პარასკევი, მარტი 29, 2024
29 მარტი, პარასკევი, 2024

ორი ქალაქის ქართველთა საქმე

ხომ არის დიდი ქალაქი, ძალიან ფხიზელი, მაგრამ ერთი წუთით მაინც ჩათვლემს – ვთქვათ, 4 საათსა და 25 წუთზე, თუნდაც რამდენიმე წამით; აი, სტამბოლი, რომელსაც მგონი მართლა რამდენიმე ცა აქვს, საერთოდ არ იძინებს, ხანდახან თვალღია მკვდარს ჰგავს, მაგრამ მაინც… ამ ქალაქში ყოველთვის ისე იკარგები, რომ წამითაც არ გეშინია – ქუჩები თვითონ გეძებენ და გპოულობენ. ამ ქალაქში, ათეულობით მილიონ ადამიანს შორის, არცთუ თითებზე ჩამოსათვლელი ქართველი ცხოვრობს. ამ ქართველთაგან უსათუოდ გამოირჩევა სიმონ ზაზაძე – ბიზნესმენი, პოლიგლოტი და ათასი სხვა სიკეთის მატარებელი მოხუცი, რომლის კარამდეც ეროვნული ბიბლიოთეკისა და ხელნაწერთა ცენტრის ჯგუფი ქართველოლოგმა უშანა ფუტკარაძემ მიგვიყვანა.

 

სიმონ-ბეის – ასე მიმართავენ მას თურქები – გმირი უნდა ერქვას. არქივი ქართველთა კათოლიკური სავანისა, რომელსაც პეტრე ხარისჭირაშვილმა ჩაუყარა საფუძველი, ვთქვათ პირდაპირ – კბილებით შეინარჩუნა. საგანძური, რომელზე მუშაობის უფლებაც აქამდე მხოლოდ ქალბატონ შუშანას ჰქონდა, ჩვენთვისაც გაიხსნა. გასაოცარი მიმოწერები ქართველი კათოლიკე ინტელექტუალებისა, წიგნები, სურათები სულ მალე ციფრული სახით იხილავს დღის სინათლეს თქვენი კომპიუტერების ეკრანიდან. და არამარტო კათოლიკეების არქივი – 1921 წლის ქართული ემიგრაცია რამდენიმე თვით სწორედ სტამბოლში შეჩერდა და მასალების ნაწილი იქვე „დარჩა”. ამას დაამატეთ მონტონაბის უნიკალური წიგნები, რომლებიც სიმონ ზაზაძემ შეიძინა და ადვილად მიხვდებით, რა მასშტაბის ბიბლიოთეკასთან გვაქვს საქმე.

ბატონი სიმონი ცოტას ლაპარაკობს, უმთავრესად – საქმეზე. საქმეზე, ურომლისოდაც მას წუთიც არ უცხოვრია. რა ბანალურადაც უნდა იკითხებოდეს, დავწეროთ ასე – მისი პროფესია სამშობლოს სიყვარულია. სხვა დანარჩენი – ამ პროფესიის შენაკადი. ასეც ამბობს: „მე ქართველი ვარ, საქართველოსთვის ვარ – ამის მეტი არაფერი ვიცი”.

იმავეს ამბობს გალინა ბულატნიკოვა-ორბელიანი. ვახტანგისეული ემიგრაციის უკანასკნელი ორბელიანი. სულხან-საბას ძმის შთამომავალი. ის დნეპროპეტროვსკში ცხოვრობს. კიევიდან მატარებლით ასე ერთი ღამის სავალზე. ეს ქალაქი ლამაზი, ოდნავ ცივი ქუჩებით, მღვრიე დნეპრითა და კოღოებით დაგამახსოვრდებათ. უფრო რუსულია, უკრაინულად ცოტა ლაპარაკობს. ქალბატონი გალინა ერთ დიახაც რომ მოკრძალებულ ბინაში ცხოვრობს. ეს ბინა სხვა არაფერია, თუ არა მოგონებების საცავი. ნივთები: თათმანი, მარაო, ქუდი… ფურცლები – მისალოცი ბარათები, ნოტები, წიგნები… ფოტოები, ფოტოები, ფოტოები… ეს საოცრად დახვეწილი მანარების მქონე ქალი არნახული ენთუზიასტია – მარტო ცხოვრობს და საკუთარ წარსულს იკვლევს. უკრაინულ პრესაში ხშირად ქვეყნდება მისი წერილები საკუთარი გენეალოგიის შესახებ – სამეცნიერო თუ მხატვრული ხასიათისა. ჩვენ ფრთხილად მიგვიღო, ცოტა წყენა მახსოვს თანამემულეებისგანო (სხვათა შორის, იგივე გვითხრა სიმონ-ბეიმაც). მერე ნელ–ნელა დამშვიდდა, მიხვდა რომ „სამოყვროდ” ვიყავით და „სულიკოც” იმღერა – ეს ჰანგი ყველა ქართველი ემიგრანტის საუკეთესო გზაა სამშობლოსთან მიბრუნების. ბოლოს ისე მოხდა, რომ საკუთარი არქივის ნაწილი კი გვაჩუქა.

ასე იყო საქმეები. მე ვფიქრობ, რომ დასაკარგავი მემკვიდრეობა არ გვაქვს – აქ იქნება თუ იქ, ჩვენ უნდა მოვუაროთ და ფრთხილად უნდა მოვუაროთ, თორემ მერე თავის ტკივილი და თითზე კბენანი იცის.

კომენტარები

მსგავსი სიახლეები

ბოლო სიახლეები

ვიდეობლოგი

ბიბლიოთეკა

ჟურნალი „მასწავლებელი“

შრიფტის ზომა
კონტრასტი