მოსმენა რუსული ენის გაკვეთილზე (ნაწილი II)

გთავაზობთ გაკვეთილს, რომლის მიზანია მოსმენილი ტექსტის გაგება-გააზრება.
გამოყენებულია ა. გრინის მოთხრობის ადაპტირებული ვარიანტი. თემას ორი (დაწყვილებული) გაკვეთილი ეთმობა.
ტექსტი ადაპტირებულია, შესაბამისად, შეიძლება შეიტანოთ საშუალო საფეხურზე, ენის
ფლობის დონის გათვალისწინებით. გაკვეთილის ბოლოს გთავაზობთ შეფასების
კრიტერიუმებს, რომელთა გამოყენება შეგიძლიათ განმავითარებელი და განმსაზღვრელი
შეფასებისას.

გაკვეთილის მსვლელობა

I გაკვეთილი

გამოწვევა (I ფაზა) – 5 წუთი

* მასწავლებელი მოსწავლეებს აჩვენებს ნახატზე გამოსახულ მწვანე სანათს და
ეკითხება, რას ფიქრობენ ამ საგანზე.

* შემდეგ მასწავლებელი დაფაზე
წერს მოთხრობის სათაურს «Зеленаялампа» და სვამს კითხვას, რის შესახებ შეიძლება იყოს
მოთხრობა, რომელსაც ახლა მოისმენენ:

Как вы думаете, о чем
этот рассказ?

ბავშვების ვარაუდებს იგი დაფაზე ჩამოწერს. გაკვეთილის ბოლოს შეიძლება ერთმანეთს შეადაროს ვერსიები და ტექსტის შინაარსი.

შინაარსის რეალიზება (II ფაზა) და რეფლექსია (III ფაზა) –40 წუთი

მასწავლებელი კითხულობს წინასწარ 4 ნაწილად (პაუზად) დაყოფილ ტექსტს. თითოეული პაუზის შემდეგ სვამს კითხვებს. ბოლოს მოსწავლეები გამოთქვამენ ვარაუდს სიუჟეტის შემდგომი განვითარების შესახებ.

თითოეული პაუზის (ნაწყვეტის) გარჩევა მოიცავს ორივე ქვეფაზას – II-სა
და III-ს. ვარაუდის გამოთქმა შეიძლება მომდევნო პაუზის გამოწვევადაც ჩავთვალოთ.

მასწავლებელი კითხულობს პირველ პაუზას (პირველ ნაწყვეტს):

Первая пауза

Это случилось в 1920 году. Зимой
на углу улицы стояли два человека среднего возраста, которые только что вышли
из дорогого ресторана. Там они ужинали и пили вино. Одного из них звали Реймер,
другого – Стильтон. Стильтон был миллионером.

Теперь они смотрели на человека
лет двадцати пяти, который лежал на улице.

– Стильтон, почему ты так
интересуешься этим человеком? Он пьяный или умер. – сказал Реймер.

– Я голодный, но живой. – тихо прошептал несчастный молодой
человек.

– Реймер, – сказал Стильтон, – я
придумал хорошую шутку. У меня есть интересный план.

Он сказал это тихо, поэтому
молодой человек ничего не слышал. Стильтон пригласил юношу к себе домой. Когда
молодой человек хорошо поел и выпил вина, он рассказал свою историю. Его звали
Джон Ив. Он приехал в город искать работу. У Ива не было образования, поэтому
он долго не мог найти работу. Ив часто ночевал в парке или на улице.

პირველი პაუზის წაკითხვის შემდეგ მასწავლებელისვამს კითხვას:

Что вы узнали из этого отрывка? (Где происходит действие? Назовите главных героев и др.) (მიღებულ პასუხს იწერს დაფაზე)

Как вы думаете, что будет в следующем отрывке? (პასუხს იწერს დაფაზე)

შემდეგ მასწავლებელი კითხულობს მეორე პაუზას (მეორე ნაწყვეტს):

Вторая пауза

Стильтон послушал эту историю и
сказал:

– Я дам вам деньги. Купите комнату
в доме на центральной улице на втором этаже. Каждый вечер с пяти до двенадцати
на вашем окне должна стоять зеленая лампа. В это время вам нельзя выходить на
улицу. Работа нетрудная. Если вы согласны, я буду посылать вам деньги каждый
месяц. Как меня зовут, я вам не скажу.

მეორე პაუზის წაკითხვის შემდეგ მასწავლებელი სვამს კითხვებს:

Чьи
предположения совпали с текстом? Что вы еще узнали о героях из второго отрывка?

Как вы думаете, что будет в следующем отрывке? (პასუხები იწერება დაფაზე)

მასწავლებელი კითხულობს მესამე პაუზას:

Третья пауза

 Ив очень удивился и сказал:

– Вы не шутите? Я согласен. Я
согласен даже забыть мое имя. Но сколько времени я должен жить в этой комнате с
зеленой лампой?

– Это неизвестно, – ответил Стильтон.
– Может быть, год, може быть, всю жизнь.

– Но зачем вам нужна эта зеленая
лампа? – спросил Ив.

– Это секрет. Большой секрет, –
сказал Стильтон. – Эта лампа – сигнал. А для кого – вы никогда не узнаете. Но
помните, что когда-нибудь вы станете богатым человеком.

Вечером на следующий день в одном доме
на окне второго этажа появилась зеленая лампа. Стильтон и Реймер стояли на
другой стороне улицы и смотрели на лампу. Стильтон сказал Реймеру:

– Приходите сюда иногда, дорогой
Реймер, и улыбайтесь. Там за окном сидит дурак. Я купил этого дурака надолго.
Он сам не знает, чего он будет ждать много лет.

– Но вы тоже дурак, Стильтон, –
ответил Реймер. – Что веселого в этой шутке?

– Я играю с живым человеком. Это
самое интересное, – сказал Стильтон.

პაუზის შემდეგ შეიძლება დაისვას კითხვები კლასის დონისა და
შესაძლებლობის გათვალისწინებით.მაგალითად: Как вы думаете, играть с живым человеком – это интересно? Почему?

ცხრილზე მუშაობა. ამ დავალების შესრულება შეიძლება დაავალოთ ინდივიდუალურად ან წყვილებში.
საბოლოო ვარიანტი გამოვსახოთ  დაფაზე.

. მეოთხე პაუზის წაკითხვამდე მოსწავლეებმა უნდა მოიფიქრონ მოთხრობის სავარაუდო დასასრული.

Как вы думаете, как закончится этот
рассказ? Почему вы так решили?

თუ გაკვეთილი დაწყვილებულია, შეგიძლიათ გადახვიდეთ მომდევნო ნაწილზე. სხვა
შემთხვევაში უმჯობესია მოთხრობის სავარაუდო დასასრული მოსწავლეებმა შინ დაწერონ.

II გაკვეთილი

გამოწვევა – 5 წუთი

მოსწავლეები სავარაუდო დასასრულის საკუთარ ვარიანტებს სთავაზობენ კლასს.

შინაარსის რეალიზება – 15 წუთი

მასწავლებელი კითხულობს მეოთხე პაუზას (ბოლო ნაწყვეტს).

Четвертая пауза

Через несколько лет Стильтон стал
бедным. Он много играл в казино, истратил почти все свои деньги. Потом он
серьезно заболел и долго лежал в больнице. Врач прекрасно сделал трудную
операцию. После операции врач пришел к Стильтону.

– Вот мы и встретились, – сказал
врач, серьезный, грустный человек. – Вы узнаете меня? Я Джон Ив – человек,
который сидит каждый день около зеленой лампы. Я узнал вас с первого взгляда.

– Не верю своим глазам, – удивился
Стильтон. – Но что случилось?

– Я несколько лет сидел около
лампы, – ответил Ив. – Сначала от скуки, а потом с удовольствием я начал читать
книги, которые были в моей квартире. Однажды я прочитал медицинскую
энциклопедию и очень удивился. Я понял, какой интересный организм у человека. Я
читал эту книгу всю ночь, а утром пошел в библиотеку. Я начал заниматься,
прочитал много книг. Потом я поступил в медицинский колледж и стал образованным
человеком.

– Да, – сказал Стильтон. – Я давно
не был около вашего окна. Там еще стоит зеленая лампа?

Ив не ответил.

– Вам нужно спать, – сказал он. –
Через три недели вы сможете выйти из больницы. Тогда позвоните мне. Может быть,
я дам вам работу – писать фамилии людей, которые лежат в больнице.

·                    

ტექსტის მოსმენის შემდეგ მასწავლებელი
სვამს კითხვებს. იმართება მინიდისკუსია:

Ожидали вы такую концовку
рассказа?

Как вы думаете, что символизирует
зеленая лампа?

Как вы думаете, на окне Ива еще
стоит зеленая лампа?

Почему Джон Ив не ответил
Стильтону?

Как вы думаете, повезло Джону Иву
в жизни?

Простил Ив Стильтона? Почему?

Аргументируйте Ваши ответы.

·                    

მასწავლებელი აძლევს შემდეგი აქტივობის ინსტრუქციას:

Прослушайте текст еще раз и
напишите историю жизни Стильтона и историю жизни Джона Ива.

მასწავლებელი წინასწარ ანაწილებს დავალებას. ამის შემდეგ კითხულობს მოთხრობას. შეიძლება ტექსტის ორჯერ წაკითხვაც. მოსწავლეები ისმენენ (სელექციური მოსმენა) და მათთვის საჭირო ინფორმაციას ინიშნავენ. ამ დავალების მიზანია, შეძლონ მოსმენილი ტექსტიდან ორი
ამბის ერთმანეთისგან გამიჯნვა და დაწერა.

რეფლექსია – 20 წუთი

მოსწავლეები წერენ და
შემდეგ კითხულობენ გმირების ამბავს:

История Стильтона

История Джона Ива

გთავაზობთ მოსწავლის შეფასების კრიტერიუმებს (ნიმუშს), რომელთა გამოყენებაც შესაძლებელია როგორც
განმსაზღვრელი, ასევე განმავითარებელი შეფასებისას. მასწავლებელს შეუძლია ამ
კრიტერიუმების შეცვლა, დამატება, ქულების შეცვლა კლასისა და ცალკეული მოსწავლეების
შესაძლებლობების მიხედვით. მთავარია, შეფასება იყოს რელევანტური (მიზნის შესაბამისი)
და, რა თქმა უნდა, მოსწავლეებისთვის წინასწარ ცნობილი. შეიძლება ამ ცხრილების
გამოყენებით მოსწავლის თვითშეფასების რუბრიკის შექმნაც.