ხუთშაბათი, მარტი 28, 2024
28 მარტი, ხუთშაბათი, 2024

მერანის უპირატესობა

მაშინ, ადრე ერთმა კაცმა ამგვარი რამ მითხრა: ნამდვილ მეძავებს და პოეტებს კოლეგების შური არ აქვთო. სად მითხრა აღარ მახსოვს, სიზმარში თუ მწერალთა სასახლის ალაგ-ალაგ მოკაშკაშე დარბაზში, სადაც ყრმა მოლექსეებს გვაჯილდოებდნენ. მაშინ დავუჯერე, თუმცა მას მერე ბევრჯერ დავრწმუნდი, რომ ეს მოხუცი გუნებაში ჩემს ზნეკეთილ მოქალაქედ აღზრდას ესწრაფვოდა და შესაბამისად – ცრუობდა.

თანამედროვე პოეზიის რომელიმე ცალკე აღებული ტექსტი მერანს ვეღარ დაეწევა, შესაძლოა ათწლეულების მერე სადმე მკვდარს გადააწყდეს და კეთილი ყვავ-ყორნის კოლექტიური როლი წაითამაშოს. სხვა რამეს ვამბობ, იმას არა, რაც თქვენ იფიქრეთ, მაგრამ პოსტმოდერნდეკონსტრუქტინტერტექსტეუალური (ენისმოტეხვის სიცილაკი) სახით ვამბობ და რიზომული გამომეტყველებით და მე თვითონვე ვიბნევი. ისე კი, რა მინდოდა მეთქვა: გალაკტიონის ტომებიდან მე პირადად მხოლოდ რამდენიმე ფურცელს ამოვხევდი და შევინახავდი. ასევე: ბოლო ხანებია, მიკვირს როგორ მოახერხა ბარათაშვილმა „მერანის” დაწერა ყველაფერ იმის ფონზე, რაც შესნიშნავად მოგეხსენაბათ. თანამედროვე პოეტებს ფონი აღარ აქვთ. მათი ლექსები შეუმჩნევი მეტ-ნაკლებობით ან ერთნაირად ძლიერია, ან თანაბრად საშუალო ან მსგავსად მდარე. შედევრების ეპოქა წარსულმა ჩაიბარა (გნებავთ – ჩაბარდა).

„მერანი” შედევრია. თითქმის აბსოლუტური კატეგორიის.

დავივიწყოთ კომპარატივისტიკული სიამტკბილობანი ედგარ პოსთან და ადამ მიცკევიჩთან, ვთქვათ ისე, როგორც იყო. ცხოვრობდა ერთი გაღარიბებული თავადი კაცი , ხეიბარი (ნუ შეადარებთ ბაირონს), სალონური ლაქლაქის და „დამმების” მოყვარული (ნუ შეადარებთ უაილდს, ან კი როგორ შეადარებთ?). კაცი, ზოგის მიერ ახლა უკვე, და შესაძლოა მართებულადაც, კოლაბორაციონისტის სახელ შერქმეული. ხშირად წერდა პირად წერილებს და ნიჭიერი სკოლის მოსწავლესავით დედის და მამის (აქ: ძირითადად ბიძის) გულისგასახარად ლექსებსაც დაურთავდა.

 

„მერანის” მაგალითი გვარწმუნებს, რომ ცნობა მუზების არსებობის შესახებ გადაჭარბებული სულაც არ გახლავთ. ეს ისე, ოღონდ ხუმრობით არა… ანუ ხანდახან მგონია, რომ პოეტს სიტყვები თავს აძალებდნენ და ტექსტში „გაიპარა” იმ პერიოდისთვის და იმ ადამიანისთვის სუპერრევოლუციური ფრაზები: „საც დამიღამდეს, იქ გამითენდეს, იქ იყოს ჩემი მიწა სამშობლო, მხოლოდ ვარსკვლავთა, თანამავალთა, ვამცნო გულისა მე საიდუმლო!”, „ნუ დავიმარხო ჩემსა მამულში, ჩემთა წინაპართ საფლავებს შორის, ნუ დამიტიროს სატრფომ გულისა, ნუღა დამეცეს ცრემლი მწუხარის”… ეს უკვე სხვა არჩევანი იყო, სრულიად უცხო ქართული ლიტერატურისთვის. იმაზე დიდიც, ვიდრე მერე ტერენტი გრანელის „რაღაც სხვა, მესამე” გახლდათ. ეს არჩევანი ნოვატორულობის თვალსაზრისით მისი გვიანდელი გაჯიბრების (როგორც ვალერიან გაფრინდაშვილი წერდა) მცდელობაზე – „ლურჯა ცხენებზე” უპირატესია.

საუნივერსიტეტო რეფერატის ენაზე რომ ვთქვათ: მერანის დრო უფლის დროსთანაა გაიგივებული, თუ კაცის 100 წელი ღვთისთვის წამია, რაშის რბენა აქ მხედრის ფრენას ნიშნავს („მირბის და მიმაფრენს”). მაგრამ გმირისთვის ეს როლი როდი აკმაყოფილებს, მისი სავარაუდო ტრაგიკული ბოლო, სხვა „სიამეთა” მოკლების წილ განღმრთობის უსათუო ნიშანია („სატრფოს ცრემლის წილ მკვდარსა ოხერსა დამეცემიან ციურნი ცვარნი”), – ეგებ ლუციფერის მსგავსად, რომელიც თავისი ძალით ყველა მოირას აღემატება – ” მივალალებენ სვავნი მყივარნი!” კარგი, მოვრჩეთ რეფერატს და „გასწი, გაფრინდი, ჩემო მერანო, გარდამატარე ბედის სამძღვარი, თუ აქამომდე არ ემონა მას, არც აწ ემონოს შენი მხედარი!”.

ყოველივე ამის შემდეგ ნიკოლოზ ბარათაშვილს (მისი სახელ-გვარი, ახლა შევამჩნიე, რატომღაც პირველად ვახსენე) უცნაური ბიძისთვის სხვათა შორის მიეწერა:

вот, что поэт думает за Илико:

და მერე, როგორც შესაბამის გამოცემებში აღნიშნავენ:

[ „მირბის, მიმაფრენს უგზო-უკვლოდ ჩემი მერანი!

(მოყვანილია მთელი ლექსი) ]

ლექსი, რომელიც კიდევ ერთხელ მარწმუნებს მოხუცი კაცის სიტყვების სიმცდარეში.

კომენტარები

მსგავსი სიახლეები

ბოლო სიახლეები

ვიდეობლოგი

ბიბლიოთეკა

ჟურნალი „მასწავლებელი“

შრიფტის ზომა
კონტრასტი