პარასკევი, მარტი 29, 2024
29 მარტი, პარასკევი, 2024

ღელე დამეწყრილზე

ჩემი ბავშვობიდან მახსენდება, ერთ მოხუცზე ამბობდნენ, ყმაწვილქალობისას ჭკუიდან შეცდა და იმის მერე უფრთხიან მასთან პირისპირ შეხვდომასო. დაბეჯითებით არავინ გეტყოდა, მაგრამ თუ ძალიან მოინდომებდი, მისი ასაკის ხალხისგან შეიძლებოდა შეგეტყო ამ ამბის ნამდვილი მიზეზიცა და სათავეც.

 


დიდი მეწყერი რომ ჩამოწვა და კაცი და საქონელი ქვეშ მოიყოლა, ნ. ჩვიდმეტი წლისა იყო. სტიქია, სიკვდილივით, ღამეულად, ბნელში მოდის ხოლმე, ალბათ იმიტომ, კაცმა რომ ვერ ჰკიდოს თვალი მის მდინარებას, და მხოლოდ დამანგრეველი შედეგები იანგარიშოს. მაშინაც ასე მოხდა და ნ. მხოლოდ დილაუთენია, გაღვიძებულზე მიხვდა, რომ სოფელი სოფელს აღარ ჰგავდა.


სკოლასთან ხალხი ირეოდა, შეწუხებული, ნამტირალევი და ცნობისწადილისგან აცქმუტებული ადამიანები თითქოს თვალებით ითვლიდნენ ერთმანეთს, ხომ ყველა ვართ, ვინმე ჩვენიანი ხომ არ ჩაყოლია სოფლის გადაღმა მეწყერსო. ვიღაცას თავი გამოედო და სიაც შეედგინა, ემანდ არ შეგვცდეს რამე, წუთი-წუთზე ქალაქიდან ჩამოაღწევენ და რომ დაგვეკითხონ, უპასუხოდ ხომ ვერ დავტოვებთო. ესეც იცის სტიქიამ: მწუხარებას უმალ ციფრებში გადაიყვანს ხოლმე და ქაღალდზე ცარიელი ელდის ნაცვლად ქვეშმოწერები ჩნდება.


ნ. დიდხანს ცდილობდა შეღამებულზე საქონლის საძებრად წასული მამის პოვნას ხალხში – ხან ვის ახედა, ხან ვის აეკიდა, ხან ვის დაეკითხა, მაგრამ სოფელს მხოლოდ მოთქმის, შეცხადებისა და თანაგრძნობის პასუხი ჰქონდა, განსაცდელში ჩავარდნილს მეტი არც მოეთხოვებოდა. სტიქია მთიდან მოვარდნილი ნადირი არ იყო, კვალს მიყოლოდი და ბუნაგიდან გამოგეტყუებინა, საქონლის დაღუპვა რომ გეზღვევინებინა მისთვის. შიში და სიკვდილი რომ მოჰქონდა – ეს ცალკე, მაგრამ სწორედაც შიშს და სიკვდილს ჰგავდა, გამოჩენისთანავე ჭკუის დამრიგებლებს და მოენე-მოლაპარაკეებს რომ შემოიკრებს ხოლმე.


სანამ ყველა „შემთხვევის ადგილისკენ” გაემართებოდა, ნ. მეზობლის ბიჭს დაეკითხა, – ხომ არ იცი, როდის მოხდა და დილამდე რატომ არავინ იცოდა ეს ამბავიო. იმან კიდე, – შუაღამისას, სამის მერე, ოთხისკენ ჩამოიშალა მთა და ისე უჩუმრად გადაწვა მდინარეზე, მგონი პირუტყვმაც ვერაფერი გაიგოო.


კი, მეც მეძინა მაგ დროს, დაღლილი რომ ვიყავი, ეტყობა ძილმა ჩამიქრო თვალები, თორემ სანამ მამაჩემი გარეთ იყო, ლოგინში როგორ შევწვებოდი, – ფიქრობდა ნ. და მხრები უცახცახებდა, – შუაღამე იყოო! ათასჯერ გავსულვართ პირუტყვის საძებნელად ყურუმ სიბნელეში, ხელიხელჩაკიდებულები, არაფრის გვეშინოდა. ერთი ხელით ერთმანეთს ვეჭიდებოდით, მეორეში ჯოხი გვეჭირა და უმთვარო ღამეშიც ისე დაგვივლია ტყე და მინდორი, შიში არ ვიცოდით, რა იყო. ერთი კი შემომძახა მამაჩემმა, კამეჩი დარჩენილა და ჭალაში იქნება, შორს ვერ წავიდოდაო, მაგრამ მის სიტყვებს ვერ მივაყოლე ფიქრი, ისე ადვილად და უბრალოდ თქვა, ეტყობა აღარ უნდა ჩემი წამოკიდება, მალევე, როგორც იცოდა ხოლმე, ჩქარი ნაბიჯით ჩაასწრებს დაბნეულ და გზასამცდარ პირუტყვს სახლისკენ ამოდენის-მეთქი. მერე კი დამეძინა და ეს იყო სულ…


ბიჭებმა რომ ცხედარი მოასვენეს, ნ.-ს თვალებში შუქი აღარ ედგა უკვე. ორი გუგა დაყინვოდა ერთ ადგილას და მომსვლელ-წამსვლელს კი არ აყოლებდა თვალს, თავისი სიჩუმითა და უძრაობით თითქოს მათგან თავის დაცვას ცდილობდა. „რცხვენია რაღაცის და არ ამბობს” – თქვა მეზობლის ქალმა, რომელიც მისთვის ჰყავდათ მიჩენილი, ამ გაჭირვებაში თავს რამე არ აუტეხოს და სოფელი ქვეყნის სალაპარაკო არ გაგვხადოსო. „სამი ღამეა არ უძინია, სახლიდან ჭიშკრამდე დაზომავს მანძილს, წინ და უკან, წინ და უკან, არ იღლება, მიდი-მოდის, მიდი-მოდის, ვეღარ გაუძლებ, სათვალავი აგერევა კაცს”.


სოფელში ხმა გავარდა, ნ.-ს წამოსცდენია, მე რომ პირში სული მიდგას, ხომ მისითაა, დედით დაობლებული მამაჩემმა დამზარდა და მასწავლაო. და იმ ღამესაც გადამარჩინა, მარტო წავიდა, სადაც ორივე უნდა წავსულიყავით. მამაჩემი ჩაეტანა საჩემო მიწასაც, გადამეფარა, ადრე დასამიწებლად არ გამიმეტაო.


ახლობლებში ეთქვა თურმე, სანამ ცოცხალი ვარ, ჩემს თავს უნდა ვაზღვევინო იმ გულგრილობისა და უგულობისთვისო. მამაჩემი რომ კვდებოდა, მე ტკბილ ძილს ვიყავი მიცემული, ის ცივდებოდა, მე კი, თბილ საბანში გახვეული, სიზმრებში ვერიე. ღამემ წაიღო მამაჩემი, ღამე-ბნელში მოწყვეტილმა მიწამ ჩაიტანა და ღამე მე რა დამაძინებს, ცოცხალს ვერ ვუდარაჯე და მკვდარს მაინც უნდა ვუთიო ღამეო.


ის დღე იყო და, ნ.-ს ღამე არ დაუძინია. თუ ეზოში, დაცვარულ მინდორში არ დააბიჯებდა, ერთთავად აივანზე იჯდა, აკაშკაშებული ნათურა ზედ დანათოდა და საკუთარ თავთან ჩურჩულსა და ხელსაქმეში გართულს შარაგზიდან მოთვალთვალე ბიჭების ხმაურობა რას მისწვდებოდა.


– მართლა არ იძინებს?


– ჰო, ღამე არ იძინებსო, ამბობენ.


– და დღისით?


– აბა მე რა ვიცი, ხალხში ეგ არავის უნახავს და, ტყეში კი გადამეყარა ერთხელ, მაგრამ ისე უჩუმრად ჩამიარა, ღელე რომ ჩადის ხოლმე სოფლის გადაღმა, დამეწყრილზე.


კომენტარები

მსგავსი სიახლეები

ბოლო სიახლეები

ვიდეობლოგი

ბიბლიოთეკა

ჟურნალი „მასწავლებელი“

შრიფტის ზომა
კონტრასტი