სასწავლო პროცესში მშობლის ჩართულობა უმნიშვნელოვანესია. ეს ალბათ თქვენც ხშირად გაგიგონიათ. სტატიაში განვმარტავ, რა გავლენას ახდენს მშობლის ჩართულობა თავად მასზე, მოსწავლესა და სკოლაზე, გაგიზიარებთ ჩემს გამოცდილებას იმის თაობაზე, როგორ ჩავრთოთ უფრო მეტად მშობლები სასწავლო პროცესში და რა აქტივობები შეგვიძლია შევთავაზოთ მათ.
რას ნიშნავს „მშობლის ჩართულობა“? ეს ტერმინი აერთიანებს მასწავლებლებსა და მშობლებს, რათა ერთიანი ძალისხმევით შეუწყონ ხელი მოსწავლის აკადემიური მოსწრების გაუმჯობესებას. „მშობლის“ ხსენებისას ხშირად მხოლოდ დედ-მამა გვახსენდება, მაგრამ ეს სიტყვა არ გულისხმობს მხოლოდ დედას ან მამას. მშობელი შეგვიძლია ვუწოდოთ ყველა იმ პირს, ვინც ბავშვის აღზრდაშია ჩართული.
რას შეიძლება მოიაზრებდეს მშობელთა ჩართულობა? განვიხილავ რამდენიმე მომენტს:
- სასკოლო ღონისძიებაზე დასწრებას;
- ბავშვის მიერ შესრულებული დავალების წახალისებას;
- მასწავლებელთან შეხვედრას და ბავშვის პროგრესის განხილვას;
- დავალების მომზადებაში დახმარებას.
რა შედეგი მოაქვს მშობლის ჩართულობას მოსწავლისთვის?
არ აქვს მნიშვნელობა, როგორია ოჯახის სოციალურ-ეკონომიკური სტატუსი – თუ მშობელი ჩართულია ბავშვის განათლების პროცესში, ბავშვს ყოველთვის აქვს მიღწევები, უფრო დადებითადაა განწყობილი სკოლის მიმართ, თავდაჯერებულია.
რა ხდება, როდესაც მშობელი ჩართულია ბავშვის განათლების პროცესში?
ამ შემთხვევაში მშობელი უფრო ობიექტურად აფასებს ბავშვის შესაძლებლობებს, უკეთ ესმის მისი, მეტ ყურადღებას უთმობს მის სოციალურ, ემოციურ და ინტელექტუალურ განვითარებას, ხდება უფრო მზრუნველი, ნაკლებად მკაცრი შვილის მიმართ და უფრო მეტად აფასებს მის მიღწევებს. იმავდროულად, მეტ ყურადღებას აქცევს ცოდნის დონისა და უნარ-ჩვევების ამაღლებას, უფრო სრულყოფილი ინფორმაცია აქვს ბავშვის მდგომარეობის შესახებ და დროულად იღებს ზომებს მისი პრობლემების მოსაგვარებლად, მეტი ინტერესი უჩნდება სასწავლო პროცესის მიმართ და ინტერესით ერთვება სხვადასხვა აქტივობაში.
რა გავლენას ახდენს მასწავლებელსა და სკოლაზე სასწავლო პროცესში მშობლის ჩართულობა?
მშობელთა ჩართულობა ამაღლებს მშობლებსა და მასწავლებლებს შორის კომუნიკაციის ხარისხს, ეს კი მასწავლებელს ეხმარება, სისტემატურად იღებდეს ამომწურავ ინფორმაციას ბავშვის შესახებ, რაც ძალიან მნიშვნელოვანია ინდივიდუალური მიდგომების შესამუშავებლად. გარდა ამისა, მასწავლებლები უფრო კმაყოფილნი არიან საკუთარი საქმიანობით და მისი შედეგებით.
მშობლის ჩართულობის შედეგად სკოლა იღებს მეტ მხარდაჭერას. ეს გარკვეულწილად გავლენას ახდენს სკოლის იმიჯზეც. სკოლებში, სადაც მოსწავლეთა მოსწრება ძალიან დაბალია, მშობლების ჩართულობის გაზრდის შემდეგ მაჩვენებელი აშკარად უმჯობესდება.
მშობლის ჩართულობის გაზრდის მიზნით შეიძლება მათი ინტერესების შესწავლა. ამისათვის სკოლას შეუძლია ჩაატაროს გამოკითხვა, თუნდაც ფარული; კითხვარში შეიტანოს მნიშვნელოვანი საკითხები, რომელთა შესახებაც მშობელს შეეძლება საკუთარი დამოკიდებულების გამოხატვა. მიღებული ინფორმაციის ანალიზის საფუძველზე სკოლა დაგეგმავს შემდგომ ნაბიჯებს, რაც ხელს შეუწყობს სასკოლო ცხოვრებაში მშობელთა ჩართულობას.
იმისთვის, რომ სკოლასა და მშობელს შორის კომუნიკაცია უფრო მჭიდრო გახდეს, შეიძლება შემდეგი ნაბიჯების გადადგმა:
- სკოლის შესასვლელში განათავსეთ საინფორმაციო ბანერი, რომელზეც სიახლეები გამოიკვრება;
- დაგეგმეთ ღია კარის დღე მშობელთათვის;
- ორიენტაციის გასაიოლებლად გამოაკარით სკოლის გეგმა;
- გულთბილად მიესალმეთ მშობლებს;
- ჩაატარეთ ახალი მოსწავლეების მშობლებთან გაცნობითი ხასიათის შეხვედრა;
- შექმენით საკომუნიკაციო სივრცე მშობლებისთვის.
სასწავლო პროცესში მშობლის უკეთესი ჩართულობისთვის მასწავლებლებს შეუძლიათ, განახორციელონ შემდეგი აქტივობები:
- დახასიათების დაწერა – სთხოვეთ მშობლებს, დაგიწერონ მოსწავლის დახასიათება (ამ აქტივობას განსაკუთრებით ეფექტურად ვიყენებ პირველ კლასში და ახალ მოსწავლეებთან). დახასიათების წყალობით თქვენ ერთგვარი წარმოდგენა გექმნებათ ახალ მოსწავლეებზე და გეგმავთ ინდივიდუალურ მიდგომებს, ითვალისწინებთ მშობლის მიერ დასახელებულ მნიშვნელოვან საკითხებს;
- მხიარული შეჯიბრება მშობელთა ჩართულობით;
- მოხალისე მშობელი;
- ვინ ვარ მე – მოიწვიეთ კლასში სხვადასხვა პროფესიის მშობლები, რომლებიც თავიანთ პროფესიაზე მოუყვებიან მოსწავლეებს;
- გამოფენა – მოაწყვეთ სკოლის დერეფანში მოსწავლეების ნამუშევრების გამოფენა, სადაც მშობლებს საშუალება ექნებათ, შეაფასონ ბავშვების ნამუშევრები;
- ღია გაკვეთილი – მშობლებს ყოველთვის აინტერესებთ, რა ხდება საკლასო ოთახში, როგორ ატარებთ გაკვეთილებს, როგორ აქტიურობს ბავშვი. ეს ინტერესი ნაწილობრივ დაკმაყოფილდა ონლაინ სწავლების დროს. ჩაატარეთ ღია გაკვეთილი ფიზიკურ გარემოშიც, გააკეთეთ განვლილი მასალის ერთგვარი შეჯამება. მშობლისთვის ძალიან საინტერესო იქნება ასეღ გაკვეთილზე დასწრება;
- სურათი მშობლებთან ერთად – ამ აქტივობას ყოველთვის ვიყენებ პირველ კლასში. მოსწავლეებს ვთხოვ, მოიტანონ ოჯახური ფოტოსურათები, რომლებსაც ფორმატზე ვაკრავ. ბავშვები თითქმის ყველა დასვენებაზე ამ ფორმატთან დგანან და თანაკლასელებს ოჯახის წევრებს აცნობენ. ერთგვარად მონატრებასაც იკმაყოფილებენ, რადგან ვიცით, როგორ უჭირთ სწავლის დასაწყისში პირველკლასელებს ოჯახთან განშორება;
- გასვლითი ღონისძიებები – დაგეგმეთ ექსკურსიები გამოფენებზე, მუზეუმებსა და კინოთეატრებში არა მხოლოდ მოსწავლეებისთვის, არამედ მშობლებისთვისაც. შეხვდით მათ არაფორმალურ გარემოში, გაუზიარეთ ერთმანეთს შეხედულებები, ინტერესები.
ეს და სხვა აქტივობები ხელს შეუწყობს კომუნიკაციის გაუმჯობესებას და მშობლების ჩართულობას, რასაც პირდაპირი კავშირი აქვს მოსწავლეთა აკადემიურ მოსწრებასთან.
მშობლის ჩართულობის გაუმჯობესებასთან დაკავშირებით არასამთავრობო ორგანიზაციის „ჩვენ განათლებისთვის“ თხოვნით გავმართე დისკუსია, რომლის ნახვაც შესაძლებელია შემდეგ ბმულზე: https://youtu.be/nygHKvR8lkg
