„მერმე სამარიტელი ვინმე წარვიდოდა, მოვიდა მასვე ადგილსა, იხილა იგი და შეეწყალა”.
ლუკა 10:25-37
ნინია, ქეთი და მე რეისზე ვაგვიანებთ. ყველაფერი წამი-წამ გვაქვს გაწერილი. ქართველთა უმრავლესობაში ჩამონტაჟებულმა წარმოსახვითმა საათმა ბუდაპეშტში არ იმუშავა, ამიტომ სირბილი და ოფლის მოდენა გვიწევს. ტაქსი ძვირია, ჩვენ კი, როგორც ფრუნზიკ მკრტიჩიანის გმირი ამბობს, погуляли, туда-сюда და შემოვღარიბდითსავით, ჰოდა, ქამრების შემოჭერა მოგვიხდა.
ბუდაპეშტის მეტროში ბილეთები მხოლოდ სპეციალურ აპარატებში იყიდება, ეს პატრიოტი აპარატები კი ევროს არამც და არამც არ დააგემოვნებენ, მხოლოდ ფორინტებით იკვებებიან. ფორინტები კიდენა სადღა გვაქვს, გაზულუქებულ მესუვენირეებს დავუტოვეთ. ვალუტის გადამცვლელი ჯიხურიც არსად ჩანს. არადა, შავ დღეში ვართ, კაცო, გვაგვიანდება. თან არც ერთ უნგრელ კანონიერ ქურდს არ ვიცნობთ, რეისი რომ შევაყოვნებინოთ. გლეხი კაცისთვის ხომ არავინ არ არი…
ჰოდა, ხსნა ხომ ეგეთი რამაა – იქ იმალება, სადაც ყველაზე ნაკლებად დაუწყებ ძებნას. აპარატიდან შვიდი-რვა ნაბიჯის მოშორებით ერთი გაბურძგნილი კაცი წევს, წინ რკინის ფულით სავსე ჯამი უდევს და დიდ სენდვიჩს ატკბარუნებს. ამ სიტყვის გამოყენება არ მიყვარს, მაგრამ, ჩვენს ენაზე რომ ვთქვათ, მათხოვარია. მაცადეთ-მეთქი, გოგონებს ვუთხარი და ეს შვიდი-რვა ნაბიჯი ბორძიკ-ბორძიკით გადავდგი. მივესალმე და შევეცადე, ეს აბსურდული სიტუაცია გასაგები ენით ამეხსნა:
– თვითმფრინავზე ვაგვიანებთ, ფორინტები გვაკლდება, აპარატი კი ევროს არ იღებს. ხომ ვერ გადაგვიხურდავებთ?
წვერიანი კაცი თვალებში მიყურებს და მოკბეჩილ ლუკმას სწრაფად ღეჭავს. ეს კარგის ნიშანია – უარის თქმას რომ აპირებდეს, თავს გააქნევდა; რაღაცის თქმას ცდილობს, ესე იგი შანსი გვაქვს.
– მომეცით ფული, – ამბობს ლუკმის გადაყლაპვის შემდეგ და ხელი ჯიბისკენ მიაქვს.
ფულს ვაწვდი და ვუხსნი, რომ ზედმეტი რაც იქნება, თავისთვის დაიტოვოს გაწეული დახმარების სანაცვლოდ, კაცი კი ცდილობს, დამტვრეული ინგლისურით გამაგებინოს, რომ მე დახმარების სურვილი არ მქონია, ამიტომ არ აპირებს, ამ გარიგებიდან მოგება ნახოს. ევრო ფორინტზე დადგენილი კურსით გადამიხურდავა, მშვიდობიანი მგზავრობა მისურვა და სენდვიჩის ჭამა განაგრძო.
აეროპორტამდე ყბაჩამოვარდნილმა ვიარე. გონებიდან ვერ ამოვიგდე ბუდაპეშტელი, რომელიც სენდვიჩის ფულს მათხოვრობით შოულობს და მე, გადამთიელს, დამსახურებული ჰონორარი არ გამომართვა მხოლოდ იმიტომ, რომ მისი დახმარება ჩემი თავდაპირველი სურვილი არ ყოფილა, ძალადობა კი არ უნდოდა; არ მომატყუა, რადგან გადაწყვიტა, რომ ეს ფული მას არ ეკუთვნოდა.
რამ გამახსენა ბუდაპეშტელი სამარიტელი? ამაზე – ცოტა მოგვიანებით.
მანამდე იმ ახალგაზრდებზე ვიტყვი, რომლებმაც თავიანთი ძალ-ღონე, ჭკუა და ძვირფასი დრო მდინარე ვერეს მძვინვარებას, ბეთანიაში ჩამოწოლილ მეწყერს, დაღუპულ ხალხს, დანგრეულ სახლებს, დამხრჩვალ ცხოველებს, შლამში ჩაძირულ მზიურის პარკს, გმირთამოედნელ ბეჰემოთს და მთლიანად ამ ქალაქს შეალიეს.
მზიურის პარკში მე შემხვდნენ ადამიანები, რომლებიც, ბუდაპეშტელი სამარიტელის მსგავსად, უანგაროდ აკეთებდნენ სიკეთეს. იქ გაგონილი თანადგომის ხმები არა აწმყოსი, არამედ მომავლის ხმები იყო. მაშინ მომეჩვენა და ახლაც მგონია, რომ შეუძლებელია, ეს ენერგია ფიზიკის კანონების წინააღმდეგ წავიდეს და დაიკარგოს. პირიქით, სასიკეთო ამბავზე ამოხეთქვა უწერია.
ამ ახალგაზრდების ენთუზიაზმსა და შემართებას მალევე გამოუჩდნენ ოპონენტები. ბევრი სკეპტიკოსის მოსაზრება კრიტიკას ვერ უძლებდა და მხოლოდ „უფრო და უფრო ჩლუნგი თაობა მოდის”-ის მსგავსი წიაღსვლებით შემოიფარგლებოდა.
იყვნენ ისეთებიც, ვინც სათქმელს არგუმენტებით ამაგრებდა და ამბობდა, რომ ეს სასიამოვნო ეიფორია დროებითია და მალე ჩაივლის, ჩაწყნარდება. იქნებ ასეც მოხდეს, რადგან 13 ივნისის მიერ დატოვებული მეტასტაზებისგან ადრე თუ გვიან გაიწმინდება ქალაქი. მაგრამ მთავარი ხომ არა ჩაწყნარება, არამედ გაგრძელებაა. მე, გამოუსწორებელ ოპტიმისტს, მგონია, რომ ამ ახალგაზრდების ენერგია, თანადგომისა და გაერთიანების სურვილი მხოლოდ ფხიზელი ძილით დაიძინებს და როცა საჭირო იქნება (ღმერთმა ნუ ქნას, რომ გასაჭირში), ეს ხალხი მნიშვნელოვან საქმეს გააკეთებს. რას – ჯერ არ ვიცი.
თუმცა ბოლო დღეების დუღილი იმის მანიშნებელიც იყო, რომ ზედაპირზე ნაგავიც ამოვიდოდა. ამის სიმპტომები უკვე დავინახე. ერთი-ორ საეჭვო ადგილას შემხვდნენ ადამიანები, რომლებიც ვითომდა სტიქიური მოვლენის შედეგად დაზარალებულთათვის აგროვებდნენ ფულს. ყუთები, ხელში რომ ეჭირათ, იმათი ზუსტი ასლი იყო, რომლებზეც სულ ერთი კვირის წინ სხვა წარწერა ვნახე. თავს ვერ დავდებ, რომ ტყუოდნენ, მაგრამ ძალიან კი ჰგავდნენ მუხანათურად ფულის კეთებაში გამობრძმედილებს. ხალხს, რომელიც ცდილობს მიითვისოს ფული, რომელიც მას არ ეკუთვნის, არ დაუმსახურებია.
აი, ვინ გამახსენა ბუდაპეშტელი სამარიტელი.
ასეთები ხომ ბევრი გვინახავს – ჰუმანიტარული დახმარების მიმთვისებლები, რძის ფხვნილების გამტაცებლები.
ჩვენ ვიყოთ კარგად, თორემ ასეთებს რა დალევს. გინდ – თბილისში, გინდ – ბუდაპეშტში.
