საბავშვო ბაღის თანამშრომელი ხართ? ახალშობილის დედა ან მამა? იქნებ უბრალოდ რთული შვილი გყავთ და მიზეზი ვერ გაგირკვევიათ, ან გაინტერესებთ, რა გამოგრჩათ უკვე თინეიჯერი შვილის აღზრდისას? ეს წერილი შესაძლოა გამოგადგეთ.
იაპონელები რომ სრულიად განსხვავებულთან ერთად, გამორჩეული ხალხიცაა ბევრი დამეთანხმება. მათი დამოკიდებულება ცხოვრების მიმართ სრულიად არასტანდარტული და ვიტყოდი, არაამქვეყნიურია, რადგან ამ ბუნებით მოფიქრალ, ღრმად მოფიქრალ ერში ზედაპირულობა დიდ უკულტურობად ითვლება.
ყველაფერი იაპონური ჩემში აღფრთოვანებას თუ არა, გაკვირვებას ნამდვილად იწვევს და სწორედ ასეთი შეგრძნება დამეუფლა, როდესაც მასარუ იბუკას ძალიან მაგარი წიგნი ჩამივარდა ხელთ.
იბუკა კორპორაცია „სონის“ დამფუძნებელია. ამ კაცმა თავისი იდეებით ერთხელ უკვე შეცვალა მსოფლიო. თითქოს მისი სული იაპონიის სულის გამომხატველად იქცა და სადაც სონის ამბობენ, იქ ყველას იაპონია გვახსენდება.
და მაინც, ამ გიგანტური ენერგიის პროფესიით ინჟინერს ცხოვრების უმთავრეს გამოწვევად განათლება დაუსახავს. ხანდახან, ბედისწერა ადამიანებს უცნაურად ეხმარება ხოლმე სამყაროს შეცვლის სურვილში უკან დასახევი გზა მოიჭრას და აი, მასარუს ამ გამოცდის გავლა საკუთარი შვილის მაგალითზე მოუხდა – იბუკას შვილი გონებრივი განვითარებით სხვა ბავშვებს მკვეთრად ჩამორჩებოდა, საზოგადოებამ და განათლების სისტემის სტანდარტულმა მიდგომებმა კი არაფერი ან ვერაფერი იღონა საიმისოდ, რომ მისი შვილი ნორმალურ, განათლებულ ადამიანად ჩამოყალიბებულიყო.
ეს დამღა – „გონებრივ განვითარებაში ჩამორჩენა“ განაჩენია, იბუკასთვის სრულიად მიუღებელი აღმოჩნდა. შვილის პირადი ტრაგედია იაპონელი გენიოსისთვის საკითხში არსებითად ჩაღრმავების საფუძველი და მიზეზი გახდა. ინჟინერმა კაცმა დაივიწყა ყველა და ყველაფერი ირგვლივ, რომ ცხოვრების მთავარი ნაშრომი „საბავშვო ბაღში უკვე გვიანია“ დაეწერა და შეეცვალა ათასობით, ასობით ათასობით ადამიანის ცხოვრებაც და იქნებ კაცობრიობის გზაც ფაშიზმისგან და „არასრულყოფილებისგან გათავისუფლებისგან“ მაღალგანვითარებულ საზოგადოებამდე, სადაც უვარგისი და არასაჭირო სული არ იბადება.
მასარუმ 1969 წელს „ადრეული განვითარების იაპონური ასოციაცია“ შექმნა, რომლის იდეაც და კონცეფციაც ერთ მარტივ პოსტულატს ეფუძნება – ადამიანის სრული პიროვნული ჩამოყალიბება 5 წლიდან 8 წლამდე კი არ ხდება, როგორც ამას ბევრი დასავლური სკოლა ამტკიცებდა (არც ფროიდის ცნობილი თეზა, რომ ადამიანი 5 წლამდე იქმნებაო), არამედ 3 წლის ასაკში მთავრდება.
ის, რაც ჩვენ, მშობლებს ხშირად გვგონია, რომ „პატარა სული“ ჯერ ადრეა და ბაღიდან უნდა მოხდეს მისი წვრთნაც, ფორმირებაც და ჩამოყალიბებაცო, იბუკასთვის სრული უაზრობაა. ავტორი ამტკიცებს (და ეს მეცნიერულად მტკიცდება), რომ ადამიანის ტვინის უჯრედების 70-80% სამ წლამდეა ჩამოყალიბებული და ეს საკმარისად ნოყიერი ნიადაგია იქ გენიალური ხის გადასარგავად. მასარუსთვის არ არსებობს უფრო ნიჭიერი და ნაკლებ ნიჭიერი ადამიანი, ის აქ ქრისტიანულ ლოგიკას მიყვება და ამბობს, რომ ყველა გონება და ყველა სხეული სასტარტო პირობებით თანასწორია. მოცარტი შეიძლება დაიბადოს ვენაშიც და კასპშიც, გააჩნია რომლის ოჯახი უფრო მზად იქნება შვილს მუსიკა დედის რძესთან ერთად მიაწოდოს. და ცნობილია, რომ მოცარტის მამას იდეაფიქსი ჰქონდა გაეზარდა გენიოსი. ის შვილს მართლაც თვეებიდან ასწავლიდა მუსიკას, ბავშვს, ვინც ჯერ სიარული და ლაპარაკი არ იცოდა, ასმენინებდა თანამედროვე კომპოზიტორებს და ვოლფგანგის ცხოვრებაშიც იმაზე მეტად იყო მუსიკა, ვიდრე სასმელი წყალი.
ეს მეთოდი დოქტორმა სუზუკიმ თავის „ახალგაზრდა ტალანტების“ სკოლაში სცადა და ალბათ ყველას გინახავთ არაამქვეყნიური კადრები, სადაც 4 წლის იაპონელი ბიჭი პაგანინის სავიოლინო კონცერტს უკრავს, ან 5 წლის იაპონელი გოგონა რახმანინოვის Moment Musicaux No. 5 in D-flat major. და მაინც, იბუკას მეთოდი და მიზანი გენიოსების კი არა, ბედნიერი ადამიანების აღზრდაა და ამას მიუძღვნა ამ საოცარმა კაცმა ცხოვრების დარჩენილი წლებიც.
Tabula rasa
იბუკა ამტკიცებს, რომ ადამიანის სხვანაირი განვითარება, რასაც საზოგადოება ჩამორჩენას, დაავადებას და სხვას ეძახის, პირიქით, პიროვნების უზარმაზარ პოტენციურ შესაძლებლობებზე მეტყველებს. საამისოდ მას შესანიშნავი მაგალითი მოჰყავს თუ რატომ იბადება ბავშვი სრულიად უმწეო სხვა ძუძუმწოვრებისგან განსხვავებით, მაგრამ ყოველ მომდევნო დღეს მისი გონებრივი შესაძლებლობები გეომეტრიული პროგრესიით უსწრებს წინ დანარჩენ ცოცხალ არსებებს.
იბუკა სამწლამდელთა მიმართ აღზრდის სრულიად არასტანდარტულ და უცნაურ მიდგომებზეც ლაპარაკობს, რამაც ძალიან დამაბნია და ბევრი მაფიქრა.
მკაცრი დედა, რბილი დედა
ავტორი წერს, რომ თანამედროვე აღზრდის სკოლა უკუღმართულად მუშაობს ბავშვებთან მიმართებით, მშობელიც და საზოგადოებაც ალერსიანია სამ წლამდე ბავშვთან და ბაღის ასაკიდან მომენტალურად მკაცრ და პიროვნული ნების შემზღუდავ „მონსტრად“ შეიძლება გადაიქცეს. მოსიყვარულე დედები მრისხანე დედებად გადაიქცევიან ხოლმე შვილებიც ამ გავლენების წყალობით სულ უფრო შორდებიან ღვთიურ ინდივიდუალიზმს და ყალიბდებიან სტანდარტულ და „გამოძერწილ“ ადამიანებად. იბუკა ურჩევს ყველას, რომ შეწყვიტოს შვილზე ზეგავლენა საბავშვო ბაღში მისვლასთან ერთად და იქცეს მეგობრად და არა მენტორად მოზარდისთვის.
შეატრიალეთ „შეუძლებელია“ და „შესაძლებელია“ ასაკის მიხედვით
იბუკა წარმოუდგენელ პარადიგმას გვთავაზობს და ამბობს, რომ რაც ზრდასრულისთვის შეუძლებლად გვეჩვენება ის ბავშვისთვის უიოლესია და რაც უფრო შეუძლებელი და მიუღწეველი გვგონია რაღაც უფროსებს ის ეადვილებათ… ჩვილებს.
მაგალითად ორ ახლოს მდგომ მანქანას შორის შეიძლება ვერ ჩააყენოს თავისი ავტომობილი 9 თვის ჩვილმა, მაგრამ ის უფრო მალე და უკეთესად ისწავლის ცურვას, ვიდრე ამ სტატიის დამწერი ცდილობს და ვერც გამოსდის. მასარუ ამბობს, რომ სწორად მოწოდებული ალგებრა 3 წლამდე ბავშვისთვის სრულიად გასაგებია და ამას მისი „ადრეული განვითარების სკოლაში“ ასწავლიან კიდეც.
არ არსებობს უნარ დაქვეითებული ბავშვი
იბუკას წიგნი იმედის სხივივითაა, განსაკუთრებით მშობლებისთვის, ვისაც სპეციალური საჭიროებების მქონე შვილი ესტუმრათ კოსმოსიდან.
გარკვეული ტიპის საზოგადოებები ჯერ მზად არ არიან დაინახონ რა უდიდესი და განსხვავებული განძისა და ენერგიის მატარებლები არიან ასეთი ბავშვები. ბუნება ბრძენი გონის შექმნილია, შეუძლებელია და არც იქნებოდა სამართლიანი რომელიმე სული თუ გნებავთ სხეული ღმერთს არასრულყოფილი შეექმნა.
იბუკა ამბობს, რომ მთავარია ვისწავლოთ გარჩევა და არსში ჩასვლა, თუ ვინაა ბავშვი, რა პიროვნებაა და რა შესაძლებლობები აქვს მას და სწორედ ასეთი პატარა მთებს გადადგამს თავისი შინაგანი რესურსით.
და უფრო მთავარი, რასაც იაპონელი ინჟინერი, ჩემთვის უკვე დიდი მასწავლებელი მასარუ იბუკა გვასწავლის შემდეგია: აუცილებელი ის კი არაა ადამიანმა ჯადოქარივით დაუკრას ვიოლინო ან გამოიგონოს უეკრანო ტელევიზორი, არამედ როდესაც ერთს ან მეორეს გააკეთებს ან ვერ გააკეთებს, იყოს უბრალოდ ბედნიერი და მადლიერი იმისთვის, რომ ის განუმეორებელი ინდივიდია, პიროვნებაა და დაიბადა.
