მათემატიკისა და ფიზიკის ინტეგრაციის კიდევ ერთი მაგალითი: ფიზიკის გამოყენება მათემატიკური ამოცანების ამოხსნისას

ცნობილ უნგრელ მათემატიკოსს ჯორჯ პოიას (რომელიც მეცნიერულ კვლევებთან ერთად ბევრ დროს უთმობდა მათემატიკური განათლების საკითხებსაც) ასეთი რამ უთქვამს: „მათემატიკა არის ცხადი რაღაცების დამტკიცება ყველაზე უფრო გაუგებარი ხერხებით”. მაგრამ მასვე ეკუთვნის სიტყვები: „ერთ-ერთი უდიდესი მათემატიკური აღმოჩენა განხორციელდა ფიზიკურ ინტუიციაზე დაყრდნობით” (იგულისხმება არქიმედეს მიერ ინტეგრალური აღრიცხვის აღმოჩენა). შეიძლება ითქვას, რომ მათემატიკისადმი ფიზიკური მიდგომა უხსოვარი დროიდან იღებს სათავეს. ჯერ კიდევ არქიმედე ითვლიდა სივრცული ფიგურების (ცილინდრის, სფეროს, კონუსის) მოცულობებს წარმოსახვითი სასწორის გამოყენებით, ნიუტონი კი ამ ორ დისციპლინას, მათემატიკას და ფიზიკას, ერთმანეთისგან არ განასხვავებდა. უამრავ ფუნდამენტურ მათემატიკურ აღმოჩენას საფუძვლად დაედო ფიზიკური მოსაზრებები. არსებობს თუ არა საყოველთაო რეცეპტი, რომლითაც შესაძლებელია მათემატიკური ამოცანის ამოსახსნელად საჭირო ფიზიკური მოდელის მოფიქრება? ისევე როგორც ნებისმიერი სხვა მეთოდის შემთხვევაში, აქაც შეიძლება ითქვას, რომ უნივერსალური რეცეპტი არ არსებობს – ზოგიერთი ამოცანისთვის ფიზიკური მოდელის მოფიქრება შესაძლებელია და მისი გამოყენებით ამოცანა მარტივად იხსნება, ხოლო ზოგიერთისთვის ეს არც ისე ადვილია. ამ შემთხვევაში მთავარი მიზანია არა მათემატიკური ამოცანების ამოხსნის კიდევ ერთი ინსტრუმენტის შესაძლებლობათა დემონსტრირება, არამედ სასწავლო დისციპლინებს შორის კავშირის წარმოჩენის კიდევ ერთი შესაძლებლობის მიმოხილვა.

ვრცლად