მეოცე საუკუნის ჰალუცინოგენი ერთი უბრალო სათამაშო ცხენი გახლდათ. ამ ცხენით დიდი ბავშვები ერთობოდნენ და პარალელურად ანარქიაზე ოცნებობდნენ. ბავშვებისთვის ეს დაჭერობანას თამაშზე უფრო მარტივი საქმეა; სირთულე უფროსების დარწმუნებაა, ისეთებისა, რომლებმაც ბავშვებად დარჩენა ვერ შეძლეს. ამის გაკეთება, ბოლოს და ბოლოს, ხელოვნებით მაინც შესაძლებელია, უფრო სწორად, ანტიხელოვნებით. ერთი სიტყვით, ლექსების მდაბიურად და სიმპათიურად მწერ ადამიანებზე უნდა გიამბოთ და მათ გოგლი- მოგლზე. გოგლი-მოგლი ყველა ბავშვს უყვარს.
ჩანართი 1: ყველა, ვინც ამბობს, რომ ქართველი (და არამხოლოდ ქართველი) დადაისტები მალევე გაიზარდნენ და დასერიოზულდნენ და ყველა „ნორმალურ” პოეზიას დაუბრუნდა, ცდება. საკამათოა „ნორმალური პოეზიის” განსაზღვრების მცდელობანი, ფორმალიზმი ძალიან ხშირად მომაბეზრებელი ხდება და, მით უმეტეს, ის ვერასოდეს იქნება ჰალუცინოგენი; ვერასოდეს წარმოიდგენ კომიკურ სცენას, როგორ ერჭობა ქინძისთავს იალბუზი.
გამოდის, ბოლოდან დავიწყეთ. დადაიზმზე საუბრისას ცოტა ბუნდოვანება და ქაოსი არ გვაწყენდა – ხანდახან მაინც ნუ ვიქნებით ასეთი სწორხაზოვანნი. მიხაკმიბნეული, „ლექსი-მეწყერის” დამწერი ტიციანი ხანდახან სათამაშო ცხენით რომ ერთობოდა, ზოგისთვის არახალი ამბავია, ბევრმა კი არც იცის. ყოველ შემთხვევაში, მე ამისა სკოლის ასაკში არაფერი გამეგებოდა და მისი პოეტური მემკვიდრეობა ჩემთვის „ლექსი-მეწყერით” შემოიფარგლებოდა. მაშინ უკვე დაწყებული მქონდა პატარ-პატარა პოეტური ექსპერიმენტები და მობეზრებული – რითმა; მღლიდა ფორმალიზმი და სევდიანი სონეტი, არც ფლორისადმი სენტიმენტალურ ლტოლვას განვიცდიდი და წვიმის წვეთებს აყოლილი პოეტების დარდებიც ფეხზე მეკიდა. ერთი სიტყვით, ძალიან ახალგაზრდა ვიყავი და მაშინ, ირემს რომ წყარო სურინ, ზუსტად ასევე მისწრება იქნებოდა ჩემთვის სიმპათიური ლექსების მწერალი ქართველი პოეტების აღმოჩენა. ისე, მოგვიანებითაც არა უშავდა ჟანგოს მიერ სხვის სახეზე ნაპოვნი სავარძლის მიგნებას.
სანამ ღოღობერიძე სხვის სახეზე სავარძელს აღმოაჩენდა და მასში ძროხას წვალებით ჩასვამდა (ეს არ ყოფილა ელესდესეული ჰალუცინაცია – დასაწყისშივე ხომ გითხარით ცოტა რამ სათამაშო ცხენის შესახებ), ტრისტან ტცარამ „დიდებული არაფერი” აღმოაჩინა – დადა. „დადა” „ხის სათამაშო ცხენსაც” ნიშნავს და ბავშვის ტიტინსაც. აი, ასე, ლატარიის პრინციპით შედგა ანტიხელოვნების ნათლობა, თუმცა ჯეკპოტი არავის მოუგია – დადაისტები ისე გაიზარდნენ, ხალხის სიყვარული ვერ მოიპოვეს. უფროსები „აბდაუბდაზე” არ გიჟდებიან. ვერც თავად ნათლიამ უპატრონა ნათლულს – სევდიან და სენტიმენტალურ ლექსებზე გაცვალა.
პაციფისტი, ანარქიის სურვილით შეპყრობილი ხელოვანები მეჭეჭში უფრო მეტ ესთეტიკას ხედავდნენ, ვიდრე, მაგალითად, შესაშური საიუველირო სინატიფის ბეჭედში, არ სწყალობდნენ ფორმალიზმს და მიმდინარეობებს, დასცინოდნენ „იზმებით” შებოჭილ საზოგადოებას, განსაკუთრებით – ბურჟუებს და სწორედ ირონიით დაუმატეს დადას „იზმი”. ისინი ფუტურისტებივით იოლად ვერ თმობდნენ – ძველი სამყაროსგან ახალი უნდა შეექმნათ, მასალა კი პრიმიტიული ხელოვნება გახლდათ და ის ისეთივე დიდებული იყო, როგორიც ორი წლის ბავშვის მიერ ფურცელს მიხატული მზე. ასეთი მზე საქართველოში მალევე, ტიციანის („ცისფერყანწელების”) საშუალებით ამოვიდა – ეტყობა, მიხაკი დროებით მოიხსნა და გულის აჩქარებაზე გათვლილი საკუთარი ლექსები ცოტათი ძველმოდური ეჩვენა.
დადა”.
გრიგოლ ცეცხლაძის ეს ვერლიბრი დადა მანიფესტის ნაწილია. ის მაშინ უკვე ზედმეტად სიმპათიურადაც კი წერდა („მე ვამტკიცებ: კალოშები საჭირო არაა სრულებით,/საჭიროა დილ-დილობით გოგლი-მოგლი/და მოკლე-მოკლე/ლექსების წერა მდაბიური ენით და სიმპათიურად”. („სიმპათიური ლექსი”)), იმდენად სიმპათიურად, რომ ტიციანსაც აღაფრთოვანებდა.
დიახაც რომ კავშირშია. ყოველ შემთხვევაში – 20-30-იანი წლების საქართველოში, ლიტერატურულ საქართველოში. თავაშვებული, არაქიმიური ცდების ასპარეზად H2SO4 იქცა – დადაისტებისა და ლიტ. ფუტურისტების ჟურნალი. ჟურნალი ნამდვილად ენათესავებოდა მჟავას: ძველი ხელოვნების დასახიჩრებას ცდილობდა. იწერებოდა სინტაქსურად გაუმართავი ვერლიბრი პუნქტუაციის საგანგებო რღვევით. ყველაფერი მაინც კარგად იყო: ნოზაძის პრიმიტიული დადა ხანდახან ლურსმანს მისტიროდა, თანაც – ერთი შეხედვით, აბულაძე მამლის ზღაპარს ჰყვებოდა და ხანდახან მამადავითს აჯდებოდა შუბლზე, ღოღობერიძეს ხეებზე აჰყავდა ხალხი და ამ ხეზე რატომღაც ძვლებიღა რჩებოდნენ და არაფრისდიდებით არ ჩამოდიოდნენ დაბლა, ცეცხლაძის პეპელა კი პროპელერს დასდევდა.
ჩანართი 3: ნაფტალინი უმოძრაო სამყაროს ინახავს, შესაბამისად, სამყაროს უკუღმა ვერაფრით გაატარებ. ვერც წაღმა.
შემდგომ უკუღმა სვლა სათამაშო ცხენით კვლავაც სცადეს ქართველმა ინტელექტუალებმა, ქარვასლაში დადა აქციაც კი გამართეს და დადა მეფედ ზურაბ რთველიაშვილი შერაცხეს. ეს უკვე მოგვიანებით მოხდა, მაშინ, როცა დადა უკვე ძალიან ძველი იყო: ოდესმე სათამაშო ცხენებიც ძველდება და პულტით სამართავ სათამაშოებს კონკურენციას ვეღარ უწევს.
