კიდევ ერთხელ მოგესალმებით, ჩემო ძვირფასო მასწავლებლებო და მშობლებო, ცოტა ხნის წინ მოგიყევით ჩემს პირად გამოცდილებაზე, როგორ ვემზადებით პირველი კლასისთვის, როგორ შევარჩიეთ სკოლა და რა წინასასკოლო აქტივობები დავგეგმეთ, რომ მომავალი სასწავლო წელი ჩემი პატარა პირველკლასელისთვის მაქსიმალურად სასიამოვნო და სასარგებლო იყო.
ამ წერილში ფსიქოლოგის რჩევებსაც მოგაშველებთ. ყველასთვის აქტუალურ წინასასკოლო მომზადების პროცესზე ნეიროფსიქოლოგს, ნეიროგანვითარების ცენტრის ქცევითი თერაპიის სერვისის ხელმძღვანელს, ილიასა და ივავე ჯავახიშვილის სახელობის უნივერსიტეტების ლექტორს, ნინო ოქროსაშვილს ვკითხე, შემდეგ მისი რეკომენდაციები შევკრიბე, ერთად ჩამოვაყალიბე და ახლა მინდა, თქვენ გაგიზიაროთ.
მშობლისა და ფსიქოლოგ-თერაპევტის მოსაზრებები ბევრგან გადაიკვეთა, რაც, კიდევ ერთხელ ამტკიცებს, რომ ნებისმიერი თერაპია, ნებისმიერი ახალი ნაბიჯი და მოვლენა, ნებისმიერი სასიკეთო ცვლილება მშობლის ჩართულობის გარეშე შეუძლებელია და ბევრი იდეა, რომელიც პრაქტიკული გამოცდილებით ჩნდება, წარმატებული შედეგის გარანტიაა.
მაშ, ასე, კიდევ ერთხელ ვისაუბროთ, როგორ მოვამზადოთ აუტისტური სპექტრისა და აუტიზმის მქონე ბავშვი სკოლისთვის.
როგორ უნდა იყოს აღჭურვილი სკოლა, რა უნდა იცოდნენ მასწავლებელმა და მშობელმა, როგორ უნდა მოვამზადოთ ბავშვი სკოლისთვის, როგორ ვარჩევთ სკოლას, რა პროცედურებია გასავლელი და ა.შ.
პირველ რიგში, რასაკვირველია, მთავარი როლი მასწავლებელს ენიჭება, სწორედ მან უნდა დაგეგმოს თავისი სტრატეგია, გაესაუბროს მშობლებს, ფსიქოლოგს, გააგებინოს დანარჩენ მოსწავლეებს აუტიზმის შესახებ. სწორედ მასწავლებლის სურვილით, საჭიროების შემთხვევაში მულტიდიციპლინური ჯგუფი აფასებს მოსწავლეს, სასწავლო გეგმას არგებს მის საჭიროებებს, ქმნის ინდივიდუალურ სასწავლო გეგმას და სვამს დამხმარე თერაპევტის საჭიროების საკითხს. თუმცა, შესაძლოა, სწორედ მულტიდიციპლინური ჯგუფი დაეხმაროს მშობლებს კონკრეტული სკოლის მოძებნაში.
სასურველია მომავალი მოსწავლე სასკოლო მზაობის ტესტითაც შეფასდეს. „სასკოლო მზაობის ტესტი“ არის კვლევა, რომელიც ძალიან სასარგებლო იქნება მოსწავლისათვის, რადგანაც გამოაჩენს სამუშაო სტრატეგიის ინდივიდუალურ თვალსაჩინოებებს.
ის, რომ მასწავლებლის როლი ამ პროცესში უმთავრესია, არავისთვის არაა ახალი. სწორედ მან უნდა შეარჩიოს სწორი მეთოდები იმისათვის, რომ მოსწავლის მოტივაცია გაზარდოს, დააკვირდეს მის უნარებს და ძლიერი მხარეების საშუალებით სცადოს მოსწავლეს კლასთან ურთიერთობა გაუმარტივოს. აუცილებელია მშობელმა მასწავლებლებს წინასწარ გააცნოს ბავშვის მოთხოვნების რეპერტუარი, როგორი ფორმით ითხოვს ყურადღებას, პასუხს ანდაც ტუალეტში თუ წყლის დასალევად გასვლას.
არსებობს რამდენიმე მნიშვნელოვანი საკითხი, რომლის გათვალისწინებაც საჭიროა. აუტისტური სპექტრის ბავშვმა შესაძლოა ვერ მოახერხოს რიგის დაცვა, თხოვნის გარეშე წამოიძახოს პასუხი, გაუჭირდეს სურვილების გადავადება, მოთმინების გრძნობამ უმტყუნოს. აქ საჭიროა ბალანსი, რასაკვირველია, კლასში მოქცევის გარკვეული წესები მასაც უნდა ეხებოდეს, თუმცა ფრთხილად უნდა მოვიქცეთ, რომ არ ჩავახშოთ მისი ინიციატივა, რომლის გამოვლენაც მან დიდი ბარიერის გადალახვის შემდეგ გაბედა.
თუ მოსწავლეს ხმაურის ეშინია, საწყის ეტაპზე შეიძლება ყურსასმენებიც გამოვიყენოთ, რომელსაც ზარის დარეკვის წინ მოვარგებთ, ან წინასწარ გავაფრთხილოთ, რომ ახლა ზარი დარეკავს, თუ ხალხმრავლობა აწუხებს, კლასში ყოფნას თანდათან უნდა შევაჩვიოთ.
მშობელს შეუძლია წინასწარ იმუშაოს ბავშვთან მსხვილი და ნატიფი მოტორიკის განვითარებაზე, ყურადღების კონცენტრაციაზე, მაგალითად, შეგვიძლია ბავშვს ვთხოვოთ ორი მოქმედების ერთად შესრულება – ვთქვათ, იმღეროს რომელიმე მელოდია და ამავდროულად, რიტმულად დაუკრას დოლზე, ან იმღეროს და იმავდროულად გააფერადოს. როდესაც ორი მოქმედების სინქრონიზებას შეძლებს, შემდეგ მესამეც შეგიძლიათ დაუმატოთ.
მოდით, კიდევ ერთხელ გავიხსენოთ, წინასასკოლო მომზადებისა და ორგანიზების რა საფეხურებს გადის ბავშვის მშობელი : სასურველია გქონდეთ ბავშვის ახალი შეფასება და ახალდასმული დიაგნოზი. არჩევთ სკოლას, რეგისტრირდებით, მიდიხართ განათლების სამინისტროში და ითხოვთ თქვენი შვილის უნარების შეფასებას მულტიდიციპლინური ჯგუფის მიერ. მულტიდიციპლინური ჯგუფი ფსიქოლოგსა და მასწავლებელთან ერთად გეგმავს სასწავლო პროცესს, ადგენს ინდივიდუალურ სასწავლო გეგმას, განსაზღვრავს სპეცპედაგოგის საჭიროებას. მოსწავლეს ამზადებთ სკოლისთვის, წინასწარ ანახებთ იმ სივრცეს, სადაც უნდა ისწავლოს, გააცნობთ მასწავლებელს და სკოლის ფსიქოლოგს.
ძალიან მნიშვნელოვანია იმის გაცნობიერება, რომ თქვენ, მშობელი, ამ რგოლის უმთავრესი წევრი ხართ, გაითვალისწინეთ, რომ თქვენი ჩართულობის, მონიტორინგის, ყურადღების გარეშე არაფერი გამოვა, როგორც არ უნდა გაგიმართლოთ სკოლასა და მასწავლებელში.
წარმატებულ სასწავლო წელს გისურვებთ!
