„ვის ეშინია თანამედროვე ქართული ლიტერატურის?” თუ ამ კითხვას (სხვა, ცნობილი კითხვის პერიფრაზს) დავსვამ, პასუხის ნაცვლად უამრავ სხვადასხვა კითხვას მივიღებ. მათ შორის ბევრს – ქართული ენისა და ლიტერატურის მასწავლებლებისგან:
მოკლედ, ასე და ამგვარად.
ბევრი პირიქითაც იტყვის, საყვარელ ავტორებსაც დაასახელებს, იმასაც აღნიშნავს, უმთავრესად რით გამოირჩევიან თანამედროვე მწერლები, მაგრამ იქნებ ბოლოს დაატანოს: – ჰო, მაგრამ ძველები მაინც სხვა საფეხურზე იდგნენ!
რა თქმა უნდა, იმ გაკვეთილის ამბავს არ მოვყვები, როცა, შეშინებულმა და დამორცხვებულმა, საიდუმლოს გაზიარებასავით, უფრო სწორად, აღსარებასავით წავუკითხე ჩემს მეცხრეკლასელებს ლექსები. მინდა, სხვა გაკვეთილზე გიამბოთ და, საზოგადოდ, ჩემი გამოცდილება გაგიზიაროთ იმის შესახებ, რომ ხშირად თანამედროვე ლიტერატურა არა მხოლოდ საინტერესო გაკვეთილების ჩატარების საშუალებას, არამედ ზოგიერთ კლასიკურ ტექსტთან მისასვლელი მარშრუტის გზამკვლევსაც გვთავაზობს.
ჩემი გამოცდილებით, მოსწავლეებს ძალიან აინტერესებთ ის პოეტური ნაწარმოებები, რომლებიც მათ თანამედროვე გარემოში ან თუნდაც რამდენიმე წლით ადრე შეიქმნა. ამიტომაც არის, რომ ზვიად რატიანის, შალვა ბაკურაძის, ეკა ქევანიშვილის, მაია სარიშვილის, ლელა სამნიაშვილის და სხვა თანამედროვე ავტორთა შესახებ მომზადებული, თანამედროვე სალიტერატურო პროცესის, საზოგადოდ, ჩვენი ეპოქის ლიტერატურული კონტექსტის გასაცნობად დაგეგმილი გაკვეთილი ძალიან ინტერაქტიული, დინამიკური, დისკუსიითა და კამათით გაჯერებული გამოდის.
მიკერძოებად თუ არ ჩამითვლით, ვიტყვი, რომ თუკი რამე მნიშვნელოვანი იქმნება დღეს ჩვენს ქვეყანაში, პოეზია ერთ-ერთი მთავარია. მათ შორის – ახალგაზრდა ავტორთა შემოქმედებაც. გარდა დამოუკიდებელი მნიშვნელობისა, თანამედროვე ტექსტი ძალიან კარგად შეიძლება გამოვიყენოთ კლასიკურ ნაწარმოებებთან მიმართებით, ინტერტექსტუალური, პარალელური აზროვნების გასავითარებლად.
მაგალითად, დავით გურამიშვილის პოეტიკას ხსნით? ან ქართულ ჰიმნოგრაფიაზე საუბრობთ? იქნებ შალვა ბაკურაძის პოეზიაც წაუკითხოთ ან მოასმენინოთ ბავშვებს (საბედნიეროდ, თანამედროვე ტექნოლოგიები მრავალფეროვანი რესურსების გამოყენების საშუალებას იძლევა).
ვფიქრობ, საინტერესო იქნება განსხვავებისა თუ მსგავსების პოვნა და აღნიშვნა სხვადასხვა პერიოდისა თუ ეპოქის პატრიოტული ნარატივის ლექსებს შორის. ამ თემატიკაზე საუბრისას აუცილებლად გაიხსენეთ ზაზა თვარაძე და პაატა შამუგია.
განსაკუთრებით საინტერესოა თანამედროვე პოეზიის მოხმობა მაშინ, როდესაც ქართული ლექსწყობის სისტემებზე, პოეზიის ჟანრებსა თუ ლექსის ტიპებზე საუბრობთ. როგორ განვითარდა ქართული რითმა ბორენა დედოფლის ცნობილი იამბიკოდან, მაგალითად, რატი ამაღლობლის, რეზო გეთიაშვილის, გიორგი საჯაიას ან გიორგი ლობჟანიძის პოეტიკამდე, ანდა სიმბოლისტების მიერ ლექსის ევროპული ფორმების შემოტანის ტრადიცია როგორ გააგრძელა შოთა იათაშვილმა, ხოლო თუ ქართველ მეფეთა პოეზია სპარსული ლექსის ტკბილხმოვანებით იკვებებოდა, როგორ გამოიყენეს იაპონური სალექსო ფორმები – ტანკა თუ ჰაიკუ თანამედროვე ავტორებმა.
მოკლედ, მე მხოლოდ რამდენიმე მინიშნება მოგეცით, დანარჩენი თავად მოიფიქრეთ.
უამრავი საინტერესო ავტორი არ მიხსენებია, უკვე ცნობილი და ძალიან კარგი პოეტები. თავად წაიკითხეთ ლიტერატურულ პერიოდიკაში, ინტერნეტში… აუცილებლად სცადეთ მათი მოძებნა.
პ.ს. პუნქტუაციაზე საუბრისას იქნებ გამოგადგეთ პაატა შამუგიას ეს მოსწრებული ფრაზა:
