ხუთშაბათი, მარტი 28, 2024
28 მარტი, ხუთშაბათი, 2024

მოსმენა რუსული ენის გაკვეთილზე

( ნაწილი I )

რუსული როგორც უცხო ენა საქართველოში დიდი ხანი არ არის რაც ისწავლება. აქამდე საგნის სწავლებისადმი მიდგომა სხვაგვარი იყო, რადგან, ძველი ტრადიციით, მასწავლებეასწავლიდა ენასაც და ლიტერატურასაც. რუსული ენა არ
ისწავლებოდა უცხოური ენის სტატუსით. რუსულის როგორც უცხოური ენის სტატუსის
დამკვიდრების შემდეგ მასწავლებლები შეეჯახნენ პრობლემას,
რადგან ძველი სახელმძღვანელოები ისე გახლდათ შედგენილი, რომ მათი
გამოყენება შეეძლო მხოლოდ ენის მცოდნეს, ენის შესწავლა კი ამ სახელმძღვანელებით შეუძლებელი
იყო.

შემდეგ დაიბეჭდა გრიფირებული სახელმძღვანელოები. არჩევანი არ იყო დიდი და აქაც პრობლემას წავაწყდით, რადგან ამ წიგნებით სწავლება კიდევ უფრო რთული გახდა, თუ ახალი მეთოდებით არ იყავი შეიარაღებული, არ გქონდა ახალი
რესურსის მოძიების საშუალება.

გამოცდილებამ გვიჩვენა, რომ აუცილებელია, მასწავლებელმა ერთმანეთისგან გამიჯნოს
რუსული ენის სწავლებისადმი ძველი და ახალი მიდგომა. იგი კარგად უნდა იცნობდეს ეროვნულ
სასწავლო გეგმას (სტანდარტს) და, უ
პირველესად, განსაზღვრავდეს, რომელი საკომუნიკაციო უნარი უნდა გამოუმუშაოს მოსწავლეს.

უცხოური
ენის, ჩვენს შემთხვევაში – რუსულის, სწავლება მოიცავს რამდენიმე ასპექტს. ამჯერად
აუდირებაზე შევჩერდები, რადგან დღეს, შეიძლება ითქვას, ამ მიმართულებით  მუშაობას ყველაზე ნაკლები დრო ეთმობა გაკვეთილზე
ან სრულიად არ ექცევა ყურადღება. სახელმძღვანელოებში არ არის საკმარისი მასალა და რესურსი,
ამიტომ მასწავლებელს თვითონ უწევს ზრუნვა მის შესაქმნელად ან მოსაძიებლად.

წარმოგიდგენთ
იმ ხარვეზებს, რომლებსაც ვაწყდებით მოსმენაზე (აუდირებაზე) მუშაობის დროს:

1.
აუდირებას როგორც აუცილებელ ელემენტს მასწავლებელი ხშირად არ ითვალისწინებს. მას
მიაჩნია, რომ გაკვეთილზე მისი რუსულად მეტყველება მოსმენაზე მუშაობაა. ეს მცდარი
აზრია.

2.
აუდიოტექსტის მიწოდებამდე მასწავლებელი საფუძვლიან მოსამზადებელ სამუშაოს ატარებს,
რაც მოსწავლეს ყოველგვარ სირთულეს უხსნის.

3.
აუდიოტექსტის მოსმენისას მასწავლებელი ცდილობს, ახსნას ყველა გაუგებარი და რთული
ფრაზა. ამით მოსწავლეს უჩნდება მუდმივი დახმარებისა და კარნახის მოთხოვნილება.

4.
მასწავლებელი მოსმენამდე ნებას რთავს მოსწავლეებს, ტექსტს გადახედონ (გადაიკითხონ),
რაც არ იძლევა აუდირების უნარის განვითარების საშუალებას.

5.
ტექსტის მოსმენისას მოსწავლემ არ იცის, რა მიზნით, რისთვის ისმენს მას.

6.
სასწავლო პროცესში სათანადოდ არ არის გამოყენებული ავთენტური აუდიოტექსტები:
ნაწყვეტები ფილმებიდან, ტელე- და რადიოგადაცემებიდან.

7.
სამწუხაროა, მაგრამ ის მასწავლებლებიც კი, რომლებიც აუდირებაზე მუშაობენ, საგამოცდო
საკითხებში ამ მიმართულებას გვერდს უქცევენ, რაც არ აძლევთ საშუალებას, გაზომონ შედეგი.
ამით მოსწავლეებს ეკარგებათ აუდირებაზე მუშაობის მოტივაცია.

 

ხარვეზების
გათვალისწინებით, მასწავლებლებს სთავაზობენ შემდეგ რეკომენდაციებს:

1.
აუდირება გაკვეთილის აუცილებელ ელემენტს უნდა წარმოადგენდეს. თავდაპირველად ეს
შეიძლება იყოს ბგერის, ფრაზის, სიტყვის ამოცნობა, შემდეგ – ტექსტის მიზნობრივი
მოსმენა, მასწავლებლის მონათხრობი რეალური მოვლენების შესახებ, შეცდომის აღმოჩენის
მიზნით მოსმენა და სხვა.

2.
სასურველია, აუდირებას მოიცავდეს საშინაო დავალებაც, თუმცა ჩვენი სინამდვილის პირობებში
ეს რთულია. სახელმძღვანელოებს არ მოჰყვება მოსასმენი დისკები და აქ მასწავლებელს
საკუთარი რესურსების გამოყენებით მოუწევს მუშაობა.

3.
რეკომენდებულია გაკვეთილზე ავთენტური აუდიოტექსტების გამოყენება.

4.
აუდიოტექსტების მოსმენამდე აუცილებელია მოსმენის მიზნის განსაზღვრა. მაგ., საჭირო
ინფორმაციის ამოცნობა, მოსმენილი ინფორმაციისადმი საკუთარი დამოკიდებულების გამოხატვა,
ინფორმაციის შედარება და სხვ.

5. მასწავლებელმა წინასწარ უნდა
განსაზღვროს მოსასმენი ტექსტის სირთულე, სირთულის შემთხვევაში ასწავლოს მოსწავლეს
ძირითადი აზრის გამოტანა და არა ყველა სიტყვის მნიშვნელობის გაგება.

6. დიალოგსა და პოლილოგზე
მუშაობისას სასურველია, მოსწავლეებმა ტექსტი წაკითხვამდე მოისმინონ. ამ
შემთხვევაში მასწავლებელი ერთდროულად აუდირებაზეც მუშაობს და შემოაქვს ახალი
ტექსტიც. თანამედროვე მეთოდიკის მიხედვით, არ არის რეკომენდებული, დიალოგზე
მუშაობა განვიხილოთ როგორც კითხვაზე მუშაობა.

7. აუცილებელია საკონტროლო და
საგამოცდო ტესტებში აუდირების საკითხების შეტანა.

 

აუდირების
სწავლება ხდება სამი ეტაპის გავლით:

. ტექსტის
მოსმენამდე;

. ტექსტის მოსმენის
დროს;

. ტექსტის მოსმენის
შემდეგ.

 

ტექსტისმოსმენამდე ტიპური დავალებებია:

. მოსმენამდეკითხვებსა და და მტკიცებულებებზე მსჯელობა;

.
ვარაუდის გამოთქმა თემაზე სათაურზე/საკვანძო სიტყვებზე/ილუსტრაციაზე დაყრდნობით;

.
თემის მოკლე მიმოხილვა, ტექსტის პრობლემატიკაში მოსწავლის შეყვანა.

ტექსტის
მოსმენის დროს:

. გამოტოვებული
სიტყვების ჩასმა;

. წინადადებების
შესაბამისობათა პოვნა;

. წინადადებების
დასრულება;

.
რაიმე კონკრეტული საკითხის გამოყოფა.

 

ტექსტის
მოსმენის შემდეგ (მოსმენილი ტექსტის გაგების კონტროლი):

. მტკიცებულების
დადასტურება/უარყოფა;

.
ტექსტისა და ილუსტრაციის შესაბამისობის მოძებნა;

.
გეგმის საკითხების დალაგება;

.
რუკაზე მარშრუტის გეგმის მონიშვნა;

.
სხვადასხვა ტიპის დავალება (3-4 მტკიცებულებიდან ერთი სწორია, აღადგინეთ
ინფორმაცია, მართალია – მცდარია, რამდენიმე ვარიანტიდან სათაურის არჩევა, ტექსტის
აზრობრივ ნაწილებად დაშლა და სხვ.);

.
მოსმენილი ტექსტის მიხედვით სქემის/ნახატის შექმნა.

დღევანდელი
რეალობიდან და სახელმძღვანელოების შესაძლებლობიდან გამომდინარე, შეიძლება ითქვას,
რომ მასწავლებელს ყველაზე მეტად მოსმენის რესურსის მოძიებაში უნდა დავეხმაროთ.
სტატიის ციკლი რამდენიმე ნაწილისგან შედგება. მეორე ნაწილში წარმოგიდგენთ ერთი
გაკვეთილის ნიმუშს, რომელსაც თან ახლავს შესაბამისი ტექსტი.

წარმოგიდგენთ
დავალებების ნიმუშებს მოსმენაში:

  

I.

1. Слушайте и повторяйте пары
слов.

живот
– он живёт

цел
– цель

бить-
пить

живём
– живьём

2.
Прослушайте слова: чай, шьют, сел, пьёт, найдите каждое из них в графическом
ключе.

чей-
чай – чья, шьем – шутка – шьют и т.д.

3. Слушайте вопросы и отмечайте в
графическом ключе возможный ответ.

 

II.

1.
Слушайте фразы, отмечайте слова, которые названы (имена, географические
названия и т.д.).

2. Диктант. Слушайте текст,
постарайтесь понять его содержание. Вновь прослушайте текст и пишите.

3. Прослушайте текст, заполните пропуски
в графическом варианте текста.

 

III

1. Прослушайте ряд слов, запомните и
воспроизведите из них те, которые относятся к одной теме (тема называется).


1.              

Прослушайте фразы, соедините их в одно
предложение.


2.              

Прослушайте фразу, добавьте к ней еще одну,
связанную по смыслу.

  

IV

1. Просмотрите в графическом ключе
опорные слова и назовите тему, которой посвящен аудиотекст. Затем прослушайте
смысловой кусок и проверьте правильность своего ответа.

2. Прослушайте
текст. Определите фразу, которая адекватна содержанию текста.

3. Прослушайте
текст. Ответьте на вопросы.

Обозначьте цифрами пункты плана
в соответствии с текстом.

4. Прослушайте текст, заполните анкету.

5. Прослушайте диалог (полилог). О чем
говорили участники разговора? Что они обсуждали? Как они выражали свое мнение,
свои эмоции?

კომენტარები

მსგავსი სიახლეები

ბოლო სიახლეები

ვიდეობლოგი

ბიბლიოთეკა

ჟურნალი „მასწავლებელი“

შრიფტის ზომა
კონტრასტი