლამენტო არჩევნები, შემდეგ პარტიის ლიდერის პოსტის დასაკავებლად გამართულ კენჭისყრაში წაბორძიკებულა. ბოლოს, ოცწლიანი დავიდარაბის მიუხედავად, მაინც გამხდარა თავისი ქვეყნის ლიდერი, მოუგია მსოფლიოში ყველაზე სისხლისმღვრელი ომი და ომის შემდგომ პირველსავე არჩევნებზე კვლავ დამარცხებულა. პროფესორი მაჭავარიანი სერ უინსტონ ჩერჩილის შესახებ გვიყვებოდა… მერე კი მთელი გაკვეთილი 1946 წელს არჩევნებში დამარცხებული გენერალი დე გოლის გამო მოთქვამდა, რაც ჩვენთვის, ბუნებრივია, დაუგეგმავი მხიარულების საბაბი გახდა.
მეექვსე გაკვეთილზე გეოგრაფიის მასწავლებლისთვის უნდა მოგვესმინა. ვიფიქრე, რომ ამჯერად მაინც ამცდებოდა გამხნევება და ირიბად ყურადღების ცენტრში აღმოჩენა. იმ წელს შევიტყვე პირველად ჩემი მომავალი პროფესიის, პოლიტიკის მეცნიერების შესახებ და უკვე გატაცებული ვიყავი მისი ძირითადი, ყველაზე მარტივი დებულებების ძიებით. როგორც ჩანს, ჩემი ახალი გატაცების შესახებ პედაგოგმაც იცოდა, ამიტომ მან საუბარი ეკონომიკური გეოგრაფიის ნაცვლად დიდ პოლიტოლოგებზე ჩამოაგდო. თავდაპირველად ყურადღება ვილფრედო პარეტოზე გაამახვილა. „ელიტების წრებრუნვის თეორიის” ავტორს არაერთხელ უცდია ბედი იტალიის პარლამენტში მოსახვედრად, მაგრამ დღემდე აქტუალური სამეცნიერო კონცეფციის ფუძემდებელი ვერც ერთხელ ვერ გამხდარა ჩრდილოეთ იტალიის მოქალაქეთა რჩეული. იტალიელი ამომრჩევლები მას უღირს და უნიჭო კანდიდატად მიიჩნევდნენ და კენჭისყრაში მის გამარჯვებასაც მონდომებით ეწინააღმდეგებოდნენ. ცხადია, დამარცხებას აკადემიურ კიბეზე პარეტოს სვლა არ შეუფერხებია.
გეოგრაფმა იტალიელის თავგადასავლის აღწერა არ იკმარა და ჩარლზ მერიემის უიღბლობათა ეპოპეაც გაიხსენა. მერიემი იყო პირველი მეცნიერი, რომელმაც გაბედა და ემპირიული მეთოდების გამოყენებით შეისწავლა ჩიკაგოელთა საარჩევნო ქცევა. მაშასადამე, მან დასაბუთებული, დაზუსტებული მონაცემების საფუძველზე იცოდა ყველაფერი ჩიკაგოელთა ღირებულებების, პრინციპების, განწყობების შესახებ. მიუხედავად ამისა, მან მაინც ვერ მოახერხა ქალაქის მერის ნაკლებად მნიშვნელოვანი პოსტის მოპოვება.
იყო და არა იყო რა. არც ისე უხსოვარ დროში, არც ცხრა მთასა და არც ცხრა ზღვას გადაღმა, არც მოჯადოებულ სამეფოში და არ ზღაპრულ მხარეში, ხალხი სოციალური ქსელების გარეშე ცხოვრობდა, ცხოვრობდა უფრო მშვიდად, ვიდრე დღეს. მაშინ ადამიანები მარილისა და შაქრის სათხოვნელად მეზობელთან გადადიოდნენ, ერთმანეთისთვის რაიმე მნიშვნელოვანის სათქმელად ჯერ წერილებს, მერე ტელეფონს, ცოტა უფრო გვიან კი მოკლე ტექსტურ შეტყობინებებს იყენებდნენ. მხოლოდ ყველაზე ახლობლებმა იცოდნენ, ვინ სად დადიოდა დღის განმავლობაში, ვინ ვისთან ერთად სადილობდა და ვახშმობდა, ვინ სად ისვენებდა და მოგზაურობდა.
ერთ დღეს ჩვენ, ყველანი, ავდექით და ვირტუალურ სივრცეში გადავბარგდით, ავაშენეთ „კედლები”, მოვიწყვეთ „სახლები”, გავიჩინეთ ნაცნობ-მეგობრები და სხვანაირად განვაგრძეთ ცხოვრება, გამჭვირვალედ, სხვების დასანახად, საგანგებოდ შერჩეული ლოკაციებით, სიტყვებით, ღიმილით, ურთიერთობებით. სხვებს არ ვკიცხავ, თითს არავისკენ ვიშვერ, ჭკუასაც არ ვარიგებ ვინმეს _ მე თვითონ, როგორც საზოგადოებასთან ურთიერთობის სპეციალისტი და როგორც ადამიანი, ისე ვარ მიბმული სოციალურ ქსელებზე, ვეღარც პირადი ცხოვრება წარმომიდგენია მუდმივი სქროლვისა და მიმოწერის გარეშე და ვერც საქმის კეთება.
ამ პოსტის წერა სულაც არ დამიწყია იმისთვის, რომ სოციალური ქსელების გამოყენების ავკარგიანობაზე ვილაპარაკო. ფეისბუქის „კედლებში” საიმედოდ გამაგრებული ადამიანების რაოდენობაზე მეტად, მე სხვა რამ მაშფოთებს _ ტენდენციები, რომლებსაც ვხედავ და გვერდს ვერ ვუვლი.
სოციალურ ქსელებში ჩვენ, ყველამ, საკუთარი ადგილის პოვნა ვცადეთ. ზოგი საკუთარი საქმიანობის პოპულარიზაციას ეწევა, ზოგი _ ქველმოქმედებას, ზოგს ბედნიერი პირადი ცხოვრება გამოაქვს სააშკარაოზე, ზოგი კი ნაჩუქარი ნივთების გამოფენას მართავს. თუმცა არავის, არცერთ კატეგორიას, არ ავიწყდება, სხვის ცხოვრებას თვალი ადევნოს და პირველივე შესაძლებლობისთანავე, გაკიცხვის და ჭკუის სწავლების შანსი ხელიდან არ გაუშვას.
სოციალურმა ქსელებმა კარგად გამოაჩინა, როგორ გვიყვარს ერთმანეთის საქმეში ცხვირის ჩაყოფა, თავის სხვაზე აღმატებულად წარმოჩენა, ზოგჯერ ყალბი თავმდაბლობა და უფრო მეტიც, მრავალგზის ხსენებული სოციალური ქსელები სწორედ იმიტომ გვიყვარს, რომ თავისუფალ, შეუზღუდავ ტრიბუნას გვაძლევს, ვთქვათ ყველაფერი, რის თქმასაც სხვა დროს მხოლოდ საკუთარ სამზარეულოში შევძლებდით და საუკეთესო შემთხვევაში, რამდენიმე მეზობელი და მეგობარი თუ მოგვისმენდა.
კედელს რომ ჩამოვყვები, ვხედავ, როგორ მოძღვრავენ ერთმანეთს ჩვეულებრივი დიასახლისები, შესანიშნავი დიასახლისები და არაჩვეულებრივი დიასახლისები, ახალბედა დედები, გამოცდილი დედები და მრავალშვილიანი დედები, კარგი ცოლები, უფრო კარგი ცოლები და საუკეთესო ცოლები, ვაჟკაცები, ნამდვილი ვაჟკაცები და მოლიბერალო ვაჟკაცები, ჭკვიანები, ძალიან ჭკვიანები და ყველაზე ჭკვიანები და ასე, დაუსრულებლად. დაკვირვებული ვარ, რომ მამები ერთმანეთს ძალიან იშვიათად მოძღვრავენ. მიზეზი მარტივია _ მათ უმრავლესობას წარმოდგენა არა აქვს ბავშვის აღზრდაზე.
ყოველდღე ვკითხულობ, როგორ გამოხატავენ აღშფოთებას ადამიანები სხვების ცხოვრების გამო. აღშფოთებას იწვევს ყველაფერი, სოციალურ ქსელში ზედმეტი აქტიურობით დაწყებული, პოლიტიკური მოსაზრებებით დამთავრებული.
თქვენ ალბათ გგონიათ, რომ აი, ახლა, მეც იგივეს ვაკეთებ, ვდგავარ და ხმამაღლა გავყვირი, რა მაღიზიანებს, ჭკუას ვისწავლები და სხვებს მივუთითებ, რა წერონ და რა არა. სინამდვილეში კი ის მაწუხებს, რაც ჩემთვის დღესავით ნათელია _ ჩვენ ერთმანეთს ვერ ვეგუებით, ჩვენ არ შეგვიძლია, სხვა ადამიანები მივიღოთ ისეთები, როგორებიც არიან, ისე, როგორც ცხოვრობენ. ვერ ვიჯერებთ, რომ განსხვავებები ნორმალურია, რომ ზოგი ნამცხვრებს აცხობს და თავად უვლის შვილებს, ზოგს კი რთული სამუშაო გრაფიკი აქვს და ძიძის დახმარება ესაჭიროება, ზოგს ბათუმში ურჩევნია დასვენება, ზოგს _ ხევსურეთში, ზოგი კი სულაც კანარის კუნძულებზე ატარებს შვებულებას და ეს ნორმალურია.
სურ.1
მოსწავლეებს თავადაც შეუძლიათ მსგავსი საინფორმაციო ბლანკების შექმნა ინტერნეტ-რესურსების გამოყენებით.