შეფასება სასწავლო პროცესის მნიშვნელოვანი ნაწილია. ამიტომაც ჩვენ მასწავლებლები, პროფესიული განვითარების ყველა საშუალებას ვიყენებთ, რათა შეფასების სტრატეგიებს დავეუფლოთ. თუმცა ამ კუთხით მაინც არსებობს პრობლემა-ხშირად მოსწავლეებს ვუზიარებთ კონკრეტული შეფასების შედეგებს და მათთვის ნათელი არაა, როგორ გააუმჯობესონ ეს შედეგი. არადა შეფასების მიზნები, პრინციპები და ამოცანები არის ის,   რომ   მოსწავლემ შეძლოს   სწავლა-სწავლების ხარისხის მართვა, რაც გულისხმობს, ერთი მხრივ, სწავლის ხარისხის გაუმჯობესებაზე ზრუნვას და, მეორე მხრივ, სწავლა-სწავლების ხარისხის მონიტორინგს.

თვითშეფასება  მნიშვნელოვანი მეტაგოგნიტური უნარია და მისი  განვითარების ხელშეწყობა გადამწყვეტი მნიშვნელობისაა მოსწავლის თვითრეალიზაციისთვის. მოსწავლეს ჰქონდეს უნარი, თავად დაგეგმოს საკუთარი სასწავლო პროცესი, გაუწიოს შუალედური მონიტორინგი და კრიტიკულად შეაფასოს მიღებული შედეგი, აყალიბებს მას დამოუკიდებელ, თვითმართვის უნარის მქონე შემსწავლელად, რაც საბოლოოდ მისი წარმატების წინაპირობაა არა მარტო სხვადასხვა საგანში, არამედ ცხოვრების ასპარეზზე.

ამ სტატიის მეშვეობით მინდა გაგიზიაროთ საკუთარი  გამოცდილება განმავითარებელი შფასების ერთ-ერთი ინსტრუმენტის-,,მოსწავლის სწავლის აღრიცხვის“ ფორმის შესახებ.

,,მოსწავლის სწავლის აღრიცხვის“ ფორმის გამოყენება ეყრდნობა იდეას, რომ შეფასება ეფექტურია იმ შემთხვევაში, თუ მოსწავლე აქტიურადაა ჩართული ამ პროცესში. თუ რომელიმე მოსწავლის აკადემიური მოსწრება გასაუმჯობესებელია, უპირველეს ყოვლისა, თავად მოსწავლემ უნდა დაინახოს ამის საჭიროება. მას უნდა შეეძლოს თვითშეფასება და განსჯა იმისა, როგორ განვითარდეს შემდგომში, როგორ განსაზღვროს გასავარჯიშებელი და გასაუმჯობესებელი უნარები და სფეროები, რომლებზეც უნდა მოახდინოს ფოკუსირება. ,,მოსწავლის სწავლის აღრიცხვის ფორმა“ უპირველესად სწორედ ამ მიზანს ემსახურება და ამასთან ერთად, რა თქმა უნდა, იმას, რომ მასწავლებელმა შეამოწმოს და შეაფასოს მოსწავლის პროგრესი.

აღნიშნულ ფორმას ვიყენებდი მეექვსე კლასში, როგორც ინტერვენციის ერთ-ერთ ფორმას  პრაქტიკის კვლევაში. ამ კლსში ირიცხება 30 მოსწავლე.

სასწავლო პროცესზე დაკვირვებისას, კერძოდ, დიაგნოსტიკური წერების, საკლასო, საშინაო და შემაჯამებელი დავალებების  ანალიზისას აღმოჩნდა, რომ ერთ-ერთ მეექვსე კლასში განსაკუთრებულად   უჭირდათ დავალებების დამოუკიდებლად შესრულება, ვერ ახერხებდნენ ცნებების/მოვლენების ერთმანეთთან დაკავშირებას, ინფორმაციის დამუშავებას,დახარისხებასა და გააზრებას, რაც იწვევდა მოსწავლეთა  დემოტივაციასა და სწავლისადმი უარყოფით დამოკიდებულებას.

კვლევა ეხებოდა მოსწავლეებში მეტაკოგნიტური უნარების განვითარების ხელშეწყობას. ჩემი მიზანი იყო დამედგინა:

• რა ფაქტორები მოქმედებს იმაზე, რომ მოსწავლეებს არ აქვთ განვითარებული მეტაკოგნიტური უნარები  ?
• კონკრეტულად , რომელ მეტაკოგნიტურ უნარს ვერ ფლობენ მოსწავლეები?
• იყენებენ თუ არა მასწავლებლები მოსწავლეებში მეტაკოგნიტური უნარების გასავითარებელ ეფექტურ სტრატეგიებს და როგორ ?

კვლევის შედეგების ანალიზმა აჩვენა, რომ მოსწავლეებისათვის სწავლაში გამოვლენილი სირთულეების ერთ-ერთ  მიზეზს ნაკლებად განვითარებული მეტაკოგნიტური უნარები წარმოადგენდა. კერძოდ, მოსწავლეთა უმეტესობას უჭირდა დაგეგმვა, რაც მოსწავლეთაგან მოითხოვდა იმის გაცნობიერებასა და გადაწყვეტას, რამდენი ხანი სჭირდებოდათ თითოეული დავალების შესასრულებლად, რომელი დავალებით დაეწყოთ, სწავლის რა სტრატეგიები გამოეყენებინათ უკეთესი შედეგის მისაღწევად. უჭირდათ საკუთარი სწავლის პროცესის მონიტორინგი-იმის გაცნობიერება, როგორ ართმევდნენ თავს დავალებას; იყენებდნენ თუ არა შესაბამის ინფორმაციასა და რესურსებს; რა უნდა  შეეცვალათ უკეთესი შედეგის მისაღწევად. ასევე არ იცოდნენ, როგორ შეეფასებინათ საკუთარი სწავლის პროგრესი.

,,მოსწავლის სწავლის აღრიცხვის ფორმას“   ვიყენებდი მთელი სასწავლო წლის მანძილზე, სხვადასხვა თემატური ერთეულის შესწავლის პროცესში.

მოსწავლის სწავლის აღრიცხვის ფორმა შედგება: ,,სასწავლო თემასთან დაკავშირებული ქვეთემების ჩამონათვალისგან, რომელიც განაწილებულია გარკვეული დროის პერიოდზე და რეფლექსიური  ნაწილისაგან [მ.ხუნძაყიშვილი; ს.ბივერი, 2018÷90]

აღნიშნული ინსტრუმენტი შეიძლება გამოვიყენოთ როგორც ერთ გაკვეთილთან, ასევე სასწავლო თემასთან დაკავშირებულ რამდენიმე საკითხთან მიმართებით.  გთავაზობთ   აღნიშნული ინსტრუმენტის ფორმის  რამდენიმე  მაგალითს. რომელთა  ადაპტირება შესაძლებელია კონკრეტული მიზნის შესაბამისად (დანართი)

ჩემ მიერ სწავლის აღრიცხვის ფორმის გამოყენების მიზანი იყო :

• თემის შესწავლის გაადვილება მოსწავლეებისთვის;
• მოსწავლეთა პროგრესის შეფასება;
• სასწავლო პროცესის დაგეგმვა მოსწავლეთა საჭიროებების მიხედვით;
• მოსწავლეებისთვის დაგეგმვისა და დროის მართვის უნარების, თვითშეფასებისა და სწავლის მონიტორინგის და ა.შ. უნარების  განვითარება.

შედეგად კი მივიღე ის, რომ:

• სასწავლო პროცესი გახდა მოსწავლის საჭიროებებსა და ინტერესებზე მორგებული;
• გაიზარდა მოსწავლეთა მოტივაცია და გაუმჯობესდა დამოუკიდებლად სწავლის უნარი. რამაც გააუმჯობესა როგორც შემაჯამებელი დავალებების, ასევე დიაგნოსტიკური წერების შედეგები, რაც აისახა მათ აკადემიურ შეფასებაზეც, წარმატების მაჩვენებელმა მოიმატა 5 %-ით და კლასში აღარ ირიცხება წარუმატებელი მოსწავლე.

პირველ ეტაპზე  მოსწავლეებს გავაცანი აღნიშნული ინსტრუმენტის არსი და  მივეცი რამდენიმე პრაქტიკული რეკომენდაცია, როგორ უნდა ემუშავათ აღნიშნულ ფორმაში. განვსაზღვრეთ სასწავლო მიზანი. გავაცანი მუშაობის ძირითადი საფეხურები,  ფუნქციები,   ავუხსენი, რამდენად დიდი მნიშვნელობა აქვს გულწრფელ და ჯანსაღ დამოკიდებულებას.

ჩემთვის  მნიშვნელოვანი იყო ის, რომ  ინსტრუმენტის  გამოყენებისას მოსწავლეები მხოლოდ საგნობრივ ცოდნას კი არ  ეუფლებოდნენ, არამედ იძენდნენ ისეთ უმნიშვნელოვანეს კომპეტენციებს, როგორებიცაა დამოუკიდებლად მუშაობის, თვითშფასებისა და განსჯის უნარი.

მოსწავლეების მხრიდან საკითხის  ანალიზს დიდი მნიშვნელობა აქვს, რადგან ამ დროს მათ ეძლევათ საშუალება, გამოკვეთონ პრობლემები,  სირთულეები და დასახონ მათი დაძლევის გზები, რაც მათ გამოუმუშავებს, როგორც თვითრეგულაციის, ასევე რეფლექსიის  უნარს. ამიტომ მოსწავლეებთან ერთად განვიხილე კითხვები, რომელთა  მიხედვითაც უნდა მოეხდინათ ნასწავლის რეფლექსია.    შედეგმა მოლოდინს გადააჭარბა, ვერც კი ვიფიქრებდი, რომ მათ ასე ობიექტურად შეეძლოთ საკუთარი შესაძლებლობების შეფასება. ისინი  გამოყოფდნენ თავიანთ ძლიერ და  გასაუმჯობესებელ მხარეებს და თამამად საუბრობდნენ  სირთულეების გადაჭრის გზებზე.

უნდა აღინიშნოს, რომ სწავლებისადმი ამგვარი მიდგომა გაკვეთილს ერთმნიშვნელოვნად შედეგიანს   ხდის.  ასეთ შემთხვევაში, საბოლოო შედეგი მიიღწევა მოსწავლის მიერ საკუთარ შემეცნებით პროცესზე სისტემატური  რეფლექსიით, შეცდომათა  ანალიზით.

მაშასადამე ,,მოსწავლის სწავლის აღრიცხვის ფორმა” წარმოადგენს განმავითარებელი შეფასების ერთ-ერთ პრიორიტეტულ  ინსტრუმენტს, რომლის პერიოდული გამოყენება მასწავლებელს აძლევს საშუალებას, დააკვირდეს  მოსწავლეთა პროგრესს და მიიღოს გადაწყვეტილება, როგორ განაგრძოს სასწავლო პროცესი. მოსწავლეს კი ეხმარება აღწეროს თავისი წარმატება და დასახოს სწავლის შედეგების გაუმჯობესების გზები.

ნიმუშის სახით გთავაზობთ ერთ-ერთი მოსწავლის ნამუშევარს სხვადასხვა შემთხვევისთვის:

გამოყენებული ლიტერატურა:

1. მარიანა ხუნძაყიშვილი. სარა ბივერი (2018)

,,განმავითარებელი  შეფასება,დიფერენცირებული სწავლება”

,,მოსწავლის სწავლის აღრიცხვის ფორმა”  [90]

2.ლობჟანიძე.ს. (11.03.2014)

,,როგორ განვუვითაროთ მოსწავლეს თვითმართვადი სწავლის უნარები -ნაწილი პირველი”   WWW. mastsavlebeli.ge

https://mastsavlebeli.ge/?p=2082

3. მასწავლებელთა პროფესიულიგანვითარების ეროვნული  ცენტრი.

,,სააზროვნო უნარების განვითარების ეფექტიანი სტრატეგიები” WWW.tpdc.gov.ge

https://tpdc.gov.ge/uploads/pdf_documents/saazrovn%20unarebi.pdf

ამასწინათ, სოციალურ ქსელში 2017 წლის 4 მაისს ჩემ მიერ გამოქვეყნებულმა სტატუსმა და სურათებმა შემახსენა თავი, რომელიც მეორე კლასში ჩატარებულ გაკვეთილს ეხებოდა.  მოგონება ერთი გაკვეთილის ისტორიას ინახავდა. სიამოვნებით გადავიკითხე, დავათვალიერე სურათები  და გავაზიარე. წუთიც არ გასულა, რომ  სერგი (მაშინ სერგი მეორეკლასელი იყო) მიწონებს მოგონებას ასეთი კომენტარით: „მადლობა ამისთვის, მასწავლებელო!“ დედამიწის ზურგზე ჩემზე ბედნიერი არავინ იყო. გამიგებთ, რატომაც…

პრაქტიკიდან ბევრი რამ მაქვს გასახსენებელი, მაგრამ ამ სტატიის დაწერა სწორედ ერთი გაკვეთილით მიღებულმა შედეგებმა გადამაწყვეტინა. მინდა გაგიზიაროთ ჩემი  გამოცდილება იმის შესახებ, თუ როგორ შეიძლება ზედმეტი ძალისხმევის გარეშე ერთი ჩვეულებრივი გაკვეთილი გადაიქცეს დღესასწაულად, როგორ შეიძლება მოსწავლეთა ცნობისმოყვარეობა გადავზარდოთ ცოდნის მოყვარეობაში, როგორ შეიძლება ერთ გაკვეთილში მოიცვა   ცოდნის სამივე კატეგორია: დეკლარატიული, პროცედურული და პირობისეული.

დაწყებითი კლასების მასწავლებლებს განსაკუთრებული მისია გვაკისრია, საფუძველი უნდა ჩავუყაროთ არა მარტო ამა თუ იმ საგნის ფუნდამენტურ ცოდნას, არამედ, იმასაც, რომ პატარებისათვის სწავლა მეტად საინტერესო და სახალისო გავხადოთ. ამ მოტივაციით გადავიყვანოთ შემდეგ საფეხურზე. ამის მიღწევა შესაძლებელია სწორად დაგეგმილი გაკვეთილით, მოსწავლეთა ინტერესებსა და საჭიროებებზე მორგებული სწავლებით, მათი ცოდნისა და გამოცდილების გამოყენებით, გაკვეთილის მიზნისა და მისაღწევი შედეგების მკაფიოდ დანახვებით.

„სწავლა კეთებით“ – იდეის ავტორი, მე-20 საუკუნის ამერიკელი ფილოსოფოსი, ფსიქოლოგი და განათლების სპეციალისტი ჯონ დიუი მიიჩნევდა – განათლება ერთი მხრივ, უნდა ემყარებოდეს გამოცდილებასა და არა ფაქტების დამახსოვრებას. წარმატებული სწავლისათვის საუკეთესოა ცოდნის მიღება გამოცდილებით და სოციალური ინტერაქციით, ასევე, პირადი იდეებისა და ცნობიერების ფორმირებით. სწავლის პროცესი მიმდინარეობს მაშინ, როცა რაღაც ხდება მოსწავლის „შიგნით“, ამიტომ, მისი აზრით, სწავლა უნდა მიმდინარეობდეს შრომისა და თამაშის აქტიური გამოყენებით. ბავშვებმა ცოდნა უნდა შეიძინონ კეთების საშუალებით.

ამიტომაც გადავწყვიტე თემები – „ადამიანის კვება“ (საგანი- ბუნებისმეტყველება) და სასაუბრო „ხილი და ბოსტნეული“ (საგანი – ქართული ენა და ლიტერატურა) ინტეგრირებულად შემეთავაზებინა მოსწავლეებისათვის.

გაკვეთილი გონებრივი იერიშით დავიწყეთ. დაფაზე ვწერ ლათინური ასოებს „A”, „B“, „C“, „D“, „E“ და მოსწავლეები მკარნახობენ ბოსტნეულისა თუ ხილის დასახელებებს, რომლებიც ამ ვიტამინებს შეიცავს. მე კი მათი ნააზრევი გადამაქვს დაფაზე(მე ხომ მათი კალამი ვარ). სწავლების ეს მეთოდი მოსწავლეებს ეხმარება თემის შესახებ  წინარე ცოდნის გააქტიურებაში, ერთმანეთთან დაკავშირებაში, სააზროვნო პროცესის ცნებების/სიტყვების გრაფიკულად წარმოდგენაში. თანაც, მეთოდი ინტერაქტიურია, დინამიური, მოსწავლეთა მამოტივირებელი.

შემდეგ ჯგუფურ მუშაობაში ერთვება მთელი კლასი. ერთ ჯგუფს პოსტერის შექმნა ევალება, მეორეს – კომიქსის, მესამეს კი – ჯანსაღი კვების რეკლამის. წესები თვალსაჩინოდაა გამოკრული, დროის განსაზღვრაც მნიშვნელოვანია,  ფუჭად რომ არ დაიკარგოს. ფუნქციებს ვინაწილებთ (იდეების მიმწოდებლები, მხატვრები, გამფერადებლები, დამკვირვებლები, პრეზენტატორები). მუშაობა მათთვის სახალისო და აზარტულია, უნარები კი, რომელთა განვითარებასაც უწყობს ხელს ჯგუფური მუშაობა, ფასდაუდებელი. თანდათან ვსწავლობთ ერთმანეთის პატივისცემას, ვიუმჯობესებთ თანამშრომლობით კულტურას.

მალე გადის დრო. პრეზენტაციები საინტერესო და გამორჩეული უნდა იყოს. მათ მიერ მომზადებული ნამუშევრები თემაზე –  „ჯანსაღი კვება“ სწორედ, რომ ჯანსაღი კვების პოპულარიზაციას უნდა უწყობდეს ხელს.

საინტერესოა ლექსიკაზე მუშაობა. „დღის სიტყვების კედელზე“ ფერად ფურცლებზე დაწერილ კულინარიულ ლექსიკურ ერთეულებს ვამაგრებ(მენიუ, კულინარი, დეგუსტაცია, დიზაინი, ალყა-ალყა, ზეითუნის ზეთი…), ზოგიერთის მნიშვნელობა უკვე იციან, ზოგის ამოცნობას კონტექსტის დახმარებით შეძლებენ, თუ საჭირო იქნება სინონიმებსა და ანტონიმებსაც მოვიშველიებთ, ზოგის განმარტებას კი პირდაპირ დაიმახსოვრებენ.

გაკვეთილის კულმინაცია ახლოვდება, სხვადასხვა სახის დაჭრილი ბოსტნეულისაგან ჯგუფებმა სალათები უნდა მოამზადონ და მორთონ, მერე,  მათი დაგემოვნებისა და შეფასების დროც დადგება. შეფასება პოზიტიური უნდა იყოს, ერთმანეთს მოტივაცია არ უნდა დავუქვეითოთ. შენიშვნებიც შეიძლება გვქონდეს, უბრალოდ, მისით არ უნდა დავიწყოთ. ე.ი. შეფასება ჩვენ საყვარელ „სენდვიჩს“ უნდა ჰგავდეს.

გაკვეთილს შეჯამება სჭირდება. გონებაში აღვადგენთ თითოეულ აქტივობას, ვსაუბრობთ, რით იყო საინტერესო? რა ვისწავლეთ? ან რაში გამოვიყენებთ მიღებულ ცოდნას? პასუხებიც მზად აქვთ: „მე, ჩემს პატარა და-ძმას მოვუმზადებ ჯანსაღ საკვებს“; „მე მზარეული გავხვდები“; „მე სტუმრები რომ მეწვევა, იმათთვის მოვამზადებ“… გეგმები შთამბეჭდავია.

გაკვეთილის შეფასების დროც დადგა. მოსწავლეები აფასებენ მეგობრების მიერ მომზადებულ სალათებს. უხარიათ, რომ თითოეული ჯგუფის მიერ მომზადებული განსხვავებულია, თუმც გაკვირვებას ვერ მალავენ, მათ ხომ ერთი და იგივე ინგრედიენტი გამოიყენეს… და ასკვნიან, რომ მთელი საიდუმლოება მათ მიერ გამოყენებული პროდუქტების რაოდენობასა და მომზადების ტექნოლოგიაშია.

ზარი ირეკება. თუმც განსხვავებით სხვა დღისა, ყურადღებას არავინ აქცევს. ბიჭები თათბირობენ, უბის წიგნაკს იშველიებენ და რეცეპტს ითხოვენ. მათი დავალებაც ეს არის, შეადგინონ კულინარიული რეცეპტი მასწავლებლის მიერ მიცემული ქარგის მიხედვით…

ამ გაკვეთილს გამოეხმაურა სერგი, ამისთვის გადამიხადა მადლობა და მე მიხარია, რომ ეს გაკვეთილი ორი წლის შემდეგაც ახსოვს მას.

გამოყენებული ლიტერატურა:

1. ესგ საგნობრივი პროგრამა ბუნებისმეტყველებაში
2. მასწავლებლის გზამკვლევი „ბუნებისმეტყველება“

როცა საუკუნეს, რომელშიც ცხოვრობ, ტექნოლოგიების საუკუნეა და არსებობს ამ საუკუნის მკაფიოდ ჩამოყალიბებული უნარ-ჩვევები, რომელსაც თანამედროვე, პროგრესულად მოაზროვნე ადამიანი უნდა ფლობდეს, ადვილი წარმოსადგენია, რაოდენ დიდია სკოლისა და მასწავლებლის როლი XXI საუკუნის ახალგაზრდის ჩამოყალიბების პროცესში და წარმოუდგენელია საგაკვეთილო პროცესი ტექნოლოგიების ინტეგრირების გარეშე.

უკანასკნელი ათწლეულების განმავლობაში კომპიუტერი და მასთან დაკავშირებული ელექტრონული საშუალებები სულ უფრო მზარდ როლს თამაშობს საგანმანათლებლო პროცესის მიმდინარეობისას. „ციფრულმა რევოლუციამ“, ცხოვრების თითქმის ყველა სფეროს მსგავსად, მნიშვნელოვნად შეცვალა სასწავლო გარემოს ლანდშაფტი. თუკი არც თუ ისე დიდი ხნის წინ პირისპირ (Face To Face) სწავლება უალტერნატივო სასწავლო გარემოდ მიიჩნეოდა (სადაც მედია იყო დაფა, ინფორმაციის ცალმხრივად გავრცელებისათვის მეტად მოსახერხებელი საშუალებაა),   ახალი ტიპის სასწავლო გარემოს ფორმირება ბუნებრივად მოითხოვს ახალი საგანმანათლებლო მეთოდების დანერგვას, რომლებშიც ინტეგრირებულია ICT (ინფორმაციული და კომუნიკაციური) ტექნოლოგიები პედაგოგიური და საგანმანათლებლოს ამოცანების შესასრულებლად. იგულისხმება საგანმანათლებლო მეთოდები, რომელთა დამკვიდრებისა და დანერგვისათვის კომპიუტერი გამოყენებულია, როგორც შუამავალი შემსწავლელსა და მასწავლებელს შორის. სწავლება და სწავლა ხდება IT ტექნოლოგიებით. მულტიმედიური საშუალებები და ინტერნეტი ხელმისაწვდომს ხდის მომსახურებასა და რესურსებს, აადვილებს გამოცდილების გაზიარებასა და ურთიერთთანამშრომლობას.

11 წლიანმა პედაგოგიურმა პრაქტიკამ ნათლად დამანახა ის უპირატესობები, რომლებიც ახლავს ტექნოლოგიების გამოყენებას უცხო ენის (გერმანული ენის) გაკვეთილზე.

გასაკვირი არაა, რომ უცხო ენის შესწავლა არც თუ ადვილი და ამავდროულად ხანგრძლივი პროცესია, მით უფრო, როცა გერმანული ენა სკოლაში მეორე ან უმეტეს შემთხვევაში არჩევითი ენის სტატუსით არსებობს. სწორედ ამიტომ, მოსწავლეს უნდა ჰქონდეს მაღალი მოტივაცია, სურვილი, ნება, ენერგია და დრო, არ დაეზაროს გერმანული ენის შესწავლა. სწორედ ეს გავაცნობიერე, როცა დავიწყე საგაკვეთილო პროცესის ონლაინ ინსტრუმენტებით გამრავალფეროვნება, რამაც ერთგვარად გააადვილა სწავლა-სწავლების პროცესი.

დღეს გერმანული ენის მასწავლებლებისთვის უამრავი უფასო ვებ. გვერდი არსებობს, რომელთა გამოყენებითაც შესაძლებელია საგაკვეთილო პროცესის გამდიდრება საინტერესო რესურსებით.  ქვემოთ შემოგთავაზებთ იმ რამდენიმე გვერდის ინტერნეტ მისამართებს, რომლებიც განკუთვნილია გერმანული ენის მასწავლებლებისთვის, რომლებსაც ვიყენებ მე, როგორც მასწავლებელი და რომელთა შესახებაც არაერთმა გერმანული ენის მასწავლებელმა გაიარა შესაბამისი  ტრენინგი:

1. https://www.onlinewahn.de/wortspiel/play.php?id=AC4714BA

აღნიშნულ მისამართზე შესაძლებელია როგორც უკვე იქ არსებული რესურსების გამოყენება, ასევე ახალი რესურსის შექმნა სასურველ თემაზე (Wort-Ratespiel)

2.  https://lingofox.dw.com

მოცემული ინტერნეტგვერდი მრავალფეროვანი გრამატიკული სავარჯიშოების შექმნის საშუალებას იძლევა, როგორებიცაა:

• Verbtabellen generieren;
• Konjugationsübungen erstellen;
• Lückentexte anfertigen;
• Schütteltext erstellen.

• https://www.goethe.de/prj/dfd/de/home.cfm
• https://www.goethe.de/lrn/prj/tnb/deindex.htm

ეს ორი გვერდი დაგეხმარებათ საგაკვეთილო პროცესში გამოიყენოთ უკვე არსებული რესურსები (ფილმები და მათ გაგებაზე ორიენტირებული  სავარჯიშოები და დავალებები)

4. https://www.pixton.com/

ეს არის ინოვაციური ინსტრუმენტი, რომელშიც ნებისმიერ ადამიანს პროფესიულ დონეზე  შეუძლია სწრაფად შექმნას ლამაზი და საინტერესო კომიქსები. აქვე შესაძლებელია უკვე შექმნილი კომიქსების დათვალიერება.  Pixton.com  გვთავაზობს შემდეგი სახის შესაძლებლობებს:

• შაბლონების დიდი არჩევანი;
• სხვადასხვა გმირები;
• სხვადასხვა ფონები;
• ობიექტის დამატება;
• გმირების მოქმედებების და ემოციები/მიმიკების რედაქტირება.

ვფიქრობ, ზემოთ მოცემული ინფორმაცია მცირედით მაინც დაეხმარება გერმანული ენის მასწავლებლებს  მრავალფეროვანი რესურსებით გაამდიდრონ საგაკვეთილო პროცესი და ამით ხელი შეუწყონ მოსწავლეთა მოტივაციის გაზრდას.

გამოყენებული ლიტერატურა:

1. https://multilingualeducation.org/storage/uploads/articles_contents/150122053812.pdf
2. ტრენინგ მოდულის მასალები: „ონლაინ ინსტრუმენტების გამოყენება გერმანული ენის გაკვეთილზე“

მე ვასწავლი ქიმიას …როდესაც ეს წინადადება ესმით, რეაქცია უმეტეს შემთხვევაში ერთნაირია: არ მომწონდა ეგ საგანი, მარტო წყლის ფორმულა ვიცი, რთული საგანია, ვერ ვიგებდი, ჩემი მასწავლებელი მაიძულებდა ფორმულების დაზეპირებას, რამ შეგაყვარა ქიმია, რომ ქიმიის მასწავლებელი გახდი?

   თავის დროზე მეც ვიზეპირებდი ,,ქიმიას“ და ჩემთვისაც არ იყო მიმზიდველი საგანი, მაგრამ დედაჩემის ძალისხმევის შედეგად ჩავაბარე  ქიმიის ფაკულტეტზე, სპეციალობა,, ქიმიური ექსპერტიზა“ და სწორედ ივ.ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო  უნივერსიტეტში აღმოვაჩინე, რომ ქიმია ძალიან საინტერესო, მნიშვნელოვანი და აუცილებელი საგანია…მისი ცოდნით არავინ დაზარალდება და არ ცოდნით კი ბევრი დააკლდებათ…უბრალოდ უნდა შეძლოს მასწავლებელმა, სწორად და საინტერესოდ მიაწოდოს მოსწავლეს საკითხი. საკუთარი გამოცდილებიდან გამომდინარე ყოველთვის ვცდილობ მოსწავლეები თავიდანვე დავაინტერესო საგნით, მასალა იმდაგვარად მივაწოდო,  რომ გაუჩნდეთ კითხვები…თავად ეძიონ პასუხები  და ძებნის პროცესში აღმოაჩინონ, რაოდენ საინტერესოა ქიმია…

ვცდილობ ვიყო XXI საუკუნის მასწავლებელი… ჩემი მიდგომა საგნის სწავლისადმი ასეთია  : ,,არ ვიზეპირებთ არაფერს“, ,,ვსწავლობთ შეგნებულად“ , ,,ვხსნით მანამ, სანამ მოსწავლე არ დარწმუნდება, რომ გაიგო საკითხი“, ,,ნებისმიერი კითხვის დასმა არის შესაძლებელი, რაც არ უნდა აბსურდულად მოგვეჩვენოს“,,,თამამად გამოვთქვამთ საკუთარ აზრს და არ გვეშინია შეცდომის დაშვების“, ,,შედარებით ნაკლებ დროს ვუთმობთ  სახელმძღვანელოსთან მუშაობას და მეტს პრაქტიკულ სამუშაოებს საკლასო ოთახში“ … აუცილებლად უნდა შევეხო ეროვნულ სასწავლო გეგმას, რომლის მთავარი ამოცანაა შექმნას ეროვნული მიზნების მისაღწევი საგანმანათლებლო გარემო და რესურსები.

სასწავლო პროცესში აუცილებელი და მნიშვნელოვანია მოსწავლის შესაძლებლობაზე მორგებული, გაკვეთილის მიზნის შესაბამისი მრავალფეროვანი საგანმანათლებლო რესურსების გამოყენება, როგორც მასწავლებლისათვის ისე მოსწავლისათვის.

როგორც ყველასათვის ცნობილია, არსებობს საგანმანათლებლო რესურსების შემდეგი ტიპები  :

• გრიფმინიჭებული სასკოლო სახელმძღვანელოები;
• დამხმარე ლიტერატურა;
• საგანმანათლებლო ელექტრონული რესურსები;
• სხვადასხვა სახის თვალსაჩინოება (რუკები, პლაკატები, მოდელები და სხვ.);
• ბიბლიოთეკა, თეატრი, მუზეუმი, ისტორიული ძეგლები, ბუნებრივი გარემო და სხვ.

შევეხები რესურსის შემდეგ ტიპებს, რომლებსაც მარტივად და მიზნობრივად ვიყენებ საგაკვეთილო პროცესში, ესენია:

• საგანმანათლებლო ელექტრონული რესურსი;
• სხვადასხვა სახის თვალსაჩინოება (რუკები,პლაკატები,მოდელები და სხვა).

რატომ მაინცდამაინც ეს ორი მიმართულება? დღევანდელ პირობებში, როდესაც სკოლების უმეტესობა არ არის აღჭურვილი შესაბამისი ლაბორატორიებით, ქიმიის სწავლება, მოსწავლეების ამ საგნით დაინტერესება  საკმაოდ რთულია. საგაკვეთილო პროცესი უფრო მეტად მიმზიდველი რომ გავხადოთ, აუცილებელია შევიტანოთ თამაშის ელემენტები, რომელიც ხელს უწყობს კონკრეტულ გაკვეთილზე დასახული მიზნის მიღწევას.  მნიშნელოვანია,  ისტ-ის გამოყენება, ვინაიდან დღევანდელი ჩვენი არსებობა წარმოუდგენელია თანამედროვე ტექნოლოგიების გარეშე, სწორედ ამიტომ ავირჩიე ეს ორი მიმართულება , რადგან სახელმძღვანელოში მოცემული მასალა ნაკლებად აძლევს მოსწავლეს საგნით დაინტერესების საშუალებას.

ახლა კი განვიხილავ იმ სასწავლო რესურსებს, რომლებიც წარმატებით გამოვიყენე საგაკვეთილო პროცესში და კარგი შედეგიც მივიღე:

I . ,,ქიმიური ლოტო“  – თემა ,,ნაერთთა კლასები“ (კლასი VIII) – ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი საკითხია ქიმიის სწავლების დროს. მოსწავლემ უნდა შეძლოს არაორგანულ ნაერთთა ძირითადი კლასების დახასიათება, ამიტომ გადავწყვიტე შემექმნა  რესურსი თამაშის ელემენტებით(უკვე არსებულის მსგავსი), რომელიც იქნებოდა მარტივად  აღსაქმელი და  საგაკვეთილო პროცესში მოტივაციის ამაღლებასა და შენარჩუნებაში დამეხმარებოდა. ყველა მოსწავლემ იცის ლოტოს თამაში და არც ქიმიური ლოტოს თამაში იქნება ურიგო. დამზადებული მაქვს ლოტოს დაფა (დანართი #2) , რომელზეც ლოტოს პრინციპით წერია ნაერთთა კლასები . რამდენი მოსწავლეც არის, შესაძლებელია იმდენი ლოტოს დაფის დამზადება.  დაფაზე დატანილია შემდეგი სახელები : ოქსიდი, მჟავა, მარილი, ტუტე ,მეტალი, არამეტალი, სულ თითო დაფაზე 9 სახელწოდება, ცალკე დაჭრილია და პატარა ტომსიკაში ჩაყრილია კონკრეტული წარმომადგენლები (დანართი#1).მოსწავლეებს დარიგებული აქვთ სხვადასხვა ფერის პლასტმასის ღილაკები  (მჟავას შეესაბამება ლურჯი ფერი,ტუტეს-წითელი,ოქსიდს -ყვითელი, მარილს -მწვანე , მეტალს-თეთრი ,არამეტალს-შავი ).მასწავლებელი სათითაოდ ამოიღებს ტომსიკიდან დაჭრილ ფურცელს და დაასახელებს მასზე დაწერილ ფორმულას , მოსწავლე სწორად უნდა მიხვდეს,  რომელ ჯგუფს მიეკუთვნება და დადოს შესაბამის უჯრაზე პლასტმასის ღილაკი. მოიგებს ის, ვინც ყველაზე ადრე და თან სწორად შეავსებს დაფას. გაკვეთილი იქნება საინტერესო, ინოვაციური და სახალისო, რადგან მოსწავლეებს განსაკუთრებით მოსწონთ ვიზუალიზაცია . ეს კი ერთიორად წარმატებულს ხდის სასწავლო პროცესს.

რესურსი  მორგებულია ეროვნული სასწავლო გეგმის მიზნებსა და შედეგებზე,  ხელს უწყობს დასახული სასწავლო მიზნის  მიღწევას, სრულად არის გათვალისწინებული და შეესაბამება მიზნობრივი ასაკობრივი ჯგუფის  თავისებურებები.  რესურსის გამოყენების მთავარი მიზანია:

• მოსწავლემ შეისწავლოს არაორაგნულ ნაერთთა კლასები;
• განასხვაოს ერთმანეთისაგან არაორგანულ ნაერთთა კლასები;

სწავლის პროცესი გახდეს უფრო მიმზიდველი, ხელი შეეწყოს კეთებით სწავლებას და მოსწავლეს აუმაღლდეს მოტივაცია;

სასწავლო რესურსის გამოყენების არეალი  (გამჭოლობა და ტრანსფერი):

რესურსი მრავალჯერადი და მრავალფუნქციურია, მისი გამოყენება მასწავლებლებს მისცემს საშუალებას მიაღწიონ კონკრეტულ სასწავლო მიზანს . გამოყენება შესაძლებელია ბუნებისმეტყველების გაკვეთილზე :

• (კლასი VII ) ნაერთთა კლასების გაცნობისას ძალიან მარტივად გამოსაყენებელია, არ არის საჭირო მნიშნელოვანი ცვლილების შეტანა;
• IX კლასში ქიმიის საკითხების გამეორებისას , როდესაც საფუძვლიანად  უნდა შევისწავლოთ ნაერთთა კლასები, მათი მიღება და თვისებები, ეს მასალა გამოსადეგია გამეორების თვალსაზრისით, გავლილი მასალის გახსენებისათვის;
• შეუძლიათ გამოიყენონ სხვა საგნის მაგალითად, ქართული ენის და ლიტერატურის მასწავლებლებმა. მეტყველების ნაწილების სწავლებისას  შექმნან რესურსი ანალოგიური ლოტოს სახით.
• ისტორიის მასწავლებლემა სხვადასხვა ეპოქის ომების შესწავლის დროს გამოიყენონ;
• გეოგრაფიის მასწავლებელმა ქვეყნები და მათი დედაქალაქების სწავლებისას გამოყენონ;
• ხელოვნების მასწავლებელმა ხელოვნების ნიმუშები და ავტორები გააცნონ და ა.შ.

დანართი #1

,,ლ ო ტ ო “

Na₂O               CaCO₃           HNO₂              H₂O           HCl                 Na₃PO₄

BaSO₄                    NaOH               LiOH                H₂SO₄                   SO₃        N₂O₅

CaO               CO                  Al₂O₃                 HF                    H₂SiO₃               Cl₂

Fe₂O₃                    NaCl                HNO₃                  H₂S               BaO             K₂O

Cu                N₂                    KCl                HClO₄               KNO₂         H₂SO₄

CO₂                      KClO₃                  BaCO₃              LiCl            Mg(OH)₂      NaBr

დანართი#2

II .ფაზლი ,, ქიმიური პირამიდა „ – რესურსი შევქმენი VIII-IX  კლასის მოსწავლეებისათვის , გავაკეთე პირამიდის ფორმის ფაზლი, თავდაპირველად გავაკეთე ნახაზი, რომელიც  შეიცავს  25 სამკუთხედს, შემდეგ ყველა გვერდზე დავაწერე შესაბამისი ფორმულა თუ სახელწოდება, შემდეგ დავჭერი, დავინიშნე დრო და თავად ავაწყვე .  ყურადღება უნდა გამახვილდეს იმ ფაქტზე, რომ ფაზლის გარეთა მხარეებზე დაწერილი ფორმულები და     ნივთიერებების სახელები არის შეცდომით, მაგ : AlCl₂  –  მოსწავლე უნდა მიხვდეს შეცდომას , ვინაიდან ალუმინი არის სამვალენტიანი და ფორმულა უნდა იყოს AlCl₃ , მაგნიუმის მონოოქსიდი- მოსწავლემ უნდა იცოდეს, რომ მაგნიუმი არის მუდმივალენტიანი და წარმოქმნის მხოლოდ ერთ ოქსიდს და სახელწოდებაც უნდა ეწეროს მაგნიუმის ოქსიდი,Fe₃(NO₃)-არ არის სწორად დაწერილი,  რადგან -NO₃ მჟავური ნაშთი არის ერთვალენტიანი და არა სამვალენტიანი, Ni₃ -მარტივი ნივთიერება  ნიკელის ფორმულა არ არის სწორად დაწერილი, მას არ სჭირდება ინდექსი 3, H₂SO₂ – არ არის სწორად დაწერილი,მოსწავლემ იცის მჟავეები და უნდა ამოიცნოს არასწორად დაწერილი  , BaSO₄  მოსწავლემ ამ მარილს გვერდით უნდა დაუდოს  იმ სამკუთხედის ნაწილი, რომელზეც  წერია ბარიუმის სულფატი, ამავე სამკუთხედის მეორე გვერდზე წერია ფორმულა FeN  და Ca₃N₂ , შესაბამისად, მოსწავლემ ამ ორივე გვერდს უნდა მიუდოს გვერდით ის სამკუთხედი ,რომელზეც  წერია რკინა (III) ნიტრიდი და კალციუმის ნიტრიდი და ა.შ.ყველა სამკუთხედის სწორად დადების შემთხვევაში შეიქმნება ,,ქიმიური პირამიდა“. თუ ჩათვალეს, რომ რთულია ასაწყობად, მაშინ შესაძლებელია, მოსწავლეებს მიეთითოს  რომელი სამკუთხედით დაიწყონ შევსება ,მაგ.პირამიდის წვერის სამკუთხედი. მნიშვნელოვანია, მასწავლებელმა მოსწავლეებს თავიდანვე კარგად აუხსნას ფაზლის სწორად აწყობის პრინციპი.

სასწავლო რესურსის გამოყენების არეალი  (გამჭოლობა და ტრანსფერი):

რესურსი მრავალჯერადი და მრავალფუნქციურია, მისი გამოყენება მასწავლებლებს მისცემს საშუალებას მიაღწიონ კონკრეტულ სასწავლო მიზანს.გამოყენება შესაძლებელია ქიმიის  გაკვეთილზე. მოდიფიცირების შემთხვევაში :

• შეუძლია გამოიყენოს მათემატიკის, ფიზიკის მასწავლებლებმა. დაწერონ მაგალითები და სწორი პასუხები მიუსადაგონ. შეუძლიათ მასწავლებლებმა არა 25 სამკუთხედი, არამედ უფრო ნაკლები გააკეთონ, არ შექმნან პირამიდა, არამედ კვადრატის სახე მისცენ;
• შეუძლია გამოიყენონ გეოგრაფიის მასწავლებლებმა. შექმნან ფაზლი რუკის გამოსახულებით და მოსწავლეებმა ააწყონ, აგრეთვე შეუძლიათ სამკუთხედის გვერდებზე დაწერონ სახელმწიფოები და ქვეყნები , მიუსადაგონ ერთმანეთს;
• ხელოვნების მასწავლებელმა  ფაზლის შესაქმნელად შეიძლება გამოიყენოს მხატვრები და მათი ცნობილი ტილოები;

III. ინტერნეტ რესურსი – ,, თავსატეხი „ ( ნაჯერი,უჯერი,არომატული ნივთიერებები , სპირტები ,ალდეჰიდები,კეტონები – კერძო წარმომადგენლები) – ელექტრონული რესურსი შევქმენი XI კლასის მოსწავლეებისათვის, იგი სრულად შეესაბამება ეროვნული სასწავლო გეგმის მიზნებს და შედეგებს. რესურსის გამოყენების ძირითადი მიზანი არის ის, რომ ისტ-ის ტექნოლოგიების გამოყენებით სასწავლო პროცესი გახდეს უფრო მიმზიდველი და საინტერესო, მოსწავლეს გამოუმუშავდეს დამოუკიდებლად მუშაობის უნარ-ჩვევები, საკითხი აითვისოს კეთებით, უკეთ დაამახსოვრდეს, გაიხსენოს ორგანული ნივთიერებების წარმომადგენლები , განასხვაოს ერთმანეთისაგან თითოეული მათგანი. ელექტრონული რესურსი მოცემულია ვებ გვერდზე – https://learningapps.org/display?v=ppantv0sn19 . რესურსის გამოყენება შეუძლია ნებისმიერს. როგორც კი გაიხსნება დანართი, ეკრანზე ჩანს მცირე ახსნა და დავალების პირობა. მარცხენა ზედა კუთხეში არის პიქტოგრამა ,,ნათურა“. მასზე დაწკაპებით გამოვა ფანჯარა, რომელშიც მითითებულია მინიშნება,, გაიხსენე დაბოლოებები, რომლითაც მთავრდება ესა თუ ის ორგანულ ნაერთთა კლასი“, რაც მოსწავლეს დავალების შესრულებას უადვილებს

სულ ზედა პანელზე მოცემულია -ორგანული ნაერთების  კლასები:

• ნაჯერი ,უჯერი ,არომატული,სპირტი,ალდეჰიდი და კეტონი.

ხოლო თავსატეხის უჯრებში მოცემულია მათი კერძო წარმომადგენლები,

როგორიცაა მაგ: მეთანალი,ფენოლი,ოქტენი,პენტინი,მეთანი,პროპანი,3-

მეთილბუტანალი,ტოლუოლო,დეკანი,პენტანალი,2-მეთილპროპანალი და

ა.შ.

• მოსწავლე, მისი შეხედულებიდან გამომდინარე, აირჩევს რომელიმე კლასს და იწყებს მისი შესაბამისი წარმომადგენლის ძებნას,როგორც კი მოძებნის, აკლიკებს მასზე და თუ სწორად შეუსაბამებს, გაქრება ეს უჯრა, შეცდომის შემთხვევაში  ფანჯარაში ჩნდება წარწერა, რომ არჩეული წარმომადგენელი არ ეკუთვნის ამ კლასს. შეცდომის  მიუხედავად  მოსწავლეს შეუძლია გააგრძელოს  და შემდგომში სწორად ამოხსნას თავსატეხი. საბოლოოდ ყველა უჯრის გახსნის შემდეგ გამოჩნდება სურათი, რაც   ნიშნავს, რომ მოსწავლემ კარგად შეასრულა დავალება.
• ელექტრონული რესურსის გამოყენება შეუძლია ნებისმიერ მასწავლებელს, რა დონეზეც არ უნდა ფლობდეს კომპიუტერულ უნარ-ჩვევებს;
• ელექტრონული რესურსის გამოყენება შესაძლებელია მრავალჯერადად, მოსწავლეს შეუძლია იმდენჯერ დაუბრუნდეს თავსატეხს, სანამ არ მივა სწორ პასუხამდე ;
• შესაძლებელია მასწავლებელმა მოსწავლეს დაავალოს სახლში დამოუკიდებლად დაამუშაოს საკითხი, კარგი იქნება მოსწავლემ  ფორმულებიც ჩამოწეროს ფურცელზე , აღნიშნოს რა  შეეშალა  და შემდეგ, მასწავლებლის დახმარებით, ხელახლა გაიმეოროს ეს საკითხი.

სასწავლო რესურსის გამოყენების არეალი  (გამჭოლობა და ტრანსფერი):

ელექტრონული რესურსის გამოყენება შეუძლია ნებისმიერ მასწავლებელს რა დონეზეც არ უნდა ფლობდეს კომპიუტერულ უნარ-ჩვევებს; მასწავლებელი უნდა დარეგისტრირდეს აღნიშნულ ვებ გვერდზე. შესაძლებელია სასურველი ენის არჩევა, ეს აადვილებს მუშაობას,  მასწავლებელს შეუძლია უკვე შექმნილი დანართი გამოიყენოს და გაუკეთოს მოდიფიცირება ან შეუძლია შეუვსებელი დანართი (შაბლონის სახით) გამოიყენოს, საიტს აქვს ფუნქცია, რომელიც საშუალებას იძლევა გამოქვეყნებამდე მასწავლებელმა თვალი გადაავლოს ნამუშევარს და ამის შემდეგ გამოაქვეყნოს. ამ რესურსის საგანმანათლებლო მიზნით გამოყენება იმავე ან მოდიფიცირებული სახით შეუძლია   ქიმიის მასწავლებელს ქიმიის გაკვეთილზე ნასწავლი საკითხის გამეორებისას.  რესურსის გამოყენება მოდიფიცირების შემდეგ შეულია ქართულის, ისტორიის და გეოგრაფიის მასწავლებლებს.

მინდა აღვნიშნო,  რომ ნებისმიერი სახის რესურსი, რომელსაც ვიყენებთ სასწავლო პროცესში, აუცილებლად უნდა აკმაყოფილებდეს რამდენიმე პირობას:

• მასწავლებლის მიერ შექმნილი რესურსი ხელს უნდა უწყობდეს დასახული მიზნის სრულად მიღწევას , უნდა ითვალისწინებდეს მოსწავლის განვითარების დონეს და უნდა იყოს მორგებული მის შესაძლებლობაზე;
• რესურსი შინაარსობრივად უნდა იყოს გამართული, კარგად ორგანიზებული, თანმიმდევრული და საგაკვეთილო პროცესში ლოგიკურად გამოყენებული;
• უნდა ერთვოდეს მოსწავლისათვის გასაგებ ენაზე მკაფიო , ადვილად აღსაქმელი და გასაგები ინსტრუქცია.
• უნდა აღძრავდეს ცნობისმოყვარეობას და უნდა უზრუნველყოს მოსწავლეთა ჩართულობა;
• მნიშვნელოვანია აგრეთვე რესურსის გამოყენების არეალი , ის უნდა იყოს მრავალჯერადი გამოყენების და ემსახურებოდეს მოსწავლის მრავალმხრივი უნარების განვითარებას;
• მნიშვნელოვანია რესურსი იყოს უსაფრთხო და გათვალისწინებული იყოს სამიზნე ჯგუფის თავისებურებები.

გამოყენებული მასალა :

1. https://ncp.ge/ge/curriculum/general-part/general-part/chapter-ii-educational-resources
2. https://www.pinterest.com/pin/225883737538274675
3. https://learningapps.org/

„და გავიდა ივლისი,

და მოვიდა, წამებო,

შფოთიანი ტფილისი:

პოეტების სამეფო!“

გალაკტიონ ტაბიძე

პოეტები ხშირად ემსგავსებიან საკუთარ ქალაქებს. უფრო ხშირად კი, იმსგავსებენ მათ. სანკტ-პეტერბურგი ალბათ, ყველაზე მეტად  ბროდსკის გავს, პარიზი _ ვერლენს, თბილისი კი გალაკტიონს. ვერავინ გადამარწმუნებს, რომ რაღაც მისტიკური კავშირი არაა მათ შორის, ან ერთმანეთის ბედისწერას არ განსაზღვრავენ. მით უფრო, თუ ქალაქები ყველაზე მკაფიოდ, თვალშისაცემად და მუდმივობის ძალით სწორედ პოეტების წიგნებში აღიბეჭდებიან, როგორც ისტორიის უტყუარი პალიმფსესტები. დრო ქრება, შესაძლოა _ ქალაქებიც, თუმცა მათი ანაბეჭდები ჯიუტად ატყვია პოეტების შემოქმედებას. ჩვენ ისღა დაგვრჩენია, წავიკითხოთ და დავინახოთ.

ეს ფიქრი ერთმა კარგმა კრებულმა აღმიძრა, უფრო სწორად, ამ კრებულშია თავმოყრილი ყველა ის ნიუანსი, მოვლენა, ფოტო, ლექსი თუ აქცენტი, საიდანაც მკითხველს გალაკტიონის და თბილისის ურთიერთობაზე ყველაზე მკაფიო შთაბეჭდილება დარჩება.

„გალაკტიონ ტაბიძე და თბილისი“ _ ასე ჰქვია წიგნს, რომელიც თბილისის მუნიციპალიტეტის მერიის მუზეუმების გაერთიანებამ ცოტა ხნის წინ გამოსცა. ვახტანგ ჯავახაძის მიერ შეკრებილი ფასდაუდებელი მასალა, გაფორმებული ნინო ანდრიაშვილის ძალიან საინტერესო დიზაინით და შესრულებული მაღალი პოლიგრაფიით, იმ ხარისხის წიგნად იქცა, რომელიც საგანძურის მნიშვნელობასაც ითავსებს ხოლმე და გურმანი მკითხველების სამაგიდო წიგნების სივრცეში ბინავდება.

„გალაკტიონის შემოქმედებიდან მხოლოდ ლექსების სათაურებიც საკმარისია იმისთვის, რომ გალაკტიონის და თბილისის განსაკუთრებულ სიყვარულზე დიდხანს ვილაპარაკოთ. გალაკტიონთან დაკავშირებით დაუსრულებელია თემები და მოტივები მზეზე, ცაზე, სამყაროზე, ადამიანზე და… ყველაფერზე, რომელიც სიტყვით სხვადასხვა ფერწერული ტილოებივითაა დახატული…“ _ წერს კრებულის შესავალში თბილისის მერიის მუზეუმების გაერთიანების დირექტორი  ნინი სანადირაძე.

გადაშლით და ვეღარ მოწყდებით კრებულს _ ამის გარანტიას ის ერთმანეთზე საინტერესო ამბები, პოეტის ჩანაწერები, მისივე ხელნაწერები, ფოტოები და კომენტარები იძლევა, რომლებიც ზუსტად იმ შთაბეჭდილებებით იფურცლება, როგორითაც თბილისის ნაცნობ თუ უცნობ ქუჩებში ინტერესიანი და თავგადასავლიანი ხეტიალი იწვევს.

გალაკტიონისთვის თბილისი ფეხბედნიერი ქალაქი აღმოჩნდა _ პირველად, 17 წლისა ჩამოვიდა, 1908 წელს და ამ წელსვე ემთხვევა მისი ლიტერატურული დებიუტი. ყველა შემოქმედებითი წარმატება, აღმაფრენა, ტკივილი და სიკვდილის მისტიკაც კი _ თბილისს უკავშირდება. „მე ეხლაც გუშინდელი დღესავით მახსოვს თბილისში ჩამოსვლის პირველი დღე. ენკენისთვის პირველი დღეები. მზე არ სჩანდა და ჰაერი დაგუბებული იყო, სუნთქვა მიძნელდებოდა. სოფლებიდან ჩამოსული სემინარიელები იდგნენ სემინარიის შენობის წინ, ერევნის მოედნის ახლო. აქა-იქ გუნდებად დაყოფილ სემინარიელებში ცხარე კამათი იყო გაჩაღებული. კარგად არ მახსოვს თუ რაზე კამათობდნენ. მხსოვს მხოლოდ სემინარიელების ანთებული სახეები და გაბრწინებული თვალები“ _ იგონებს პოეტი.

გალაკტიონის უბადლო მკვლევარი და მემატიანე, პოეტი და კრებულის შემდგენელი ვახტანგ ჯავახაძე, რომელმაც თავისი მრავალწლიანი შრომის ნაყოფით, ვრცელი ბიოგრაფიული წიგნით (მგონი არც არსებობს მეორე ასეთი ნიმუში ჩვენს ლიტერატურაში) „უცნობი“ მომავალს დაუტოვა გალაკტიონის ყველაზე ნამდვილი, ერთდროულად მიუწვდომელი და ზუსტი პორტრეტი,  კრებულის დასასრულს იმ აქცენტებს გამოყოფს, რომლებიც პოეტის და თბილისის ურთიერთობაში, მათ გაბმულ, დინამიკურ და ჯადოსნურ დიალოგში ყველაზე თვალშისაცემია:

„თბილისი მისთვის არ იყო ქალაქი, სადაც რომელიღაც ქუჩაზე რომელიღაც სახლში ცხოვრობდა. მთელი თბილისი იყო მისი სახლი, რომლის ქუჩებში და ბაღებში გალაკტიონმა უფრო მეტი საათები, დღეები, ღამეები, თვეები და წლები გაატარა, ვიდრე ოთხ კედელს შორის. ყოველ დილით იგი გადიოდა სახლიდან და შედიოდა თავის დიდ სახლში, სადაც მას თითქმის ყველა თბილისელი იცნობდა…

გალაკტიონი ყველაზე კარგად იცნობდა დედაქალაქის ყველა კუთხე-კუნჭულს. აღრიცხავდა:

_ მუზეუმები თბილისში

_ ხიდები თბილისში

_ თბილისის სადარბაზოები

_ ტფილისის ბაღები

_ ტფილისის ხეები…“

გალაკტიონი ინიშნავდა ამინდებს, ადგილებს, რომლებიც რაიმე მოგონებას უკავშირდებოდა; მათემატიკურ განტოლებებად აქცევდა ტრანსპორტის მოძრაობის სტატისტიკას ამა თუ იმ ქუჩაზე. ოცნებობდა საკუთარი სახელობის ქუჩაზე, სანაპიროზე; იძლეოდა რეკომენდაციებს ქალაქის მოსაწყობად და გასამშვენებლად; უყვარდა მთაწმინდა და ხშირად იყო მისი სტუმარი. ბოლოს კი, საერთოდაც, მთაწმინდის სამუდამო ბინადარი გახდა.

თბილისი დღესაც აღელვებს ხელოვანებს, შთააგონებს პოეტებს, რეფლექსიისკენ უბიძგებს ისტორიკოსებს, ფილოსოფოსებს. თუმცა, სულ სხვაა გალაკტიონის თბილისი, მას ვერსად ნახავთ, შესაძლოა ა(ღა)რც არსებობს, ის მხოლოდ პოეტის სიცოცხლეს დაესწრო და მასთან ერთად გაქრა.

სამაგიეროდ, დარჩა პოეზია და უბის წიგნაკები, რამდენიმე ფოტოც, რომლებიც უტყუარად იტყობინება, რომ ეს დიდი ამბავი _ პოეტის და თბილისის სიყვარულისა _ ნამდვილად მოხდა.

ეს კრებულიც ამ სიყვარულის ამბის დასტურია. ჩვენ, მასთან ყოველი შეხებისას, შეგვიძლია ამ ქალაქში, გალაკტიონთან ერთად ვიხეტიალოთ.

საპროგრამო ლიტერატურული ტექსტების დამუშავებასთან ერთად ენისა და ლიტერატურის გაკვეთილებზე სხვადასხვა ფორმითა და საშუალებით გარკვეული სემიოტიკური კომპეტენციებიც უნდა ჩამოუყალიბდეთ მოსწავლეებს.

ეს ნიშნავს, რომ მათ უნდა შეძლონ ვერბალური და არავერბალური (რუკა, დიაგრამა, სქემა, ნახატი, კარიკატურა და სხვ.) ინფორმაციის გააზრება და ინტეპრეტირება, საკუთარი ნააზრევისა და განცდილის გადმოცემა როგორც წერილობით, ისე ზეპირად, ინფორმაციის ნიშანთა ერთი სისტემიდან მეორეში გადატანა –   მაგალითად, სიტყვიერ ტექსტში ან მუსიკალურ ნაწარმოებში გადმოცემული აზრის ილუსტრაციით გამოხატვა, სიტყვიერი ტექსტისა და ნახატის ერთმანეთთან დაკავშირება, სიტყვიერად გადმოცემული ინფორმაციის დიაგრამის სახით წარმოდგენა ან სხვადასხვა ჟანრის ნახატის სიტყვიერად აღწერა და ინტერპრეტირება.

კარიკატურა ამ მხრივ საინტერესო და სახალისო რესურსია.

საკუთრივ კარიკატურაზე მუშაობის დაწყებამდე აუცილებელია, მოსწავლეებს ესმოდეთ ცნების მნიშვნელობა. სახელმძღვანელოებში, როგორც წესი, რაიმე ახალი ცნება ან ტერმინი წინასწარ არის ახსნილი, რასაც მოჰყვება შესასრულებელი დავალებები და დასამუშავებელი მასალა.

ჩემი გამოცდილებით, მოსწავლეები გაცილებით უკეთ იმახსოვრებენ ამა თუ იმ ტერმინის, ცნების მნიშვნელობას მაშინ, როცა თავად ხსნიან და განმარტავენ მას.

კარიკატურის ენციკლოპედიური ან ლექსიკოლოგიური განმარტების მიწოდების ნაცვლად კლასს მოუმზადეთ მცირე პრეზენაცია, სადაც თავმოყრილი იქნება კარიკატურები ( სხვადასხვა ხერხით შეიძლება მოსამზადებელი სამუშაოს ჩატარება – ყველაზე მარტივი ინტერნეტში მოძიებული კარიკატურების ერთ პრეზენტაციად აკინძვაა, თუ ამის საშუალება არ არის, მაშინ გაზეთებიდან, ჟურნალებიდან ამოჭრილი კარიკატურების კოლაჟი შეგვიძლია შევთავაზოთ მათ ან წინასწარ ამოვბეჭდოთ რამდენიმე ეგზემპლარი და დავათვალიერებინოთ კლასს).

კარიკატურების დათვალიერების შემდეგ დამაზუსტებელი კითხვების მეშვეობით მოსწავლეები თავად ჩაინიშნავენ რვეულში განმარტებას.

საორიენტაციო კითხვები

რა იყო აღწერილი მოცემულ ნახატებზე?

როგორ იყო გადმოცემული ესა თუ ის შინაარსი?

რა განასხვავებდა ამ ნახატებს ჩვეულებრივი ნახატებისგან?

რა ემოციას აღძრავდა მნახველში ნახატები? რა იყო ამ ნახატების „გზავნილი“?

სამუშაოს დასრულების შემდეგ შეგვიძლია გავაცნოთ მოსწავლეებს განმარტება ლექსიკონიდან ან ენციკლოპედიიდან.

ამის შემდეგ უკვე ერთ კონკრეტულ კარიკატურას შევარჩევთ კლასის ინტერესების, დასამუშავებელი თემის ან სასწავო პროცესში დასახული მიზნების გათვალისწინებით.

ნიმუშის სახით წარმოგიდგენთ დანიელი მხატვრის, ჰერლუფ ბიდსტრუპის, ერთ ცნობილ კარიკატურას, ნახატების სერიას, რომელსაც ერთი საერთო თემა აერთიანებს და კლასისთვის ინდივიდუალური/წყვილებში სამუშაოს წერილობით მითითებებს.

დაურიგეთ მასალა კლასს ( ფურცლის ეკონომიის მიზნით შესაძლებელია მერხზე თითო ეგზემპლარის დადება ან პროექტორით კედელზე გამოსახვა).

მიეცით ინდივიდუალური სამუშაოსთვის განკუთვნილი დრო ( დაახლოებით 15 წუთი). ამის შემდეგ კი გარკვეული დრო – ნამუშევრის მეწყვილისთვის გასაზიარებლად (კარგი იქნება, თუ მოცემული სამუშაოსთვის მასწავლებელი დაწყვილებულ გაკვეთილს გამოიყენებს).

მოსწავლეებმა წერილობით უნდა შეასრულონ შემდეგი დავალებები:

1.დაასათაურე ნახატზე მოცემული თითოეული ეპიზოდი და მოკლედ აღწერე, რა ხდება. აღწერაში მხოლოდ ობიექტური ინფორმაცია აღნიშნე, შეფასების გარეშე.

2.მოიფიქრე საერთო სათაური, რომელიც შეესაბამება ნახატს. დაწერე მცირე კომენტარი ( იფიქრე და იმსჯელე წერილობით, გააკეთე გარკვეული დასკვნები, მოსაზრებები დაასაბუთე).

3.გაუზიარე წერილობითი ნაშრომი გვერდით მჯდომს. გაეცანი მისას.

4.გააკეთე კომენტარი – რა საერთო იყო თქვენს ნამუშევრებს შორის? რა განსხვავება? სიტყვერად შეაფასე კლასელის წერილობითი სამუშაო.

სურვილის მიხედვით, წყვილები წარმოადგენენ საკუთარ შემაჯამებელ კომენტარს.

თვალსაჩინოებას განუზომელი მნიშვნელობა აქვს, ყველაზე უკეთ გვეხმარება სასურველი შედეგის მიღებაში და მოსწავლეებს მარტივად, ძალდაუტანებლად და მხიარულად ასწავლის ჩვენთვის მნიშვნელოვან საკითხებს, ეს წყალგაუვალი ჭეშმარიტებაა.

ჩვენ ყველამ ვიცით, რომ ხშირად, ბავშვებს იმის უფრო სჯერათ, რასაც ხედავენ, ვიდრე, რაც ესმით.

ბოლო დროს ქართული წიგნის  თაროები რამდენიმე საინტერესო  სურათებიანი წიგნით გამდიდრდა, გადავხედოთ მათ და დავგეგმოთ საინტერესო გაკვეთილები:

1. „ჩიტები თბილისში“, ანა ჯანელიძე, ალექს ჩიღვინაძე, ლაშა ბაქრაძე

ეს ულამაზესი, ფერადი წიგნი მამა-შვილი მერცხლების თბილისში მოგზაურობაზე გვიყვება, ისტორიული შენობები, თანამედროვე ცხოვრება, ქალაქის ძველი ნაწილი და მისი გარეუბნები. როდესაც მოსწავლეებს თბილისზე, მისი დაარსების ლეგენდაზე, ვახტანგ გორგასალზე ვესაუბრებით, ეს წიგნი შესანიშნავ საგანმანათლებლო რესურსად გამოგვადგება.

2. “იყო ერთი გოგო“ , თანამედროვე ქართველი მწერლების ზღაპრების კრებული

თანამედროვე ზღაპრები ისტორიულ ქალებზე — „იყო ერთი გოგო“ ქართველი მწერლების მიერ შექმნილი ზღაპრების კრებულია, რომლის პერსონაჟებიც ცნობილი ქალები არიან. წიგნში შესული ზღაპრები მათ სიმამაცეზე, მიზანდასახულობაზე, სიბრძნეზე, კეთილშობილებაზე, მეგობრობასა და სამართლიანობისთვის ბრძოლაზე გვიყვება.

ტექსტის გარდა, ყველა ზღაპარს თანამედროვე ქართველი ილუსტრატორების მიერ შესრულებული ილუსტრაციები ახლავს, ყველა პერსონაჟი ცნობილი და ნამდვილია – ისტორიული გმირები, ლიტერატურასა თუ ლეგენდებში შემონახული სახელები, მეფეები და მთამსვლელები, მედეადან მარო მაყაშვილამდე… ეს წიგნი ძალიან გამოგადგებათ ლიტერატურისა თუ ისტორიის გაკვეთილებისათვის, ასევე, თანასწორობასა და ქალთა უფლებების თემაზე სასაუბროდ.

3. „იცეკვე ალუბალა, იცეკვე“ – ანა ჯანელიძე, ალექს ჩიღვინაძე

-მე ცეკვა მინდა, მაგრად დედა მუსიკაზე მატარებს!

-არ მიყვარს კარატე, წყალბურთი მირჩევნია, მაგრამ უნდა ვიარო, მამას ასე უნდა!

ალბათ ასეთი ფრაზები თქვენი მოსწავლეებისგანაც მოგისმენიათ. დავუჯეროთ ბავშვებს, დაეხმაროთ თავიანთი სურვილების ასრულებაში, ხელი არ შევუშალოთ მათ გატაცებებს. გავაგებინოთ მათ, როცა ყველა ადამიანი მნიშვნელოვანია, ინდივიდუალიზმი ქმნის მრავალფეროვნებას, ალუბალას ამბავი ბევრი საინტერესო გაკვეთილის დაგეგმვის საშუალებას მოგვცემს.

ალუბალა პატარა ჩიტია, რომელიც სხვა ჩიტებს არ ჰგავს, ცეკვა უყვარს და როცა გამთენიისას ყველა ჩიტი გალობს, ის ხიდან-ხეზე ცეკვა-ცეკვით დახტის.

4. უილიამ ფოლკნერი, ნატვრის ხე

დიდი ამერიკელი კლასიკოსის ერთადერთი საბავშვო წიგნი, რომლის ხელნაკეთ ვერსიებს იგი სხვადასხვა დროს ბავშვებს ჩუქნიდა, ქართულ ენაზე გია გოკიელის შესანიშნავი თარგმანით გამოვიდა.

გიორგი ლეონიძის „ნატვრის ხე“ ქართულ სკოლებში რამდენიმე კლასში ისწავლება, ვფიქრობ, საინტერესო ლიტერატურული პარალელების გავლება შეიძლება ქართულ და ინგლისურ „ნატვრის ხეს“ შორის, მითუმეტეს, რომ ქართულ გამოცემას ძალიან კარგი ილუსტრაციები აქვს და ამავე დროს, დანართის სახით პირველი გამოცემის ილუსტრაციებიც ერთვის. ქართული „ნატვრის ხის“ თვალსაჩინოებად შეგვიძლია მისი ეკრანიზაცია გამოვიყენოთ, როგორც კინოში გადასული ლიტერატურული ილუსტრაცია. სცადეთ, მოგეწონებათ.

5. ალექსანდრე ლორთქიფანიძე, „იავნანა ლილისთვის“,

საბავშვო ლიტერატურა საუკეთესო საშუალებაა თანასწორობაზე, შეზღუდულ შესაძლებლობებზე, მიმღებლობასა და სიყვარულზე სასაუბროდ. საოცრად თბილ, გულწრფელ ამბავს სოფო კირთაძის ულამაზესი ილუსტრაციებიც ამშვენებს.  ხშირად მსმენია მასწავლებლებისგან, რომ ქართულ საბავშვო ლიტერატურაში ინკლუზიური განათლების თემატიკასთან დაკავშირებული წიგნების ნაკლებობაა. ჰოდა, თუ ამ წიგნის კითხვას ბავშვის უფლებათა კონვენციაზე საუბარსაც დაურთავთ, ძალიან საჭირო და საინტერესო გაკვეთილი გამოგივათ.

1992 წლის რიო-დე-ჟანეიროს კონფერენციაზე მიიღეს რიოს დეკლარაცია გარემოსა და განვითარების შესახებ და „დღის წესრიგი XXI საუკუნისთვის“. მრავალი აქ გამოთქმული პრინციპი იქცა საერთაშორისო სამართლის ნაწილად გარემოს დაცვის საქმეში. მათ შორის უმთავრესია პრინციპი მდგრადი განვითარების შესახებ. მდგრადი განვითარება მხოლოდ გარემოს დაცვაზე არ არის ორიენტირებული. იგი გულისხმობს ადამიანის საქმიანობის მრავალ სფეროს, მათ შორის – სოციალურს, ეკონომიკურს, კულტურულს, პოლიტიკურსა და დემოგრაფიულს. 2015 წლის 25 სექტემბერს გაეროში 193 წევრი ქვეყანა შეთანხმდა მდგრადი განვითარების დღის წესრიგის დოკუმენტზე, სათაურით – „ჩვენი სამყაროს გარდაქმნა: 2030 წლის დღის წესრიგი მდგრადი განვითარებისათვის“. ეს დღის წესრიგი მოიცავს 17 მიზანს და 169 ამოცანას.

ამ ყველაფრის ფონზე განსაკუთრებით საპასუხისმგებლოა  ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლიდანვე მოსწავლეს ჩამოუყალიბდეს სწორი დამოკიდებულება   გლობალური ეკოლოგიური პრობლემებთან მიმართებაში და როგორც მოქალაქემ აიღოს  პირადი პასუხისმგებლობა. მინდა გაგიზიაროთ ჩემი გამოცდილება და შემოგთავაზოთ გაკვეთილი რომლის სასწავლო მიზანია: მოსწავლემ შეძლოს  გლობალურ ეკოლოგიურ პრობლემებზე, მიზეზებზე და შედეგებზე მსჯელობა, ჩამოაყალიბოს და დასახოს გლობალური ეკოლოგიური პრობლემის გადაჭრის გზები  და მოიფიქროს გარემოსდაცვითი სლოგანი და იმსჯელოს ოცდამეერთე საუკუნის მოქალაქის განსაკუთრებულ პასუხისმგებლობაზე ამ საკითხებთან მიმართებაში.

გაკვეთილის თემა:   გლობალური ეკოლოგიური  პრობლემები

ეროვნული სასწავლო გეგმის სტანდარტი:

მიმართულება:  ცოცხალი   სამყარო

ბიოლ.IX.9.მოსწავლეს შეუძლია გააანალიზოს გარემო ფაქტორების მნიშვნელობა  ადამიანის ჯანმრთელობისათვის.

შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე:

• ასახელებს ანთროპოგენური ზემოქმედების შედეგად გარემოს (ლოკალური და გლობალური) ისეთი ცვლილებების   მაგალითებს, რომლებიც  მოქმედებენ ადამიანის ჯანმრთელობაზე, გამოთქვამს მოსაზრებას ამ პრობლემის თავიდან აცილების გზების შესახებ;
• მსჯელობს ეკოლოგიურად სუფთა გარემოს შენარჩუნების მნიშვნელობაზე ადამიანის ჯანმრთელობისათვის და აკეთებს დასკვნას;

გაკვეთილის ბოლოს მისაღწევი შედეგი:    მოსწავლე  შეძლებს  გლობალურ ეკოლოგიურ პრობლემებზე, მიზეზებზე და შედეგებზე მსჯელობას,  ჩამოაყალიბებს პრობლემის გადაჭრის გზებს  და მოიფიქრებს გარემოსდაცვით სლოგანს.

დანართი 1

შეფასების კრიტერიუმები განმავითარებელი შეფასებისთვის:

1. მოსწავლე ახერხებს  გლობალურ ეკოლოგიურ პრობლემებზე მსჯელობას
2. მოსწავლე მოახდენს გლობალური ეკოლოგიური პრობლემის გამომწვევ მიზეზების და შედეგების ანალიზს
3. მოსწავლე ჩამოაყალიბებს გლობალური ეკოლოგიური პრობლემების გადაჭრის გზებს
4. მოსწავლე  მოიფიქრებს გარემოსდაცვით სლოგანს.

თვითშეფასების კითხვარი

დანართი 2

გამოყენებული ლიტერატურა

1. გარემოსდაცვითი განათლება მდგრადი განვითარებისთვის, საქართველოს ეროვნული სტრატეგია და სამოქმედო გეგმა, 2012-2014
2. დ. ნიკოლაიშვილი, მდგრადი განვითარება, ისტორიული ექსკურსი, თბილისი, 2014
3. მ. რატიანი, ასწავლო დღეს ისე, რომ ფიქრობდე მომავალზე – განათლება მდგრადი განვითარებისთვის, ინტერნეტგაზეთი ge, 2012

გლობალურმა განვითარებამ, მრავალი სასიკეთო ცვლილების პარალელურად, დედამიწაზე კატასტროფული შედეგები გამოიღო. გამონაბოლქვით დაზიანებული ატმოსფერო, დაბინძურებული ჰაერი და წყალი. ადამიანები ყოველდღიურად ანადგურებენ დედამიწას და საერთოდ არ ფიქრობენ, რომ ეს მათი ერთადერთი სახლია. ყოველდღიურად ემატება  ნაგავი და მომწამლავი ნივთიერებები.

არადა, ჩვენი ჯანმრთელობა და არსებობა მნიშვნელოვნად არის დამოკიდებული იმაზე, თუ როგორ გარემოში გვიწევს ცხოვრება.  რამდენ ხანს გაუძლებს დედამიწა ამ ყველაფერს?

განსაკუთრებული აქტუალობა უნდა მივანიჭოთ ამ პრობლემის გააზრებას სწავლების დაწყებით საფეხურზე და მოსწავლეებს სისტემატურად შევთავაზოთ აქტივობები, რომელთა პრაქტიკულად განხორციელება  საკუთარი ქვეყნის და ზოგადად, გარემოს მიმართ მზრუნველობით დამოკიდებულებას ჩამოუყალიბებს მათ.

გთავაზობთ პრობლემაზე ორიენტირებულ სამოდელო გაკვეთილის სცენარს, რომელიც მეოთხე კლასის მოსწავლეებისთვის შევქმენი.

საგანი – ქართული ენა

გაკვეთილის თემა:  რა აწუხებს დედამიწას?

გაკვეთილის მიზანი:

• მოსწავლეებმა შეძლონ ინფორმაციის მიღება – დახარისხება და  ჩამოუყალიბდეთ სწორი,  მზრუნველობითი დამოკიდებულება საკუთარი ქვეყნის  ბუნებრივი გარემოს მიმართ;
• მოსწავლეებმა შეძლონ პრობლემის გამოვლენა და მისი გადაჭრის გზების ძიება.

გაკვეთილის ბოლოს მისაღწევი შედეგები:

ქართ.დაწყ.(I).3. მოსწავლემ უნდა შეძლოს პირადი დამოკიდებულების გამოხატვა ტექსტის თემის, მასში განხილული საკითხების მიმართ;

ქართ.დაწყ.(I).7. მოსწავლემ უნდა შეძლოს სტანდარტით განსაზღვრული სხვადასხვა ტიპის ტექსტების წაკითხვა და გაგება-გააზრება; ტექსტში ვერბალური და არავერბალური ფორმით მოწოდებული ინფორმაციის (მაგ., ილუსტრაციისა და ტექსტის) ურთიერთადაკავშირება.

ქართ.დაწყ.(I).15. მოსწავლემ უნდა შეძლოს წერის ნაცნობი სტრატეგიების გამოყენება მიზნის შესაბამისად.

მოსწავლეებს ვაფასებ ზეპირი განმავითარებელი კომენტარით წინასწარ შემუშავებული კრიტერიუმების მიხედვით, როგორ შეძლეს:

• ინფორმაციის მიღება-დახარისხება და გარემოს დაცვისადმი საკუთარი დამოკიდებულების გამოხატვა.
• პრობლემის გამოვლენა და გადაჭრის გზების ძიება.

გაკვეთილის ფინალი განსაკუთრებით ემოციური აღმოჩნდა, როდესაც მოსწავლეებმა დედამიწას უსურვეს ჯანმრთელობა, კარგად ყოფნა, დიდხანს სიცოცხლე, სუფთა ჰაერი, ბევრი ხე და ყველაზე მნიშვნელოვანი ფრაზა: დედამიწის დღე არის ყოველდღე!

გამოყენებული ლიტერატურა:

1. ეროვნული სასწავლო გეგმების პორტალი

https://ncp.ge/ge/curriculum/satesto-seqtsia/akhali-sastsavlo-gegmebi-2018-2024/datskebiti-safekhuri-i-vi-klasebi-damtkitsda-2016-tsels

2. მასწავლებლის საქმიანობის დაწყების, პროფესიული განვითარებისა და კარიერული წინსვლის სქემის გზამკვლევი.

https://tpdc.gov.ge/uploads/pdf_documents/gzamkvlevi%20meore%20nawili.pdf

3. რესურსები მასწავლებლებისთვის – ვებპორტალი კარგი სკოლა

https://kargiskola.ge/teacherintro/teacherintro.php

4. ვებპორტალი https://intermedia.ge/