v
მოსმენისდისკრიმინაციული და სადიფერენციო სავარჯიშოებისმიზანია ფონემების, მორფემების, სიტყვების, წინადადებათა ნაწილების, წინადადებებს შორის არსებული განსხვავებებისა და საზღვრების სწორად აღქმა-გაგება (აუდიტური კომპონენტი):
|
სავარჯიშოს მიზანი |
სავარჯიშოს ტიპი |
|
მსგავსი ფონემების ერთმანეთისაგან განსხვავება |
ალტერნატიული პასუხი |
|
მორფემების ერთმანეთისაგან გარჩევა/განსხვავება, მორფო-სინტაქსური ფორმების ამოცნობა (მაგ.: სიტყვის დაბოლოებებში) |
ალტერნატიული პასუხები; გამოტოვებულ ადგილებში სიტყვების ჩასმა |
|
მორფემებს შორის განსხვავებების სმენით აღქმა/პერცეფცია (მსგავსი/განსხვავებული); კვლავ ამოცნობა |
სავარაუდო პასუხი
|
|
ინტონაციების ერთმანეთისგან განსხვავება ან დეფინიცია (თხრობითი, კითხვითი, ბრძანებითი წინადადებების აღმავალ-დაღმავალი ინტონაცია) |
მრავალი პასუხიდან სწორის ამორჩევა; დაჯგუფება |
|
წინადადების ნაწილების ან საზღვრების (დასაწყისი და ბოლო) ამოცნობა (ინტერპუნქციის აღნიშვნა) |
გამოტოვებულ ადგილებში სიტყვების ჩასმა |
|
სხვადასხვა ფონეტიკური პროცესის ამოცნობა (ასიმილაცია, ელიზია, დიალექტური თავისებურებანი) |
სელექციური სავარჯიშოები
|
v
სემანტიკურ სავარჯიშოებში ყურადღება გამახვილებულია ტექსტში აზრის მაკონსტრუირებელ ელემენტებზე, მაგ.: პერსონაჟები, დრო, ადგილი, საკვანძო სიტყვები და სხვ. (სემანტიკური კომპონენტი).
|
სავარჯიშოს მიზანი |
სავარჯიშოს ტიპი |
|
ტექსტში აზრის მაკონსტრუირებელი ელემენტების სმენითი აღქმა (მაგ.: პერსონაჟები, ადგილი, დრო, თემა…) |
მრავალი პასუხიდან სწორის ამორჩევა; კითხვა-პასუხი |
|
ტექსტში აზრობრივი ელემენტების განსხვავებების დადგენა (მაგ.: პერსონაჟთა შორის განსხვავებები…) |
დაჯგუფება სურათსა და ტექსტს შორის |
|
აზრობრივი ვარიანტების ამოცნობა (სინონიმები) |
სავარაუდო პასუხები, სელექციური სავარჯიშო |
|
სიტყვათა ბუდეების სმენითი აღქმა და დაჯგუფება (საბაზისო სიტყვის მიწოდება) |
სელექციური სავარჯიშო |
|
ძირითადი საკვანძო სიტყვების ამოცნობა და მათი თემატური დაჯგუფება |
გამოტოვებულ ადგილებში სიტყვების ჩასმა, სელექციური სავარჯიშო |
|
საკვანძო სიტყვების კონტექსტში ამოცნობა |
სელექციური სავარჯიშო |
|
კოლოკაციების ამოცნობა (ზმნა/არსებითი სახელი-დაკავშირება) |
გამოტოვებულ ადგილებში სიტყვების ჩასმა |
v
ტექსტის სტრუქტურაზესამუშაოდ (სინტაქსური კომპონენტი) შემუშავებული სავარჯიშოების მიზანია ტექსტში გამოყენებულ წინადადებათა ნაწილების ან წინადადებების საზღვრების დადგენა, ტექსტის დაყოფა/ტექსტის სტრუქტურირება და არგუმენტირება.
|
სავარჯიშოს მიზანი |
სავარჯიშოს ტიპი |
|
წინადადებების ცალკეულ ნაწილთა ამოცნობა; ორი წინადადების მაკავშირებელი ინტერპუნქციების პოვნა |
გამოტოვებულ ადგილებში სიტყვების ჩასმა |
|
ქმედებების ან არგუმენტაციის თანმიმდევრობის ამოცნობა (სურათებისა და წინადადებების დაჯგუფება) |
დასაჯგუფებელი სავარჯიშოები |
|
საკვანძო წინადადებების გამოყოფა (სუბიექტი/შემასმენელი/ობიექტი) |
სელექციური სავარჯიშო |
|
კოლოკაციების ამოცნობა (სახელი/ზმნა-დაკავშირება) |
გამოტოვებულ ადგილებში სიტყვების ჩასმა |
|
ტექსტის ნაწილებად დაყოფა |
სელექციური სავარჯიშო |
|
ტექსტის აგებისა და არგუმენტაციების სტრუქტურის გადამოწმება (ტექსტში შემაკავშირებელი ადგილების მონიშვნა/ხაზგასმა) |
სელექციური სავარჯიშო |
v
სავარჯიშოები სიტუაციისა და ინტენციის განსასაზღვრად (პრაგმატული კომპონენტი)
|
სავარჯიშოს მიზანი |
სავარჯიშოს ტიპი |
|
ენობრივი ინტენციის ამოცნობა და განსხვავებების დადგენა (თხრობა, კითხვა, თხოვნა…) |
მრავალი პასუხიდან სწორის ამორჩევა; სელექციური სავარჯიშო |
|
ლაპარაკის ტემპის დადგენა (ტემპის სისტემა და ტემპის ცვლილებები ტექსტში) |
სელექციური სავარჯიშო |
|
საკომუნიკაციო ნიშნების ამოცნობა (მოსაუბრის სამეტყველო ნიშნები, ტექსტის ხმების ნიშნები, ტექსტის დაყოფის სიგნალები) |
გამოტოვებულ ადგილას სიტყვების ჩასმა |
|
ენის ცოდნის დონის დეფინიცია (სალიტერატურო ენა, სტანდარტული ენა, ფამილარული სტილი…) |
სელექციური სავარჯიშო |
v
სავარჯიშოები სალაპარაკო ენისათვის დამახასიათებელ კომპეტენციაზე/ცოდნაზე (კოგნიტური კომპონენტი)
|
სავარჯიშოს მიზანი |
სავარჯიშოს ტიპი |
|
სალაპარაკო ენისათვის დამახასიათებელი სტრუქტურული ნიშნები (ლაპარაკის გაწყვეტა, ლაპარაკისას გამეორებები, სიტყვების წყობა…) |
სელექციური სავარჯიშო ტრანსკრიფციის გამოყენებით, ტრანსკრიფციაზე სამუშაო სავარჯიშო |
|
სალაპარაკო ენის ლექსიკური მახასიათებლების სმენითი აღქმა (შორისდებულები, ტექსტის დაყოფის სიგნალები…) |
გამოტოვებულ ადგილებში სიტყვების ჩასმა (სიტუაციისა და ინტენციის განსაზღვრა…) |
|
სალაპარაკო და სამწერლობო ენებს შორის განსხვავებები (დაწერილი და ზეპირად წარმოთქმული ტექტების შედარება) |
სელექციური სავარჯიშოები
|
მოსმენაზე ვარჯიშისას სწორად შერჩეულ ტექსტთან და სავარჯიშოებთან ერთად აუცილებელია სასწავლო გარემოს შესაბამისად ორგანიზება, რაც, უპირველეს ყოვლისა, ტექნიკური საშუალებებით მის სრულყოფილ აღჭურვას ითვალისწინებს. სახელმძღვანელოებში მოცემული თუ მასწავლებლის მიერ შერჩეული მოსასმენი მასალა შესაძლებელია ყოველთვის არ იყოს ავთენტური (განსაკუთრებით დასაწყის საფეხურზე!), მაგრამ ნებისმიერ მოსასმენ ტექსტზე მუშაობა ჩანაწერის მოსმენის გარეშე არაეფექტურ შედეგს იძლევა და ენის შესწავლაც სათანადოდ ვერ ხერხდება. მოსწავლის მიერ ენის სრულყოფილად დაუფლებაზე კი მხოლოდ მაშინ შეიძლება საუბარი, თუ ის სრულყოფილად ფლობს ოთხივე სამეტყველო უნარ-ჩვევას (მოსმენა, ლაპარაკი, კითხვა, წერა) და მიღებული ცოდნის ნებისმიერ სიტუაციაში ადეკვატურად გამოყენება შეუძლია.
