მრავალ სენთა შორის, ქართულ სპორტს ერთი მეტად საგულისხმო დაავადებაც სჭირს, რომელსაც სახელად ზედაპირულობა შეიძლება ეწოდოს. ეს ქართული ფეხებზემკიდიაობა ცნობილი დაავადებაა, მაგრამ არავინ იცის დაავადების განკურნების გზები და შესაძლებლობები.
აი, მაგალითად, ესაუბრები ახალგაზრდა ქართველ კალათბურთელს, რომელიც იმედისმომცემ სპორტსმენად ითვლება და მასზე ძირითადად კარგს ლაპარაკობენ. ესაუბრები, უსმენ, შიგადაშიგ კითხვებს უსვამ და აღმოაჩენ, რომ შენ წინ სრულიად უინტერესო ადამიანი ზის, რომელსაც კალათბურთი ნაკლებად უყვარს და ერთი სული აქვს, როდის წავა “ამ ბანძი ქვეყნიდან” და როდის”აღმოჩნდება მაგარ ქვეყანაში”. უცხოეთში წასვლის სურვილი არც დასაძრახია და არც სამარცხვინო, მაგრამ გულსატკენია, როდესაც ახალგაზრდა კაცს უცხოეთში წასვლა კლასის ასამაღლებლად და დიდი კალათბურთის სათამაშოდ კი არა, უბრალოდ ფულის საშოვნელად უნდა და იმასაც ხედავ, რომ ამ ბიჭს უცხოელი ცნობილი კალათბურთელების თამაშზე მეტად მათი ხელფასები აინტერესებს.
ამას წინათ ერთ-ერთი ყოფილი ბავშვთა მწვრთნელი უცხოეთიდან თბილისისკენ მოემგზავრებოდა და მასთან ერთად თვითმფრინავში საქართველოს ერთ-ერთი ასაკობრივი ნაკრების ფეხბურთელებიც ისხდნენ. ეს ყოფილი მწვრთნელი და სალონში მყოფი ყველა ადამიანი გააოგნა იმ ბავშვების არალოგიკურმა ქცევებმა და ზედაპირულობამ. არავის გვინდა ძალიან “ბებრულად” და ჭკუის დამრიგებლურად გამოგვივიდეს ეს სიტყვები, მაგრამ თურმე მთელი გზა ეს ჩვენი ახალგაზრდა ფეხბურთელები ძალიან ცუდად იქცეოდნენ – იგინებოდნენ, დიდი ხმით ბღაოდნენ და ამ საქციელში არც მათი მწვრთნელი ჩამოუვარდებოდათ. ამ ნაკრებს არ ვასახელებ მხოლოდ და მხოლოდ იმ მიზეზით, რომ ახალგაზრდა ქართველ ფეხბურთელებს კიდევ ერთხელ მივცეთ აზრზე მოსვლის შანსი და მათი სითავხედე გზა-შარაზე არ გამოვდოთ. მით უმეტეს, რომ ამ ბიჭებზე მავანნი დიდ იმედებს ამყარებენ. მაგრამ, როცა ამ ყველაფერს ხედავ და განიცდი, ძნელია შეეგუო არსებულ რეალობას და კიდევ უფრო ძნელია, რომ შენში მოძალებული პროტესტის ბუნებრივი გრძნობა დაძლიო.
აშკარაა, რომ ეს ყველაფერი (ზედაპირულობა, სითავხედე და ფეხებზემკიდიაობა) პირველ ყოვლისა განათლების ნაკლებობითაა გამოწვეული. გასაგებია, რომ პროფესიონალური სპორტი დიდ დროსა და ენერგიას მოითხოვს და თანამედროვე სპორტსმენები ნაკლებად ახერხებენ თუნდაც სკოლაში ნორმალურად სწავლას. აქედან გამომდინარე, გაჩნდა მცდარი მოსაზრება, რომ “სპორტსმენებს ტვინი ფეხებში” აქვთ. არავინ ითხოვს მათგან “ფაუსტისა” და “ვეფხისტყაოსნის” დაწერას, მაგრამ ელემენტარული რამეების ცოდნა კი, ჩემი აზრით, სასურველიცაა და სავალდებულოც. როცა ერთი ციდა ბიჭს თავი ძალიან მაგარი ვინმე ჰგონია და თვითმფრინავში დასაკლავი მოზვერივით ბღავის, ეს მხოლოდ მისი ბრალი არაა. პირველ ყოვლისა მისი მწვრთნელია გვარიანად “შესახურებელი”, შემდეგ მშობლები და ბოლოს ის საზოგადოება, რომელიც ამ ყველაფერს იტანს და მხოლოდ რამდენიმე ჩაბუზღუნებით შემოიფარგლება. არადა, საქმე იმაზე ცუდადაა, ვიდრე ჩვენ გვგონია.
როცა წარმატებულ სპორტსმენებზე საუბრობენ ხოლმე, ყოველთვის თემურ ქეცბაიას ერთ-ერთი ინტერვიუ მახსენდება, სადაც ჩვენი ნაკრების მწვრთნელი თავისი ფეხბურთელობის პერიოდს და ინგლისში პირველად ჩასვლას იხსენებს. ქეცბაია, ჩემის აზრით, ამ ინტერვიუში ერთ მეტად საგულისხმო რამეს ამბობს – ინგლისში და საერთოდ მაგარ ჩემპიონატში თამაში ისე ძალიან მინდოდა, რომ როდესაც ”ნიუკასლში” გადასვლის შანსი გამოჩნდა, ანაზღაურებით არც კი დავინტერესებულვარო. მე თუ მკითხავთ, სწორედ ასეთი რეაქცია უნდა ჰქონდეს ყველა ნამდვილ სპორსტმენს, რადგან მხოლოდ მაღალ დონეზე თამაშს მოაქვს დიდი ფული და მხოლოდ დიდი ფულით მიღწეული სპორტული წარმატებები მახსენდება მე ნაკლებად. იმედია, ქეცბაიას ბევრი ახალგაზრდა სპორტსმენი მიბაძავს. იმედია…
