მასწავლებელი წლის განმავლობაში საკმაოდ ბევრ ჩანაწერს აკეთებს. მათგან განსაკუთრებით საყურადღებოა ის მასალები, რომლითაც მასწავლებელი აანალიზებს მოსწავლის მიერ შესრულებულ შემაჯამებელ სამუშაოებს. ამ ანალიზს დიდი მნიშვნელობა აქვს, როგორც მოსწავლისთვის ასევე თვითონ მასწავლებლისთვის. ანალიზზე დაყრდნობით მასწავლებელს შეუძლია მის მიერ განხორციელებული სასწავლო პროცესის ჰოლისტური გადააზრება და ისე მოახდინოს თვითშეფასება. ხოლო მოსწავლეების შედეგებზე დაყრდნობით მათ მისცეს ქმედითი და ინსტრუქციული უკუკავშირი.
ფაქტია, ყველა მასწავლებელი თემატური ერთეულის ფარგლებში გეგმავს კომპლექსურ/შემაჯამებელ დავალებას, ამზადებს კლასს ამ დავალებისთვის, ატარებს შემაჯამებელ სამუშაოს, მოსწავლეთა ნამუშევრებს აფასებს სოლო ტაქსონომიაზე დაყრდნობით და შედეგები შეაქვს რეესტრის ფორმაში, რომელიც შესაძლოა ასე გამოიყურებოდეს:
კომპლესური/შემაჯამებელი დავალებების რეესტრი
კლასი – 3
საგანი – ბუნებისმეტყველება
სემესტრი – პირველი
| # | სახელი და გვარი | #1 შემაჯამებელი/
თემა – მზის სისტემა |
#2 შემაჯამებელი/
თემა – ყვავილოვანი მცენარეები |
#3 შემაჯამებელი/
თემა – ბუნებრივი მოვლენები |
შენიშვნა |
| 1 | ნინო ნინუა | მულტისტრუქტურული | მიმართებითი | მიმართებითი | |
| 2 | მარი ანუა | მიმართებითი | მიმართებითი | მიმართებითი | |
| 3 | გიორგი მხეიძე | მიმართებითი
|
გაფართოებული | გაფართოებული | |
| 4 | საბა ბუაძე | მულტისტრუქტურული | მულტისტრუქტურული | მულტისტრუქტურული | |
| 5 | ნანა ვადაჭკორია | უნისტრუქტურული | მულტისტრუქტურული | მიმართებითი |
მოკლედ მიმოვიხილოთ სოლო ტაქსონომიის თითოეული დონე
პრესტრუქტურული – მოსწავლე ვერ აყალიბებს საკითხს, მოსწავლე ვერ ახერხებს საუბარს თემაზე, იყენებს შეუსაბამო არარელევანტურ ინფორმაციას.
უნისტრუქტურული – მოსწავლეს შეუძლია მხოლოდ ერთი ასპექტის გათვალისწინება და მარტივი ზედაპირული ინფორმაციის ფლობა საკითხთან მიმართებაში.
მულტისტრუქტურული – მოსწავლეს შეუძლია საკითხზე რამდენიმე ასპექტის გათვალისწინება, მათ შორის არსებული მიმართებების გაგების გარეშე.
მიმართებითი – მოსწავლეს შეუძლია გაიგოს რა მიმართებებია ამ საკითხებთან დაკავშირებულ საკვანძო ასპექტებს შორის, ასევე როგორ უკავშირდებიან ისინი ერთმანეთს და ქმნიან მთელს, მთლიანობას.
გაფართოებული – მოსწავლეს შეუძლია მოცემულის/შეთავაზებულ საკითხების /ცნებების მიღმა სტრუქტურის განზოგადება, სტრუქტურის აღქმა მრავალი სხვადასხვა პერსპექტივიდან და იდეების გადატანა ახალ სფეროში
კომპლექსური/შემაჯამებელი დავალებების შედეგების გაანალიზება თითოეული მოსწავლისთვის ნამდვილად რუტინულია, მაგრამ კარგ სურათს იძლევა, როცა თითოეული მოსწავლის პროგრესის თუ რეგრესის დონეზე გავაანალიზებთ სიტუაციას. ასევე ეფექტურია მასზე დაყრდნობით ჩვენ მიერ განხორციელებული სასწავლო კურსის თვითშეფასებაც მოვახდინოთ.
გთავაზობთ ზემოთ მოცემულ მასალებზე დაყრდნობით მასწავლებლის მიერ გაკეთებული ანალიზების მინი – ნიმუშებს
მოსწავლე -ნანა ვადაჭკორია
კლასი – 3
საგანი ბუნებისმეტყველება
ნანამ მიმდინარე სასწავლო წლის პირველ სემესტრში დაძლია მასალა, კარგი პროგრესი აჩვენა და სერიოზულ წარმატებებს მიაღწია. ბუნებისმეტყველების პირველი თავის შესწავლისას მან შეძლო მხოლოდ ცალკეული ასპექტის გათვალისწინებით ამ თავის (მზის სისტემა) ძირითადი ცნებების ათვისება საკითხთან მიმართებაში. მეორე თავის(ყვავილოვანი მცენარე) შესწავლისას კი მან შეძლო შესასწავლ საკითხზე რამდენიმე ასპექტის გათვალისწინება, თუმცა მათ შორის არსებული მიმართებების გაგების გარეშე. მესამე თავის (ბუნებრივი მოვლენები) შესწავლისას კი მან წარმატებით გაიაზრა, რა მიმართებებია საკვანძო ასპექტებს შორის, ასევე როგორ უკავშირდებიან ისინი ერთმანეთს და ქმნიან მთელს, მთლიანობას.
მოსწავლე -ნინო ნინუა
კლასი – 3
საგანი ბუნებისმეტყველება
ნინომ მიმდინარე სასწავლო წლის პირველ სემესტრში წარმატებით დაძლია მასალა და მნიშვნელოვან წარმატებებს მიაღწია. ბუნებისმეტყველების პირველი თავის შესწავლისას (მზის სისტემა) მან შეძლო შესასწავლ საკითხზე სხვადასხვა ასპექტის გათვალისწინება, თუმც მათ შორის არსებული მიმართებების გაგების გარეშე. მეორე და მესამე თავის ( ყვავილოვანი მცენარე, ბუნებრივი მოვლენები) შესწავლისას კი მან წარმატებით გაიაზრა, რა მიმართებებია საკვანძო ასპექტებს შორის, შეუძლია ახსნას, როგორ უკავშირდებიან ისინი ერთმანეთს და ქმნიან მთელს, მთლიანობას.
მოსწავლე -გიორგი მხეიძე
კლასი – 3
საგანი ბუნებისმეტყველება
გიორგიმ მიმდინარე სასწავლო წლის პირველ სემესტრში ბრწყინვალედ დაძლია მასალა, ბუნებისმეტყველების პირველი, მეორე და მესამე თავის შესწავლისას წარმატებით გაიაზრა, რა მიმართებებია საკვანძო ასპექტებს შორის, კრიტიკულად გაიაზრა, როგორ უკავშირდებიან ისინი ერთმანეთს და ქმნიან მთლიანს. მეორე და მესამე თავის შესწავლისას წარმატებით შეძლო შესასწავლი ცნებების მიღმა სტრუქტურის განზოგადება, სტრუქტურის აღქმა მრავალი სხვადასხვა პერსპექტივიდან და იდეების გადატანა ახალ კონტექსტში.
ყველა მასწავლებელს ჩანაწერების გაკეთების თავისებური სტილი აქვს, თუმცა შემაჯამებელი დავალების შედეგებზე დაყრდნობით განხორციელებული ანალიზი მასწავლებლის მიერ განხორციელებული აქტივობებიდან ერთ-ერთი არსებითი კომპონენტია.
გამოყენებული ლიტერატურა:
- Collis, K. (1982). Evaluating the Quality of Learning: The SOLO Taxonomy. New York: Academic Press.
- https://ganatldi.ge/app/uploads/2019/03/განმავითარებელი-შეფასება-და-დიფერენცირებული-სწავლება.pdf
- ვულფოლკი, ა. (2009). განათლების ფსიქოლოგია. თბილისი: ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტის გამოცემა .
- https://mastsavlebeli.ge/?p=32092
