ნუ იტყვით, რომ ძველი დრო კარგი დრო იყო: მასწავლებელს შეეძლო 6 წლის ბავშვის ხელის გულზე ხის სახაზავი გამეტებით გადაერტყა. „მასწავლებელმა თმა ამიწია“, ,,დღეს რაღაც დავაშავე და მასწავლებელმა კუთხეში დამაყენა“, ,,მასწავლებელმა საჩვენებელი ჯოხი მესროლა“, ,,მასწავლებელმა მუხლებზე დამაყენა…“ ადრე დროში ეს დისციპლინის დამყარებისთვის მიღებული ღონისძიებები იყო, დღეს კი ძალადობაა, ღირსების შელახვაა. ალბათ, ყველაზე მძიმე დანაშაულია, რაც შეიძლება მასწავლებელმა სკოლაში ჩაიდინოს.
ადამიანის ღირსება, თავისუფლება და ფიზიკური ხელშეუხებლობა, როგორც უზენაესი ღირებულება, გარანტირებულია კონსტიტუციით. მასწავლებელს ეკრძალება მოსწავლეზე ნებისმიერი სახის ძალადობა. ,,ზოგადი განათლების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-19 მუხლის პირველი პუნქტიდან გამომდინარე სასკოლო დისციპლინა უნდა დაიცვათ ისეთი მეთოდების გამოყენებით, რომლებიც ეფუძნება მოსწავლის თავისუფლებისა და ღირსების პატივისცემას. აკრძალულია ნებისმიერი ღონისძიება, რაც გამოიწვევს მოსწავლის ღირსების შელახვას.
მოსწავლე, რომელიც თვლის, რომ მასწავლებელი მასზე ძალადობს, უფლებამოსილია მიმართოს სკოლას საჩივრით და მოსთხოვოს მას მისი უფლებების დაცვა. უკიდურეს შემთხვევებში, შეიძლება მასწავლებლის წინააღმდეგ სისხლის სამართლის საქმეც აღიძრას.
აქ მოვიტან სხვადასხვა ქვეყანებში ბოლო პერიოდში აღრიცხული ძალადობის შემთხვევებს:
- 23 წლის მათემატიკის მასწავლებელმა მოსწავლე სიკვდილამდე სცემა. როგორც მასწავლებლის ადვოკატმა განაცხადა, მასწავლებელს არ ჰქონდა მოსწავლის მოკვლის განზრახვა, მისი მიზანი იყო გაკვეთილზე დისციპლინის დამყარება. ცემის შედეგად მოსწავლემ გონება დაკარგა და საავადმყოფოში გარდაიცვალა. მასწავლებელს 6 წლით თავისუფლების აღკვეთა მიუსაჯეს;
- მასწავლებელმა 12 წლის მოსწავლეს მდუღარე წყალი შეასხა სახეში. მოსწავლემ მეორე ხარისხის დამწვრობა მიიღო. მასწავლებლის განმარტებით, მოსწავლემ ის შესვენების დროს შეაწუხა. თურმე მოსწავლემ რამდენჯერმე შეიხედა მასწავლებელთა ოთახში შესვენების დროს და მასწავლებლებს კითხვებით მიმართავდა. მასწავლებელი პოლიციამ დააკავა;
- 48 წლის მასწავლებელმა 12 და 13 წლის მოსწავლეები სახლში მიიწვია და შესთავაზა საცურაო აუზის გამოყენება. როდესაც მოსწავლეები ტანსაცმელს იცვლიდნენ, მასწავლებელმა წინასწარ დამონტაჟებული კამერით გადაუღო. ერთ-ერთმა მოსწავლემ შენიშნა ვიდეოკამერა და მასწავლებელს უჩივლა. მასწავლებელი სკოლიდან გაათავისუფლეს. პოლიციამ მასწავლებლის კომპიუტერი და ვიდეოკამერა ამოიღო და საქმის გამოძიება დაიწყო;
- 22 წლის მასწავლებელმა 32 მოსწავლე გააუპატიურა. მასწავლებელს სიკვდილით დასჯა მიუსაჯეს;
- მასწავლებელმა 11 წლის მოსწავლეს სცემა და მცხუნვარე მზის ქვეშ დააყენა. მოსწავლე კომაში ჩავარდა და მოგვიანებით გარდაიცვალა. მასწავლებლის განმარტებით, მოსწავლემ საშინაო დავალება არ შეასრულა. მასწავლებელი დააკავეს;
- მასწავლებელმა მოსწავლე სკამზე მიაბა. მის წინააღმდეგ გამოძიება დაიწყო. სკოლამ მასწავლებელს სანქციები დააკისრა;
- მასწავლებელმა პირველკლასელ მოსწავლეს პირი აუკრა. მიზანი: დისციპლინის დაცვა. მასწავლებლის წინააღმდეგ გამოძიება დაიწყო;
- 30 წლის მასწავლებელმა საკლასო ოთახის კარი ჩაკეტა. ერთ-ერთი მოსწავლე პანიკაში ჩავარდა და მეორე სართულის ფანჯრიდან გადახტა. მოსწავლემ ჯანმრთელობის მძიმე დაზიანება მიიღო. პროკურატურამ მასწავლებლის წინააღმდეგ საქმე აღძრა მოსწავლის ჯანმრთელობის გაუფრთხილებლობით დაზიანების ბრალდებით.
ასეთი მაგალითების მოტანა მრავლად შეიძლება, თუმცა საილუსტრაციოდ ესეც საკმარისია. მასწავლებლის მიერ მოსწავლეზე ძალადობის შემთხვევები ხშირია განვითარებად ქვეყნებში, თუმცა ნაკლებად ვლინდება. განვითარებულ ქვეყნებში კი საქმე პირიქითაა – შემთხვევებია ნაკლები, თუმცა ამ შემთხვევების უმრავლესობაზე სახელმწიფოს მწვავედ რეაგირებს.
არ დააყენოთ მოსწავლე კუთხეში. დისციპლინური სანქციის გამოყენების დროს კი დაფიქრდით, რამდენად გონივრული და თანაზომიერია მისი გამოყენება გადაცდომასთან მიმართებაში, ხომ არ ლახავს სანქცია მოსწავლის ღირსებას. ბავშვი არაფერს ისე მტკივნეულად და მწარედ არ აღიქვამს, როგორც უსამართლო მოპყრობას.
