21-ე საუკუნის მოსწავლისათვის მნიშვნელოვანია არა მხოლოდ ცოდნის დაგროვება, არამედ იმ უნარ-ჩვევების დაუფლება და განვითარება, რომლებიც მას მთელი ცხოვრების განმავლობაში კონკურენტუნარიანსა და წარმატებულს გახდის. სწორედ ამ კონტექსტის გათვალისწინებითაა საინტერესო და მნიშვნელოვანი პროექტებით სწავლება.
შეიძლება დამაჯერებლად ვთქვათ, რომ ეს არის ერთ-ერთი აქტივობა იმ აქტივობებს შორის, რომელიც პიროვნების უნარ-ჩვევების ჩამოყალიბებისათვის საკმაოდ ღირებულ ადგილს იკავებს.
დიმიტრი უზნაძე ამბობდა: „სწავლაში ძირითადი მნიშვნელობა იმ პროდუქტს კი არ აქვს, რომელსაც კონკრეტული ჩვევის ან კონკრეტული შინაარსის მქონე ცოდნის სახით გვაძლევენ, არამედ – განსაზღვრული მიმართულებით მოსწავლის ძალების განვითარებას”
ყველა ის უნარი, რომელსაც პროექტებით სწავლება ავითარებს, გამოვყოფდი კრიტიკული აზროვნების, პრობლემის იდენტიფიცირება და მოგვარების, შემოქმედებითი, კრეატიული აზროვნების, მიზნობრივი კითხვების ფორმულირებისა და დასმის, ურთიერთთანამშრომლობით გადაწყვეტილების მიღების, საერთო მიზნის მისაღწევად კომპრომისისათვის მზადყოფნისა და დემონსტრირების უნარს.მათი ჩამოყალიბება, განვითარება და დახვეწა სწავლებაში პროექტების გამოყენების დროს ხდება.
საბუნებისმეტყველო დისციპლინების სწავლების მიზანია:
„აზიაროს მოსწავლე საბუნებისმეტყველო მეცნიერების საფუძვლებს და განუვითაროს კვლევის უნარ–ჩვევები, რაც მას საშუალებას მისცემს, შეიცნოს და გაითავისოს სამყარო, ჩაერთოს საზოგადოებრივი საქმიანობის სხვადასხვა სფეროში, იგრძნოს პასუხისმგებლობა საკუთარი თავის, საზოგადოებისა და გარემოს მიმართ“ .
ფიზიკის სწავლება გულისხმობს მოსწავლის აღჭურვას იმ ცოდნითა და უნარებით, რომლებიც მათ საშუალებას მისცემს, ალღო აუღონ კაცობრიობის სწრაფ პროგრესს, გამოიყენოს თანამედროვე მეცნიერებების მიღწევები, გახდეს საზოგადოების სრულფასოვანი წევრი. ცოდნის პასიური მიმღებიდან მოსწავლე უნდა ჩამოყალიბდეს აქტიურ მომხმარებლამდე, რომელიც შეძლებს მიღებული ცოდნა და უნარ-ჩვევები გამოიყენოს როგორც პროფესიული წინსვლისა და წარმატების, ასევე საზოგადოების სასიკეთოდ და სასარგებლოდ, ამიტომ გადავწყვიტეთ სასწავლო პროცესში შემოგვეტანა ინტელის პროექტი ,,ატრაქციონის ფიზიკა’’. როცა მოსწავლეებს აქვთ გარკვეული გამოცდილება, ვაძლევ არჩევანის თავისუფლებას თავად ჩამოაყალიბონ იდეა, დაგეგმონ, განახორციელონ, გააანალიზონ პროექტი და მისი შედეგი, მე ვარ გვერდში მდგომი – ფასილიტატორი. გარკვეული პერიოდულობით ვხვდები მოსწავლეებს მონიტორინგისა და შეფასების მიზნით.
სანამ პროექტზე მუშაობას დავიწყებდით, ვფიქრობდით, რა შედეგზე გავიდოდით განხორციელების შემდეგ − ვინ იქნებიან შემსრულებლები, გვეყოფა ჩვენი რესურსი თუ დაგვჭირდება დახმარება?
ისევე როგორც სხვა პროექტები ჩვენი სასწავლო პროექტიც ძირითადად ოთხ ეტაპს მოიცავდა:
- პროექტის დაგეგმვა;
- მომზადება;
- განხორციელება;
- შედეგების წარდგენა.
მოსწავლეებმა დიდი ინტერესი გამოხატეს ამ პროექტის მიმართ, მათ სურდათ ფიზიკის გაკვეთილზე მიღებული ცოდნა პრაქტიკაში გადაეტანათ და შეექმნათ საბოლოო პროდუქტი, რომელსაც თავიანთ თანატოლებს სიამოვნებით გაუზიარებდნენ. დასაწყისში მოსწავლეებმა გადაწყვიტეს პროექტის განხორციელებისათვის გამოსაყენებელი პროგრამა შეეცვალათ მათთვის უფრო საინტერესო აპლიკაციით, რომელიც მათ მიერ შექმნილ პროდუქტს უფრო მოერგებოდა. Ultimate Coaster 2-ის გამოყენებით მათ შექმნეს ძალიან საინტერესო ანიმაციები და ,,ამერიკული მთებით“ გვამოგზაურეს ვირტუალურ სამყაროში.
ურთიერთთანამშრომლობა, საკუთარი გამოცდილების გაზიარება, სასწავლო პროცესის მეტად მნიშვნელოვანი ეტაპია.გადავწყვიტეთ ჩვენი შექმნილი პროექტის შესახებ მეგობარ სკოლისათვის მოგვეყოლა, გაგვეზიარებინა საკუთარი გამოცდილება, მიგვეღო უკუკავშირი და შემდგომი მუშაობისას გაგვეთვალისწინებინა.
სასწავლო პროექტის გეგმა
სასწავლო პროექტის ავტორი: მაია ხმიადაშვილი
პროექტის დასახელება: ატრაქციონის ფიზიკა
პროექტის შინაარსი: მოსწავლეები ქმნიან სასწავლო პროექტს, რომლის მიზანია, თემატურად ნასწავლი მასალის გამოყენებით შექმნან, სასურველი პროგრამის დახმარებით, ატრაქციონის მოდელი და მიღებული ცოდნა დააკავშირონ პრაქტიკულ გამოყენებასთან, რათა ყოველთვის შეძლონ არსებული ცოდნის რეალიზება.
საგანი: ფიზიკა
საფეხური/კლასი: საბაზო, მეცხრე კლასი
საგნობრივი სტანდარტი:
მიმართულება: მეცნიერული კვლევა-ძიება. ფიზიკური მოვლენები. მოსწავლემ უნდა შეძლოს:
ფიზ.საბ.1. მატერიის დახასიათება მისი ფიზიკური თვისებების მიხედვით;
ფიზ. საბ.2. სხეულთა ურთიერთქმედებაზე და ურთიერთქმედების შედეგებზე არგუმენტირებული მსჯელობა;
ფიზ. საბ.3. ენერგიის სახეების დახასიათება და მათ ურთიერთგარდაქმნაზე არგუმენტირებული მსჯელობა.
ფიზიკური მოვლენების შესწავლის მიზნით კვლევის (ცდა, ექსპერიმენტი) დაგეგმვა (ჰიპოთეზების შემუშავება, დამოკიდებული და დამოუკიდებელი ცვლადების განსაზღვრა, კვლევის პროცედურის, მონაცემების აღრიცხვის ფორმების განსაზღვრა, სათანადო რესურსების შერჩევა);
სასწავლო მიზნები
- G-ძალის და ენერგიის კონსერვაციის გამოყენება ატრაქციონებში;
- ატრაქციონის დიზაინის მხარდაჭერა მონაცემებისა და გრაფიკების გამოყენებით.
სწავლის შედეგები
- შევიმუშავეთ უსაფრთხო და საინტერესო ატრაქციონი თემატური პარკისთვის ატრაქციონის დატესტვის შედეგებისა და გრაფიკების ანალიზით;
- დაასაბუთეთ ატრაქციონის დიზაინი G-ძალის (გრავიტაციული ძალა) და კინეტიკური/პოტენციური ენერგიის გამოყენებით.
რეალურ სამყაროში გამოყენება
- G-Force და კინეტიკური/პოტენციური ენერგიის ცვლილებების გაგება აუცილებელია მანქანებისა და ფრენისთვის გამოცდილების შესაქმნელად;
- მიზნობრივი კითხვების ფორმულირება და დასმა სხვადასხვა მოსაზრების გასაცნობად და უკეთესი გადაწყვეტილების მისაღებად.
- რა ხდის ატრაქციონს ამაღელვებელს?
- ოდესმე ყოფილხართ ატრაქციონზე?
- იდეებისა და აზრის ნათლად და ეფექტურად გამოხატვა წერილობითი თუ სიტყვიერი ფორმით.
- ინფორმაციის ეფექტურად და ეფექტიანად მოპოვება.
- ტექნოლოგიების გამოყენება, როგორც ინფორმაციის კვლევის, ორგანიზების, შეფასებისა და კომუნიკაციის საშუალება.
პროექტის დასრულების საბოლოო პროდუქტი:
პრეზენტაცია, ვიდეო ანიმაციის შექმნა
პროექტის გეგმის შედგენის საშუალებით დავსახე მოსწავლეთა მიზნები და შემდგომი ნაბიჯები. შევაფასე, როგორ ახდენენ ისინი ორგანიზებასა და დროის მართვას.
მოსწავლეები წარადგენენ დამაჯერებელ, შთამაგონებელ გამოსვლას, ვიდეო ანიმაციის სახით გვიჩვენებენ პროექტის ანალიზს და დასკვნით ცნობებს.
მოსწავლის მიერ შესრულებული სამუშაოები და დავალებების შეფასება.
მოსწავლეები პროექტის დაწყებამდე ფლობდნენ ტექნიკურ უნარ-ჩვევებს, რომლებიც მოსწავლეთა შემდგომ წარმატებას განაპირობებდა მუშაობის პროცესში.
სასწავლო პროცედურები
I ეტაპი
ვარკვევ, თუ რა იციან მოსწავლეებმა ატრაქციონ ,,ამერიკული მთების’’ შესახებ, პირველ ეტაპზე მოიძიეს ინფორმაცია. მას შემდეგ, რაც მოსწავლეებს წარმოდგენა შეექმნათ, როგორ მოძრაობს ვაგონეტები, რომელზეც ადამიანები სხდებიან, ვაწვდი შესაბამის ინსტრუქციას, როგორ გამოიყენონ პროგრამა. როგორ გახსნან ახალი გვერდები, როგორ ჩასვან სურათები.
II ეტაპი
მოსწავლეებს ვუქმნი ყველა პირობას იმისათვის, რომ დამაჯერებლად და ამომწურავად გაუზიარონ სხვა ჯგუფის წევრებს საკუთარი მოსაზრება და ინფორმაცია ამ პროგრამით ატრაქციონის მოდელის შექმნის შესახებ (სად მდებარეობს, რა ფართობია, როგორი გასართობი პროგრამა აქვთ, რა მინი-ატრაქციონებია, წარმოდგენილი აქვთ სხვადასხვა ფასიანი მენიუ).
III ეტაპი
მოსწავლეები უზიარებენ ერთმანეთს ინფორმაციას შემოქმედებითი უნარების შესახებ, იზიარებენ ერთმანეთის აზრებს, რაც ხელს უწყობს მათ ურთიერთთანამშრომლობითი უნარების ჩამოყალიბებას
IVეტაპი
დასკვნით ეტაპზე მოსწავლეებმა წარმოადგინეს საკუთარი ვიდეოები, რომელზეც, ტიტრებთან ერთად, დატანილი იყო აუდიო ინფორმაცია, რომელიც გათვლილი იყო სხვადასხვა შესაძლებლობის მოსწავლეზე.
ურთიერთთანამშრომლობა, საკუთარი გამოცდილების გაზიარება, სასწავლო პროცესის მეტად მნიშვნელოვანი ეტაპია. გადავწყვიტეთ ჩვენი შექმნილი პროექტის შესახებ მეგობარი სკოლისათვის მოგვეყოლა, გაგვეზიარებინა საკუთარი გამოცდილება, მიგვეღო უკუკავშირი და შემდგომი მუშაობისას გაგვეთვალისწინებინა.
გამოყენებული ლიტერატურა:
- https://ncp.ge/– ეროვნული სასწავლო გეგმების პორტალი;
- ჟურნალი ,,მასწავლებელი“ N2, 2010 წელი;
- ჟურნალი ,,მასწავლებელი“ სპეციალური გამოშვება, 2014 წელი;
- სკოლის ბაზაზე მასწავლებელთა პროფესიული განვითარება (სატრენინგო მასალა), მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ეროვნული ცენტრი.tpdc.ge , 2014 წელი.
