ბავშვობა სულაც არ არის სახლის მსგავსი რამ, სახლის კარი, შესაძლებელია, ერთხელაც სამუდამოდ გამოიხურო. “ბავშვობის ასაკიდან გამოსვლა” ან “ბავშვობის ასაკში დაბრუნებაც” არაზუსტი ცნებები და სუსტი მცდელობაა, ბავშვობა ოთხკედელშუა მოაქციო, შუაში კი კარი ჩამოუკიდო და თქვა, რომ რადგან 13, 14, 15 წელს გადასცდი, ამ კარიდან უკანმოუხედავად უნდა გახვიდე, ხოლო თუ 70– ს უკვე მიაღწიე, დაბრუნების დროა. კედლის თვისება სიმყარეა და ამ თვისებას მას სხვადასხვა ტიპის საშენი მასალა სძენს. სამშენებლო მასალები კი იმდენად კონკრეტულია, მეტაფორულადაც შეუძლებელია ამ მოსაწყენი რამეებით ისეთი უზარმაზარი და მნიშვნელოვანი რამ ააგო, როგორიც ბავშვობაა. თუმცა, უზარმაზარობასთან ერთად, დიახაც, მისი კომპაქტურობაც აღსანიშნავია: სახლს მთელი ცხოვრება ზურგზე მოგდებულს ვერ ატარებ, ბავშვობა კი სულ თან რომ არ გქონდეს, იმაზე მეტად გაგიჭირდებოდა, ვიდრე უწყლოდ თუნდაც სულ მცირე უდაბნოს გადალახვისას.
ბოლოსდაბოლოს, ბავშვობა ხანდახან არის წიგნი. წიგნი სრულიად უთვისებოა იმ შემთხვევაში, თუ მას დანიშნულებისამებრ არ გამოიყენებ, სხავადსხვა და სასარგებლო თვისებებს კი საჭირო დროს საჭირო ადამიანების ხელში მოხვედრისას იძენს. მაგრამ არანაირი საჭირო დრო და საჭირო ადამიანები არ არსებობენ მაშინ, როცა ასტრიდ ლინდგრენზე ვსაუბრობთ: რჩებიან ადამიანები და დრო. ადამიანების და დროის საერთო თვისება დავიწყებაა, დავიწყების პოზიტიური გაგება უფროსების მიერ ასაკის, როგორც ხელსაქმის, გვერდზე გადადებას, ბავშვების მიერ კი უფროსების, როგორც ცენზორების მივიწყებას გულისხმობს. ეს დროებითი ამნეზია მხოლოდ იმ შემთხვევაში “გვემუქრება”, თუ ჩვენს საყვარელ ასტრიდ ლინდგრენს ვკითხულობთ.
როგორ უნდა დაწერო ლინდგრენზე მაშინ, როცა მისი დაბადების დღეა? როგორ ულოცავენ საყვარელ ადამიანებს დაბადების დღეებს? მით უმეტეს, ამას როგორ აკეთებს დაბადების დღეების ყველაზე ცუდი მომლოცველი დედამიწის ზურგზე?– კარგი. მაშ ასე, ჩემო საყვარელო ფრაუ, მადლობა, რომ მაჩუქეთ ყველაზე კომპაქტური ბავშვობა, მე მას ხანდახან ჩანთითაც ვატარებ, თუ გავითვალისწინებთ ჩემს მისამართს, რომელიც თბილისის ცენტრს საკმაოდაა მოშორებული, მიხვდებით, რომ ეს განსაკუთრებული პირობა მგზავრობაში დაკარგულ დროს გულისხმობს. მაგრამ მე ხომ ჩანთაში კომპაქტური ბავშვობები მიდევს ხოლმე. ნებისმიერ დროს, ნავთლუღის ბაზრის მისადგომებთან, ისნის მეტროს მიმდებარე ტერიტორიაზე თუ ავლაბარში, მე შემიძლია ვიმოგზაურო შხერებში.
მე საერთოდაც ბევრი რამ შემიძლია. შემიძლია, ახლა დავკარგო ჭკუა ზომიერად ფერხორციან, მოწიფულ მამაკაცზე და მივხვდე, რომ ეს მამაკაცი, სინამდვილეში, ერთი მარტოსული ბიჭია, რომლის ტყუილებიც ამ მარტოობიდან გაქცევის და უადამიანობის დავიწყების ერთადერთი საშუალებაა.
მე შემიძლია, ბიულერბიუელ ბავშვებთან ერთად თივის ზვინზე მეძინოს მაშინ, როცა ჩემს ქალაქში ფუმფულა საწოლებზე მისვენებული ფუმფულა სხეულები ფუმფულა სიზმრებს ხედავენ. და რა თქმა უნდა, მერე თავადაც ფუმფულა ლოგინს მივაშურო– ვის გაუგონია, სულ თივაზე ძილი, განსაკუთრებით მაშინ, როცა ასეთი ალერგიული ვარ.
მე, პეპის გადამკიდეს, შემიძლია, ჩემს მეგობრებთან სტუმრობისას სრულიად არასტუმრულად და არამოკრძალებულად მოვიქცე და მთელი ტკბილეული გადავჭამო. მე შემიძლია, მათ შინ აღარასდროს მიმიწვიონ.
მე შემიძლია, გადავწყვიტო, გავხდე მანდილოსანი და ჭორფლები ძალიან არამანდილოსნურად მეყაროს სახეზე.
მე შემიძლია, ჩემ გვერდით მჯდომ სიმპათიურ ბიჭს ბოროტმოქმედობა მხოლოდ ჩემოდნის მსგავსი ჩანთის გამო დავაბრალო, იმ შემთხვევაშიც კი, თუ ამ ჩანთაში იარაღის და ფულის ნაცვლად სრულიად უწყინარი ლეპტოპი უდევს. სხვათაშორის, ეს ყველაფერი სინდისის ქენჯნის გარეშე, გამობლუმკვისტების ჟამს შემიძლია.
მე შემიძლია მოდიოდეს სამი გოგონა და სამივე ჩემი შეყვარებული კი არა, ბოროტმოქმედი მეგონოს. ვწერდე: “მე შემიძლია, მოდიოდეს სამი გოგონა. აქედან ერთი ბოროტმოქმედია და მეორე ბოროტმოქმედია და მესამე კი ბოროტმოქმედია” და ძალიან მიკვირდეს ზვიად რატიანის, რომელმაც ზუსტად ამ გოგონებზე კარგა ხნის წინ სხვანაირად დაწერა.
მე შემიძლია, ყველა უსახლკარო ბავშვი მაწანწალა რასმუსი მეგონოს და განსაკუთრებით შემიძლია, ვერ დავეხმარო. მე შემიძლია, გული მტკიოდეს.
მე შემიძლია, შენი უცნაური, არც თუ ისე სამაგალითო პერსონაჟები, რომლებიც გამოსწორებას სულაც არ გეგმავენ, მხოლოდ იმიტომ მიყვარდეს, რომ როგორც ბავშვმა ვიცოდე: მათთან არ მოვიწყენ და როგორც ცოტათი უფროსი კი, ანტიავტორიტარული აღზრდის სიკეთეებზე და ემანსიპაციის პრობლემებზე დავფიქრდე.
“საბავშვო ლიტერატურის გმირთა შორის პეპი არის პირველი გოგონა, რომელთან იდენტიფიკაციაც არა მარტო გოგონებისთვის, არამედ ბიჭებისთვისაც მისაღები გახდა. ასე რომ, ასტრიდ ლინდგრენის წიგნებს ”ემანსიპაციაც” იმაზე უფრო ადრე მოევლინა, ვიდრე 60-იან წლებში მოდურ ცნებად ქცევას მოახერხებდა. მაგრამ პეპის დამაჯერებლობასა და პოპულარობას მარტო მისი უჩვეულობა როდი განაპირობებს: თუ ურჩ გოგონას სკოლა გულზე არ ეხატება, ეს არ ნიშნავს, რომ წიგნი ბავშვებს სკოლის დაგმობისა და უარყოფისაკენ მოუწოდებს. პეპიც და ჩვენში არანაკლებ პოპულარული კარლსონიც ბავშვური ფანტაზიის ნაყოფი, ბავშვების წარმოსახვითი გმირები არიან. ისინი არ არიან ბრმად მისაბაძი ფიგურები, არამედ შიშისა და მარტოობის დაძლევაში, საკუთარი ნიჭისა და ძალის აღმოჩენაში ეხმარებიან პატარებს – ასტრიდ ლინდგრენის წიგნების ნამდვილ გმირებს”– ამას მარიამ ჭიაურელი ამბობს რადიო “თავისუფლებისთვის” და რადგან, ციტატების მოყვანა კარგ ტონად ითვლება ხოლმე სხვადასხვა ტიპის ტექსტის წერისას (თან გაითვალისწინეთ, რომ ეს პოსტი უფროსებისთვისაც იწერება), დაე, ვიყო მოდური და ტონები კარგად შევახამო.
ბოლოსდაბოლოს, მე შემიძლია, ბედნიერი ვიყო, რადგან ვიცოდე, რომ ეს ყველაფერი შემიძლია.
და რადგან მე ეს ყველაფერი შემიძლია, დიდი მადლობა, ჩემო საყვარელო ფრაუ.
